Nhận diện một số thủ đoạn phổ biến của tội phạm tham ô tài sản
(Pháp Lý) - Trong những năm qua, tội phạm tham ô tài sản đã và đang gây ra những hậu quả nghiêm trọng về tài sản của Nhà nước, của tập thể; mỗi một lĩnh vực khác nhau thì các đối tượng phạm tội sử dụng những phương thức, thủ đoạn khác nhau để thực hiện hành vi phạm tội. Bài viết sau đây, tác giả Lại Sơn Tùng phân tích một số phương thức, thủ đoạn phổ biến của tội phạm tham ô tài sản trong một số lĩnh vực kinh tế trọng điểm, làm cơ sở, tiền đề để các cơ quan tiến hành tố tụng nhận diện và có giải pháp đấu tranh với tội phạm này trong thời gian tới. Thời gian qua, tình hình tội phạm tham nhũng nói chung và tội phạm tham ô tài sản nói riêng diễn ra hết sức phức tạp, có những vụ án thiệt hại do hành vi phạm tội gây ra lên đến hàng chục, hàng trăm thậm chí hàng ngàn tỷ đồng. Điển hình như vụ án tham ô tài sản xảy ra tại Tổng Công ty hàng hải Việt Nam, đối tượng Dương Chí Dũng nguyên Cục trưởng Cục hàng hải Việt Nam thông qua việc quyết định mua ụ nổi 83M trong dự án xây dựng nhà máy sửa chữa tàu biển ở phía Nam đã gây thất thoát cho ngân sách nhà nước hơn 366 tỷ đồng. Hay như trong vụ án tham ô tài sản xảy ra tại Công ty trách nhiệm hữu hạn (TNHH) một thành viên vận tải tàu biển viễn dương Vinashinlines, đối tượng Giang Kim Đạt nguyên trưởng phòng kinh doanh của công ty thông qua việc ký kết các hợp đồng kinh tế với đối tác nước ngoài trong việc mua và cho thuê 09 tàu biển cũ của công ty đã chiếm đoạt tiền của nhà nước hơn 255 tỷ đồng. Tác hại của tội phạm tham ô tài sản không chỉ ảnh hưởng đến phương diện kinh tế mà còn gây ra nhiều hậu quả đặc biệt nghiêm trọng khác, ảnh hưởng tiêu cực đến niềm tin của quần chúng nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng cũng như hiệu lực quản lý kinh tế của Nhà nước. Thực tiễn cho thấy, tội phạm tham ô tài sản đã và đang xảy ra ở rất nhiều lĩnh vực kinh tế như: Đầu tư xây dựng cơ bản, tài chính, ngân hàng, bảo trợ xã hội, quản lý đất đai... Trong thời đại công nghệ 4.0 hiện nay, bên cạnh những phương thức, thủ đoạn truyền thống, các đối tượng còn tận dụng triệt để thành tựu của khoa học công nghệ đặc biệt là công nghệ tin học để thực hiện hành vi phạm tội. Do đó tính chất, mức độ thiệt hại và hậu quả do tội phạm tham ô tài sản gây ra ngày càng nghiêm trọng hơn. Qua nghiên cứu các vụ án tham ô tài sản xảy ra trong thời gian qua, nhận thấy nổi lên một số phương thức, thủ đoạn phổ biến sau đây: Thứ nhất, trong lĩnh vực đầu tư xây dựng cơ bản Thực tế cho thấy, quá trình xây dựng công trình thông thường sẽ trải qua nhiều công đoạn, nhiều khâu khác nhau và để thực hiện hành vi phạm tội thì trong từng công đoạn, từng khâu khác nhau, các đối tượng sẽ thực hiện các phương thức, thủ đoạn khác nhau, cụ thể: - Thông đồng, móc ngoặc giữa các bên trong triển khai dự án để tham ô tài sản. Đơn cử như các đối tượng thường thông đồng giữa chủ đầu tư (bên A), nhà thầu (bên B) với các đơn vị tư vấn, khảo sát, thiết kế, lập dự toán, thi công, thẩm định, giám sát…để chiếm đoạt tài sản ở các giai đoạn thực hiện dự án như: nâng khống giá trị dự toán, thay đổi chủng loại vật tư, thi công sai thiết kế, thẩm định sai dự toán - thiết kế… Khi lập dự án, các đối tượng sẽ xây dựng dự toán đầu tư vừa phải để dễ được phê duyệt. Thông qua các hợp đồng, giao dịch, liên kết triển khai các công trình, dự án, các đối tượng thoả thuận với nhau nhằm nâng khống giá trị hợp đồng hoặc giả mạo các khoản chi trong giao dịch để thông đồng chiếm đoạt tài sản chia nhau. Điển hình là vụ án tham ô tài sản xảy ra trong dự án đầu tư trồng rừng cao su trên địa bàn huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh. Năm 2010, lợi dụng việc triển khai dự án đầu tư trồng hơn 1.000 ha rừng cao su tại huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh (mặc dù diện tích này trước đây tỉnh Hà Tĩnh cấp cho Công ty Đại Phát do Nguyễn Văn Hà làm giám đốc), Trần Ngọc Sơn - Giám đốc Công ty Cao su Hà Tĩnh đã thông đồng với Nguyễn Văn Hà và Ngô Đăng Khoa, Trưởng Ban Quản lý rừng phòng hộ Cẩm Xuyên dưới danh nghĩa thỏa thuận bồi thường cho Công ty Đại Phát, qua đó lập hồ sơ, thủ tục, nâng khống khối lượng tiền bồi thường hỗ trợ đầu tư dự án, chiếm đoạt 1.700.000.000 đồng chia nhau. - Đối với những hợp đồng kinh tế có giá trị lớn mà theo quy định của nhà nước là phải tổ chức đấu thầu, các đối tượng thường đấu thầu hạn chế, lập các hồ sơ đấu thầu chào hàng cạnh tranh giả tạo hoặc chia nhiều nhà thầu phụ, chia nhỏ gói thầu để dược chỉ định thầu, tránh đấu thầu. Trong khâu thiết kế, khi thiết kế thường thiết kế dư ra về kết cấu, vật liệu, khối lượng vật tư. Đến khi thi công, đơn vị thi công căn cứ vào thiết kế ban đầu sẽ rút bớt định mức về vật tư, nguyên liệu, thay đổi kết cấu vật liệu nhưng không làm ảnh hưởng đến chất lượng công trình nhằm tạo ra một lượng nguyên vật liệu dư dôi để chia nhau giữa các bên. Điển hình như vụ án tham ô tài sản xảy ra tại Ban quản lý di tích Điện Biên Phủ. Võ Thị Hồng, giám đốc Công ty Mỹ thuật Trung ương cùng các đồng phạm đã lập khống toàn bộ hồ sơ thanh toán phần mỹ thuật của tượng đài Điện Biên Phủ, chiếm đoạt 8 tỷ đồng của Nhà nước. Hay như vụ án tham ô tài sản, cố ý làm trái, thiếu tinh thần trách nhiệm, vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại kho cảng Thị Vải – Vũng Tàu do công ty kinh doanh chế biến các sản phẩm khí thuộc Tổng công ty Dầu khí Việt Nam làm chủ đầu tư. Quá trình thi công chủ đầu tư và trưởng ban quản lý dự án đã cho thay đổi thiết kế một số hạng mục công trình như: Không bóc lớp bùn, mùn đúng theo quy định trước khi san lấp; chủng loại cát san lấp không đúng theo quy định; thay móng cọc bê tông để đỡ nhà điều hành trung tâm, đỡ các đường ống dẫn khí bằng móng cọc nông, dẫn đến công trình bị lún sụt gây thiệt hại nghiêm trọng hàng trăm tỷ đồng cho Nhà nước (gồm 60 tỷ đồng để chống lún, tăng thời gian thi công kéo dài 24 tháng phải trả cho tư vấn giám sát nước ngoài 3,8 triệu USD, chi phí thuê đường ống và tàu chứa sản phẩm là 11,2 triệu USD, tăng trả lãi ngân hàng 30 tỷ đồng). Thứ hai, trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, cổ phần hóa doanh nghiệp - Lợi dụng sơ hở trong quản lý quỹ tín dụng; lợi dụng hồ sơ vay vốn của khách hàng để rút tiền ngân hàng; lợi dụng sơ hở trong thanh tra, kiểm tra, làm trái nguyên tắc quản lý kinh tế tài chính, lập hồ sơ giả các hộ vay vốn, thu tiền của những người trả vay tín dụng nhưng không nộp vào quỹ, hoặc lợi dụng chính sách cho vay tín chấp để tham ô tài sản. Điển hình vụ Thái Ngọc Hùng là cán bộ tín dụng Chi nhánh ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế đã lợi dụng chức năng, nhiệm vụ được giao, thu tiền trả nợ vay của nhiều khách hàng không nhập quỹ; dùng hồ sơ của khách hàng nộp xin vay vốn nhưng khách hàng không có nhu cầu vay nữa để rút tiền của ngân hàng chiếm đoạt 1.265.883.277 đồng. Hay như vụ án tham ô tài sản xảy ra tại ngân hàng Oceanbank chi nhánh Hải Phòng. Từ năm 2012 đến tháng 8/2017, Trần Thị Kim Chi – nguyên giám đốc chi nhánh; Lê Vương Hoàng – nguyên kiểm soát viên; Nguyễn Thị Minh Huệ – nguyên trưởng phòng kế toán kho quỹ và Chu Văn Nha – nguyên thủ quỹ đã lợi dụng sơ hở của ngân hàng trong công tác quản lý, phát hành sổ tiết kiệm để nhận tiền gửi tiết kiệm của khách hàng nhưng không hạch toán vào hệ thống quản lý của ngân hàng; tất toán khống, lập khống hồ sơ vay cầm cố sổ tiết kiệm của khách hàng; phát hành 109 sổ tiết kiệm ngoài hệ thống cho 27 khách hàng, qua đó chiếm đoạt của OceanBank chi nhánh Hải Phòng gần 414 tỷ đồng. - Cán bộ ngân hàng thông đồng với các doanh nghiệp tư nhân lập các dự án khống về đầu tư xây dựng, mua sắm thiết bị, mua tài sản thuê tài chính, rút tiền Nhà nước chia nhau. Điển hình vụ án tham ô tài sản xảy ra tại Công ty ALCII: Vũ Quốc Hảo, Tổng giám đốc và cán bộ dưới quyền thông đồng với các Công ty tư nhân lập 09 hợp đồng thuê tài chính, mua tài sản khống, rút ra 711,8 tỷ đồng của Nhà nước để sử dụng cá nhân. - Lập giả mạo chứng từ đánh lừa cán bộ kiểm soát và cán bộ quản lý vào cuối ngày giao dịch, lợi dụng sơ hở trong việc bảo mật mạng máy tính, lấy cắp mật khẩu của các giao dịch viên, chuyển nợ mất cân đối từ tài khoản của mình sang tài khoản của những nhân viên nghỉ trong ngày tạo ra sự cân quỹ ảo trên mạng để che giấu tội phạm. - Lợi dụng chính sách cổ phần hoá, giao, cho thuê, bán, khoán doanh nghiệp nhà nước để chuyển dịch vốn nhà nước sang túi tư nhân, thủ đoạn phổ biến là: định giá trị tài sản doanh nghiệp thấp so với giá trị thực, bỏ tài sản của doanh nghiệp (tài sản cố định, bất động sản, tài sản cho thuê…) ra ngoài sổ sách kế toán. Ví dụ, từ năm 2002 đến năm 2006, lợi dụng quá trình cổ phần hóa chuyển đổi Công ty Vifon từ doanh nghiệp Nhà nước sang Công ty cổ phần, Nguyễn Bi, Chủ tịch Hội đồng quản trị và Nguyễn Thanh Huyền, Phó Tổng giám đốc Công ty Vifon đã chỉ đạo cấp dưới lập nhiều phiếu chi khống, sau đó hợp thức hóa thành nguồn vốn huy động của các cá nhân, rút ra 13 tỷ đồng sử dụng cá nhân. Thứ ba, trong lĩnh vực quản lý đất đai Trong lĩnh vực này, các đối tượng thường lợi dụng vị trí công tác của mình để chuyển từ đất công thành đất riêng cho bản thân hoặc cho người thân để trục lợi. Thay đổi loại, hạng đất để nhận tiền đền bù cao khi Nhà nước thu hồi. Lợi dụng sự sơ hở của pháp luật về đất đai cấu kết với một số đối tượng khác hợp thức hóa đất công để bán lấy tiền chia nhau chiếm hưởng trái pháp luật, lợi dụng chức vụ, quyền hạn ký cấp đất sai quy định cho vợ, con, người thân. Điển hình như vụ án tham ô tài sản; vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản gây thất thoát lãng phí; thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Hồ Chí Minh và Tổng Công ty nông nghiệp Sài Gòn (Sagri). Các đối tượng trong vụ án là Trần Vĩnh Tuyến – nguyên Phó Chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh, Lê Tấn Hùng – Tổng Giám đốc Sagri cùng hàng loạt cán bộ sở, ban ngành thành phố Hồ Chí Minh. Theo nội dung bản cáo trạng của Viện kiểm sát nhân dân tối cao, năm 1993, UBND thành phố Hồ Chí Minh giao khu đất thuộc sở hữu Nhà nước có diện tích 36.676,10 m2 tại địa chỉ Khu phố 4, phường Phước Long B, Quận 9, thành phố Hồ Chí Minh cho Sagri làm cơ sở chăn nuôi heo. Sau đó, UBND thành phố Hồ Chí Minh chấp thuận cho Sagri chuyển mục đích sử dụng đất theo kế hoạch đối với 9 cơ sở nhà đất, trong đó có khu đất trên. Sagri ký Hợp đồng hợp tác kinh doanh với Tổng Công ty Phong Phú để hợp tác kinh doanh đầu tư Dự án nhà ở trên khu đất này. Sau đó, văn phòng UBND thành phố Hồ Chí Minh ban hành thông báo nội dung kết luận của Thanh tra thành phố HCM, yêu cầu Sagri có phương án cơ cấu lại và nghiêm túc thực hiện thoái hết số vốn đã đầu tư tại 3 dự án không đúng ngành nghề kinh doanh chính, trong đó có dự án trên. Trụ sở Sagri và bị can Lê Tấn Hùng. Tuy nhiên, Lê Tấn Hùng và thuộc cấp không thực hiện theo chỉ đạo của UBND thành phố. Sagri có văn bản gửi UBND thành phố, Sở xây dựng thành phố Hồ Chí Minh đề nghị cho phép Sagri chuyển nhượng toàn bộ dự án, nguồn vốn đầu tư gồm vốn tự có, vốn liên doanh hợp tác đầu tư, vốn huy động khách hàng, gây thiệt hại cho Nhà nước trên 672 tỷ đồng. Thứ tư, trong lĩnh vực bảo trợ xã hội Lợi dụng việc thực hiện chế độ chính sách đối với người có công, chính sách xã hội để tham ô tài sản. Một số đối tượng được giao thực hiện các chế độ chính sách đối với người có công, thực hiện các chính sách xã hội đã làm giả hồ sơ chi trả, không kê khai những trường hợp cắt chi trả, có kê khai nhưng lại kê khai những người đã hết diện được hưởng trợ cấp, đưa vào diện được hưởng trợ cấp mới, sau đó ký giả chữ ký của những người này qua đó chiếm đoạt tài sản của Nhà nước. Ví dụ, từ năm 2013 đến năm 2015, lợi dụng việc thực hiện chủ trương của Nhà nước về chi trả tiền trợ cấp giáo dục cho con em những gia đình thuộc diện chính sách ở xã Hòa Hải, huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh; Phan Tuấn Anh (1987), cán bộ chính sách văn hóa xã Hòa Hải đã không tiến hành chi trả cho 25 lượt đối tượng và chiếm đoạt số tiền gần 154.636.000 đồng. Hay như vụ án tham ô tài sản xảy ra tại Ban thương binh xã hội xã Tiền Phong, huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội. Lợi dụng quyền hạn, nhiệm vụ được giao, từ năm 2009 đến năm 2013, Nguyễn Văn Lập, Trịnh Xuân Tiến và Nguyễn Thị Thu Trà (cán bộ ban thương binh xã hội) đã sử dụng thủ đoạn ký giả chữ ký của những người được hưởng chế độ chi trả tiền trợ cấp, không làm thủ tục cắt giảm người được hưởng chế độ, cung cấp danh sách trường hợp không có thật. Sau đó, trình lãnh đạo UBND xã Tiền Phong phụ trách Ban Thương binh, xã hội ký xác nhận rồi nộp cho Phòng Kế toán của Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội huyện Mê Linh để quyết toán. Qua đó, hàng tháng các đối tượng này đã đều đặn lĩnh tiền của Nhà nước và chiếm đoạt tổng số tiền là 308 triệu đồng. Trên đây là một số phương thức, thủ đoạn phổ biến của tội phạm tham ô tài sản xảy ra trong một số lĩnh vực kinh tế trọng điểm. Việc nhận diện và xác định rõ các thủ đoạn này có ý nghĩa rất quan trọng, giúp các cơ quan tiến hành tố tụng có thể đưa ra các giải pháp hiệu quả nhằm nâng cao hiệu quả đấu tranh với loại tội phạm này trong thời gian tới./. ThS. Lại Sơn Tùng
Phát hiện hơn 1.000 vụ phạm tội liên quan tín dụng đen
Đây là thông tin được đưa ra tại hội thảo trực tuyến “Cảnh báo bẫy tín dụng đen, đẩy mạnh kênh tín dụng chính thức” vừa diễn ra tại Hà Nội.
