Bên khung cửa tư pháp

Bộ trưởng các nước ASEAN khẳng định cam kết tăng cường hợp tác đấu tranh phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia hậu đại dịch COVID-19. Toàn cảnh Hội nghị - Ảnh: VGP/Nhật Nam Ngày 29/11, tại Hà Nội, Trung tướng Lương Tam Quang, Thứ trưởng Bộ Công an đã tham dự Hội nghị Bộ trưởng ASEAN về phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia lần thứ 15 (AMMTC 15) và các hội nghị liên quan. Tiếp nối thành công của Hội nghị AMMTC 14 do Việt Nam chủ trì tổ chức vào tháng 11/2020, đây là lần thứ 2 Hội nghị AMMTC được tổ chức theo hình thức trực tuyến. Năm nay, các nước ASEAN đã đồng thuận nối lại các cuộc họp tham vấn với 3 nước đối tác đối thoại gồm: Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc để tiếp tục củng cố và thúc đẩy quan hệ hợp tác trong phòng, chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia cũng như ứng phó với các thách thức an ninh phi truyền thống đã và đang nổi lên trong khu vực. Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Datu Seri Awang Halbi bin Mohd Yussof, Bộ trưởng thứ hai Bộ Quốc phòng Brunei Darussalam, Trưởng AMMTC-Brunei Darussalam, Chủ tịch Hội nghị AMMTC 15 nhấn mạnh tầm quan trọng của cơ chế hợp tác AMMTC, góp phần giữ vững hòa bình, ổn định và phát triển của khu vực, đồng thời khẳng định cam kết của Brunei Darussalam trong tăng cường hợp tác ASEAN về phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia, đặc biệt là tội phạm khủng bố, mua bán người, ma túy trong bối cảnh tình hình dịch bệnh COVID-19 đã và đang diễn biến phức tạp trong gần 2 năm qua. Trình bày báo cáo về nỗ lực của Việt Nam trong công tác phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia từ đầu năm 2021 tới nay, Thứ trưởng Lương Tam Quang nhấn mạnh, với vai trò Chủ tịch AMMTC 14, Bộ Công an Việt Nam đã chủ trì tổ chức thành công Hội nghị AMMTC 14 theo hình thức trực tuyến. Tại Hội nghị, Bộ Công an Việt Nam đã đề xuất 3 sáng kiến nhằm tăng cường hiệu quả hợp tác phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia ở khu vực và đã được các nước thành viên ASEAN ghi nhận trong Tuyên bố chung Hội nghị. Thứ trưởng Lương Tam Quang nêu rõ: Dịch bệnh COVID-19 đã và đang tác động trực tiếp tác động đến nỗ lực chung của khu vực trong phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia. Các đối tượng triệt để lợi dụng không gian mạng để thực hiện các hành vi phạm tội. Trong bối cảnh đó, các cơ quan thực thi pháp luật Việt Nam mặc dù phải hỗ trợ công tác kiểm soát dịch bệnh nhưng vẫn đồng thời duy trì nhiệm vụ đấu tranh phòng, chống tội phạm với phương châm chủ động phòng ngừa là chính và đạt được nhiều kết quả tích cực. Thứ trưởng Lương Tam Quang khẳng định, Việt Nam cam kết tham gia tích cực và có trách nhiệm trong các khuôn khổ hợp tác của ASEAN nói chung và hợp tác trong lĩnh vực phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia nói riêng. Thời gian tới, Thứ trưởng Lương Tam Quang đề nghị các nước trong khu vực cần tiếp tục duy trì và củng cố quan hệ hợp tác trên cơ sở xây dựng “lòng tin chính trị” trong đấu tranh phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia ngày càng đi vào chiều sâu, theo hướng ổn định, bền vững, có trọng tâm, trọng điểm, tạo sự tin cậy lẫn nhau. Đặc biệt, trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, các nước ASEAN cần chú trọng hợp tác về quản lý biên giới và an ninh mạng, không để tội phạm lợi dụng dịch bệnh để tăng cường hoạt động qua biên giới và trên không gian mạng. Chủ động thiết lập kênh thông tin như đường dây nóng, cơ chế giao ban trực tuyến và nâng cao hiệu quả hoạt động trao đổi thông tin, chia sẻ kinh nghiệm liên quan đến công tác phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia, nhất là thông tin về các băng nhóm tội phạm, phương thức thủ đoạn cũng như các vấn đề phức tạp về an ninh quốc gia mỗi nước thông qua các cơ chế hợp tác hiện có; nghiên cứu tăng cường hợp tác điều tra chung và tập huấn chuyên môn cho cán bộ. Chủ động thích ứng trong trạng thái “bình thường mới” thông qua tổ chức các hội thảo tập huấn trực tuyến để chia sẻ kinh nghiệm trong phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia; tăng cường phối hợp trong công tác xuất nhập cảnh, lãnh sự để tạo thuận lợi cho việc di chuyển của người dân phục vụ mục đích công tác, học tập, thăm thân và tăng cường giao lưu, hợp tác trong nội khối thông qua áp dụng hộ chiếu vaccine, thỏa thuận “làn xanh”. Tăng cường hợp tác với các nước đối tác, đối thoại của ASEAN trong lĩnh vực nâng cao năng lực cán bộ, đào tạo ngoại ngữ cho cán bộ thực thi pháp luật và hỗ trợ trang thiết bị, phương tiện kỹ thuật phục vụ công tác phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia. Các đại biểu tham dự Hội nghị trực tuyến Bộ trưởng ASEAN về phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia lần thứ 15 - Ảnh: VGP/Nhật Nam Bên cạnh đó, cần khuyến khích các đối tác hỗ trợ ASEAN kiểm soát, ứng phó với dịch bệnh COVID-19, hỗ trợ cung cấp vaccine và nâng cao năng lực sản xuất vaccine cũng như chuyển giao công nghệ sản xuất. Nghiên cứu đẩy mạnh đàm phán và ký kết các văn bản, thỏa thuận hợp tác về phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia trong khuôn khổ song phương và đa phương nhằm thúc đẩy hợp tác và tạo hành lang pháp lý thuận lợi trong quá trình hợp tác. Tại Hội nghị, Bộ trưởng phụ trách phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia của các nước ASEAN đã cùng đánh giá tình hình thế giới và khu vực có tác động đến diễn biến tội phạm xuyên quốc gia; thống nhất những giải pháp để thúc đẩy các mục tiêu đã đề ra trong Kế hoạch hành động ASEAN về phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia giai đoạn 2016-2025; đồng thời ghi nhận và thông qua 2 văn kiện gồm tài liệu khái niệm về Lộ trình hợp tác quản lý biên giới trong ASEAN (Thái Lan đề xuất) và Tuyên bố ASEAN về phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia hậu đại dịch COVID-19 (Brunei Darussalam đề xuất). Theo baochinhphu.vn Nguồn bài viết: https://baochinhphu.vn/Doi-ngoai/Tang-cuong-hop-tac-dau-tranh-phong-chong-toi-pham-xuyen-quoc-gia-hau-dai-dich/448033.vgp

Chiều ngày 29/9, Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội tuyên án phúc thẩm vụ Ethanol Phú Thọ sau 2 ngày xét xử và đã bác tất cả kháng cáo.  