Theo Phó Thống đốc Ngân hàng (NHNN) Nhà nước Đào Minh Tú, mặc dù các tổ chức tín dụng (TCTD) đã tích cực đa dạng hóa sản phẩm tín dụng tiêu dùng, đơn giản hóa thủ tục vay vốn, tuy nhiên một số bộ phận người dân còn vay tiền từ “tín dụng đen” do để phục vụ nhu cầu vay vốn không hợp pháp (cờ bạc, ma tuý, kinh doanh phi pháp,...) hoặc do thói quen tiêu dùng, tâm lý e ngại tiếp xúc với ngân hàng.
Phát hiện hơn 1.000 vụ phạm tội liên quan tín dụng đen. Ảnh minh họa.
Tình trạng các đối tượng hoạt động tín dụng đen chuyển hướng sang sử dụng công nghệ cao khiến việc nghiên cứu, triển khai các giải pháp nhằm phòng ngừa, đấu tranh, xử lý đối với các diễn biến mới của tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động tín dụng đen sẽ gặp nhiều trở ngại.
Việc triển khai các giải pháp quản lý nhà nước trên không gian mạng còn hạn chế, nhất là trong việc định danh số tài khoản mạng xã hội, ngăn chặn các số thuê bao không chính chủ, kiểm soát các ứng dụng điện thoại (app), website có liên quan đến hoạt động cho vay nặng lãi,...
Trung tá Đỗ Minh Phương, Phó Trưởng Phòng Trọng Án, Cục Cảnh sát Hình sự (Bộ Công an) cho biết, trong năm thứ 2 thực hiện Chỉ thị 12, qua thống kê các vụ án, vụ việc liên quan đến hoạt động tín dụng đen, lực lượng Công an đã tiếp nhận, phát hiện: 1047 vụ/1718 đối tượng, đã khởi tố 554 vụ/990 bị can; Xử phạt hành chính 375 vụ/593 đối tượng.
“Một bộ phận không nhỏ thanh niên còn có nhu cầu vay tiền để phục vụ tiêu xài cá nhân hoặc thậm chí sử dụng cho các mục đích vi phạm pháp luật như sử dụng ma túy, cờ bạc... Các đối tượng hoạt động tín dụng đen chuyển hướng lợi dụng công nghệ, mạng xã hội… mời chào, dụ dỗ người kinh doanh nhỏ lẻ, người lao động thu nhập thấp, công nhân, thanh thiếu niên… vay tiền.", Trung tá Đỗ Minh Phương cho hay.
Về giải pháp đẩy lùi tín dụng đen, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú đề xuất, Bộ Công an có giải pháp phù hợp cho phép sử dụng cơ sở dữ liệu quốc gia về công dân trong việc xác thực khách hàng để giúp các TCTD giảm chi phí, hạ lãi suất, tăng cường khả năng tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng cho doanh nghiệp, người dân, đặc biệt là người dân thuộc nhóm dễ bị ảnh hưởng của tín dụng đen”.
Theo doanhnghiephoinhap.vn
Nguồn bài viết: https://doanhnghiephoinhap.vn/phat-hien-hon-1-000-vu-pham-toi-lien-quan-tin-dung-den.html
Bộ Công an khởi tố ông trùm đường dây đánh bạc 30.000 tỷ Hà Miên
Theo điều tra, đường dây đánh bạc do Hà Miên cầm đầu có khoảng 3.000 tài khoản tham gia. Tổng số tiền đặt cược trên hệ thống khoảng 30 nghìn tỷ đồng.
Ngày 13/11, Cục Cảnh sát hình sự Bộ Công an đã khởi tố, bắt giam Đỗ Ngọc Hà (tức Hà Miên, 37 tuổi, trú quận Long Biên, Hà Nội) và Bùi Hoàng Sơn (33 tuổi) để điều tra, làm rõ về tội Tổ chức đánh bạc.
Liên quan vụ án này, 12 bị can khác cùng bị khởi tố về tội Đánh bạc.
Điều tra xác định tháng 12/2020, Đỗ Ngọc Hà cùng Bùi Hoàng Sơn (33 tuổi trú tại Cầu Giấy, Hà Nội) tìm hiểu cách tổ chức đánh bạc và đánh bạc trên mạng thông qua game bài Baccarat, sử dụng tiền điện tử quy đổi ra Euro.
Sau đó, Hà lập trang web trung gian http://cp.starcsn.com liên kết với nhà cái Evolution đặt tại nước ngoài. Để tham gia đánh bạc, các đối tượng sử dụng tiền điện tử USDT đặt cược trong game casino tại trang web dựa trên kết quả của nhà cái.
Tháng 1/2021, Hà và Sơn bắt đầu cho hoạt động trang web và mời gọi người tham gia để phát triển mạng lưới, tìm kiếm mọi người lập tài khoản, tham gia tổ chức đánh bạc và đánh bạc.
Tháng 4/2021, các đối tượng đổi tên miền thành evol.club. Khi điều hành đường dây đánh bạc 30 nghìn tỷ, Hà đã lôi kéo nhiều người cùng tham gia tổ chức vận hành theo sự phân cấp (hình chóp).
Để thu hút người chơi, đường dây này tổ chức sự kiện, đăng tải lên mạng xã hội, YouTube và mời mọi người tham gia dưới dạng đầu tư tài chính và đưa ra các gói bảo hiểm với khẩu hiệu "Thắng tiền các bạn cầm, thua tiền chúng tôi bù".
Từ các tài liệu thu thập được, có khoảng 3.000 tài khoản tham gia nhóm. Tổng số tiền đặt cược trên hệ thống khoảng hơn 1,1 tỷ Euro (tương đương khoảng 30 nghìn tỷ đồng).
Trước khi Hà Miên bị bắt, ông trùm này từng có 4 tiền án, 2 tiền sự.
Theo cafebiz.vn
Nguồn bài viết: https://cafebiz.vn/bo-cong-an-khoi-to-ong-trum-duong-day-danh-bac-30000-ty-ha-mien-20211113180658709.chn
Khởi tố 6 bị can “chạy án” cho nguyên GĐ bệnh viện Thủ Đức: Cần phải làm rõ có hay không hành vi đưa nhận hối lộ
(Pháp lý) - Quá trình kiểm sát điều tra vụ án "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" tại Bệnh viện TP Thủ Đức, Viện KSND tối cao đã phê chuẩn khởi tố bị can, bắt tạm giam 6 đối tượng có hành vi nhận tiền để "chạy án" cho nguyên Giám đốc bệnh viện. Trao đổi với PV Tạp chí điện tử Pháp lý, TS. Ls. Đặng Văn Cường cho rằng, cơ quan điều tra cần phải làm rõ có hay không hành vi nhận hối lộ để làm sáng tỏ bản chất vụ án, không bỏ lọt tội phạm, xử lý đúng tội danh.
Kết quả điều tra ban đầu cho thấy, 6 bị can có hành vi nhận tiền để "chạy án" cho Nguyễn Minh Quân (SN 1973), nguyên Giám đốc Bệnh viện TP Thủ Đức (TP. Hồ Chí Minh).
Khởi tố 6 bị can nhận tiền "chạy án"cho nguyên Giám đốc Bệnh viện Thủ Đức.
Ngày 10/11, VKSND tối cao đã phê chuẩn quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt bị can để tạm giam đối với 6 bị can gồm: Bùi Thị Hồng Giang (SN 1975), luật sư, Giám đốc Công ty Luật TNHH Bùi Gia và cộng sự; Trần Văn Long (SN 1976), Tổng Giám đốc Công ty CP Truyền thông du lịch Việt; Hà Duy Tuấn (SN 1985), lao động tự do, trú tại xã Song Hồ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh; Nguyễn Ngọc Triệu (SN 1973), nguyên Ủy viên Hội đồng trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam (đã hoàn tục và thôi tất cả các chức vụ trong Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Đại biểu HĐND tỉnh Hà Giang) và Bùi Trung Kiên (SN 1980), Lê Thanh An (SN 1976), nguyên là cán bộ Cục CSĐT tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu Bộ Công an.
Theo Vụ Thực hành quyền công tố và Kiểm sát điều tra án kinh tế, các bị can bị khởi tố về tội "Lạm dụng chức vụ, quyền hạn, chiếm đoạt tài sản" theo quy định tại khoản 4, Điều 355 Bộ luật Hình sự năm 2015.
Kết quả điều tra ban đầu cho thấy, 6 bị can có hành vi nhận tiền để "chạy án" cho Nguyễn Minh Quân (SN 1973), nguyên Giám đốc Bệnh viện TP Thủ Đức (TP. Hồ Chí Minh). Nguyễn Minh Quân là bị can trong vụ án "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại Bệnh viện TP Thủ Đức vừa bị Cơ quan CSĐT Bộ Công an khởi tố.
Bị can Nguyễn Minh Quân (trái) và bị can Nguyễn Văn Lợi (phải) trong vụ án "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" tại Bệnh viện TP Thủ Đức
Trước đó, ngày 14/10, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã khởi tố vụ án "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại Bệnh viện TP Thủ Đức, Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Sản xuất Nguyễn Tâm (Cty Nguyên Tâm) và các đơn vị liên quan.
Qua điều tra ban đầu xác định, Nguyễn Minh Quân và Nguyễn Văn Lợi (SN 1986, Giám đốc Cty Nguyễn Tâm) đã thông đồng, câu kết thực hiện hành vi trái quy định của Luật đấu thầu trong việc mua sắm vật tư trang thiết bị y tế tại Bệnh viện TP Thủ Đức gây thiệt hại nghiêm trọng tài sản Nhà nước.
Ngày 6/11, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố bị can, lệnh khám xét và lệnh bắt bị can để tạm giam về tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" theo Điều 222 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, đối với Nguyễn Minh Quân và Nguyễn Văn Lợi.
Cần phải làm rõ có hay không hành vi đưa nhận hối lộ
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Pháp lý xoay quanh vụ việc, TS. Ls. Đặng Văn Cường – Trưởng VP Luật sư Chính Pháp (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết, đây là thông tin khá bất ngờ bởi vụ án vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại bệnh viện Thủ Đức vừa mới xảy ra, đang trong giai đoạn điều tra.
Theo TS Cường, hiện vụ việc đang được cơ quan chức năng tập trung điều tra, làm rõ hành vi vi phạm, chưa có nhiều thông tin. Tuy nhiên, theo kết quả điều tra ban đầu, 6 bị can có hành vi nhận tiền để "chạy án" cho Nguyễn Minh Quân (SN 1973), nguyên Giám đốc Bệnh viện TP Thủ Đức (TP. Hồ Chí Minh).
TS. Ls. Đặng Văn Cường – Trưởng VP Luật sư Chính Pháp (Đoàn Luật sư TP Hà Nội)
Các bị can bị khởi tố về tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn, chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại Điều 355 Bộ luật Hình sự năm 2015. Đây là tội danh thuộc nhóm tội phạm về chức vụ, chủ thể của tội này phải là người có chức vụ quyền hạn, đã lạm dụng chức vụ, quyền hạn của mình để chiếm đoạt tài sản của người khác. Hành vi lạm dụng chức vụ quyền hạn là thực hiện các công việc vượt quá giới hạn mà pháp luật cho phép liên quan đến chức vụ, quyền hạn.
Theo thông tin ban đầu từ phía cơ quan chức năng thì cơ quan điều tra khởi tố các bị can đều theo khoản 4, của điều 355 Bộ luật Hình sự năm 2015, điều này chứng tỏ số tiền mà các bị can bị tình nghi chiếm đoạt có trị giá từ 1.000.000.000 đồng trở lên. TS. Ls Đặng Văn Cường phân tích.
Tuy nhiên, TS Cường cho rằng, nếu có hành vi là nhận tiền để thực hiện công việc theo yêu cầu của người đưa tiền thì sẽ bị xử lý hình sự về tội nhận hối lộ. Vấn đề này cơ quan điều tra cần phải làm rõ và chứng minh bằng các chứng cứ, làm cơ sở để giải quyết vụ án theo quy định của pháp luật.
Trong đó, động cơ mục đích của việc đưa tiền và nhận tiền là vấn đề quan trọng quyết định đến việc xác định tội danh và mức hình phạt. Ngoài ra số tiền mà các bị can đã nhận là bao nhiêu tiền là yếu tố quyết định đến việc áp dụng khung khoản hình phạt.
Theo TS Cường, đây là một thực tế rất đáng buồn bởi các bị can trong vụ án này lại là người đang thi hành công vụ trong vụ án vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng tại Bệnh viện Thủ Đức. Người bị khởi tố, bị bắt trong vụ án này là những người tiến hành tố tụng và người tham gia tố tụng. Cơ quan chức năng sẽ tiếp tục làm rõ để làm sáng tỏ các tình tiết trong vụ án và các đối tượng liên quan, làm căn cứ giải quyết vụ việc theo quy định của pháp luật./.
Xuân Trường
Hai cựu công an C03 liên quan vụ 'chạy án' như thế nào
Ông Bùi Trung Kiên và Lê Thanh An, cựu cán bộ C03 Bộ Công an, không được phân công điều tra nhưng nhận tiền "chạy án" cho Giám đốc Bệnh viện Thủ Đức Nguyễn Minh Quân.
Ông Kiên (45 tuổi) và An (41 tuổi), cùng trú TP HCM, đã bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an khởi tố, bắt, khám xét về tội Lạm dụng chức vụ, quyền hạn, chiếm đoạt tài sản, theo khoản 4 Điều 355 Bộ luật Hình sự.
Nhà chức trách cho hay hai cựu cán bộ Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03) này không được giao nhiệm vụ điều tra hay liên quan vụ án xảy ra tại Bệnh viện TP Thủ Đức. Tuy nhiên, hai ông đã "móc nối cùng luật sư" và những người khác để nhận tiền "chạy án" cho bác sĩ Nguyễn Minh Quân, cựu giám đốc Bệnh viện thành phố Thủ Đức.
"Đường dây" có mục tiêu giúp ông Quân không bị xử lý, từ trước khi vụ án được khởi tố. Số tiền "chạy án" được xác định là "đặc biệt lớn" song cơ quan điều tra chưa tiết lộ con số cụ thể, chỉ cho hay "đã thu hồi gần hết".
C03 cho biết đã ban hành nhiều quy chế để quản lý cán bộ. "Dù rất đau xót nhưng vẫn phải làm tới cùng, người nào hoa mắt trước đồng tiền sẽ phải trả giá. C03 quyết tâm chống tham nhũng ngay trong cơ quan điều tra về phòng chống tham nhũng", nguồn tin nói với VnExpress.
Bệnh viện quận Thủ Đức nay là Thành phố Thủ Đức. Ảnh: Bệnh viện
Hôm qua, theo công bố của Bộ Công an, 6 người tham gia đường dây chạy án cho cựu giám đốc Bệnh viện thành phố Thủ Đức Nguyễn Minh Quân, gồm hai cựu công an C03, luật sư Bùi Thị Hồng Giang, ông Trần Văn Long (Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Truyền thông du lịch Việt), ông Nguyễn Ngọc Triệu (cựu ủy viên Hội đồng trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, đại biểu HĐND tỉnh Hà Giang) và lao động tự do Hà Duy Tuấn. 6 người bị điều tra về tội Lạm dụng chức vụ, quyền hạn, chiếm đoạt tài sản.
Hai người đầu tiên trong vụ án bị bắt, khởi tố là ông Quân và Nguyễn Văn Lợi (Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Sản xuất Nguyễn Tâm) với cáo buộc có dấu hiệu Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng, theo Điều 222 Bộ luật Hình sự.