Phiên phúc thẩm được mở ngày 27/9 do có kháng cáo của 6 bị cáo, gồm: Vũ Thanh Hà (SN 1962, nguyên Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Hóa dầu và Nhiên liệu sinh học Dầu khí - PVB); Phạm Xuân Diệu (SN 1960, nguyên Tổng Giám đốc PVC); Nguyễn Xuân Thủy (SN 1961, nguyên Phó Trưởng phòng Đầu tư dự án, PVB); Khương Anh Tuấn (SN 1975, nguyên Phó Trưởng phòng Thương mại, PVB); Lê Thanh Thái (SN 1960, nguyên Trưởng phòng Kinh doanh, PVB); Hoàng Đình Tâm (SN 1981, nguyên Kế toán trưởng PVB). Cả 6 người này bị án sơ thẩm kết tội "Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng", quy định tại Điều 224, khoản 3 - Bộ luật Hình sự năm 2015. Các bị cáo tại tòa phúc thẩm. Ngoài các bị cáo, Công ty Mai Phương cũng kháng cáo, đề nghị tòa cấp phúc thẩm xem xét trả lại 3.400m2 đất tại Tam Đảo (Vĩnh Phúc) cho công ty bởi trước đó tòa sơ thẩm đã tuyên giao diện tích này cho PVC - Tổng Công ty cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam. Sau 2 ngày xét xử và thời gian nghị án, HĐXX phúc thẩm đã tuyên án đối với các bị cáo, người có đơn kháng cáo trong vụ án “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng”, xảy ra tại dự án Nhà máy nhiên liệu sinh học (Ethanol) Phú Thọ. HĐXX quyết định, bác toàn bộ kháng cáo của 6 bị cáo có đơn kháng cáo, bao gồm việc xin giảm nhẹ hình phạt, xin hưởng án treo và xin miễn trách nhiệm bồi thường dân sự cũng như án phí. Về trách nhiệm hình sự, tòa y án sơ thẩm bị cáo Vũ Thanh Hà 6 năm 6 tháng tù, Phạm Xuân Diệu 3 năm 6 tháng tù, Lê Thanh Thái 24 tháng tù, cùng về tội “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng”. Về trách nhiệm dân sự, tòa buộc các bị cáo phải liên đới bồi thường thiệt hại cho PVB. Trong đó, bị cáo Vũ Thanh Hà bồi thường 100 tỉ đồng, Phạm Xuân Diệu, Lê Thanh Thái, Nguyễn Xuân Thủy, Khương Anh Tuấn, Hoàng Đình Tâm mỗi người 10 tỉ đồng. HĐXX phúc thẩm nhận định, việc chỉ định thầu cho đơn vị không đủ năng lực làm nhà thầu xây dựng nhà máy Ethanol Phú Thọ đã dẫn tới dự án phải dừng thi công và gây thiệt hại cho PVB số tiền hơn 543 tỉ đồng. Hình phạt mà cấp sơ thẩm đã tuyên đối với các bị cáo là tương xứng, có căn cứ. Ngoài các bị cáo, tòa cũng bác kháng cáo của Công ty Mai Phương, liên quan việc xin trả lại quyền sử dụng khu đất 3.400m2 tại thị trấn Tam Đảo (Vĩnh Phúc). HĐXX cho rằng khu đất trên được mua và chuyển nhượng từ số tiền sử dụng bất hợp pháp của PVC. Chủ trương góp vốn từ PVC vào Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây lắp Dầu khí Kinh Bắc của Trịnh Xuân Thanh - cựu Chủ tịch HĐQT PVC là để che giấu động cơ của ông Thanh và đồng phạm. Chính vì vậy, tòa sơ thẩm quyết định giao quyền sử dụng khu đất cho PVC là hoàn toàn có căn cứ. Đáng chú ý, HĐXX phúc thẩm nhấn mạnh, liên quan đến việc góp vốn cũng như chuyển nhượng khu đất giữa PVC Kinh Bắc, PVC và Công ty Mai Phương, nếu các bên nếu có tranh chấp thì có quyền khởi kiện ở một vụ án khác. Theo tienphong.vn Nguồn bài viết: https://tienphong.vn/toa-phuc-tham-bac-toan-bo-khang-cao-trong-vu-ethanol-phu-tho-post1380761.tpo

Bộ Y tế yêu cầu sở y tế các tỉnh, thành xử lý các hành vi tham nhũng, lợi ích nhóm trong mua sắm trang thiết bị, hóa chất, sinh phẩm phòng, chống dịch Covid-19. Xử nghiêm hành vi tham nhũng mua sắm trang thiết bị chống dịch Covid-19Xử nghiêm hành vi tham nhũng mua sắm trang thiết bị chống dịch Covid-19. Xử nghiêm hành vi tham nhũng mua sắm trang thiết bị chống dịch Covid-19 Ngày 28/9/2021, Bộ Y tế ban hành Công văn số 8151/BYT-TTrB yêu cầu các đơn vị khẩn trương, nghiêm túc triển khai thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp phòng, chống dịch Covid-19 theo đúng các văn bản chỉ đạo của Chính phủ về mua sắm thuốc, hóa chất, vật tư, trang thiết bị, phương tiện phục vụ phòng chống dịch Covid-19 và về các giải pháp cấp bách phòng, chống dịch bệnh Covid-19. Sở Y tế, các đơn vị thuộc, trực thuộc Bộ Y tế chủ động hoặc tham mưu cấp có thẩm quyền lập kế hoạch và triển khai mua sắm thuốc, hóa chất, sinh phẩm, kit xét nghiệm, trang thiết bị, phương tiện,… đảm bảo đáp ứng kịp thời yêu cầu của công tác phòng, chống dịch, tuyệt đối không để xảy ra tình trạng thiếu thuốc, hóa chất, sinh phẩm, kit xét nghiệm, trang thiết bị, phương tiện phục vụ công tác phòng, chống dịch theo quy định. Bộ Y tế đề nghị các địa phương, đơn vị ngăn chặn, phát hiện, chấn chỉnh, xử lý nghiêm khắc các hành vi tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm trong mua sắm trang thiết bị, thuốc, hoá chất, sinh phẩm,… hoặc lợi dụng các hoạt động phòng, chống dịch để trục lợi; Tăng cường kiểm tra, giám sát các hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng lậu, hàng kém chất lượng, không rõ nguồn gốc, xuất xứ, đặc biệt là thuốc giả, thuốc kém chất lượng, lợi dụng tình hình dịch bệnh nâng giá thuốc thu lợi bất chính. Đồng thời, tăng cường kiểm tra, kiểm soát về giá dịch vụ chẩn đoán Covid-19, các dịch vụ khác được pháp luật cho phép; vaccine được tiêm chủng miễn phí cho mọi người dân, không được thu bất cứ khoản phí nào trong tiêm chủng. Tăng cường kiểm tra, giám sát để phát hiện và xử lý kịp thời các trường hợp tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; phát huy vai trò của tổ chức Đảng trong đấu tranh phòng chống mọi biểu hiện suy thoái chính trị, tư tưởng; tăng cường công khai minh bạch trong mua sắm, đấu thầu. Bộ Y tế lưu ý các Sở Y tế, các đơn vị, trong quá trình thực hiện, nếu có khó khăn, vướng mắc các địa phương, đơn vị cần xem xét, giải quyết kịp thời, tránh để vụ việc tồn đọng, chậm hoặc không được giải quyết. Trường hợp phát sinh vụ việc vượt quá thẩm quyền phải báo cáo ngay cấp trên trực tiếp hoặc chuyển ngay đến các cơ quan chức năng để xem xét, giải quyết, xử lý theo đúng quy định. Theo thuonghieucongluan.com.vn Nguồn bài viết: https://thuonghieucongluan.com.vn/xu-nghiem-hanh-vi-tham-nhung-mua-sam-trang-thiet-bi-chong-dich-covid-19-a148625.html

Công an thành phố Hồ Chí Minh đang phối hợp cùng các phòng nghiệp vụ, công an 21 quận huyện và thành phố Thủ Đức rà soát, đánh giá tình hình hoạt động kêu gọi từ thiện có dấu hiệu chiếm đoạt tài sản trên địa bàn. Ảnh minh họa. Theo đó, Công an thành phố Hồ Chí Minh nhận được công văn của Cục Cảnh sát hình sự (C02), Bộ Công an đề nghị rà soát, đánh giá tình hình hoạt động kêu gọi từ thiện có dấu hiệu chiếm đoạt tài sản trên địa bàn. Để thực hiện yêu cầu, Phòng PC02 Công an thành phố Hồ Chí Minh đề nghị Phòng PC01, PC03, công an 21 quận huyện và thành phố Thủ Đức phối hợp thực hiện như sau: Một là: Rà soát, đánh giá tình hình các cá nhân, tổ chức hoạt động tự phát kêu gọi từ thiện trên địa bàn từ năm 2020 đến nay. Nếu có, thống kê cụ thể: Tên cá nhân/tổ chức; quy mô, cơ cấu tổ chức; mục tiêu hoạt động; cơ sở pháp lý… Hai là: Kết quả công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố với các cá nhân, tổ chức hoạt động tự phát kêu gọi từ thiện để chiếm đoạt tài sản. Công an thành phố Hồ Chí Minh đề nghị các đơn vị, địa phương tập trung phối hợp thực hiện và kết quả gửi về Phòng PC02 Công an thành phố Hồ Chí Minh. Theo thuonghieucongluan.com.vn Nguồn bài viết: https://thuonghieucongluan.com.vn/thanh-pho-ho-chi-minh-ra-soat-hoat-dong-keu-goi-tu-thien-co-dau-hieu-chiem-doat-tai-san-a148623.html

Bà Ngô Thị Điều, doanh nhân ở TP Quy Nhơn (tỉnh Bình Định) - người đã trúng đấu giá 262 lô đất ở khu đô thị mới Nam Tuy Hòa (tỉnh Phú Yên), bị bắt để điều tra tội "trốn thuế".   Lực lượng chức năng đang tống đạt quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt tạm giam và lệnh khám xét nơi ở của bà Ngô Thị Điều - Ảnh: VKSNDPY Nguồn tin từ Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Phú Yên cho Tuổi Trẻ Online biết cơ quan này đang tống đạt quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt tạm giam bà Điều để điều tra tội "trốn thuế" liên quan đến việc chuyển nhượng 262 lô đất khu đô thị mới Nam Tuy Hòa.  Các lực lượng chức năng cũng đang thực hiện việc khám xét nơi ở của bà Điều để phục vụ công tác điều tra. Bà Ngô Thị Điều được đưa ra khỏi nhà riêng và lên xe của cơ quan chức năng lúc 13h45 ngày 28-9 - Ảnh: LÂM THIÊN Một lãnh đạo Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Phú Yên cho hay sau khi đấu giá trúng 262 lô đất khu đô thị Nam Tuy Hòa vào tháng 5-2017 với số tiền 154,4 tỉ đồng (sau khi được miễn giảm 5% so với mức trúng đấu giá, thấp hơn 8 tỉ đồng so với giá khởi điểm), bà Điều đã thực hiện nghĩa vụ tài chính và được Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai TP Tuy Hòa cấp chứng nhận quyền sử dụng đất với toàn bộ 262 lô đất nêu trên. Từ tháng 8-2017 đến tháng 9-2020, bà Điều đã chuyển nhượng 259 trong số 262 lô đất cho khách hàng.  Bằng thủ đoạn kê số tiền chuyển nhượng mỗi lô đất trong hợp đồng chuyển nhượng thấp hơn tiền thu của khách hàng, số tiền thực tế chênh lệch tăng so với số liệu trong các hợp đồng chuyển nhượng số lô đất nêu trên mà bị can này thu là hơn 158,8 tỉ đồng, gây thất thu tiền thuế cho Nhà nước hơn 2 tỉ đồng. Một nguồn tin cho hay đến ngày 17-8-2021, bà Điều đã nộp bổ sung tiền thuế thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, nhận thừa kế và nhận quà tặng là bất động sản tại Chi cục Thuế TP Tuy Hòa là hơn 3,2 tỉ đồng. Liên quan đến vụ án bán đấu giá 262 lô đất khu đô thị Nam Tuy Hòa này, trước đó, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Phú Yên đã khởi tố 5 người gồm: ông Nguyễn Chí Hiến - cựu phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Phú Yên, chủ tịch Hội đồng đấu giá đất đặc biệt của tỉnh; bà Nguyễn Thị Nở - nguyên phó giám đốc Sở Tài chính tỉnh Phú Yên, Mai Hắc Lợi - phó giám đốc Sở Tư pháp Phú Yên, Ngô Quang Phú - phó giám đốc Sở Tài nguyên và môi trường Phú Yên, Nguyễn Ngọc Duy - phó cục trưởng Cục Thuế Phú Yên cùng về tội "vi phạm quy định về quản lý tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí".  Trong đó, ông Hiến và bà Nở bị bắt tạm giam, 3 bị can còn lại được cho tại ngoại. Theo các bản giải trình của UBND tỉnh Phú Yên do ông Nguyễn Chí Hiến - khi còn là phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Phú Yên - ký, thì năm 2016 UBND tỉnh Phú Yên chỉ đạo thực hiện dự án hạ tầng kỹ thuật khu đô thị mới Nam TP Tuy Hòa (giai đoạn 1) nhằm bán đấu giá đất để thu tiền trả nợ. Một góc khu đô thị Nam Tuy Hòa - Ảnh: DUY THANH Dù chưa xây dựng xong hạ tầng nhưng ngay trong năm 2016, UBND tỉnh Phú Yên thông báo bán đấu giá toàn bộ 468 lô đất của khu đô thị mới đã nêu theo hình thức bán sỉ, không bán lẻ từng lô. Tỉnh xây dựng phương án giảm giá 5% trên tổng giá trị trúng đấu giá và hỗ trợ lãi suất ngân hàng trong 16 tháng (thời điểm làm xong hạ tầng dự kiến) cho người trúng đấu giá. Do không ai tham gia đấu giá toàn bộ 468 lô đất nên UBND tỉnh Phú Yên sửa đổi phương án, phân 468 lô đất trên thành 4 khu để đấu giá bán sỉ từng khu. Năm 2017, tỉnh Phú Yên tổ chức bán đấu giá 1 trong 4 khu đất đã nêu là 262 lô nhà ở liền kề vẫn với phương thức giảm 5% trên tổng giá trị trúng đấu giá và hỗ trợ 16 tháng lãi suất cho người trúng đấu giá. Kết quả, bà Ngô Thị Điều trúng đấu giá 262 lô đất trên với giá 162,495 tỉ đồng. Thực tế bà Điều chỉ phải nộp hơn 154,4 tỉ đồng, thấp hơn giá khởi điểm của 262 lô đất này khoảng 8 tỉ đồng vì tỉnh áp dụng giảm 5%. Cơ quan điều tra xác định việc UBND tỉnh Phú Yên cho giảm giá trúng đấu thầu 5% gây thất thoát cho Nhà nước hơn 8 tỉ đồng là vi phạm pháp luật. Theo tuoitre.vn Nguồn bài viết: https://tuoitre.vn/bat-tam-giam-nu-doanh-nhan-trung-dau-gia-262-lo-dat-nam-tuy-hoa-toi-tron-thue-20210928132243764.htm

(Pháp lý) - Đại tá Phùng Anh Lê - nguyên trưởng phòng cảnh sát kinh tế Công an TP Hà Nội vừa bị cơ quan điều tra của VKSNDTC khởi tố bị can, bắt tạm giam để làm rõ những sai phạm liên quan đến việc tha trái pháp luật người  bị bắt Thời gian qua, đã có không ít các vụ việc, vụ án bị khởi tố điều tra do có hành vi xâm phạm hoạt động tư pháp. Vậy, xâm phạm hoạt động tư pháp là những hành vi như thế nào? cơ quan nào có thẩm quyền điều tra? Có gì đáng chú ý trong những vụ án xâm phạm hoạt động tư pháp đã được điều tra, xét xử thời gian gần đây ?… Pháp luật hình sự qui định thế nào về hành vi xâm phạm hoạt động tư pháp? Hoạt động tư pháp là những hoạt động xác minh, điều tra, truy tố, xét xử và hoạt động thi hành án của các cơ quan tư pháp (cơ quan điều tra, viện kiểm sát, tòa án, cơ quan thi hành án) và một số cơ quan tổ chức có chức năng nhiệm vụ bổ trợ tư pháp. Hoạt động tư pháp là hoạt động điều tra, tuy tố, xét xử, thi hành án do các cơ quan điều tra, viện kiểm sát, tòa án thực hiện trong khuôn khổ pháp luật tố tụng quy định nhằm bảo vệ các quyền lợi của nhà nước, của các tổ chức xã hội và của công dân. Theo quy định tại Điều 367 Bộ luật Hình sự 2015, tội xâm phạm hoạt động tư pháp là những hành vi xâm phạm sự đúng đắn của hoạt động tố tụng và thi hành án. Do đó, xâm phạm hoạt động tư pháp không chỉ xâm phạm đến tính đúng đắn, uy tín, chất lượng, hiệu quả của hoạt động tư pháp, mà còn xâm phạm đến quyền lợi, uy tín của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Nhóm tội phạm xâm phạm hoạt động tư pháp được quy định tại Chương XXIV Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, bao gồm 24 tội danh (từ Điều 368 đến Điều 391), phân loại thành 3 nhóm tội phạm. Nhóm thứ nhất, các tội phạm mà người phạm tội là người có chức vụ, quyền hạn trong việc điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án hoặc trong lĩnh vực khác (có 14 tội thuộc nhóm này bao gồm từ Điều 368 đến Điều 379, Điều 381 và Điều 385, Bộ luật hình sự 2015, như: Tội truy cứu trách nhiệm hình sự người không có tội, tội không truy cứu trách nhiệm hình sự người có tội; Tội ép buộc người có thẩm quyền trong hoạt động tư pháp làm trái pháp luật; Tội dùng nhục hình, tội bức cung, tội làm sai lệch hồ sơ vụ án, vụ việc, ; Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn bắt, giữ, giam người trái pháp luật; Tội tha trái pháp luật người bị bắt, người đang bị tạm giữ, tạm giam, người đang chấp hành án phạt tù,…..) Nhóm các tội phạm này là các tội quy định đối với những người có chức vụ, quyền hạn trong việc điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án hoặc trong lĩnh vực khác có những hành vi cố ý gây nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm hoạt động đúng đắn của cơ quan điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án. Nhóm thứ hai, các tội phạm mà người phạm tội là người tham gia tố tụng (có 5 tội thuộc nhóm này bao gồm các Tội không chấp hành án; Tội cung cấp tài liệu sai sự thật hoặc khai báo gian dối; Tội từ chối khai báo, từ chối kết luận giám định, định giá tài sản hoặc từ chối cung cấp tài liệu; Tội trốn khỏi nơi giam, giữ hoặc trốn khi đang bị áp giải, đang bị xét xử; Tội vi phạm quy định về giam giữ. Nhóm các tội phạm này là các tội quy định đối với người tham gia tố tụng có những hành vi cố ý gây nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm hoạt động đúng đắn của cơ quan điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án. Nhóm thứ ba, các tội phạm mà người phạm tội là bất kỳ người nào có năng lực trách nhiệm dân sự và từ đủ 16 tuổi trở lên (có 5 tội thuộc nhóm này) bao gồm các Tội mua chuộc hoặc cưỡng ép người khác trong việc khai báo, cung cấp tài liệu; Tội đánh tháo người bị bắt, bị tạm giữ, tạm giam, người đang bị áp giải, xét xử, chấp hành án phạt tù; Tội che giấu tội phạm; Tội không tố giác tội phạm; Tội gây rối trật tự phiên tòa, phiên họp. Nhóm tội phạm này là các tội quy định đối với người có năng lực trách nhiệm dân sự và từ đủ 16 tuổi trở lên, có những hành vi cố ý gây nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm hoạt động đúng đắn của cơ quan điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án. Cơ quan điều tra VKSND tối cao có thẩm quyền tiến hành điều tra Theo quy định tại Điều 20, Điều 21 Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân; khoản 