C03 nghi ông Quân đã thông đồng với giám đốc Lợi để thực hiện trái quy định của Luật Đấu thầu trong việc mua sắm vật tư trang thiết bị y tế tại bệnh viện, gây thiệt hại nghiêm trọng tài sản Nhà nước.
Ông Quân làm Giám đốc, Bí thư Đảng ủy Bệnh viện Thủ Đức từ năm 2007, khi 34 tuổi; được xem là một trong những người có đóng góp lớn, nâng tầm chất lượng điều trị của bệnh viện này.
Theo vnexpress.net
Nguồn bài viết: https://vnexpress.net/hai-cuu-cong-an-c03-lien-quan-vu-chay-an-nhu-the-nao-4384459.html
Từ các vụ thao túng giá chứng khoán: Vì sao ít xử lý hình sự? Có hay không việc bỏ lọt tội phạm ?
(Pháp lý) – Thao túng giá chứng khoán đang ngày càng trở nên báo động khi gần đây liên tục các trường hợp tạo cung cầu giả bị Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) phát hiện và xử lý. Đáng nói, mặc dù pháp luật quy định rõ về các trường hợp xử lý hình sự trong vi phạm lĩnh vực chứng khoán, đặc biệt đối với hành vi “thao túng thị trường chứng khoán”. Song, số vụ vi phạm bị xử lý hình sự thì không nhiều mà chủ yếu chỉ dừng lại việc xử lý hành chính. Điều này khiến dư luận đặt câu hỏi nếu chỉ dừng ở mức độ xử phạt hành chính liệu có đủ sức răn đe trường hợp khác? Liệu có bỏ lọt tội phạm trong lĩnh vực chứng khoán ?
Nạn thao túng giá chứng khoán đang ngày càng trở nên báo động (Ảnh: các bị cáo tại 1 Phiên toà xét xử vụ án thao túng giá cổ phiếu)
Sử dụng hàng chục tài khoản thao túng giá chứng khoán, nhưng chỉ bị phạt hành chính
Nạn thao túng giá chứng khoán đang ngày càng trở nên báo động khi gần đây liên tục các trường hợp tạo cung cầu giả bị UBCKNN phát hiện. Đáng nói Uỷ ban Chứng khoán đã tiến hành xử phạt hàng loạt tổ chức cá nhân có hành vi vi phạm, cá biệt những trường hợp mức phạt lên đến hàng tỷ đồng nhưng lại không thể truy tố, xử lý hình sự đối với các trường hợp này.
Điển hình, mới đây UBCKNN đã phát đi thông báo về việc xử phạt đối với hành vi thao túng giá cổ phiếu FTM của CTCP Đầu tư và Phát triển Đức Quân. Theo đó, ông Lê Mạnh Thường (Quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) và bà Phạm Thị Phương (Quận Gò Vấp, TP.Hồ Chí Minh) đã có hành vi sử dụng 50 tài khoản để giao dịch nhằm mục đích tạo cung cầu giả tạo, thao túng cổ phiếu FTM của Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển Đức Quân.
UBCKNN ban hành Quyết định số 549/QĐ-XPVPHC và số 550/QĐ-XPVPHC về việc xử phạt vi phạm hành chính đối với ông Lê Mạnh Thường và bà Phạm Thị Phương, mỗi cá nhân trên bị phạt tiền 600 triệu đồng, tổng giá trị phạt là 1,2 tỉ đồng.
Trước đó vào năm 2019, FTM là một trong những thương vụ "rúng động" thị trường chứng khoán Việt Nam với chuỗi hàng chục phiên giảm sàn liên tiếp, thị giá lao dốc từ mức gần 24.000 đồng xuống còn khoảng 3.000 đồng/cp. Khi đó, 11 công ty chứng khoán và 1 ngân hàng đã cấp margin cho cổ phiếu FTM và chịu thiệt hại lên đến gần 200 tỷ đồng, trong đó có công ty mất khoảng 80 tỷ đồng.
Hay, hồi tháng 4/2021, ông Nguyễn Quang Vinh (Quận Thanh Xuân, Hà Nội), cũng đã bị UBCKNN xử phạt hành chính với số tiền 550 triệu đồng vì đã sử dụng 35 tài khoản để liên tục mua, bán, giao dịch khớp chéo cổ phiếu của CTCP Nông nghiệp và Công nghệ cao Trung An giữa các tài khoản với nhau, mục đích tạo cung cầu giả tạo, thao túng cổ phiếu.
Điểm chung trong các vụ việc nêu trên là, dù các cá nhân đã sử dụng hàng chục tài khoản để giao dịch nhằm mục đích tạo cung cầu giả tạo, thao túng cổ phiếu. Tuy nhiên, kết quả kiểm tra và các tài liệu có trong hồ sơ, xem xét tính toán số lợi bất hợp pháp từ việc thực hiện hành vi vi phạm của các đối tượng, cơ quan chứng năng lại không xác định được bất kỳ khoản thu lợi bất hợp pháp hay thiệt hại nào từ hành vi vi phạm của các cá nhân này. Điều này dẫn đến không thể truy cứu trách nhiệm hình sự.
Đáng nói, không chỉ vụ việc trên, nhiều vụ việc cơ quan chức năng không thể xác định được bất kỳ hậu quả nào do hành vi thao túng cổ phiếu của các đối tượng vi phạm dẫn đến khó truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội thao túng thị trường chứng khoán theo quy định tại Điều 211 - Bộ Luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.
Thời gian gần đây liên tục các trường hợp tạo cung cầu giả bị Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) phát hiện và xử lý
Cá biệt có những vụ, cơ quan chức năng đã xác định rõ ràng các đối tượng đã thu lợi hàng tỷ đồng từ hành vi thao túng cổ phiếu nhưng việc xử lý vẫn chỉ dừng lại ở mức xử phạt hành chính.
Điển hình như vụ thao túng thị trường đối với cổ phiếu DST của Công ty cổ phần Đầu tư Sao Thăng Long (tên cũ là Công ty Sách và Thiết bị giáo dục Nam Định) hồi trung tuần tháng 9 năm 2020.
Theo đó, qua giám sát, kiểm tra, xác minh các cơ quan chức năng xác định, bằng hành vi tạo nhiều tài khoản để mua, bán, giao dịch… ông Hoàng Đức Thuận (huyện Thạch Thất, Hà Nội) đã tạo cung - cầu giả tạo nhằm cổ phiếu của Công ty cổ phần Đầu tư Sao Thăng Long thu lợi hàng tỷ đồng. Tuy nhiên ông Thuận chỉ bị UBCKNN xử phạt hành chính và áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là nộp lại số tiền thu lợi bất chính 3,3 tỷ đồng.
Trước đó, hồi năm 2017, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước từng ra quyết định xử phạt bà Đỗ Thị Cẩm Thúy 600 triệu đồng đồng thời buộc nộp lại số tiền thu lợi bất chính gần 9,3 tỷ đồng. lý do, bà này đã sử dụng 28 tài khoản tại 4 công ty chứng khoán để thao túng cổ phiếu SPI (của Công ty cổ phần SPI)…
Mặc dù, cho đến nay cơ quan chức năng đã từng khởi tố điều tra, truy tố và xét xử một số đối tượng về tội thao túng thị trường chứng khoán. Song, không nhiều so với thực tế số vụ vi phạm. Điều này khiến dư luận đặt câu hỏi nếu chỉ dừng ở mức độ xử phạt hành chính liệu có đủ sức răn đe trường hợp khác? liệu có xử lý nương tay đối với các cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật chứng khoán ?...
Pháp luật đã quy định rất cụ thể đối với các hành vi thao túng TTCK…
Theo tìm hiểu của Phóng viên Tạp chí điện tử Pháp lý, hiện nay, pháp luật về Chứng khoán của Việt Nam đã hoàn thiện đáng kể so với trước đây. Đặc biệt các quy đinh pháp luật đối với những hành vi vi phạm trong lĩnh vực chức khoán. Cụ thể, Điều 12, Luật Chứng khoán 2019, đã quy định rõ ràng các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán:
Trực tiếp hoặc gián tiếp thực hiện hành vi gian lận, lừa đảo, làm giả tài liệu, tạo dựng thông tin sai sự thật hoặc công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin hoặc bỏ sót thông tin cần thiết gây hiểu nhầm nghiêm trọng làm ảnh hưởng đến hoạt động chào bán, niêm yết, giao dịch, kinh doanh, đầu tư chứng khoán, cung cấp dịch vụ về chứng khoán.
Sử dụng thông tin nội bộ để mua, bán chứng khoán cho chính mình hoặc cho người khác; tiết lộ, cung cấp thông tin nội bộ hoặc tư vấn cho người khác mua, bán chứng khoán trên cơ sở thông tin nội bộ.
Sử dụng một hoặc nhiều tài khoản giao dịch của mình hoặc của người khác hoặc thông đồng để thực hiện việc mua, bán chứng khoán nhằm tạo ra cung, cầu giả tạo; giao dịch chứng khoán bằng hình thức cấu kết, lôi kéo người khác mua, bán để thao túng giá chứng khoán; kết hợp hoặc sử dụng các phương pháp giao dịch khác hoặc kết hợp tung tin đồn sai sự thật, cung cấp thông tin sai lệch ra công chúng để thao túng giá chứng khoán.
Thực hiện hoạt động kinh doanh chứng khoán, cung cấp dịch vụ về chứng khoán khi chưa được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp giấy phép, cấp giấy chứng nhận hoặc chấp thuận.
Sử dụng tài khoản, tài sản của khách hàng khi không được khách hàng ủy thác hoặc trái quy định của pháp luật hoặc lạm dụng tín nhiệm để chiếm đoạt tài sản của khách hàng.
Cho người khác mượn tài khoản để giao dịch chứng khoán, đứng tên sở hữu chứng khoán hộ người khác dẫn đến hành vi thao túng giá chứng khoán.
Bên cạnh đó, nếu như Bộ luật Hình sự năm 1999, sửa đổi bổ sung năm 2009 trước đây, quy định trong lĩnh vực chứng khoán còn nhiều hạn chế, chưa theo kịp được sự thay đổi phát triển của ngành này. Thì Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017 (BLHS 2015), đã bổ sung thêm các tội: Tội cố ý công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin trong hoạt động chứng khoán (Điều 209); Tội sử dụng thông tin nội bộ để mua bán chứng khoán (Điều 210); Tội thao túng thị trường chứng khoán (Điều 211); Tội làm giả tài liệu trong hồ sơ chào bán, niêm yết chứng khoán (Điều 212) để đáp ứng yêu cầu thực tiễn.
Đặc biệt, đối với tội “Thao túng thị trường chứng khoán”, so với Bộ luật Hình sự 1999 sửa đổi bổ sung năm 2009, BLHS 2015 đã cụ thể hoá căn cứ xác định tội phạm. Theo đó, đối với hành vi có dấu hiệu của tội thao túng thị trường chứng khoán, BLHS 2015 đã quy rõ:
Sử dụng một hoặc nhiều tài khoản giao dịch của mình hoặc của người khác thông đồng với nhau liên tục mua, bán chứng khoán nhằm tạo ra cung, cầu giả tạo;
Thông đồng với người khác đặt lệnh mua và bán cùng loại chứng khoán trong cùng ngày giao dịch hoặc thông đồng với nhau giao dịch mua bán chứng khoán ăn mà không dẫn đến chuyển nhượng thực sự quyền sở hữu hoặc quyền sở hữu chỉ luân chuyển giữa các thành viên trong nhóm nhằm tạo giá chứng khoán, cung cầu giả tạo;
Liên tục mua hoặc bán chứng khoán với khối lượng chi phối vào thời điểm mở cửa hoặc đóng cửa thị trường nhằm tạo ra mức giá đóng cửa hoặc giá mở cửa mới cho loại chứng khoán đó trên thị trường;
Giao Dịch chứng khoán bằng hình thức cấu kết, lôi kéo người khác liên tục đặt lệnh mua, bán chứng khoán gây ảnh hưởng lớn đến cung cầu và giá chứng khoán, thao túng giá chứng khoán;…
Pháp luật đã quy định rất cụ thể đối với các hành vi thao túng TTCK
Bên cạnh đó, nếu theo Bộ luật Hình sự 1999 sửa đổi bổ sung năm 2009, một trong các căn cứ xác định tội phạm là hậu quả phải “gây hậu quả nghiêm trọng” thì trong BLHS 2015 cũng đã cụ thể hoá thành Thu lợi bất chính từ 500 triệu đồng trở lên hoặc gây thiệt hại cho nhà đầu tư từ 1 tỷ đồng trở lên.
Có thể thấy, điều này tạo ra hành lang pháp lý để tiến hành xử lý hình sự đối với các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực chứng khoán nói chung và hành vi thao túng thị trường chứng khoán. Vậy tại sao việc xử lý hình sự đối với các hành uật trong lĩnh vực chứng khoán, đặc biệt là đối với hành vi thao túng chứng khoán lại rất ít trong khi nạn thao túng thị trường chứng khoán đang ngày càng trở nên báo động và liên tục các trường hợp vi phạm bị cơ quan chức năng phát hiện …?.
Vì sao ít xử lý hình sự?
Lý giải nguyên nhân cho vấn đề này, nhiều chuyên gia cho rằng, với quy định hiện hành, việc thu lợi bất chính từ 500 triệu đồng, hoặc gây thiệt hại cho nhà đầu tư từ 1 tỷ đồng trở lên cho các lỗi trong lĩnh vực chứng khoán (không chỉ là thao túng) cũng sẽ bị xử lý hình sự. Đây là con số không quá lớn trong quy mô giao dịch hiện nay, nhưng để xử lý hình sự lại không dễ.
Tội “thao túng thị trường chứng khoán” theo quy định tại Điều 211, BLHS 2015 là tội có cấu thành tội phạm vật chất. Theo đó, các dấu hiệu bắt buộc của tội phạm là hành vi khách quan và hậu quả thiệt hại do hành vi gây ra.
Để chứng minh được tội phạm, bắt buộc phải chứng minh được hành vi khách quan đồng thời chứng minh được hậu quả của hành vi đó. Thực tế thời gian qua cho thấy, để phát hiện và chứng minh hành vi thao túng giá trong lĩnh vực chứng khoán thường kéo dài và rất khó khăn. Báo cáo định kỳ của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho thấy, số liệu các mã chứng khoán có nghi vấn giao dịch bất thường hàng năm khá nhiều, nhưng số lượng trường hợp chứng minh có lỗi lại rất thấp, do không đủ căn cứ…
Tiếp đó là cách tính giá trị khoản thu nhập bất chính, hoặc chứng minh thiệt hại của nhà đầu tư cũng rất khó bởi vẫn vướng quy định pháp luật. Cụ thể, việc đưa ra công thức tính về khoản thu nhập bất chính được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đưa ra tại Quyết định số 201/QĐ-UBCK ngày 3/3/2014 quy định về phương pháp tính số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi thao túng thị trường chứng khoán, hoặc hành vi giao dịch nội bộ.
Tuy nhiên, quyết định này theo Thông tư số 217/2013/TT-BTC ngày 31/12/2013 của Bộ trưởng Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán hiện đã hết hiệu lực. Thêm vào đó, bản thân Quyết định 201 có được coi là căn cứ pháp lý để tính mức thu lợi trong xử lý hình sự hay không vẫn là điều chưa rõ ràng.
Và nếu không chứng minh cá nhân có hành vi thao túng giá chứng khoán đã thu lợi bất chính, thị để truy cứu trách nhiệm hình sự thì phải xác định được nhà đầu tư nào đó bị thiệt hại. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, hầu như không thể xác định những nhà đầu tư nào bị thiệt hại do hành vi thao túng giá chứng khoán.
Theo chúng tôi, không thể đổi lỗi hết cho nguyên nhân của việc khó xử lý hình sự đối với các hành vi thao túng thị trường chứng khoán là do những nguyên nhân khách quan nói trên. Mà cũng cần thẳng thắn nhìn nhận vào thực tế, vấn đề này cũng xuất phát từ những nguyên chủ quan như: sự hạn chế về năng lực, thiếu quyết liệt của cơ quan chức năng trong hoạt đông thanh tra, kiểm tra cũng như điều tra các vi phạm pháp luật chứng khoán.
Chính điều này khiến cho nhiều vụ việc dù chứng minh được hành vi khách quan nhưng lại không chứng minh được hậu quả của hành vi (khoản thu lời bất chính hay thiệt hại của cá nhân, nhà đầu tư khác) dẫn đến việc hành vi chỉ dừng lại ở mức độ vi phạm hành chính. Điều này thấy rõ nhất trong vụ việc thao túng giá cổ phiếu FTM của CTCP Đầu tư và Phát triển Đức Quân của ông Lê Mạnh Thường và bà Phạm Thị Phương hay vụ CTCP Nông nghiệp và Công nghệ cao Trung An của ông Nguyễn Quang Vinh…
Thậm chí, có những vụ dù chứng minh được hành vi khách quan và hậu quả của hành vi nhưng không rõ vì lý do gì mà các đối tượng có hành vi thao túng TTCK và thu lợi bất chính hàng tỷ đồng chỉ bị xử phạt hành chính như vụ thao túng thị trường đối với cổ phiếu DST của Công ty cổ phần Đầu tư Sao Thăng Long của ông Hoàng Đức Thuận; vụ thao túng cổ phiếu SPI (của Công ty cổ phần SPI) bà Đỗ Thị Cẩm Thúy nói đến ở trên. Thực tế này khiến dư luận đặt câu hỏi nếu chỉ dừng ở mức độ xử phạt hành chính liệu có đủ sức răn đe trường hợp khác? liệu có bỏ lọt tội phạm trong lĩnh vực chứng khoán?...
Vĩ thanh
Thao túng giá chứng khoán khiến sai lệch giá trị hay bóp méo giá cả, khiến thị trường không hoàn hảo, tăng chi phí giao dịch cho các bên tham gia thị trường, là mối đe dọa lớn đến mục tiêu phát triển ổn định, bền vững và đảm bảo tính toàn vẹn, minh bạch không chỉ của TTCK nói riêng mà cả hệ thống tài chính nói chung.
Do đó, phát xử lý nghiêm những hành vi vi phạm trong lĩnh vực chứng khoán nói chung, các hành vi thao túng thị trường chứng khoán nói riêng. Đặc biệt, xác định đối tượng vi phạm cũng như xác định dấu hiệu tội phạm của các hành vi này để xử lý nghiêm là yêu cầu cấp thiết đặt ra đối với cơ quan chức năng trong khi nạn thao túng thị trường chứng khoán đang ngày càng trở nên báo động hiện nay.
Để làm được điêu này, theo chúng tôi cơ quan chức năng cần tập trung rà soát, sửa đối các quy định pháp luật liên quan đến lĩnh vực chứng khoán. Trong đó, cần có những văn bản hướng dẫn cụ thể các quy định liên quan đến việc giám sát, kiểm tra, điều tra xử lý các hành vi vi phạm. Đặc biệt cần hướng dẫn cụ thể việc xác định giá trị khoản thu nhập bất chính, hoặc chứng minh thiệt hại của nhà đầu tư để có cơ sở xử lý hình sự hành vi thao túng thị trường chứng khoán.
Ngoài ra, cần phải có sự quyết tâm cao, xử lý nghiêm minh, triệt để của các cơ quan chức năng, đặc biệt cơ quan tiến hành tố tụng; đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, kịp thời phát hiện những sai phạm để khắc phục, xử lý nghiêm hành vi bao che, bỏ lọt tội phạm nếu có để răn đe.
Xuân Trường – Thái Dương
Một số giải pháp nâng cao hiệu quả phòng, chống tội phạm buôn lậu ở Việt Nam hiện nay
(Pháp Lý) - Đấu tranh phòng, chống buôn lậu luôn là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, hàng đầu của các lực lượng chức năng trong công tác bảo vệ trật tự quản lý kinh tế trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, thương mại. Đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đã trở thành thành viên chính chức của Tổ chức Thương mại thế giới WTO, Hiệp định Thương mại tự do thế hệ mới EVFTA, CPTPP.
Xuất phát từ nghiên cứu thực trạng phòng, chống buôn lậu, nguyên nhân của thực trạng, tác giả Nguyễn Việt Dũng ( cử nhân khoa Cảnh sát Kinh tế– Học viện cảnh sát nhân dân) nêu ra một số giải pháp nhằm góp phần nâng cao hiệu quả phòng, chống tội phạm buôn lậu ở Việt Nam hiện nay.
Các lực lượng chức năng Phú Yên phối hợp kiểm tra mặt hàng găng tay y tế (mặt hàng phục vụ phòng chống dịch Covid-19).
Thực trạng tình hình phòng, chống buôn lậu
Dưới sự chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự điều hành của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia và sự vào cuộc quyết liệt của các bộ, ngành và địa phương, công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên cả nước đã đạt được một số kết quả tích cực, nhiều đối tượng, đường dây ổ nhóm buôn lậu đã bị triệt phá.
Cụ thể, trong năm 2020 các lực lượng chức năng cả nước đã phát hiện, xử lý 185,461 vụ việc vi phạm (giảm 16,3% so với cùng kỳ năm 2019), thu nộp ngân sách nhà nước 24,817 tỷ 656 triệu đồng (tăng 15,39% so với cùng kỳ), khởi tố 2,543 vụ (tăng 28,3% so với cùng kỳ), 3,502 đối tượng (tăng 49,46% so với cùng kỳ) . Trong 6 tháng đầu năm 2021, lực lượng chức năng cả nước đã xử lý 11,330 vụ vi phạm về hàng lậu, buôn bán, vận chuyển trái phép hàng cấm; 50,141 vụ gian lận thương mại, gian lận thuế; 10,847 vụ hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ; thu nộp ngân sách nhà nước 5,036 tỷ đồng.
Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, hiện nay công tác phòng, chống buôn lậu ở nước ta cũng đang gặp nhiều khó khăn. Kết quả phát hiện, điều tra, xử lý chưa tương xứng với tình hình tội phạm, vi phạm pháp luật về buôn lậu. Tỷ lệ xử lý vi phạm hành chính vẫn chiếm tỷ lệ cao nên chưa đủ sức răn đe, ngăn chặn. Lợi dụng tình hình dịch bệnh Covid-19 đang còn diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ, thách thức đối với sự phát triển kinh tế - xã hội, an ninh trật tự của đất nước và đời sống của nhân dân, hoạt động buôn lậu đang có chiều hướng phức tạp trở lại, với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt trên tất cả các tuyến, lĩnh vực, địa bàn, lợi dụng triệt để chính sách xuất khẩu, nhập khẩu để buôn lậu. Thực trạng này xuất phát từ một số nguyên nhân, điều kiện cơ bản sau:
Thứ nhất, một số quy định pháp luật liên quan còn bất cập. Buôn lậu được hiểu là hành vi buôn bán qua biên giới hoặc từ khu phi thuế quan vào nội địa hoặc ngược lại trái pháp luật hàng hóa, tiền Việt Nam, ngoại tệ, kim khí quý, đá quý. Tuy nhiên, trong thực tiễn áp dụng quy định này đang đặt ra nhiều khó khăn nhất định. Điển hình, để chứng minh hành vi buôn lậu cơ quan chức năng cần thiết phải làm rõ yếu tố “qua biên giới”. Do pháp luật không xác định rõ nên còn nhiều cách hiểu khác nhau.
Có quan điểm cho rằng yếu tố “biên giới” trong tội buôn lậu là “biên giới thương mại” và có quan điểm cho rằng đây là yếu tố “biên giới pháp lý” (trong đó, “biên giới thương mại” được hiểu là hàng rào biên giới thuế quan của các cơ quan quản lý như Hải quan được quy định để kiểm soát hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa ở mọi khu vực. Còn “biên giới pháp lý” được xác định theo Luật Biên giới quốc gia).
Bên cạnh đó, việc xác định thời điểm hoàn thành tội phạm “qua biên giới hoặc từ khu phi thuế quan vào nội địa hoặc ngược lại” cũng đang tồn tại một số vấn đề nhất định, có ý kiến cho rằng hàng hóa phải thực tế đã qua biên giới hoặc đã ra khỏi khu phi thuế quan thì mới cấu thành tội buôn lậu, có ý kiến cho rằng chỉ cần chứng minh được hàng hóa hàng hóa sẽ được đưa trái pháp luật qua biên giới hoặc đưa trái phép ra khỏi khu phi thuế quan nhằm trốn tránh sự kiểm soát của các cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền thì tội phạm đã hoàn thành.
Đồng thời, về hành vi buôn lậu theo pháp luật hiện hành, qua nghiên cứu, trao đổi cho thấy có nhiều ý kiến băn khoăn và vướng mắc trong việc phân định một cách rõ ràng giữa hành vi buôn lậu với một số hành vi tương tự như hành vi buôn bán hàng hóa nhập lậu, hành vi vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới mà đặc biệt là hành vi trốn thuế.
Trong bối cảnh điều luật đã loại trừ hàng cấm ra khỏi danh sách đối tượng của hành vi buôn lậu thì việc phân tích trên càng đặt ra câu hỏi hóc búa hơn. Nếu chúng ta đưa hành vi này nhập chung với hành vi trốn thuế và xử về tội trốn thuế (mức độ tăng nặng trách nhiệm hình sự hơn) thì phạm vi áp dụng xử lý hình sự với tội buôn lậu trở nên rất hẹp, nhưng nếu để tồn tại song song cả hai tội danh trên thì có thể dẫn đến việc quy định bị thừa, một hành vi bị xử lý về nhiều tội, gây ra nhiều khó khăn cho lực lượng chức năng trong xác định tội danh, bởi vì giữa hai tội này có đặc điểm giống nhau là đều có hành vi khai báo gian dối.
Bên cạnh đó, chế tài xử lý hành vi liên quan đến buôn lậu như buôn bán hàng hóa nhập lậu cũng còn nhiều hạn chế, đặc biệt là quy định quản lý hoạt động thương mại điện tử. Hiện nay, tình hình đối tượng lợi dụng thương mại điện tử để buôn bán hàng lậu, hàng giả, hàng cấm… đang diễn ra phức tạp, trong khi đó một số văn bản pháp luật liên quan chưa theo kịp với sự phát triển của công nghệ, các mô hình, phương thức kinh doanh mới, chế tài xử lý chưa đủ sức răn đe.
Cụ thể, Nghị định số 52/2013/NĐ-CP ngày 16 tháng 5 năm 2013 của Chính phủ quy định về thương mại điện tử đã không còn hoàn toàn phù hợp, đặt ra nhiều thách thức trong công tác quản lý lĩnh vực này ở Việt Nam, như: chưa quy định cụ thể hàng hóa khi trao đổi, mua bán qua thương mại điện tử phải đảm bảo những điều kiện gì; chưa quy định trách nhiệm của người quản lý sàn giao dịch thương mại điện tử mà mới chỉ chú trọng xoay quanh quản lý người sử dụng thương mại điện tử để bán hàng; chưa có quy định về kiểm soát, xét duyệt hàng hóa buôn bán qua thương mại điện tử… tồn tại này đã khiến cho hàng giả, hàng lậu… vẫn tràn lan trên thị trường, đây là môi trường thuận lợi để hoạt động buôn lậu phát triển, khó kiểm soát.
Lực lượng BĐBP Bà Rịa – Vũng Tàu tiến hành lấy mẫu, xác định số lượng dầu không rõ nguồn gốc xuất xứ trên tàu QNg 96988 TS vào hồi tháng 4/2020
Chế tài xử phạt vi phạm hành chính hành vi kinh doanh hàng hóa nhập lậu còn thấp, chưa đủ sức răn đe ngăn chặn. Ví dụ, hành vi kinh doanh hàng hóa nhập lậu có giá trị từ 10.000.000 đồng đến dưới 20.000.000 đồng bị xử phạt từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng (điểm d, khoản 1, Điều 15 Nghị định số 98/2020/NĐ-CP ngày 26/8/2020 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng)… đây là một trong những nguyên nhân, điều kiện khiến cho các đối tượng bất chấp quy định pháp luật để hoạt động buôn lậu.
Thứ hai, công tác phát hiện, điều tra, xử lý hành vi buôn lậu còn gặp nhiều khó khăn. Đối tượng phạm tội buôn lậu rất đa dạng, phức tạp về thành phần, trình độ, hiểu biết kiến thức pháp luật về lĩnh vực kinh tế, xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa, trong đó thường tập trung vào nhóm đối tượng có nhiều mối quan hệ xã hội nhất là mối quan hệ với người có chức vụ, quyền hạn trong các cơ quan Nhà nước, cấp ủy Đảng, các cơ quan bảo vệ pháp luật.
Phương thức, thủ đoạn hoạt động tinh vi, xảo quyệt, thường có cấu kết chặt chẽ thành đường dây, tổ chức, có sự tham gia của đối tượng người nước ngoài, lợi dụng triệt để những chính sách thông thoáng trong xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa để buôn lậu. Một số cấp uỷ, tổ chức đảng do nhận thức và trách nhiệm về phát hiện, điều tra, xử lý hành vi buôn lậu vẫn còn hạn chế, một số đơn vị, địa phương vì lợi ích cục bộ cố tình vi phạm pháp luật, tiếp tay cho buôn lậu.
Việc xử lý tội phạm buôn lậu thiếu sự thống nhất giữa các cơ quan quản lý Nhà nước có liên quan và cơ quan bảo vệ pháp luật; việc xử lý các hành vi buôn lậu chưa được nghiêm khắc, thiên về xử lý hành chính, thậm chí tồn tại nhiều tiêu cực trong hoạt động này. Điều này không những không ngăn chặn được tình trạng buôn lậu mà ở một khía cạnh nào đó còn khuyến khích tình trạng này gia tăng. Ngoài ra, do đặc điểm địa lý của nước ta hết sức phức tạp, với một đường biên giới trên bộ và trên biển rất dài lại chủ yếu là vùng miền núi, hải đảo xa xôi đã gây ra những khó khăn cho công tác quản lý, đây cũng là điều kiện thuận lợi cho các hoạt động buôn lậu diễn ra phức tạp hơn.
Thứ ba, công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật, vận động quần chúng về phòng, chống buôn lậu hiệu quả thấp. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo các lực lượng chức năng trong phòng ngừa tội phạm buôn lậu có lúc, có nơi, thời điểm chưa chủ động, quyết liệt. Một số lực lượng, địa phương mới chỉ tập trung vào chỉ tiêu khởi tố, điều tra vụ án hình sự, xử phạt vi phạm hành chính hành vi buôn lậu mà chưa được quan tâm nhiều đến công tác tuyên truyền, vận động, giáo dục pháp luật quần chúng về phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm buôn lậu. Do đó, chưa khuyến khích rộng rãi quần chúng nhân dân tích cực, chủ động tham gia tố giác, tin báo về hành vi vi phạm pháp luật về buôn lậu, nhiều người, thậm chí có các cơ sở kinh doanh còn coi việc đấu tranh chống buôn lậu, hàng lậu là nhiệm vụ của các cơ quan chức năng nên chưa tích cực tham gia các hoạt động đấu tranh.
Thứ tư, quan hệ phối hợp giữa các lực lượng chức năng trong phòng, chống buôn lậu còn hạn chế. Hiện nay thực hiện nhiệm vụ phòng, chống buôn lậu thuộc chức năng của nhiều lực lượng, như Cảnh sát kinh tế, Hải quan, Bộ đội biên phòng,… Mặc dù kế hoạch phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm này đã được chỉ đạo, triển khai thường xuyên, tuy nhiên trong thực tiễn thực hiện có lúc, có nơi, thời điểm chưa mang tính thường xuyên, liên tục; công tác trao đổi tình hình hoạt động buôn lậu chưa chủ động, cụ thể; hoạt động phối hợp trong thanh tra, kiểm tra, phát hiện, xử lý vụ việc phức tạp vẫn còn hiện tượng đùn đẩy trách nhiệm, không được giải quyết nhanh chóng, hỗ trợ kịp thời; công tác thu thập tài liệu, chứng cứ phục vụ đấu tranh, xử lý hành vi buôn lậu, đặc biệt trong xác định phạm vi khu vực biên giới, bắt giữ đối tượng, thu giữ hàng lậu gặp nhiều khó khăn... Một số cán bộ trong các lực lượng chức năng chống buôn lậu có biểu hiện thoái hóa biến chất, lợi dụng các sơ hở của pháp luật để tư vấn, tham mưu cho tội phạm, bao che, tiếp tay cho các đối tượng buôn lậu, đã tạo nên những lỗ hổng, khó khăn không nhỏ trong đấu tranh phòng, chống tội phạm này.