3 Điều 163 Bộ luật Tố tụng hình sự; Điều 8, Điều 30 Luật Tổ chức Cơ quan điều tra hình sự, Cơ quan điều tra VKSND tối cao có thẩm quyền tiến hành điều tra tội phạm xâm phạm hoạt động tư pháp, tội phạm về tham nhũng, chức vụ xảy ra trong hoạt động tư pháp theo quy định của pháp luật mà người phạm tội là cán bộ, công chức thuộc Cơ quan điều tra, Tòa án, Viện kiểm sát nhân dân, cơ quan thi hành án, người có thẩm quyền tiến hành hoạt động tư pháp khi các tội phạm đó thuộc thẩm quyền xét xử của Tòa án nhân dân. Do đó khi có dấu hiệu vi phạm xâm phạm đến hoạt động tư pháp, cơ quan điều tra của VKSND tối cao sẽ vào cuộc xác minh, điều tra. Nếu trong trường hợp có dấu hiệu của tội phạm Xâm hại hoạt động tư pháp thì Cơ quan điều tra VKSND tối cao sẽ ra quyết định khởi tố, điều tra vụ hán xâm hại hoạt động tư pháp. Một số vụ khởi tố tội xâm phạm hoạt động tư pháp thời gian gần đây 1. Một trong những vụ bị khởi tố mới đây nhất, hồi đầu tháng 11/2020, Cơ quan điều tra VKSND Tối cao đã ra quyết định khởi tố, tạm giam Nguyễn Bằng Giang (39 tuổi) và Hoàng Hồng Hạnh (42 tuổi), hai cựu công an huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình để điều tra "làm sai lệch hồ sơ vụ án, vụ việc", theo điều 375 Bộ luật hình sự năm 2015. Theo hồ sơ vụ án, bị can Giang và Hạnh liên quan vụ án "Cố ý gây thương tích" do Bùi Mạnh Tiến (Tiến "Trắng", con nuôi Đường "Nhuệ") cùng đồng bọn gây ra cách đây 2 năm. Khi đó, Giang và Hạnh là cán bộ Đội điều tra Hình sự, trực tiếp thụ lý vụ việc. Năm 2018, giải quyết mâu thuẫn trong kinh doanh chạy xe tuyến Thái Bình - Hà Bình, một nhà xe đã nhờ Phạm Văn Sáng tới "nói chuyện" với anh Trần Ngọc Hoàng, 37 tuổi, trú xã Vũ Tiến, huyện Vũ Thư. Sáng cùng Tiến "Trắng" và một số đàn em đã yêu cầu anh Hoàng chạy xe lùi giờ và "đóng luật" 3 triệu đồng một tháng. Anh Hoàng không chấp nhận nên tối 22/5/2018 bị nhóm Tiến "Trắng" chém đứt cơ, gân hai tay và hai chân. Cơ quan CSĐT Công an huyện Vũ Thư xác định 4 người liên quan vụ chém anh Hoàng gồm: Tiến "Trắng", Sáng, Hoàng Văn Phi và Nguyễn Tuấn Long. Tháng 6/2018, dưới tác động của Đường "Nhuệ", anh Hoàng có đơn từ chối giám định thương tích, xin miễn truy cứu trách nhiệm hình sự với những người đã gây ra thương tích cho mình với lý do là "sức khỏe đã ổn định, thương tích nhẹ". Từ đây, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Vũ Thư không khởi tố vụ án, phạt vi phạm hành chính với Sáng và Phi mỗi người 2,5 triệu đồng. Đến tháng 4, vợ chồng Đường "Nhuệ" bị bắt do liên quan nhiều vụ án. Cơ quan điều tra VKSND Tối cao vào cuộc, trưng cầu giám định thương tích với anh Hoàng. Kết quả, anh Hoàng thương tật 44%. Cơ quan điều tra VKSND Tối cao đã yêu cầu VKSND tỉnh Thái Bình hủy bỏ quyết định không khởi tố vụ án hình sự của Công an huyện Vũ Thư; đồng thời, khởi tố vụ án cố ý gây thương tích theo khoản 3, điều 134, Bộ luật hình sự. Quá trình xác minh, điều tra, VKSND Tối cao Tối cao xác định ông Giang và Hạnh đã có dấu hiệu xâm phạm hoạt động tư pháp trong quá trình xử lý vụ cố ý gây thương tích đối với nhóm Tiến "Trắng". 2. Trong vụ “kỳ án gỗ trắc”, Cơ quan điều tra VKSNDTC đã tiến hành khởi tố một vụ án xảy ra tại Cơ quan điều tra của Bộ Công an. Theo đó, trong quá trình C44 (Bộ Công an) thụ lý, điều tra vụ án Trương Huy Liệu và đồng phạm về tội “buôn lậu”, “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, đã ra quyết định xử lý vật chứng và tổ chức bán đấu giá lô gỗ vật chứng trái với quy định của pháp luật và trái với chỉ đạo của liên ngành tư pháp trung ương, gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân. Cơ quan điều tra Viện KSND tối cao đã vào cuộc điều tra, làm rõ để xử lý theo quy định của pháp luật. Theo hồ sơ vụ án, ngày 17/12/2011, Công ty Ngọc Hưng (thị trấn Lao Bảo, Quảng Trị) nhập lô gỗ 614 m3 từ Lào, qua cửa khẩu Lao Bảo. Hai ngày sau, nguyên lô gỗ được xuất sang Trung Quốc, được làm thủ tục hải quan ở cảng Cửa Việt. Khi lô hàng đang vận chuyển vào cảng Tiên Sa (TP Đà Nẵng) để chuyển đi Trung Quốc thì bị lực lượng chức năng phát hiện có dấu hiệu vi phạm trong lĩnh vực hải quan, nên đã giao cho Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Đà Nẵng xử lý. Sau đó, Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) vào cuộc và ra quyết định khởi tố vụ án. Sau khi khởi tố, Cục Điều tra chống buôn lậu chuyển hồ sơ cho Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ (C46) Bộ Công an. Tuy nhiên, C46 có công văn kết luận: “Chưa đủ yếu tố cấu thành tội buôn lậu”. Hồ sơ vụ án được C46 trả về Tổng cục Hải quan, sau đó hồ sơ lại được chuyển sang Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra (C44) Bộ Công an. Cuối cùng, C44 mới ra quyết định khởi tố các bị can trên. Dù vụ án chưa đưa ra xét xử nhưng tháng 12-2013, ông Phan Văn Vĩnh – lúc đó là trung tướng, thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an – đã đề xuất “cho xử lý lô gỗ là vật chứng của vụ án theo hướng bán lô gỗ”. Ngay sau đề xuất của ông Vĩnh, lô gỗ được bán với giá 63,8 tỉ đồng. Do đó, trong phiên xử hồi cuối tháng 8-2018, Hội đồng xét xử TAND TP Đà Nẵng đã kiến nghị Cục Điều tra Viện KSND khởi tố điều tra vụ việc bán lô gỗ trắc. Bởi theo HĐXX, vật chứng của vụ án này là tang vật gỗ trắc không thuộc trường hợp mau hỏng hay khó bảo quản. Vì vậy trong quá trình điều tra, Cơ quan điều tra của Bộ Công an đã cho bán tang vật của vụ án là không đúng, có dấu hiệu xâm phạm hoạt động tư pháp. Việc bán lô gỗ không đúng quy định pháp luật tố tụng hình sự. Đồng thời, tuyên trả số tiền bán tang vật gỗ trắc cho bị cáo Liệu và Dung. 3. Liên quan đến quá trình giam giữ phạm nhân, ở Hải Phòng vào tháng 4/2019, Cơ quan điều tra VKSND tối cao đã tống đạt Quyết định khởi tố bị can, đồng thời thực hiện Lệnh bắt bị can để tạm giam đối với Nguyễn Tiến Minh, sinh năm 1990, Cán bộ quản giáo Trại tạm giam Công an thành phố Hải Phòng về tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản” quy định tại khoản 2, Điều 355 Bộ luật Hình sự năm 2015. Quá trình điều tra ban đầu, Cơ quan điều tra VKSND tối cao xác định trong thời gian tháng 4/2018, Nguyễn Tiến Minh được phân công trực tại Trại tạm giam Công an thành phố Hải Phòng. Trong ca trực các ngày 17,18 và 25/4/2018, Nguyễn Tiến Minh đã đưa điện thoại di động vào các buồng giam AC8 và AC11 để các đối tượng đang bị tạm giam sử dụng điện thoại để gọi ra ngoài cho gia đình và người thân, sau đó thu của người nhà các đối tượng từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng/1 cuộc gọi. Đối với những người không tự nguyện trả tiền, Nguyễn Tiến Minh còn có hành vi đe dọa để buộc họ phải trả tiền nghe điện thoại với giá rất cao do Nguyễn Tiến Minh tự đặt ra. 4. Ngoài ra, Cơ quan điều tra VKSNDTC đã phát hiện, khởi tố, điều tra nhiều vụ án nghiêm trọng, phức tạp về tội phạm tham nhũng, chức vụ trong hoạt động tư pháp cũng như làm rõ những vụ án oan sai, bỏ lọt tội phạm được dư luận xã hội quan tâm, như: Vụ án Ngô Thanh Phong, nguyên Phó Thủ trưởng thường trực, Nguyễn Văn Nên, nguyên Phó Thủ trưởng và Phạm Văn Út, nguyên Thủ kho vật chứng kiêm Thủ quỹ Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Tiền Giang phạm tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” chiếm đoạt hơn 1,2 tỷ đồng; Vụ án Đinh Thiên Tường, nguyên Chấp hành viên Chi cục Thi hành án dân sự huyện Phú Hòa, tỉnh Phú Yên về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”; Vụ án Châu Tùng Chinh, nguyên Chi Cục Trưởng Chi cục Thi hành án dân sự huyện Phong Điền, thành phố Cần Thơ về tội “Tham ô tài sản” với số tiền 2,6 tỷ đồng; Vụ án oan của ông Nguyễn Thanh Chấn ở Bắc Giang, căn cứ vào kết quả điều tra của Cơ quan điều tra VKSNDTC, Viện trưởng VKSNDTC đã quyết định kháng nghị, trả tự do cho ông Nguyễn Thanh Chấn sau hơn 10 năm bị giam giữ, thi hành án phạt tù oan về tội “Giết người”, Cơ quan điều tra đã khởi tố hung thủ thực sự thực hiện hành vi giết người là Lý Nguyễn Chung về tội “Giết người”. Đồng thời, khởi tố bị can đối với các cán bộ tiến hành tố tụng đã gây ra oan sai cho ông Nguyễn Thanh Chấn gồm: Trần Nhật Luật – Điều tra viên thụ lý chính, Đặng Thế Vinh – Kiểm sát viên kiểm sát điều tra vụ án về tội “Làm sai lệch hồ sơ vụ án”, Phạm Tuấn Chiêm – thẩm phán về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”… Đinh Chiến