Kiến nghị giải pháp
Một là, tiếp tục sửa đổi, bổ sung hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan. Để bảo đảm pháp luật được thống nhất, cụ thể và thuận lợi cho quá trình chứng minh, xử lý hành vi buôn lậu, thời gian tới các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cần thiết có hướng dẫn một số vấn đề như: Do Điều 188 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 đã quy định thêm yếu tố “khu phi thuế quan” nên khái niệm “biên giới” phải được xác định nhất quán theo quy định của Luật Biên giới quốc gia và không cần thiết phải sử dụng khái niệm “biên giới thương mại” hay “biên giới pháp lý” nữa. Về thời điểm hoàn thành của hành vi buôn lậu, theo tác giả đối với hành vi nhập lậu: chỉ khi nào chủ thể buôn lậu đã đưa hàng hóa trái pháp luật qua biên giới quốc gia hoặc từ khu phi thuế quan vào nội địa thì mới cấu thành tội buôn lậu.
Trường hợp hàng hóa nhập lậu đã vào nội địa mới bị phát hiện, nếu cơ quan chức năng có tài liệu, chứng cứ chứng minh là hàng hóa đã qua biên giới, từ khu phi thuế quan vào nội địa trái pháp luật và nhằm mục đích buôn bán thì cũng phạm tội này. Đối với hành vi xuất lậu: tác giả cũng đồng ý với quan điểm chỉ cần có căn cứ chứng minh rằng hàng hóa sẽ được đưa trái pháp luật qua biên giới hoặc sẽ được đưa trái pháp luật từ nội địa vào khu phi thuế quan và đều nhằm mục đích mua bán là tội phạm đã hoàn thành.
Tang vật ma túy trong một chuyên án có sự tham gia của Cục Điều tra chống buôn lậu
Đối với việc phân biệt giữa hành vi buôn lậu với hành vi trốn thuế trong hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa. Theo tác giả, các cơ quan có thẩm quyền cần thống nhất hướng dẫn theo hướng: Tất cả những hành vi buôn bán trái pháp luật qua biên giới hoặc từ khu phi thuế quan vào nội địa hoặc ngược lại hàng hóa (trừ hàng cấm theo danh mục hàng cấm quy định, hàng giả) đều là hành vi buôn lậu. Trong trường hợp chủ thể thực hiện hành trên nhưng khai báo gian dối thì hành vi gian dối nhằm mục đích biến những hàng hóa thuộc nhóm tạm ngừng, cấm xuất khẩu, nhập khẩu; xuất khẩu, nhập khẩu có điều kiện; hạn chế xuất khẩu, nhập khẩu thành hàng hóa được xuất khẩu, nhập khẩu thì được coi là hành vi buôn lậu. Còn hành vi khai báo gian dối đối với những hàng hóa được xuất khẩu, nhập khẩu bình thường (không thuộc nhóm hàng hóa của hành vi buôn lậu trên) mà nhằm mục đích để không phải nộp thuế hoặc nộp thuế ít hơn hoặc làm tăng số thuế được miễn, được giảm, được hoàn thì là hành vi trốn thuế trong lĩnh vực xuất khẩu, nhập khẩu.
Để hệ thống pháp luật liên quan được đồng bộ, kịp thời, đủ sức răn đe, ngăn chặn, phòng ngừa hành vi buôn lậu, thời gian tới đối với Nghị định số 52/2013/NĐ-CP ngày 16 tháng 5 năm 2013 của Chính phủ quy định về thương mại điện tử cần sửa đổi, bổ sung theo hướng quy định cụ thể trách nhiệm của chủ sàn thương mại điện tử (về thông tin người bán, vận chuyển, giao nhận, trách nhiệm liên quan đến chức năng đặt hàng và thanh toán trực tuyến); những quy định bắt buộc về điều kiện pháp lý bắt buộc về nguồn gốc, chất lượng…đối với từng nhóm mặt hàng buôn bán qua thương mại điện tử tương tự như quy định buôn bán đối với hàng hóa thông thường...
Đối với Nghị định số 98/2020/NĐ-CP, ngày 26 tháng 8 năm 2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cần sửa đổi, bổ sung theo hướng tăng mức xử phạt tiền đối với hành vi kinh doanh hàng hóa nhập lậu bằng ½ giá trị hàng hóa vi phạm.Ví dụ, hành vi kinh doanh hàng hóa nhập lậu có giá trị từ 10.000.000 đồng đến dưới 20.000.000 đồng cần xử phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng.
Hai là, triển khai đồng bộ, hiệu quả các biện pháp phát hiện, điều tra, xử lý hành vi buôn lậu
Các cơ quan chức năng thuộc Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Công thương, Bộ Tài chính, Ban chỉ đạo 389 các cấp,…cần chủ động nắm vững diễn biến tình hình, tăng cường kiểm tra, kiểm soát, bắt giữ, xử lý các hành vi buôn lậu; xác định đối tượng, tuyến, địa bàn, hàng hóa trọng điểm; tăng cường kiểm soát tại các khu vực cửa khẩu đường bộ, đường sắt, đường biển, đường sông, đường hàng không và các đường mòn, lối mở, khu vực tập kết hàng hóa gần biên giới, các chợ đầu mối, các trung tâm thương mại... Phân công rõ trách nhiệm quản lý, kiểm soát địa bàn cho từng cơ quan chức năng thuộc địa phương và của trung ương đóng tại địa bàn. Chủ động phát hiện, xử lý nghiêm minh, đúng quy định pháp luật các hành vi buôn lậu, làm rõ trách nhiệm những đối tượng tiếp tay, bao che đối tượng buôn lậu. Đối với vụ án nghiêm trọng, phức tạp, cấp ủy cần chủ động yêu cầu các cơ quan liên quan báo cáo để cho chủ trương xử lý, đảm bảo khẩn trương đúng quy định pháp luật.
Ba là, nâng cao trách nhiệm và hiệu quả phối hợp trong phát hiện, phòng ngừa, điều tra, xử lý hành vi buôn lậu. Cấp uỷ, tổ chức đảng, người đứng đầu các cấp nâng cao nhận thức, trách nhiệm đối với công tác phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật về buôn lậu. Chủ động thành lập các đoàn liên ngành kiểm tra, giám sát, đôn đốc các lực lượng chức năng chỉ đạo, điều phối công tác phối hợp lực lượng trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại theo lĩnh vực, địa bàn phụ trách. Xây dựng phương án tổ chức lực lượng, phương tiện và duy trì kiểm soát biên giới chặt chẽ; tăng cường kiểm soát tuyến đường bộ từ biên giới vào nội địa ngăn chặn hàng nhập lậu, tăng cường phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại nhóm các mặt hàng nhập khẩu có điều kiện có thuế suất cao và các mặt hàng tiêu dùng thiết yếu như: xăng dầu, gia súc, gia cầm, thực phẩm, rượu, bia, thuốc lá, bánh kẹo, hoa quả, hàng điện tử, mỹ phẩm, thời trang cao cấp.... đặc biệt chú ý các mặt hàng liên quan đến phòng chống dịch Covid-19.
Bốn là, tuyên truyền, giáo dục, vận động quần chúng tích cực tham gia phòng, chống buôn lậu
Các lực lượng chức năng cần đa dạng các hình thức, biện pháp tuyên truyền chính sách, giáo dục pháp luật về phòng, chống buôn lậu. Chỉ đạo các cơ quan thông tấn, báo chí phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng kịp thời phản ánh tình hình và kết quả công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, đặc biệt về phương thức, thủ đoạn hoạt động, tác hại của hàng lậu, mặt hàng lậu phổ biến; các biểu hiện tiêu cực, bất cập trong hoạt động của các cơ quan chức năng như tiếp tay, bao che, bảo kê buôn lậu; kịp thời đưa tin công khai các vụ việc phát hiện, xử lý các hành vi buôn lậu, đặc biệt những vụ việc phức tạp, dư luận đang quan tâm; biểu dương các điển hình tiên tiến, gương người tốt, việc tốt trong tham gia phòng, chống buôn lậu; vận động nhân dân không tham gia, tiếp tay cho các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, tích cực tham gia cung cấp tố giác, tin báo về tội phạm buôn lậu cho các lực lượng chức năng.
Tác giả: Cử nhân Nguyễn Việt Dũng
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Thạc sĩ Phạm Hải Bình, “Một số vướng mắc trong nhận thức về tội phạm buôn lậu và phương hướng khắc phục”, Kỷ yếu hội thảo khoa học năm 2018.
2. Kế hoạch số 540/KH-BCĐ389 ngày 18/12/2020 của Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả về cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trước, trong và sau tết nguyên đán Tân Sửu 2021.
Bộ trưởng Tô Lâm: Sai phạm trong ngành y không phải do cơ chế
Trước dư luận các vi phạm trong ngành y tế do cơ chế, Bộ trưởng Tô Lâm nói "không phải do lỗi này" và "đều có việc lợi dụng tình hình khó khăn, lách luật để vi phạm".
Chiều 10/11, Đại tướng Tô Lâm - Bộ trưởng Công an, đã trả lời câu hỏi của đại biểu Quốc hội về việc xử lý một số sai phạm trong đấu thầu, mua sắm trang thiết bị y tế.
Theo đó, thời gian qua, tình trạng vi phạm pháp luật trong hoạt động đấu thầu, mua sắm thiết bị y tế diễn ra rất phức tạp, nhất là những vụ việc xảy ra tại các bệnh viên lớn. Bộ Công an đã chỉ đạo các đơn vị chức năng vào cuộc với tinh thần "phát hiện một vụ, cảnh tỉnh cả vùng".
Lực lượng công an địa phương chủ động nắm tình hình, nhận diện vi phạm và đấu tranh với các vi phạm, điển hình là một số vụ tại CDC Hà Nội, Bệnh viên Bạch Mai, Bệnh viên Tim Hà Nội, Sở Y tế các tỉnh Hà Tĩnh, Cần Thơ, Sơn La. "Qua đấu tranh, các đối tượng đều thừa nhận hành vi phạm tội. Các lực lượng chức năng sẽ đẩy nhanh tiến độ điều tra, xử lý vụ án, sớm kết luận, đưa các bị can ra truy tố", ông Tô Lâm nói.
Bộ trưởng Công an Tô Lâm trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội, chiều 10/11. Video: VTV
Theo lãnh đạo ngành công an, qua các vụ việc trên, có dư luận cho rằng các vi phạm do cơ chế, do hệ thống, nhưng "chúng tôi khẳng định không phải do các lỗi này, mà đều có việc lợi dụng tình hình khó khăn, lách luật để vi phạm và đây là những vi phạm hình sự rất đáng phải xử lý".
Bộ trưởng Tô Lâm cho hay, trước khi xử lý hình sự, với cơ quan điều tra, "chúng tôi đã yêu cầu cá thể hóa trách nhiệm cá nhân; chứng minh yếu tố tư lợi, tham ô, tham nhũng... Ví dụ như việc mua máy móc, có trường hợp thông đồng với nhà thầu, đẩy giá ăn chia, trích phần trăm. Đây là yếu tố tư lợi, biểu hiện tham ô, tham nhũng".
Qua xử lý các vi phạm, Bộ Công an đề nghị các bộ Y tế, Kế hoạch & Đầu tư, Tài chính và các địa phương tăng cường rà soát, kiểm tra quy trình đầu tư cơ sở vật chất, mua sắm trang thiết bị y tế, kịp thời phát hiện, ngăn chặn vi phạm.
Các cơ quan chức năng cần đưa một số mặt hàng, trang thiết bị y tế vào danh sách mặt hàng bình ổn, quản lý giá, không để các doanh nghiệp câu kết, thông đồng với các cơ quan nâng giá, trục lợi. "Về phía Bộ Công an, chúng tôi sẽ tiếp tục điều tra, xử lý các vi phạm", ông Tô Lâm nói.
Lãnh đạo ngành công an cũng thông tin, thời gian qua tình hình buôn lậu, buôn bán trái phép vật tư y tế, thuốc hỗ trợ điều trị Covid diễn biến phức tạp. Tội phạm dùng nhiều hình thức tinh vi để nhập lập, bao gồm cả buôn bán trên mạng xã hội, lựa chọn những địa điểm khó đi lại để cất giấu hàng hóa.
"Lực lượng công an đã tập trung phương tiện, biện pháp để xử lý nghiêm các vi phạm", Bộ trưởng Tô Lâm nói.
Ngoài công tác đấu tranh phòng chống tội phạm, ông Tô Lâm cho hay thời gian tới, ngành công an sẽ tiếp tục ứng dụng khoa học công nghệ để tham gia tích cực trong chống dịch, "tạo điều kiện thuận lợi cho sinh hoạt của nhân dân, cung cấp an sinh xã hội qua cơ sở dữ liệu dân cư".
Theo vnexpress.net
Nguồn bài viết: https://vnexpress.net/bo-truong-to-lam-sai-pham-trong-nganh-y-khong-phai-do-co-che-4383927.html
Cảnh sát hình sự toàn quốc rà soát hoạt động từ thiện
Đại tướng Tô Lâm cho biết Cục cảnh sát hình sự đã chỉ đạo lực lượng cảnh sát hình sự toàn quốc rà soát, nắm tình hình hoạt động từ thiện trên địa bàn để kịp thời phát hiện vi phạm.
Tại phiên chất vấn chiều 10/11, Bộ trưởng Công an Tô Lâm và Bộ trưởng Lao động Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung nhận được câu hỏi của đại biểu về kiểm soát hoạt động kêu gọi từ thiện của nghệ sĩ và kết quả điều tra một số nội dung tố cáo liên quan việc làm thiện nguyện.
Trả lời về kết quả giải quyết đơn tố cáo một số sai phạm trong quyên góp từ thiện, Bộ trưởng Công an Tô Lâm cho biết đã giao Cục Cảnh sát hình sự phối hợp với các địa phương điều tra, xác minh.
Bộ trưởng Công an Tô Lâm trả lời chất vấn đại biểu Quốc hội. Ảnh: Quốc hội.
Cục Cảnh sát Hình sự đã phối hợp với các ngân hàng rà soát, xác định các tài khoản huy động từ thiện để làm rõ việc tiếp nhận, quyên góp và giải ngân. Bộ Công an cũng phối hợp UBND, Ủy ban MTTQ các cấp thuộc Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi xác minh số tiền, hàng các nghệ sĩ đã cứu trợ, giúp đỡ tại các địa phương. Ngoài ra, cơ quan công an đã mời một số cá nhân, tổ chức có liên quan đến làm việc để sớm kết luận vụ việc.
“Cục Cảnh sát Hình sự cũng chỉ đạo lực lượng cảnh sát hình sự toàn quốc rà soát, nắm tình hình hoạt động từ thiện diễn ra trên địa bàn; kịp thời phát hiện tổ chức, cá nhân lợi dụng hoạt động kêu gọi từ thiện để chiếm đoạt tài sản”, lãnh đạo Bộ Công an thông tin.
Ông Tô Lâm cho biết đến nay, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an TP.HCM đã tiếp nhận 6 đơn tố giác về tội phạm của công dân liên quan việc huy động tiền từ thiện của các nghệ sĩ. Công an TP.HCM đã phân loại và tiến hành theo đúng quy trình tố tụng pháp luật hình sự.
Theo đại tướng Tô Lâm, qua rà soát, Bộ Công an cũng kiến nghị cơ quan có thẩm quyền nghiên cứu, sửa đổi quy định về vận động, tiếp nhận, phân bổ sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện theo hướng thắt chặt hơn và làm rõ trách nhiệm các bên liên quan.
Đề cập đến vấn đề này, đại biểu Dương Văn Phước (Quảng Nam) nói những lùm xùm từ thiện vừa qua làm mất đi tính nhân văn của hoạt động từ thiện và lòng tin của nhà hảo tâm. Ông Phước đề nghị Bộ trưởng Đào Ngọc Dung đề xuất biện pháp ngăn chặn cũng như đưa hoạt động từ thiện vào khuôn khổ.
Viện dẫn Nghị định 64 năm 2018, ông Đào Ngọc Dung cho biết Chính phủ khuyến khích tổ chức, cá nhân và mọi người dân tham gia làm việc từ thiện. Theo đó, Bộ Tài chính, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và Hội Chữ thập đỏ là chủ thể thay mặt Nhà nước đứng ra tiếp nhận tiền thiện nguyện để cấp phát và giám sát việc hỗ trợ.
Tuy nhiên, Nghị định lại không quy định cụ thể cách thức huy động, quyên góp thế nào, cấp phát ra sao. Vì vậy, ông Dung cho rằng khó tránh được xảy ra tình trạng “có chỗ này, chỗ kia”. “Theo tôi, làm thiện nguyện cần được khuyến khích nhưng trên có sở quy định, nguyên tắc pháp luật”, ông Dung nhấn mạnh.
Bộ trưởng LĐTB&XH cũng cho biết thêm thời gian qua, trước những vụ việc lùm xùm liên quan đến từ thiện, Thủ tướng đã giao cho Bộ LĐTB&XH, Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi Nghị định 64. Và Thủ tướng đã ban hành Nghị định 93 ngày 27/10, trong đó quy định rất rõ nguyên tắc, tiêu chí, cách làm, đối với kêu gọi quyên góp.
“Từ 1/12 này, sau khi Nghị định 93 có hiệu lực, chắc chắn hoạt động thiện nguyện sẽ đi vào nền nếp”, ông Dung nói và nhấn mạnh tổ chức, cá nhân nào sai phải xử lý theo pháp luật.
Theo zingnews.vn
Nguồn bài viết: https://zingnews.vn/canh-sat-hinh-su-toan-quoc-ra-soat-hoat-dong-tu-thien-post1276522.html
Công an Tp.Hà Nội cảnh báo thủ đoạn các đối tượng lừa đảo hay sử dụng
Ngày 10/11, Công an Thành phố Hà Nội đã phát đi cảnh báo một số hình thức phổ biến mà các đối tượng lợi dụng để lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Thứ nhất, kết bạn, làm quen trên mạng xã hội.
Các đối tượng người nước ngoài sử dụng mạng xã hội như Facebook, Zalo... để kết bạn rồi làm quen với người bị hại để tạo sự tin tường.
Sau một thời gian quen biết, đối tượng thông báo gửi quà là tiền mặt hoặc tài sản có giá trị rất lớn qua đường hàng không, yêu cầu người bị hại nộp tiền để nhận được quà.
Khi người bị hại không còn khả năng tiếp tục chuyển tiền, các đối tượng xóa ngay tài khoản Facebook, Zalo... và các số điện thoại đã sử dụng để liên lạc.
Thứ hai, giả danh cán bộ công an, viện kiểm sát, tòa án.
Các đối tượng gọi điện cho bị hại tự xưng là nhân viên bưu điện thông báo về việc có bưu phẩm gửi ở các bưu điện lâu ngày không đến nhận, thiếu nợ tiền ngân hàng hoặc liên quan đến các vụ án...; sau đó nối máy cho bị hại nói chuyện với một số đối tượng khác giả danh cán bộ đang công tác tại các cơ quan tư pháp (công an, viện kiểm sát, tòa án).
Lúc này, các đối tượng thông báo người bị hại liên quan đến vụ án đang điều tra nếu không thực hiện đúng theo nội dung chúng đưa ra sẽ bị khởi tố bị can làm người bị hại hoang mang, lo sợ để cung cấp thông tin cá nhân.
Tiếp theo, đối tượng yêu cầu người bị hại chuyền tiền vào các tài khoản do đối tượng chỉ định hoặc hướng dẫn bị hại tải ứng dụng giả mạo để cung cấp thông tin cá nhân, thông tin tài khoản ngân hàng, cung cấp mã OTP chuyển tiền với vỏ bọc xác minh, điều tra.
Sau đó đối tượng chiếm quyền sử dụng tài khoản của bị hại và chuyển tiền đến nhiều tài khoản khác của đối tượng nhằm chiếm đoạt tài sản.
Thứ ba, giả danh người thân nhờ chuyển tiền rồi chiếm đoạt.
Đối tượng lập tài khoản mạng xã hội (Facebook, Zalo...) hoặc hack tài khoản của người khác rồi nhắn tin cho người thân, bạn bè trong danh sách liên lạc của chủ tài khoản bị hack, giả vờ vay, mượn tiền hoặc nhờ chuyển tiền số lượng lớn vào tài khoản ngân hàng của đối tượng hoặc gửi thông báo lệnh chuyển tiền giả, kèm đường link trang web giả mạo ngân hàng, yêu cầu bị hại truy cập sau đó chiếm đoạt toàn bộ số tiền có trong tài khoản ngân hàng của bị hại.
Thứ tư, nhắn tin trúng thưởng.
Đối tượng sử dụng mạng xã hội Facebook, zalo để gửi tin nhắn cho người bị hại thông báo trúng thưởng tài sản có giá trị lớn. Sau đó yêu cầu người bị hại muốn làm thủ tục nhận thưởng thì phải nạp tiền qua thẻ điện thoại hoặc chuyển tiền qua tài khoản ngân hàng để chiếm đoạt tài sản.
Thứ năm, kinh doanh đa cấp qua các sàn giao dịch tiền ảo, sàn ngoại hối… hoặc đầu tư đào tiền kỹ thuật số.
Các đối tượng lập ra các website đầu tư tài chính, các sàn giao dịch nhị phân (Ugreengx, Wefinex, Fxtradingmarket …) rồi sử dụng nhiều thủ đoạn khác nhau để thu hút, lôi kéo nhiều người tham gia.
Các sàn đều được quảng cáo có nguồn gốc từ nước ngoài, cam kết người chơi sẽ được hưởng mức lãi suất cao nhưng lại an toàn có thể rút vốn bất kỳ lúc nào, không cần đầu tư trí tuệ, thời gian khiến nhiều người dân tham gia dưới hình thức đầu tư.
Sau một thời gian, khi người tham gia muốn rút tiền lãi đầu tư, các đối tượng yêu cầu phải nộp thêm các khoản phí vay vốn ban đầu, các khoản tiền chênh lệch để thực hiện rút tiền hoặc thông báo dừng hoạt động để bảo trì hoặc lỗi không truy cập được, khách hàng không đăng nhập được để rút tiền hoặc bị mất hết tiền trong tài khoản.
Công an Tp.Hà Nội khuyến cáo người dân đây là những thủ đoạn lừa đảo, người dân cần cảnh giác, tuyên truyền đến người thân, bạn bè về thủ đoạn trên, tránh “mắc bẫy của đối tượng xấu”.
Để làm việc với người dân, cơ quan công an sẽ trực tiếp gửi giấy mời, giấy triệu tập hoặc gửi qua công an địa phương và không yêu cầu người dân chuyển tiền vào tài khoản ngân hàng để phục vụ điều tra.
Người dân tuyệt đối không cung cấp thông tin tài khoản ngân hàng, mã OTP và chuyển tiền cho các đối tượng. Khi phát hiện các trường hợp có dấu hiệu lừa đảo như trên, người dân cần báo ngay cho cơ quan Công an nơi gần nhất.
Theo nguoiduatin.vn
Nguồn bài viết: https://www.nguoiduatin.vn/cong-an-tp-ha-noi-canh-bao-thu-doan-cac-doi-tuong-lua-dao-hay-su-dung-a533392.html
Khởi tố Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Y dược Vimedimex
Công an thành phố Hà Nội cho biết, đơn vị đã khởi tố, bắt tạm giam Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Y dược Vimedimex cùng 7 người khác.
Ngày 9/11, Công an thành phố Hà Nội cho biết, đơn vị đã khởi tố, bắt tạm giam 8 bị can để điều tra về hành vi “Vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản”.
Các bị can gồm Nguyễn Thị Loan, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Y dược Vimedimex và 7 bị can thuộc các công ty tham gia đấu giá; công ty thẩm định giá và Ban quản lý dự án huyện Đông Anh.
Theo tài liệu điều tra, khu đất gần 5ha ở xã Cổ Dương, huyện Đông Anh ban đầu được Công ty cổ phần tư vấn thẩm định giá và đầu tư Hà Nội xác định giá trị khoảng 500 tỷ đồng.
Trước yêu cầu của 1 cán bộ thuộc Ban quản lý dự án Huyện Đông Anh, đơn vị thẩm định giá hạ giá xuống còn khoảng 300 tỷ. Để hoàn thiện chứng thư thẩm định giá, các đối tượng đã lập khống 12 phiếu khảo sát để đưa vào hồ sơ.
Bà Nguyễn Thị Loan, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần tập đoàn Vimedimex
Bằng nhiều thủ đoạn, công ty thẩm định giá đã hạ giá thẩm định đất xuống còn hơn 17 triệu đồng/m2. Trong khi, giá giao dịch thực tế tại thời điểm thẩm định từ 60 – 70 triệu đồng/m2. Hành vi này gây thiệt hại khoảng 200 tỷ đồng cho nhà nước.
Sau khi Hội đồng thẩm định giá đất duyệt mức giá sàn là hơn 18 triệu đồng/m2 và tổ chức đấu giá, bị can Nguyễn Thị Loan đã đưa 3 công ty tham gia đấu giá. Với hành vi chỉ đạo các đối tượng cấp dưới thông đồng, dìm giá trong quá trình tham gia đấu giá quyền sử dụng đất, 1 công ty mà bị can Nguyễn Thị Loan nắm quyền chi phối đã trúng đấu giá với mức hơn 20 triệu đồng/m2.
Chỉ sau đúng 1 tháng sau khi được bàn giao đất, bị can Nguyễn Thị Loan đã cho bán đất, trong đó thửa có giá cao nhất lên tới 110 triệu đồng/m2.
Theo vietnamnet.vn
Nguồn bài viết: https://vietnamnet.vn/vn/thoi-su/khoi-to-chu-tich-hoi-dong-quan-tri-cong-ty-co-phan-y-duoc-vimedimex-790902.html
Từ việc khởi tố một số quan chức Bộ Y tế: Nhận diện những lỗ hổng trong chính sách quản lý xuất nhập khẩu thuốc tân dược
(Pháp lý) – Diễn biến mới nhất vụ án thuốc giả tại VN Pharma, ngày 3/11/2021, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định khởi tố bị can đối với Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, quy định tại Điều 360 Bộ luật Hình sự năm 2015. Nhìn lại toàn cảnh đại án này cho thấy còn nhiều bất cập trong chính sách quản lý xuất nhập khẩu thuốc tân dược từ khâu cấp phép nhập khẩu cho đến bất cập trong quản lý và tổ chức đấu thầu thuốc.
Ông Trương Quốc Cường bị xác định là đã thiếu trách nhiệm trong việc thẩm định, xét duyệt, cấp số đăng ký đối với 7 loại thuốc giả mang nhãn mác Health 2000 Canada.
Nhìn lại toàn cảnh đại án thuốc giả tại VNPharma
Công ty VN Pharma được thành lập từ tháng 10.2011. Từ năm 2012, Nguyễn Minh Hùng (41 tuổi, nguyên Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc VN Pharma) nhận thấy thị trường có nhu cầu về thuốc chữa trị ung thư nên bàn với Võ Mạnh Cường (41 tuổi, nguyên Giám đốc Công ty TNHH TM Hàng hải Quốc tế H&C) nhập khẩu thuốc H-Capita 500mg, nhãn mác Công ty Helix Canada, chữa ung thư vú, ung thư đại tràng.
Sau đó, công ty VN Pharma bị cơ quan điều tra xác định đã làm giả hồ sơ nhập khẩu 9.300 hộp thuốc H-Capita 500 mg chữa ung thư từ nhà sản xuất Helix Pharmaceuticals Inc., Canada. Kết luận giám định của Bộ Y tế thể hiện lô thuốc H-Capita 500mg chứa 97% hoạt chất capecitabine là thuốc không rõ nguồn gốc, kém chất lượng, không được sử dụng làm thuốc chữa bệnh cho người. Đáng chú ý, lô thuốc này được Cục Quản lý Dược cấp phép nhập khẩu cuối tháng 12.2013.
Vụ án đã được xét xử sơ thẩm hồi tháng 8/2017, TAND TPHCM tuyên phạt Hùng, Cường mức án 12 năm tù về tội Buôn lậu; 7 bị cáo khác nhận từ 2 năm tù (cho hưởng án treo) tới 5 năm tù về tội Buôn lậu hoặc Làm giả con dấu tài liệu của cơ quan tổ chức. Các bị cáo kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt và kêu oan. Còn VKS kháng nghị hủy án điều tra xét xử lại.
Đến tháng 5/2019, Cơ quan An ninh điều tra (Bộ Công an) đã hoàn tất điều tra bổ sung và đề nghị VKSND Tối cao truy tố 12 bị can trong vụ án buôn bán thuốc ung thư giả xảy ra tại Công ty cổ phần VN Pharma. 12 người đều bị đề nghị truy tố về tội Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, theo khoản 2 điều 157 Bộ luật Hình sự 1999.
Các bị cáo trong vụ buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh xảy ra tại Công ty VN Pharma nghe tuyên án tại phiên phúc thẩm ngày 20/5/2020.
Tháng 5/2020, TAND cấp cao tại TP.HCM xử phúc thẩm lần 2 vụ án “buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh”, là 9.300 hộp thuốc đặc trị ung thư H-Capita, xảy ra tại Công ty VN Pharma. Theo đó, cấp phúc thẩm y án 20 năm tù đối với bị cáo Võ Mạnh Cường (41 tuổi, nguyên Giám đốc Công ty TNHH thương mại hàng hải quốc tế H&C); 17 năm tù đối với Nguyễn Minh Hùng (41 tuổi, nguyên Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc VN Pharma); Nguyễn Trí Nhật và Ngô Anh Quốc (cùng nguyên Phó tổng giám đốc VN Pharma) lần lượt 12 và 11 năm tù; 8 đồng phạm còn lại từ 3 năm tù treo đến 7 năm tù.
HĐXX xác định, trong vụ án này, Hùng là người cầm đầu, bất chấp hậu quả, thực hiện việc đấu thầu đưa thuốc vào bệnh viện. Cường chỉ đạo nhân viên cấp dưới cung cấp giấy tờ giả cho VN Pharma thông đồng với Hùng làm hồ sơ nhập khẩu thuốc không rõ nguồn gốc về để hưởng lợi. Các bị cáo còn lại có vai trò giúp sức tích cực cho Hùng và Cường. Hành vi của các bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, gây ảnh hưởng đến niềm tin của người dân vào sự quản lý Nhà nước trong lĩnh vực y tế nên cần phải xử lý nghiêm.
Liên quan vụ án này, ngày 18/9/2019, Cơ quan An ninh điều tra - Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự: Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Cục Quản lý dược - Bộ Y tế và các cơ quan, đơn vị có liên quan.
Sau đó, Cơ quan An ninh điều tra cũng đã khởi tố ông Nguyễn Việt Hùng (nguyên Cục phó Quản lý Dược, Bộ Y tế), Phạm Hồng Châu (nguyên Trưởng phòng Đăng ký thuốc thuộc Cục Quản lý Dược) và Lê Đình Thanh (cựu cán bộ hải quan TPHCM) về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, bà Nguyễn Thị Thu Thủy (cựu Phó phòng của Cục Quản lý Dược) về tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Cơ quan điều tra xác định, bà Thủy đã lợi dụng quyền hạn được giao là chuyên gia thẩm định tiểu ban pháp chế để tự ý thẩm định hồ sơ 2 loại thuốc. Bà này còn tự ý tẩy xoá, thay đổi kết quả đánh giá đề xuất mà không trao đổi với chuyên gia, không báo cáo lãnh đạo tạo điều kiện để 2 loại thuốc giả của Health được cấp số đăng ký không đúng quy định.
Còn ông Nguyễn Việt Hùng với chức vụ, quyền hạn là Cục phó Quản lý Dược và nhiều cấp dưới đã thiếu trách nhiệm, không kiểm tra kỹ biên bản thẩm định, đồng ý đưa 2 loại thuốc trên ra hội đồng xét duyệt và được cấp số đăng ký không đảm bảo quy định. Từ đó VN Pharma đã sử dụng số đăng ký này nhập khẩu thuốc giả nguồn gốc, xuất xứ vào Việt Nam.
Lực lượng công an, kiểm sát viên có mặt tại Trụ sở Bộ Y tế để thực hiện việc khám xét nơi làm việc của ông Trương Quốc Cường.
Diễn biến mới nhất, ngày 3/11/2021, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định khởi tố bị can đối với Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, quy định tại Điều 360 Bộ luật Hình sự năm 2015.
Theo đó, năm 2013, ông Trương Quốc Cường với tư cách Cục trưởng Cục Quản lý Dược đã ký công văn cho VN Pharma nhập khẩu 200.000 hộp thuốc H-Capita 500mg Caplet. Lô thuốc trị ung thư này đã được xác định là giả nguồn gốc xuất xứ, không được dùng chữa bệnh.
Cơ quan công an xác định, ông Trương Quốc Cường đã thiếu trách nhiệm trong việc thẩm định, xét duyệt, cấp số đăng ký đối với 7 loại thuốc; thiếu giám sát, kiểm tra, kiểm soát hoạt động của nhóm chuyên gia thẩm định và bộ phận thường trực đăng ký thuốc, dẫn đến hồ sơ đăng ký 7 loại thuốc giả nhãn mác Công ty Health 2000 được đăng ký nhập khẩu và đã tiêu thụ tại Việt Nam với trị giá trên 151 tỉ đồng.