(Pháp lý) – Từ các vụ “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí” bị cơ quan điều tra phát hiện và khởi tố thời gian gần đây, trong đó đáng chú ý là vụ các doanh nghiệp bắt tay biến “đất vàng” giữa Sài Gòn về tay tư nhân tại Thành phố Hồ Chí Minh, nhiều chuyên gia cho rằng lỗi một phần là do chính sách pháp luật điều chỉnh lĩnh vực này còn nhiều bất cập, có lỗ hổng. Bài viết sau đây, PV Pháp lý sẽ phân tích chỉ rõ và kiến nghị giải pháp bịt những lỗ hổng pháp luật . Vụ “Đất vàng” 2-4-6 Hai Bà Trưng là điển hình của chiêu trò “hô biến” đất công thành đất tư thông qua thoái vốn nhà nước “Đất vàng” dễ dàng về tay tư nhân thông qua các thương vụ thoái vốn Liên tục những vụ thâu tóm đất công bị phanh phui vừa qua cho thấy những chiêu trò “hô biến” đất công thành đất tư. Theo đó, những doanh nghiệp nhà nước có quỹ đất dồi dào thường bắt tay cùng doanh nghiệp tư nhân để thành lập những doanh nghiệp liên doanh (pháp nhân mới) với vốn góp là những khu đất vàng được nhà nước giao quản lý, khai thác và sử dụng. Đồng thời tận dụng chủ trương cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước đất công dần ra khỏi doanh nghiệp nhà nước bằng con đường chuyển nhượng cổ phần lòng vòng về tay tư nhân. Điển hình như khu đất 2-4-6 Hai Bà Trưng (quận 1, TPHCM) được sắp xếp giao cho Tổng công ty Sabeco (là DNNN thuộc Bộ Công Thương, vốn nhà nước chiếm 89,59%) để quản lý, sử dụng, đầu tư, xây dựng khách sạn 6 sao… và không được thành lập pháp nhân mới. Tuy nhiên ông Vũ Huy Hoàng vẫn chấp thuận chủ trương, chỉ đạo để bộ phận quản lý vốn nhà nước tại Sabeco triển khai thực hiện việc liên doanh, liên kết thành lập Công ty Sabeco Pearl trái với quy định. Căn cứ ý kiến phê duyệt, chỉ đạo của ông Vũ Huy Hoàng, bà Hồ Thị Kim Thoa, ông Phan Đăng Tuất (Chủ tịch hội đồng quản trị) ký công văn số 374 kèm theo các văn bản chấp thuận của Bộ Công Thương đề nghị UBND TPHCM chấp thuận cho Sabeco Pearl được làm chủ đầu tư dự án, thực hiện nghĩa vụ tài chính và chuyển quyền sử dụng đất từ Tổng công ty Sabeco sang Công ty Sabeco Pearl. Từ đó các sở, ngành thuộc UBND TPHCM tham mưu cho bị can Nguyễn Hữu Tín ký ban hành quyết định cho Sabeco Pearl thuê đất trái các quy định pháp luật. Tiếp đó, lợi dụng chủ trương thoái vốn của Chính phủ, sau khi nhận được hai văn bản, nhóm các cổ đông sáng lập của Sabeco Pearl đề nghị Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng chỉ đạo Tổng công ty Sabeco thoái 26% vốn góp và đề nghị được mua lại phần vốn góp này. Không lâu sau đó số cổ phần này được phê duyệt đấu giá với mức khởi điểm là 13.247 đồng/cổ phần. Đến nay, Công ty cổ phần Đầu tư Quảng trường Mê Linh (tiền thân là Công ty Sabeco Pearl), doanh nghiệp 100% vốn tư nhân là đơn vị đứng tên quyền sử dụng đất khu đất này. Đồng thời cựu Phó chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Hữu Tín cùng các thuộc cấp ở các sở ngành của TP vướng vào lao lý. Những sai phạm trong quản lý, sử dụng đất đai công sản khiến hàng loạt lãnh đạo các DNNN, quan chức tỉnh thành địa phương và cả cấp Bộ bị khởi tố Hay như khu đất 8-12 Lê Duẩn (quận 1, TPHCM) cũng khiến một phó chủ tịch UBND TPHCM khác là ông Nguyễn Thành Tài bị khởi tố. Khu đất này được xác lập sở hữu Nhà nước vào năm 1994 và giao cho Công ty Quản lý kinh doanh nhà ký hợp đồng cho bốn công ty của Bộ Công Thương thuê đất, trả tiền hằng năm. Năm 2008, UBND TPHCM ra quyết định thu hồi nhà đất số 8-12 Lê Duẩn để thực hiện dự án xây dựng khách sạn cao cấp. Tuy nhiên, bốn doanh nghiệp này nợ tiền thuê, không chịu dời đi và có nhiều văn bản kiến nghị UBND, Thành ủy TPHCM và Bộ Công Thương đề nghị được tạo điều kiện mua chỉ định hoặc tham gia thực hiện dự án. Dù kiến nghị nói trên không được UBND TPHCM đồng ý nhưng ông Nguyễn Thành Tài vẫn ký công văn chấp thuận chủ trương cho Công ty Quản lý kinh doanh nhà làm chủ đầu tư dự án và liên doanh (góp 50% vốn điều lệ), liên kết với bốn công ty đang thuê (góp 50%). Ngay sau đó, Công ty Quản lý kinh doanh nhà có công văn gửi UBND TP đề xuất cho sự hình thành tư cách pháp nhân mới (sau này là Công ty Lavenue) theo hình thức công ty cổ phần. Trong pháp nhân mới này bắt đầu xuất hiện thêm các nhà đầu tư mới với sự chấp thuận của ông Nguyễn Thành Tài. Trong đó, công ty Hoa Tháng Năm tham gia góp cùng Công ty Quản lý Kinh doanh nhà 30% vốn điều lệ. Sau đó, bốn công ty thuộc Bộ Công Thương bán lại 50% còn lại cho công ty Kinh Đô để cấn nợ. Như vậy, Công ty Lavenue có tỷ lệ sở hữu cổ phần của Công ty Quản lý kinh doanh nhà 20%, Công ty Kinh Đô 50%, Công ty Hoa Tháng Năm 30%. Phần vốn góp của tư nhân đã chiếm đa số (80%) trong cơ cấu sở hữu này… Trên đây chỉ là vài ví dụ trong hàng loạt những vụ thâu tóm đất công đã bị khởi tố, điều tra, truy tố… trong thời gian gần đây. Qua đây, có thể thấy thủ đoạn của tội phạm không có gì mới, đó là hành vi xin chủ trương, dự án khai thác đất công, sau đó mang góp vốn, hợp tác với đối tác bên ngoài và lợi dụng chủ trương thoái vốn nhà nước, để tài sản công dễ dàng sang túi tư nhân với giá rẻ. Lỗ hổng trong thoái vốn nhà nước Nhìn chung, các văn bản pháp luật liên quan đến thoái vốn Nhà nước tại các doanh nghiệp đều yêu cầu việc thoái vốn phải đảm bảo nguyên tắc theo đúng tiêu chí phân loại doanh nghiệp; đảm bảo nguyên tắc thị trường, công khai, minh bạch và việc chuyển nhượng vốn liên quan đến quyền sử dụng đất phải tuân thủ quy định của pháp luật về đất đai. Phương thức thực hiện thoái vốn cũng được quy định, cụ thể, việc thoái vốn tại các công ty đã niêm yết hoặc đăng ký giao dịch trên UPCoM, việc chuyển nhượng cổ phiếu thực hiện theo phương thức giao dịch khớp lệnh hoặc thỏa thuận. Đối với công ty chưa niêm yết, thực hiện theo thứ tự đấu giá công khai, chào bán cạnh tranh, bán thỏa thuận. Nghị định 91/2015/NĐ-CP và Nghị định 32/2018/NĐ-CP quy định, đấu giá công khai có thể thực hiện theo 2 phương thức: đấu giá thông thường và đấu giá theo lô. Nếu giá trị chuyển nhượng từ 10 tỷ đồng trở lên phải thực hiện tại các sở giao dịch chứng khoán. Còn với khoản thoái vốn có giá trị dưới 10 tỷ đồng, doanh nghiệp có thể lựa chọn thuê tổ chức tài chính trung gian bán đấu giá, tự tổ chức đấu giá tại doanh nghiệp hoặc thực hiện đấu giá tại sở giao dịch chứng khoán. Tuy nhiên, trên thực tế, một số doanh nghiệp thực hiện thoái vốn với giá trị trên 10 tỷ đồng không thực hiện qua sở giao dịch chứng khoán, mà lựa chọn thuê tổ chức tài chính trung gian bán đấu giá, tự tổ chức đấu giá tại doanh