Mặt khác, sau khi các loại thuốc giả nhãn mác Health 2000 được nhập khẩu và tiêu thụ tại Việt Nam, mặc dù nhận được nhiều thông tin về thuốc Health 2000 Canada là không rõ nguồn gốc, xuất xứ nhưng ông Trương Quốc Cường không chỉ đạo đình chỉ lưu hành, thu hồi, tiêu hủy đối với thuốc Health 2000 đã nhập khẩu trong nước.
Hậu quả là sau ngày 21.11.2014, nhiều cơ sở y tế vẫn tiến hành mua bán, đấu thầu cung cấp cho các bệnh viện các loại thuốc giả nhãn mác Health 2000 Canada, không rõ nguồn gốc xuất xứ, tổng trị giá trên 3,7 tỉ đồng để điều trị cho người bệnh.
Hành vi của ông Trương Quốc Cường bị đánh giá là đã gây hậu quả nghiêm trọng, cho phép nhập khẩu và tiêu thụ tại Việt Nam 7 loại thuốc giả nhãn mác Công ty Health 2000 với trị giá trên 151 tỉ đồng. Việc này đã khiến nhiều người bệnh phải sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc xuất xứ, gây bức xúc trong xã hội, làm mất lòng tin của nhân dân đối với ngành y tế và cơ quan Nhà nước.
Lỗ hổng từ khâu cấp phép nhập khẩu…
Quay trở lại thời điểm những năm đầu thập niên 2010, hoạt động đăng ký, cấp phép lưu hành, xuất nhập khẩu thuốc tân dược được quy định khá đầy đủ bởi các văn bản pháp luật như: Luật Dược 2005; Nghị định số 79/2006/NĐ- CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Dược… trực tiếp là Thông tư 22/2009/TT-BYT, Thông tư 47/2010/TT-BYT của Bộ Y tế về đăng ký thuốc và hướng dẫn hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu thuốc và bao bì tiếp xúc trực tiếp với thuốc.
Tuy nhiên, thực tế Thông tư 22 còn nhiều bất cập, nội dung chưa chặt chẽ và đây là một trong những sơ hở, thiếu sót trong công tác quản lý dẫn đến việc trong hồ sơ xin cấp phép đăng ký của VN Pharma có tài liệu bị làm giả nhưng không được phát hiện kịp thời. Đáng chú ý, trong 3 năm (2012, 2013, 2014), Bộ Y tế đã cấp 607 giấy phép nhập khẩu thuốc chưa có số đăng ký cũng không yêu cầu doanh nghiệp nộp giấy phép hoạt động về thuốc và nguyên liệu làm thuốc tại Việt Nam.
Kiểm tra lô hàng nhập khẩu . (ảnh minh hoạ)
Đặc biệt, Thông tư số 47 quy định chưa chặt chẽ đối với hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu thuốc như chưa quy định nội dung hồ sơ, hình thức, biện pháp, trình tự, thủ tục và thẩm quyền đánh giá cơ sở sản xuất thuốc nước ngoài và việc lưu hành thuốc tại nước sở tại, chưa quy định các trường hợp cụ thể phải tiến hành kiểm tra, xác minh cơ sở nước ngoài sản xuất thuốc và việc lưu hành thuốc tại nước sở tại; Chưa quy định các trường hợp cụ thể phải tiến hành kiểm tra, xác minh cơ sở nước ngoài sản xuất thuốc để có căn cứ đánh giá, xác minh doanh nghiệp nước ngoài sản xuất thuốc trước khi trình duyệt, cấp phép nhập khẩu thuốc…
Điều này đã được Thanh tra Chính phủ chỉ ra rằng những bất cập, chưa đầy đủ của Thông tư số 47 nêu trên là một trong những sơ hở, thiếu sót trong công tác quản lý dẫn đến việc thuốc H-Capita được cấp giấy phép nhập khẩu ngày 30-12-2013, nhưng giấy phép hoạt động của công ty Austin Hong Kong đã hết hạn từ ngày 6-10-2013.
BOX: Theo Thanh tra Chính phủ, Bộ Y tế ban hành thông tư số 47/2011/TT-BYT còn bất cập, nội dung chưa đầy đủ: Thiếu cơ chế phối hợp giữa các bộ, ngành trong nước và với cơ quan y tế nước ngoài nơi sản xuất, xuất khẩu thuốc; chưa quy định nội dung hồ sơ, hình thức, biện pháp, trình tự thủ tục và thẩm quyền đánh giá các cơ sở sản xuất thuốc nước ngoài và việc lưu hành thuốc tại nước sở tại.
…đến bất cập trong quản lý và tổ chức đấu thầu thuốc
Soi lại Thông tư 22 chúng tôi cho rằng, Cục Quản lý dược đã được trao quá nhiều quyền từ việc tiếp nhận, tổ chức thẩm định, trình Hội đồng tư vấn cấp số đăng ký thuốc Bộ Y tế đối với các hồ sơ đăng ký lần đầu và đăng ký lại; hoặc trình Bộ trưởng Bộ Y tế phê duyệt danh mục thuốc gia hạn số đăng ký đối với các hồ sơ đăng ký gia hạn được tiếp nhận. Trong khi đó Hội đồng tư vấn cấp số đăng ký thuốc là do Cục Quản lý dược tham mưu cho Bộ trưởng Bộ Y tế trong việc ban hành quy định về tổ chức và hoạt động của Hội đồng tư vấn cấp số đăng ký thuốc, cơ chế phối hợp giữa Hội đồng tư vấn cấp số đăng ký thuốc và các nhóm chuyên gia thẩm định trong quá trình cấp số đăng ký lưu hành thuốc.
Quy định về tiêu chí lựa chọn, tổ chức và hoạt động của các nhóm chuyên gia thẩm định hồ sơ đăng ký thuốc của nhóm chuyên gia thẩm định cũng do Cục Quản lý dược xây dựng và ban hành. Các chuyên gia thẩm định cũng do Cục Quản lý dược ký hợp đồng hàng năm; tổ chức các khoá tập huấn, đào tạo; tiến hành đánh giá năng lực chuyên môn và sự tuân thủ các quy định để có điều chỉnh, bổ sung chuyên gia thẩm định phù hợp tổ chức thẩm định, tổng hợp kết quả thẩm định (Điều 37 Thông tư 22).
Riêng đối với các hồ sơ đăng ký thay đổi lớn, thay đổi nhỏ, thay đổi khác đối với các thuốc đã được cấp số đăng ký còn hiệu lực, sau khi được tiếp nhận, Cục Quản lý dược được tự mình tổ chức thẩm định và trả lời bằng văn bản cho doanh nghiệp có nhu cầu. Cục trưởng Cục Quản lý dược được toàn quyền ký Quyết định ban hành danh mục thuốc được cấp số đăng ký; và ra quyết định rút số đăng ký lưu hành, tạm ngừng nhận hồ sơ, tạm ngừng cấp số đăng ký thuốc theo ủy quyền của Bộ trưởng Bộ Y tế (Điều 31 và Điều 35 Thông tư 22)…
Quyền lực lớn mà thiếu cơ chế kiểm soát giám sát là cội nguồn của sự độc quyền, cửa quyền, dễ dẫn đến tham nhũng tiêu cực... Vì vậy không có gì lạ, khi Cơ quan an ninh điều tra xác định ông Trương Quốc Cường – Thứ trưởng Bộ Y tế đã thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng trong việc thẩm định, xét duyệt, cấp số đăng ký cho phép tiêu thụ đối với 7 loại thuốc giả nhãn mác Công ty Health 2000 (khi còn làm Cục trưởng Cục Quản lý dược). Ông cũng thiếu giám sát, kiểm tra, kiểm soát hoạt động của nhóm chuyên gia thẩm định và bộ phận thường trực đăng ký thuốc, dẫn đến hồ sơ đăng ký 7 loại thuốc giả nhãn mác Công ty Health 2000 được đăng ký nhập khẩu và đã tiêu thụ tại Việt Nam với trị giá trên 151 tỉ đồng.
Đã vậy, sau khi các loại thuốc giả nhãn mác Health 2000 được nhập khẩu và tiêu thụ tại Việt Nam, mặc dù nhận được nhiều thông tin về thuốc Health 2000 Canada không rõ nguồn gốc, xuất xứ nhưng ông Trương Quốc Cường không chỉ đạo đình chỉ lưu hành và thu hồi, tiêu hủy đối với thuốc đã nhập khẩu trong nước.
Câu hỏi đặt ra là vì sao H-Capita không những “lọt” qua khâu kiểm tra hồ sơ của Cục Quản lý dược mà còn “lọt” cả khâu đấu thầu. Nhiều ý kiến cho rằng, VN Pharma trúng thầu thuốc H-Capita là vì đã làm giả hồ sơ xuất xứ nên thuốc được đứng ở nhóm dược phẩm sản xuất ở nước phát triển để đấu thầu.
Trong nhóm thuốc này, giá kế hoạch là khoảng 68.000 đồng. VN Pharma chào thầu H-Capita chỉ có 31.000 đồng, vì vậy đã trúng thầu. Một chuyên gia cũng chỉ rõ, lỗ hổng trong việc đấu thầu dược phẩm đó là thang điểm kỹ thuật do Bộ Y tế đưa ra không chặt chẽ, dẫn đến việc thay vì xét chỉ tiêu chất lượng trước, rồi xét đến giá cả thì hầu hết dược phẩm đều lọt qua khâu kiểm tra kỹ thuật, chỉ còn cạnh tranh nhau về giá. Điển hình là việc H-Capita đã chui lọt qua cả khâu này, sau đó còn làm giả giấy tờ, qua đó được lợi thế về giá.
Thay lời kết
Lĩnh vực thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế là lĩnh vực rất nóng mà xã hội quan tâm, ảnh hưởng nhiều tới người dân đặc biệt là người bệnh, dân nghèo, nhưng thời gian qua lại có nhiều tiêu cực xảy ra liên quan đến đấu thầu, mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế; thuốc đội giá và thuốc giả hoành hành.
Các hành vi vi phạm trên lĩnh vực này đang ngày càng có dấu hiệu tinh vi, dùng nhiều thủ thuật để qua mặt các cơ quan chức năng. Cá biệt, một số cá nhân, tổ chức mặc dù được pháp luật giao thẩm quyền để thực thi nhưng vẫn cố tình lợi dụng để bỏ lọt sai phạm, tiếp tay cho thông thầu, thổi giá thầu…nhằm trục lợi bất chính. Khiến dư luận người dân lo ngại và đặt vấn đề liệu có chuyện "lợi ích nhóm" trong ngành y tế hay không?.
Thẳng thắn nhìn nhận, một số chuyên gia cho rằng, những vụ án hình sự liên quan đến sai phạm trong cấp phép nhập khẩu thuốc, mua sắm máy móc thiết bị, liên quan đến hoạt động đấu thầu, hoạt động quản lý của các cơ sở y tế thời gian gần đây ngày càng nhiều, cho thấy một thực trạng đáng lo ngại về công tác cán bộ nói chung, cán bộ trong ngành y tế nói riêng.
Để ngăn chặn tiêu cực trong đấu thầu mua sắm thiết bị vật tư y tế, quản lý nhập khẩu và giá thuốc tân dược, kiến nghị cơ quan chức năng cần nhanh chóng sửa đổi bịt kín các kẽ hở của Luật giá; Luật Dược 2005; Nghị định số 79/2006/NĐ- CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Dược… và đặc biệt trực tiếp là Thông tư 22/2009/TT-BYT, Thông tư 47/2010/TT-BYT của Bộ Y tế như đã phân tích ở phần trên.
Một vấn đề mà dư luận cũng rất quan tâm đề nghị cơ quan điều tra làm rõ là có hay không lợi ích nhóm trong việc ban hành một số Thông tư của ngành y; làm rõ có hay không dấu hiệu trục lợi, nhận hối lộ của quan chức ngành y qua một số vụ án đã được khởi tố.
Minh Trung – Nam Kiên
Từ những vụ tài sản “ khủng” bị chiếm đoạt rồi tẩu tán ra nước ngoài: Kiến nghị một số giải pháp để ngăn chặn, thu hồi hiệu quả
(Pháp lý) – Thời gian qua, công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực được đẩy mạnh, việc phát hiện, xử lý đã đạt được nhiều kết quả tích cực, đưa ra ánh sáng nhiều vụ án, xử lý nhiều đối tượng. Tuy nhiên, việc thu hồi tài sản bị chiếm đoạt do tham nhũng, tiêu cực vẫn còn là điểm yếu. Đặc biệt, trong một số vụ án vẫn còn để xảy ra tình trạng có đối tượng bỏ trốn, tẩu tán tài sản ra nước ngoài khiến cho việc thu hồi tài sản bị chiếm đoạt vốn đã khó lại càng khó khăn hơn. Vậy nguyên nhân vì sao? Và các giải pháp nào để việc thu hồi tài sản tham nhũng, tiêu cực đạt hiệu quả trong thời gian tới?
Thiếu những quy định chi tiết về thẩm quyền, trình tự, thủ tục, phối hợp yêu cầu cơ quan có thẩm quyền nước ngoài thực hiện tương trợ tư pháp trong việc thu hồi tài sản tham nhũng…
Gian nan xác minh, thu hồi tài sản bị chiếm đoạt rồi tẩu tán ra nước ngoài
Mới đây, liên quan đến đại án đánh bạc nghìn xảy ra tại Phú Thọ, Cục Thi hành án dân sự tỉnh Phú Thọ đang đề nghị Toà án Nhân dân Tối cao hướng dẫn xử lý đối với số tiền 3,5 triệu USD của Phan Sào Nam gửi tại ngân hàng Singapore. Nguyên nhân là do hiện cơ quan chức năng đang gặp khó trong việc xác minh khoản tiền này.
Cụ thể, theo hồ sơ vụ án, Phan Sào Nam đã cho một người bạn Quốc tịch Singapore vay 3,5 triệu USD từ nguồn tiền hưởng lợi do tổ chức đánh bạc. Sau đó, số tiền này được chuyển vào tài khoản của Phan Sào Nam tại Ngân hàng Bank Of Singapore.
Các bản án sơ thẩm và phúc thẩm vụ án đánh bạc nghìn tỷ đồng qua mạng đều tuyên buộc thu hồi khoản tiền này. Tuy nhiên, khi cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam tiến hành xác minh từ phía cơ quan chức năng Singapore cho thấy, khoản tiền 3,5 triệu USD đã không còn từ trước khi bản án có hiệu lực. Hiện cơ quan chức năng vẫn chưa xác định được số tiền này đã được chuyển đi đâu.
Đáng nói, mặc dù Việt Nam và Singapore đã tham gia tương trợ tư pháp trong khối ASEAN nhưng việc phong tỏa, kê biên, thu giữ, tịch thu tài sản và xử lý tài sản do phạm tội mà có bị tẩu tán ra nước ngoài lại khó khăn đến vậy.
Trong khi đó, quá trình điều tra, xử lý cho thấy, Phan Sào Nam đã nhiều lần bất hợp tác trong việc phong toả đối với những tài sản của đối tượng này nằm ở nước ngoài khiến cơ quan chức năng khó khăn trong xác minh, kê biên, thu hồi tài sản.
Cụ thể theo cơ quan chức năng xác định, vào thời điểm tháng 8/2018, tài khoản của Phan Sào Nam và Nguyễn Thị Tâm Chuyên (vợ Nam) tại Ngân hàng DBS Singapore có số dư 5,3 triệu USD. Ngày 28/11/2019, Phan Sào Nam nhận bản thông báo của Công an Singapore (do Cơ quan ANĐT Công an tỉnh Phú Thọ chuyển), trong đó ghi rõ tại tài khoản của Phan Sào Nam và Nguyễn Thị Tâm Chuyên ở Ngân hàng DBS Singapore có số tiền trên 5,3 triệu USD và 253 nghìn SGD.
Tuy nhiên, khi làm việc với Cơ quan An ninh điều tra vào các ngày 25/9/2017, 25/10/2019, 28/11/2019 về việc gia hạn phong tỏa tài khoản của Phan Sào Nam và vợ tại Ngân hàng DBS Singapore, Nam đều không hợp tác để phong tỏa tài khoản này.