nghiệp hoặc thực hiện đấu giá tại sở giao dịch chứng khoán. Bởi nếu đấu giá qua sở giao dịch chứng khoán sẽ có nhiều công ty chứng khoán tham gia làm đại lý, địa điểm đấu giá sẽ đa dạng hơn, trải dài trên nhiều địa phương, nhà đầu tư tham gia cũng thuận lợi hơn. Thành phần nhân sự tham gia đấu giá cũng nhiều hơn, đảm bảo việc đấu giá đạt kết quả tốt hoen nhưng có thế sẽ không đạt được mục đích không trong sáng của một số cá nhân. Còn nếu đấu giá thông qua tổ chức tài chính trung gian bán đấu giá, tự tổ chức đấu giá tại doanh nghiệp hoặc thực hiện đấu giá tại sở giao dịch chứng khoán, thành phần tham gia cũng như địa điểm đấu giá thường bị hạn chế sẽ dễ chi phối. Dẫu vậy, Nghị định 91 có đối tượng áp dụng là các doanh nghiệp nhà nước, bao gồm các công ty do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ. Điều này có nghĩa các công ty đã cổ phần hóa và còn vốn nhà nước khi thoái vốn tại các doanh nghiệp khác không thuộc đối tượng áp dụng của Nghị định. Ngoài ra, cũng không có văn bản nào quy định về việc thoái vốn Nhà nước ở các công ty con, công ty cháu như vậy. Việc thoái vốn với các công ty chỉ còn một phần vốn đầu tư của doanh nghiệp nhà nước chỉ cần tuân theo Luật Doanh nghiệp, Điều lệ công ty có thể bị lợi dụng, dẫn đến thất thoát trong quá trình thoái vốn. Tuy nhiên, dù việc thoái vốn qua phương thức nào, trên sàn chứng khoán, đấu giá công khai, chào bán cạnh tranh hay bán thỏa thuận… thì tài sản nhà nước cũng sẽ khó thất thoát nếu không có kẽ hở từ những bất cập quy định trong thẩm định giá. Soi chiếu Điều 29 và Điều 42 Luật Giá 2012 mới thấy pháp luật đã trao quyền cho doanh nghiệp có chức năng thẩm định giá quá lớn: Được quyền cung cấp dịch vụ thẩm định giá và nhận thù lao dịch vụ thẩm định giá theo giá thỏa thuận với khách hàng đã ghi trong hợp đồng; và hoạt động theo nguyên tắc độc lập về chuyên môn nghiệp vụ và chỉ chịu trách nhiệm trước khách hàng về về tính chính xác, trung thực, khách quan của kết quả thẩm định giá. Đáng nói ở đây là điều luật trên là không có một điều khoản nào quy định doanh nghiệp thẩm định giá phải chịu sự kiểm tra, giám sát của bất kỳ tổ chức nào trong quá trình tác nghiệp, hoặc cần phải có một cơ quan hậu kiểm đối với chứng thư thẩm định giá trước khi cung cấp cho khách hàng. Điều này khiến doanh nghiệp có thể cho ra những chứng thư thẩm định không sát với giá thực tế. Đây là lỗ hổng đã được Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an chỉ ra trong quá trình điều tra vụ án xảy ra tại Sabeco. Thời điểm năm 2016, Sabeco lên kế hoạch thoái vốn 26% cổ phần tại Sabeco Pearl - công ty liên doanh, Sabeco góp vốn để triển khai dự án tổ hợp căn hộ, thương mại, văn phòng có tên Sài Gòn Mê Linh Tower, với tổng mức đầu tư hơn 2.423 tỷ đồng trên khu đất 6.080 m2 tại địa chỉ 2 – 4 - 6 Hai Bà Trưng, TP.HCM do Sabeco sở hữu. Khu đất này có vị trí đắc địa với 4 mặt tiền đường Hai Bà Trưng, Thi Sách, Công trường Mê Linh, Đông Du. Khi thoái vốn, Sabeco đã mời 3 công ty thẩm định giá là Công ty Tư vấn và Thẩm định giá Đông Nam, Công ty TNHH Cushman & Wakefield và Công ty TNHH Chứng khoán ACB. Tuy nhiên, chỉ có Công ty Đông Nam có chức năng thẩm định giá theo quy định của Bộ Tài chính. Bộ Công thương phê duyệt giá khởi điểm khi thoái vốn là 13.247 đồng/cổ phiếu. Ngày 14/6/2016, Sabeco tổ chức bán đấu giá 26% vốn điều lệ tại Công ty cổ phần Đầu tư Sabeco Pearl cho 3 cổ đông sáng lập của Sabeco Pearl gồm Công ty Atland, Công ty Mê Linh, Công ty Hà An. Kết quả là Công ty Atland đã trúng đấu giá 14.733.342 cổ phần với giá 13.347 đồng/cổ phần (cao hơn giá khởi điểm 100 đồng/cổ phần). Sau ngày đấu giá, Sabeco đã có văn bản xin ý kiến Bộ Công thương, làm rõ việc tổ chức bán đấu giá có phù hợp với Luật Doanh nghiệp và Điều lệ Công ty không. Ngày 26/8/2016, Phan Chí Dũng, khi đó là Vụ trưởng Vụ Công nghiệp nhẹ dự thảo, tham mưu cho ông Cao Quốc Hưng, Thứ trưởng Bộ Công thương ký Công văn số 8060/BCT-CNN ngày 30/8/2016, trong đó có nêu việc thực hiện đấu giá công khai giữa các cổ đông sáng lập của Sabeco Pearl là phù hợp và đề nghị thực hiện các quy định để phê duyệt kết quả đấu giá. Ngày 7/9/2016, Hội đồng quản trị Sabeco có Nghị quyết số 51 phê duyệt kết quả đấu giá chuyển nhượng cổ phần. Trong thương vụ này, Sabeco nhận số tiền chuyển nhượng 196,6 tỷ đồng và rút khỏi liên doanh Sabeco Pearl và khu đất vàng hơn 6.000 m2 trên đường Hai Bà Trưng, TP.HCM chính thức rơi vào tay công ty tư nhân. Theo kết luận thẩm định, trên thực tế, năm 2015, UBND TP.HCM đã chấp thuận điều chỉnh chỉ tiêu quy hoạch kiến trúc xây dựng, bổ sung chức năng căn hộ khách sạn và căn hộ ở cho dự án và về mặt pháp lý đã làm giá trị khu đất tăng lên. Tại thời điểm ngày 1/4/2016, giá trị 1 cổ phần của Sabeco Pearl là 31.611 đồng/cổ phiếu. Giá trị 26% vốn góp (tương đương 14.733.342 cổ phiếu) của Sabeco tại Sabeco Pearl là 465,7 tỷ đồng. Hội đồng định giá xác định, giá trị quyền sử dụng đất năm 2018 (khi có chỉ tiêu quy hoạch, kiến trúc) là 3.816 tỷ đồng. Cơ quan tố tụng xác định, các bị cáo Vũ Huy Hoàng (cựu Bộ trưởng Bộ Công thương), Hồ Thị Kim Thoa (nguyên Thứ trưởng Bộ Công thương) và các đồng phạm đã làm trái pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước, gây thất thoát cho nhà nước 2.713 tỷ đồng. Thay lời kết Thiết nghĩ, chủ trương cổ phần hóa, thoái vốn là một chủ chương đúng đắn, phù hợp với định hướng xã hội chủ nghĩa của Đảng và Nhà nước ta trong sắp xếp, đổi mới, cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước nhằm nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước. Tuy nhiên, nếu không quản lý, giám sát chặt quá trình cổ phần hóa, thoái vốn thì sẽ rất dễ nảy sinh vấn đề tiêu cực, làm thất thoát vốn, tài sản nhà nuớc như trong các vụ án bị khởi tố vừa qua. Do đó, để hạn chế thấp nhất những vấn đề tiêu cực làm thất thoát tài sản nhà nuớc, đồng thời đẩy nhanh tiến độ cổ phần hoá, thoái vốn DNNN trong giai đoạn mới cần khẩn trương rà soát, khắc phục những bất cập trong cơ chế, chính sách, khung khổ pháp lý liên quan đến cổ phần hoá, thoái vốn DNNN; các quy định trong thẩm định xác định giá trị doanh nghiệp, xác định giá trị tài sản vô hình, xác định giá trị quyền sử dụng đất… bảo đảm vốn, tài sản của Nhà nước và giá trị doanh nghiệp được định giá đầy đủ, hợp lý, công khai, minh bạch. Cần kết hợp giữa việc phòng ngừa và phát hiện, xử lý vi phạm trong quá trình cổ phần hóa DNNN. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát trong tất cả các khâu của cổ phần hóa nhằm phát hiện những nguy cơ, biểu hiện vi phạm. Đồng thời xử lý nghiêm minh, thích đáng lãnh đạo DNNN, người đại diện phần vốn nhà nước tại DN không nghiêm túc thực hiện, thực hiện không đúng quy định, sai mục đích, kém hiệu quả, gây thất thoát, thua lỗ vốn và tài sản của Nhà nước trong quá trình sắp xếp, cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Đinh Chiến

Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực do Bộ Chính trị thành lập đã được bổ sung phạm vi chỉ đạo so với quy định trước đây. Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng vừa ký ban hành Quy định mới (số 32) của Bộ Chính trị về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, chế độ làm việc, quan hệ công tác của Ban chỉ đạo Trung ương phòng, chống tham nhũng, tiêu cực (Ban). So với quy định trước đây (số 211), Ban được bổ sung thêm nhiệm vụ chỉ đạo công tác phòng, chống tiêu cực. Ngoài ra, quy định mới cũng bổ sung phạm vi chỉ đạo của Ban. Theo đó, Ban chỉ đạo công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; trọng tâm là suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp trong phạm vi cả nước. Ban cũng trực tiếp chỉ đạo xử lý hai loại vụ án, vụ việc tham nhũng, tiêu cực nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm. Thứ nhất là các vụ án, vụ việc tham nhũng hoặc có dấu hiệu tham nhũng. Thứ hai, các vụ án, vụ việc tiêu cực khác ngoài tham nhũng ảnh hưởng nghiêm trọng đến danh dự, uy tín, phẩm chất đạo đức, vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, làm suy giảm niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ. Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng - Trưởng ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Ảnh: Giang Huy Ban chỉ đạo có 7 nhóm nhiệm vụ và 6 nhóm quyền hạn, bao gồm trực tiếp chỉ đạo về chủ trương xử lý đối với một số vụ án, vụ việc cụ thể; kiến nghị với Bộ Chính trị, Ban Bí thư xem xét, quyết định hoặc yêu cầu các cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định khi có căn cứ cho rằng cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức có hành vi tham nhũng, tiêu cực... Ban cũng có quyền yêu cầu các cơ quan chức năng trong quá trình kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án, nếu phát hiện vi phạm liên quan đến cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư, cấp ủy các cấp quản lý thì báo cáo ngay cho Ban chỉ đạo, cấp ủy quản lý cán bộ để kịp thời chỉ đạo xử lý; đồng thời chuyển hồ sơ, tài liệu liên quan đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương, ủy ban kiểm tra thuộc cấp ủy quản lý cán bộ để kiểm tra, xử lý. "Trong quá trình kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, thi hành án, nếu phát hiện sai phạm có dấu hiệu tội phạm thì kịp thời chuyển cơ quan điều tra để xử lý theo thẩm quyền, không chờ đến khi kết thúc mới chuyển", quy định mới nêu rõ... Ban chỉ đạo làm việc theo chương trình hằng năm, họp thường kỳ 6 tháng một lần, họp bất thường khi cần. Thường trực Ban chỉ đạo họp thường kỳ 3 tháng một lần, họp bất thường khi cần. Trước đó, ngày 10/9, Bộ Chính trị quyết định bổ sung nhiệm vụ của Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng để chỉ đạo phòng chống cả tham nhũng và tiêu cực. Tháng 2/2013, Bộ Chính trị quyết định thành lập Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng; chịu trách nhiệm trước các cấp có thẩm quyền trong việc chỉ đạo, phối hợp, kiểm tra, đôn đốc công tác phòng, chống tham nhũng trên cả nước. Như vậy, sau 8 năm hoạt động, Ban chỉ đạo thêm chức năng phòng chống tiêu cực. Theo vnexpress.net Nguồn bài viết: https://vnexpress.net/hai-loai-vu-an-vu-viec-thuoc-pham-vi-cua-ban-chi-dao-trung-uong-4360408.html

Dàn cựu lãnh đạo Sở KH&ĐT đã có hành vi can thiệp trái pháp luật vào hoạt động đấu thầu dưới sự chỉ đạo của ông Nguyễn Đức Chung, cựu Chủ tịch UBND Tp.Hà Nội. VKSND Tối cao vừa ban hành cáo trạng và truy tố ông Nguyễn Đức Chung về tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, trong vụ án xảy ra tại Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội và một số đơn vị liên quan. Các bị can: Nguyễn Văn Tứ (nguyên Chánh Văn phòng Thành ủy, nguyên Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội); Nguyễn Tiến Học (nguyên Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội); Phạm Thị Kim Tuyến (nguyên Trưởng phòng thuộc Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội); Phạm Thị Thu Hường (nguyên Chánh Văn phòng Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội); Võ Việt Hùng (Giám đốc Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Đông Kinh) và Lê Duy Tuấn (Giám đốc kinh doanh Công ty Đông Kinh) bị truy tố về tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng. Vi phạm nghiêm trọng gói thầu “số hóa” Theo tài liệu của cơ quan công tố, từ năm 2016 đến cuối năm 2018, Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội làm chủ Đầu tư thực hiện 02 gói thấu “Số hóa hồ sơ đăng ký kinh doanh trên địa bàn thành phố Hà Nội” năm 2016, 2017, tương ứng với 02 hợp đồng kinh tế được ký kết với Liên danh Nhật Cường – Đông Kinh. Trong quá trình tổ chức, thực hiện 02 gói thầu số hóa trên, các bị can Nguyễn Văn Tứ, Nguyễn Tiến Học, Phạm Thị Kim Tuyến và Phạm Thị Thu Hường đã thực hiện hành vi can thiệp trái pháp luật vào hoạt động đấu thầu, cụ thể: Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch UBND Tp.Hà Nội dừng gói thầu số hóa năm 2016 trái quy định Luật Đấu thầu; đưa thêm yêu cầu cập nhật công nghệ số hóa đã được thực hiện trong quá trình thí điểm (mặc dù kết quả thí điểm không đạt yêu cầu), đồng thời đưa thêm yêu cầu phải cập nhật hệ thống dữ liệu dùng chung thành phố trong khi thành phố chưa có hệ thống dùng chung để sửa đổi hồ sơ mời thầu. Bị can Tuyến và Hường thống nhất với nhà thầu trong việc lập, điều chỉnh, bổ sung các nội dung, tiêu chí trong quá trình thí điểm vào hồ sơ mời thầu sửa đổi; lập hồ sơ mời thầu không đúng quy định nhằm tạo lợi thế cho Liên danh Nhật Cường – Đông Kinh tham gia, trúng gói thầu số hóa năm 2016. Các bị can tiếp tục sử dụng hồ sơ mời thầu gói thầu năm 2016 mà Liên danh Nhật Cường – Đông Kinh đã trúng thầu và đang thực hiện hợp đồng để tiếp tục tổ chức đấu thầu, tạo lợi thế cho Liên danh này tiếp tục trúng gói thầu số hóa năm 2017; bỏ hạng mục công việc hiệu đính theo dự toán đơn giá đã được phê duyệt vào hồ sơ mời thầu và hợp đồng kinh tế nhưng khi thanh lý, quyết toán hợp đồng vẫn áp theo đơn giá đã được phê duyệt. Cơ quan tố tụng cũng chỉ rõ, hành vi của bị can Bùi Quang Huy, Võ Việt Hùng, Lê Duy Tuấn thuộc Liên danh Nhật Cường – Đông Kinh đã gian lận trong việc lập “khống” hợp đồng chứng minh khả năng, kinh nghiệm để hợp thức hóa hồ sơ năng lực tham gia dự thầu; thiết lập các công ty làm “quân xanh” khi tham gia đấu thầu; sau khi trúng thầu đã chuyển nhượng thầu trái phép. “Hành vi vi phạm các quy định về đấu thầu của các bị can trên làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu, dẫn đến hiệu quả, mục đích, yêu cầu gói thầu không đạt được (chỉ có 45% tài liệu hồ sơ được đẩy lên hệ thống thông tin Quốc gia về đăng ký doanh nghiệp), gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 26,5 tỷ đồng”, cáo buộc của VKS. Cơ quan công tố nhận định, đây là vụ án có tính chất đồng phạm, các bị can đều là người trực tiếp thực hiện hành vi phạm tội nên có vai trò tương đương nhau. Tuy nhiên, xét hành vi của nhóm bị can thuộc Liên danh Nhật Cường - Đông Kinh thì bị can Bùi Quang Huy (Tổng Giám đốc Công ty Nhật Cường) là người khởi xướng, chủ mưu, chỉ huy việc thực hiện tội phạm nên có vai trò chính trong vụ án. Hiện bị can Bùi Quang Huy đang bỏ trốn, cơ quan điều tra đã ra quyết định truy nã, quyết định tạm đình chỉ điều tra vụ án đối với bị can Huy, quyết định tam đình chỉ điều tra bị can, khi nào bắt được sẽ xử lý theo quy định pháp luật. Cựu Chủ tịch UBND Tp.Hà Nội can thiệp vào gói thầu số hóa như thế nào? VKSND Tối cao xác định: Mặc dù gói thầu số hóa năm 2016 do Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội làm chủ đầu tư và người có thẩm quyền đối với gói thầu là Giám đốc Sở, nhưng Nguyễn Đức Chung là Chủ tịch UBND Tp.Hà Nội đã chỉ đạo đình chỉ, dừng thực hiện gói thầu số hóa năm 2016 trái quy định của pháp luật. Ông Nguyễn Đức Chung - cựu Chủ tịch UBND Tp.Hà