3,5 triệu USD tài sản bất chính của Phan sào Nam gửi tại ngân hàng Singapore “không cánh mà bay”
Ngoài ra, khi làm việc với Cục THADS tỉnh Phú Thọ các ngày 28/4/2020 và 14/10/2020, Phan Sào Nam không đồng ý, không tự nguyện khấu trừ số tiền 5,3 triệu USD tại Ngân hàng DBS Singapore để thi hành phần nghĩa vụ 155 tỷ đồng còn lại theo quyết định của bản án.
Ngoài các tài sản cơ quan chức năng phát hiện và yêu cầu truy nộp, Nam còn 253 nghìn SGD tại Ngân hàng DBS Singapore , nhưng Nam không khai báo, không tự nguyện, chủ động khấu trừ số tiền này…
Đáng nói, đây không phải vụ cá biệt. Trước đó, có nhiều vụ dù cơ quan chức năng đã xác định rõ và bị cáo đã khai nhận những khoản tiền phi pháp chiếm đoạt khổng lồ bị tẩu tán ra nước ngoài nhưng không thu hồi được. Điển hình như, trong vụ Dương Chí Dũng tổng số tài sản bị thất thoát là 6,7 triệu USD có 4,3 triệu USD chuyển cho Công ty Global Success ở Nga tới nay vẫn biệt tăm dù Việt Nam đã có văn bản đề nghị tương trợ tư pháp.
Vì sao khó khăn thu hồi tài sản bị tẩu tán ra nước ngoài ?
Trong công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực thì mục tiêu thu lại được tài sản tham nhũng, chiếm đoạt trong các vụ án mới là kết quả cao nhất của phòng, chống tham nhũng - vấn đề dù không mới nhưng nó lại luôn “nóng”. Đây là chủ chương xuyên suốt trong quá trình đấu tranh phòng, chống tham nhũng ở Việt Nam trong thời gian qua.
Tuy nhiên, thực tế việc thu hồi tài sản tham nhũng hiện nay còn gặp nhiều khó khăn. Mặc dù thời gian qua, tỷ lệ thu hồi tài sản trong đa số các vụ án tham nhũng, tiêu cực có tăng nhưng còn thấp so với số phải thu hồi.
Có thể thấy, với tội phạm kinh tế, tham nhũng, các đối tượng thường có trình độ chuyên môn cao, hiểu biết phát luật, có chức vụ, quyền lực chính trị và đặc biệt là có mối quan hệ xã hội rộng… sẽ tìm mọi cách “tẩu tán” ngay từ khi có được tài sản phi pháp. Đặc biệt, trong một số vụ án, vụ việc vẫn còn để xảy ra tình trạng có đối tượng bỏ trốn, tẩu tán tài sản ra nước ngoài, khiến cho việc thu hồi tài sản tham nhũng, chiếm đoạt vốn đã khó lại càng khó khăn để thu hồi.
Qua những vụ việc kể trên, nhiều người lại đặt ra câu hỏi như: Làm sao để thu hồi tài sản bất hợp pháp do tiêu cực, tham nhũng bị tẩu tán ra nước ngoài; Tài sản tham nhũng, chiếm đoạt bị tẩu tán, cất giấu ở nước ngoài có thể kê biên và tịch thu được không?...
Nhiều chuyên gia cho rằng, về mặt lý thuyết tài sản ở nước ngoài có nguồn gốc từ tiền tham nhũng có thể bị kê biên và tịch thu. Kinh nghiệm từ nhiều quốc gia trên thế giới, để thu hồi được tài sản có nguồn gốc từ tham nhũng, các nước thường sử dụng một số phương thức cơ bản như: Thu hồi tài sản dựa trên kết án hình sự; thu hồi không dựa trên kết án hình sự; thu hồi tài sản thông qua quyết định hành chính; khởi kiện dân sự để thu hồi tài sản…
Tuy nhiên, với những phương thức nêu trên thì đều gặp nhiều trở ngại, đó là: Việt Nam và quốc gia nơi có tài sản tham nhũng có hiệp định tương trợ tư pháp trong lĩnh vực hình sự và lĩnh vực thi hành án dân sự hay không? Việt Nam và quốc gia nơi có tài sản có áp dụng cơ chế có đi, có lại không? Bản án, quyết định của cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam có được cho thi hành ở nước sở tại hay không?...
Theo tìm hiểu của chúng tôi, cho đến thời điểm hiện tại, Việt Nam đã ký 19 hiệp định song phương về tương trợ tư pháp hình sự, 01 hiệp định khu vực ASEAN và là thành viên của Công ước Liên hợp quốc về chống tham nhũng (UNCAC) mà Việt Nam đã phê chuẩn từ năm 2009. Công ước quy định các nguyên tắc về thu hồi tài sản tham nhũng, quy định về phòng ngừa, phát hiện tài sản tham nhũng và quy định về biện pháp thu hồi. Tuy nhiên, việc hoàn thiện cơ sở pháp lý để thực hiện nhiệm vụ này là vấn đề cấp bách đặt ra hiện nay.
Đây là những nguyên nhân chủ yến khiến cho việc xác minh, thu hồi những tài sản do phạm tội mà có nằm ở ngoài của các cơ quan chức năng trong các vụ án kinh tế tham nhũng trở nên vô cùng khó khăn.
Điển hình như Luật Tương trợ tư pháp của Việt Nam thiếu những quy định chi tiết về thẩm quyền, trình tự, thủ tục, phối hợp yêu cầu cơ quan có thẩm quyền nước ngoài thực hiện tương trợ tư pháp thu hồi tài sản trong tố tụng hình sự, nhất là quy định liên quan đến phong tỏa, kê biên, thu giữ, tịch thu tài sản và xử lý tài sản do phạm tội mà có. Hay, các quy định về thủ tục tố tụng hình sự, dân sự, hành chính hay các quy định về quyền tài phán… thực tế vẫn chưa đáp ứng yêu cầu mà Công ước đặt ra.
Cơ chế phòng ngừa còn nhiều kẽ hở
Không chỉ vậy, nhiều trường hợp tài sản tham nhũng chiếm đoạt còn bị các đối tượng tẩu tán, cất giấu ở những nước mà Việt Nam chưa tham gia công ước Liên hợp quốc về chống tham nhũng, chưa ký Hiệp định tương trợ tư pháp với Việt Nam hoặc chưa từng có tiền lệ tịch thu và hoàn trả cho nước gốc tài sản tham nhũng cũng là những rào cản cho quá trình thu hồi…
Ngoài ra, một nguyên nhân khác là xuất phát từ chính sự chủ quan của các cơ quan tiến hành tố tụng. Bởi thực tế, có nhiều vụ, các cơ quan tiến hành tố tụng vẫn chưa chú trọng áp dụng kịp thời các biện pháp cưỡng chế, kê biên tài sản, phong tỏa tài khoản trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án. Thậm chí, trong một số vụ án, vụ việc vẫn còn để xảy ra tình trạng có đối tượng bỏ trốn, tẩu tán tài sản ra nước ngoài. Cùng với đó là sự bất hợp tác của các đối tượng khi bị phát hiện, cố tình không khai báo, không nộp lại tài sản do phạm tội mà có, kiên quyết giữ tài sản phạm tội bằng tâm lý “hy sinh đời bố củng cố đời con” khiến cho việc xác minh, thu hồi tài sản tham nhũng vô cùng khó khăn.
Trong một số vụ án vẫn còn để xảy ra tình trạng có đối tượng bỏ trốn, tẩu tán tài sản ra nước ngoài khiến cho việc thu hồi tài sản bị chiếm đoạt vốn đã khó lại càng khó khăn hơn (Ảnh: internet)
Bên cạnh đó, cơ chế phòng ngừa cũng như các biện pháp ngăn chặn việc tẩu tán tài sản còn rất hạn chế. Điển hình như pháp luật về tài chính, ngân hàng, đầu tư kinh doanh… vẫn tồn tại nhiều bất cập, cơ chế giám sát, kiểm soát dòng tiền còn thiếu chặt chẽ. Đặc biệt việc quản lý các tài khoản ngân hàng hiện nay còn lỏng lẻo, việc mở các tài khoản ngân hàng cũng như chuyển tiền ra nước ngoài còn dễ dàng nên các đối tượng thực hiện tội phạm tham nhũng dễ dàng sử dụng tài khoản mang tên người khác để nhận tiền tham nhũng và cũng từ đó chuyển tiền ra nước ngoài hoặc rút ra cất giấu khiến việc phát hiện, xử lý và thu hồi tài sản gặp nhiều khó khăn…
Đây là những lỗ hổng rất lớn tạo điều kiện cho các đối tượng dễ dàng “tẩu tán” tài sản bất bất hợp pháp ra nước ngoài. Minh chứng cho điều này phải kể đến đường dây vận chuyển số tiền đặc biệt lớn (gần 30.000 tỉ đồng) từ Việt Nam ra nước ngoài trái phép, nhằm che giấu hành vi phạm tội khác mới bị Công an thành phố Hà Nội triệt phá hồi cuối năm 2020 vừa qua.
Kiến nghị một số giải pháp
Từ những phân tích trên, chúng tôi cho rằng, mặc dù hệ thống pháp luật về thu hồi tài sản tham nhũng đã được quan tâm hoàn thiện nhưng vẫn chưa đáp ứng yêu cầu của tình hình mới. Do đó, để cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng đạt hiệu quả và toàn diện hơn, bên cạnh việc xử lý nghiêm minh đối với những kẻ phạm tội, thì cần phải thu hồi triệt để tài sản bị tham nhũng, chiếm đoạt trong các vụ án. Đặc biệt là những tài sản đã bị các đối tượng tẩu tán, cất giấu ở nước ngoài.
Để làm được điều đó, thì cần có những giải pháp đồng bộ để thu hồi tài sản tham nhũng đạt hiệu quả cao. Theo chúng tôi cần làm tốt hai nhóm giải pháp cơ bản: 1. Nhóm giải pháp phòng ngừa, ngăn chặn việc tẩu tán tài sản ra nước ngoài ngay từ đầu sự hình thành tài sản, thu nhập bất minh và 2. Nhóm giải pháp thu hồi tài sản tham nhũng, chiếm đoạt đã bị tẩu tán ra nước ngoài.
1.Để phòng ngừa, ngăn chặn việc tẩu tán tài sản ra nước ngoài ngay từ đầu sự hình thành tài sản, thu nhập bất minh, cần sớm hoàn thiện các quy định pháp luật về kê khai, đăng ký tài sản, thu nhập; kiểm soát được dòng tiền chuyển dịch, tài sản… Trong đó, thì việc hoàn thiện hành lang pháp lý liên quan đến các giao dịch chuyển tiền qua biên giới là yêu cầu cấp bách đặt ra hiện nay. Đặc biệt cần kiểm soát chặt chẽ việc công dân Việt Nam mở tài khoản tại ngân hàng nước ngoài và chuyển tiền ra nước ngoài để hạn chế cơ hội cho các đối tượng chuyển tài sản do phạm tội mà có sang các ngân hàng của các quốc gia có tính bảo mật cao.
Đồng thời khẩn trương bịt những lỗ hổng pháp luật liên quan đến công tác kê biên phong tỏa tài sản phục vụ điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án kinh tế, tham nhũng…
2. Đối với nhóm giải pháp thu hồi tài sản tham nhũng, chiếm đoạt đã bị tẩu tán ra nước ngoài, cần tích cực triển khai, thực hiện các hiệp định, thỏa thuận quốc tế mà Việt Nam đã ký kết, tham gia có nội dung về thu hồi tài sản tham nhũng. Đẩy mạnh tham gia, ký kết các hiệp định tương trợ tư pháp hình sự giữa Việt Nam với các nước, tạo cơ sở pháp lý, cơ chế phối hợp trong phòng chống tham nhũng có yếu tố nước ngoài. Chủ động phối hợp với các tổ chức quốc tế và các cơ quan có thẩm quyền ở nước ngoài để xác minh, truy tìm và xử lý tài sản do phạm tội mà có đang ở nước ngoài.
Bên cạnh đó, khẩn trương hoàn thiện các quy định của Luật Tương trợ tư pháp theo hướng: bổ sung các quy định về thu hồi tài sản và xác định rõ vấn đề thu hồi tài sản do phạm tội mà thuộc phạm vi tương trợ tư pháp về hình sự; tăng cường hợp tác quốc tế trong xác minh, phong tỏa, thu giữ, chuyển giao tài sản tham nhũng có nguồn gốc từ Việt Nam ở nước ngoài về cho Nhà nước Việt Nam; thực hiện ủy thác hoặc lệnh của cơ quan có thẩm quyền nước ngoài về xác minh, phong tỏa, thu giữ, tịch thu tài sản tham nhũng có nguồn gốc từ nước ngoài; xác lập cơ chế chia sẻ thông tin, phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền nước ngoài trong việc thực hiện thu hồi tài sản tham nhũng có yếu tố nước ngoài…
Nam Kiên – Thái Dương
Khẩn trương kết thúc điều tra, sớm xét xử vụ án đưa nhận hối lộ tại Đồng Nai
Trưởng Ban Nội chính Trung ương yêu cầu khẩn trương kết thúc điều tra giai đoạn I, sớm đưa ra truy tố, xét xử vụ đưa nhận hối lộ tại tỉnh Đồng Nai và một số tỉnh, thành.
Ngày 6/11, Trưởng Ban Nội chính Trung ương Phan Đình Trạc, Phó Trưởng ban Thường trực Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực làm việc với lãnh đạo tỉnh Đồng Nai để nghe báo cáo khái quát tình hình phòng, chống tham nhũng, tiêu cực ở địa phương thời gian qua.
Trưởng Ban Nội chính Trung ương ghi nhận những kết quả mà tỉnh Đồng Nai đạt được trong quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ công tác nội chính, phòng, chống tham nhũng và cải cách tư pháp trong năm 2021 và cho ý kiến tháo gỡ những khó khăn vướng mắc trong quá trình xử lý các vụ án, vụ việc xảy ra trên địa bàn tỉnh Đồng Nai.
Trưởng Ban Nội chính Trung ương Phan Đình Trạc
Ông Phan Đình Trạc nhấn mạnh, mặc dù trong tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác phòng, chống dịch bệnh đạt kết quả tốt.
Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã quan tâm chỉ đạo Ban Nội chính tỉnh ủy phối hợp với các cơ quan chức năng để tham mưu, tháo gỡ vướng mắc, định hướng xử lý các vụ việc, vụ án tham nhũng, án kinh tế nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm.
Đồng thời, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan chức năng trong hoạt động thanh tra, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng, kinh tế theo đúng quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước; chỉ đạo các cơ quan thực hiện nghiêm quy chế phối hợp đã được ký kết...
Xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm theo yêu cầu của Tổng Bí thư
Trưởng Ban Nội chính Trung ương đánh giá cao và biểu dương lực lượng Công an tỉnh Đồng Nai đã quyết tâm, mưu trí, dũng cảm, đoàn kết, tập trung lực lượng phá thành công vụ án "đưa hối lộ; nhận hối lộ; buôn lậu; sản xuất, buôn bán hàng giả; in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước" xảy ra tại tỉnh Đồng Nai và một số tỉnh, thành phố khác.
Ông đề nghị tỉnh khẩn trương kết thúc điều tra giai đoạn I để sớm đưa ra truy tố, xét xử. Đồng thời, tiếp tục mở rộng điều tra để xử lý triệt để hành vi vi phạm pháp luật của các đối tượng có liên quan ở giai đoạn 2 của vụ án.
Để tiếp tục xử lý dứt điểm vụ án này, Trưởng Ban Nội chính Trung ương đề nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan chức năng phối hợp chặt chẽ, đồng bộ, kịp thời, tháo gỡ nhanh những khó khăn, vướng mắc như: xử lý vật chứng, giám định.
Đồng thời, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm theo yêu cầu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Trưởng Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực với tinh thần đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực “không có vùng cấm, không có ngoại lệ, không để ai can thiệp trái pháp luật vào công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực”.
Đối với các vụ án, vụ việc khác xảy ra trên địa bàn tỉnh Đồng Nai, ông Phan Đình Trạc yêu cầu Thường trực Tỉnh ủy Đồng Nai chỉ đạo các cơ quan chức năng khẩn trương rà soát, xử lý nghiêm các sai phạm theo đúng quy định pháp luật. Những vấn đề tỉnh Đồng Nai gặp khó khăn, vướng mắc kịp thời rà soát, báo cáo đề xuất Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực cho ý kiến xử lý.
Theo vietnamnet.vn
Nguồn bài viết: https://vietnamnet.vn/vn/thoi-su/chinh-tri/khan-truong-ket-thuc-dieu-tra-som-xet-xu-vu-an-dua-nhan-hoi-lo-tai-dong-nai-790104.html