Nội đã chỉ đạo đình chỉ, dừng thực hiện gói thầu số hóa năm 2016 trái quy định của pháp luật. Sau khi dừng thầu, cũng chính vị cựu Chủ tịch này đã yêu cầu Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội lựa chọn công nghệ số hóa cơ sở dữ liệu doanh nghiệp đảm bảo tích hợp với hệ thống dùng chung của thành phố trong khi tới thời điểm hiện nay thành phố chưa hình thành cơ sở hệ thống dữ liệu dùng chung và cho Công ty Nhật Cường thí điểm số hóa để công ty này được tham gia đấu thầu và trúng thầu. Đồng thời, Công ty Minh Hoa (do vợ ông Chung làm Giám đốc) ký hợp đồng kinh tế với Công ty Nhật Cường (có cơ sở xác định là hợp đồng khống) để Liên danh Nhật Cường – Đông Kinh hợp thức hóa hồ sơ năng lực để dự thầu và trúng thầu. “Như vậy, hành vi nêu trên của Nguyễn Đức Chung xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của cơ quan Nhà nước, làm ảnh hưởng đến uy tín, hình ảnh của cơ quan công quyền thuộc UBND Tp.Hà Nội", cáo trạng nêu. Về nhân thân, ông Nguyễn Đức Chung bị TAND Tp.Hà Nội xử phạt 5 năm tù về tội Chiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nước. Bị can hiện đang bị tạm giam tại Trại Tạm giam B14, Bộ Công an trong vụ án khác. Theo nguoiduatin.vn Nguồn bài viết: https://www.nguoiduatin.vn/ong-nguyen-duc-chung-can-thiep-vao-goi-thau-so-hoa-nhu-the-nao-a528376.html

(Pháp lý) – Đấu giá, xử lý tài sản kê biên là một công việc rất quan trọng nhằm đảm bảo việc thi hành nghĩa vụ trả tiền của bị cáo trong vụ án hình sự và của đương sự trong vụ án kinh tế, dân sự. Tuy nhiên, việc đấu giá, xử lý tài sản kê biên để thi hành bản án, quyết định của Toà án thời gian qua còn nhiều bất cập, gây khiếu kiện. Đáng chú ý, có tình trạng thông đồng, dìm giá, gây thất thoát tài sản nhà nước, thiệt hại cho các đương sự .  Từ thực tế nghiên cứu các vụ thi hành án có liên quan cho thấy công tác tổ chức đấu giá, xử lý tài sản kê biên để thi hành án đang có những lỗ hổng tạo cơ hội cho các tổ chức, cá nhân lợi dụng để thao túng, trục lợi.  Kẽ hở lớn nhất xuất phát từ những bất cập của pháp luật. Vì vậy để ngăn chặn tình trạng tài sản kê biên bị bán rẻ, thất thoát, chiếm dụng, đặc biệt là tình trạng thông đồng, dìm giá, gây thất thoát tài sản nhà nước tương tự xảy ra trong tương lai, cần sớm bịt lại các kẽ hở pháp luật trong đấu giá, xử lý tài sản kê biên để thi hành án và thẩm định giá, định giá tài sản. Khi tài sản kê biên để thi hành án bị bán rẻ… Trong tố tụng Hình sự, kê biên tài sản là biện pháp cưỡng chế nhà nước được áp dụng đối với bị can, bị cáo mà Bộ luật Hình sự quy định hình phạt chính hoặc hình phạt bổ sung là hình phạt tiền hoặc BLHS quy định có thể bị tịch thu tài sản như một số tội trong nhóm tội phạm về ma túy, nhóm tội phạm về chức vụ….hoặc để đảm bảo bồi thường thiệt hại trong các vụ án có bị hại là người bị thiệt hại về tài sản; tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự, có nguyên đơn dân sự. Trong Tố tụng Dân sự thì kê biên tài sản là một trong những biện pháp khẩn cấp tạm thời mà pháp luật cho phép thực hiện để ngăn cản những hành vi trái pháp luật đối với tài sản trong quá trình giải quyết tranh chấp. Cùng với đó, trong Thi hành án dân sự (THADS) kê biên, xử lý tài sản của người phải thi hành án là một biện pháp cưỡng chế thi hành án để đảm bảo việc thi hành nghĩa vụ trả tiền được quy định trong bản án, quyết định của Tòa án. Tuy nhiên, thực tế thời gian qua xảy ra nhiều vụ án gồm cả hình sự (kinh tế, tham nhũng) lẫn vụ án dân sự , việc kê biên, xử lý tài sản của người phải thi hành án theo bản án, quyết định của Toà án đang có nhiều bất cập, gây khiếu kiện. Thậm chí, nhiều vụ tài sản kê biên bị bán rẻ, thất thoát, chiếm dụng… nhiều vụ, tài sản của người phải thi hành án bị bán sạch nhưng không đủ để thi hành án, dẫn đến khiếu kiện, tố cáo kéo dài. Điển hình như trong vụ trong vụ án Epco - Minh Phụng, ông Liên Khui Thìn (Giám đốc kiêm Phó chủ tịch HĐQT Công ty TNHH Epco) bị tuyên án tử hình về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản XHCN do đã cấu kết với một số người chiếm đoạt tiền nhà nước thông qua các hợp đồng vay ngân hàng. Ông Thìn đã dùng tiền này để mua nhiều bất động sản tại quận 2, quận 9... và không có khả năng trả nợ ngân hàng. Theo phán quyết của tòa, những khoản tiền ông Thìn đầu tư vào các khu đất phải được thu hồi để thanh toán cho ngân hàng, khắc phục thiệt hại hơn 1.000 tỷ đồng cho nhà nước. Ông Thìn sau đó được Chủ tịch Nước chấp nhận đơn xin ân giảm từ án tử hình xuống tù chung thân. Hơn 10 năm cải tạo tốt, thi hành án trên 500 tỷ đồng... ông tiếp tục được giảm án rồi được đặc xá năm 2009 với phần trách nhiệm dân sự còn phải liên đới bồi thường là 481 tỷ đồng (trong tổng số 1.051 tỷ đồng). Điều đáng nói, theo ông Liên Khui Thìn trong thời gian ông ngồi tù, một số cá nhân đã cố tình làm sai phán quyết của toà khi thi hành án, bán rẻ và chiếm đoạt những tài sản của ông tại Công ty Epco, Công ty TNHH An Khánh và Công ty TNHH Hồng Long.  Ông Liên Khui Thìn (nguyên giám đốc Công ty TNHH EPCO) tố cáo một số cá nhân đã cố tình làm sai phán quyết của toà khi thi hành án, bán rẻ và chiếm đoạt tài sản. Đơn cử như nhà kho A375-A376 Võ Văn Ngân (TP Thủ Đức), giá thị trường hiện nay khoảng 2000 tỷ - 4000 tỷ đồng nhưng NH bán 60 tỷ đồng; Khu Công nghiệp Đồng An – Bình Dương, giá thị trường khoảng 500 tỷ - 1000 tỷ đồng được bán với giá 46 tỷ đồng;… Theo ông Liên Khui Thìn trong thời gian ông ngồi tù, một số cá nhân đã cố tình làm sai phán quyết của toà khi thi hành án, bán rẻ và chiếm đoạt những tài sản của ông tại Công ty Epco, Công ty TNHH An Khánh và Công ty TNHH Hồng Long. Các tài sản cá nhân vốn là các khoản đầu tư vào các dự án ở quận 2, quận 9 cũ trị giá hàng nghìn tỷ đồng bị “hô biến” thành tài sản tư nhân. Liên quan đến vụ việc, nguyên Cục trưởng thi hành án dân dự TP HCM Lương Vĩnh Phúc và chấp hành viên Bùi Liên Hiệp đã bị xử lý hình sự về các tội "Lạm quyền trong thi hành công vụ" và "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng". Tuy nhiên, theo ông Thìn một số cá nhân khác vẫn bị "bỏ lọt" và tiếp tục làm đơn tố cáo các hành vi sai phạm đến cơ quan chức năng. Sau thời gian dài xác minh, ngày 29/6/2021, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) cho biết đã khởi tố vụ án Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí theo đơn tố cáo của ông Thìn. Hay trong một số vụ thi hành án tín dụng, ngân hàng việc xử lý tài sản kê biên để thi hành án cũng đã và đang vấp phải nhiều khiếu kiện, tố cáo. Điển hình như trường hợp của Chi cục Thi hành án Dân sự TP Buôn Ma Thuột hồi đầu năm 2019. Để thi hành bản án của Tòa án nhân dân thành phố Buôn Ma Thuột xử sơ thẩm, buộc Cty Ấn Độ phải trả nợ cả gốc lẫn lãi cho Agribank Đắk Lắk tổng cộng hơn 10,5 tỉ đồng, Chi cục Thi hành án Dân sự TP Buôn Ma Thuột tổ chức bán đấu giá tòa nhà 8 tầng của vợ chồng ông Trần Ngọc Ấn, giám đốc Công ty TNHH Dịch vụ khách sạn Ấn Độ (Cty Ấn Độ) với giá khởi điểm chỉ vẻn vẹn hơn 4,2 tỉ đồng, trong khi tài sản được định giá hơn 7,561 tỉ đồng, khiến dư luận xôn xao. Hay trường hợp của Công ty Cổ phần xi măng Hoàng Liên Sơn (TP Lào Cai). Sau khi không có khả năng chi trả khoản nợ gồm gốc và lãi là 52,4 tỷ đồng cho Ngân hàng TMCP Sài Gòn Công thương - Chi nhánh Lào Cai, tài sản Công ty Cổ phần xi măng Hoàng Liên Sơn đã được đem bán phát mại. Chi nhánh Chi cục Thi hành án dân sự TP Lào Cai (Chi cục THADS TP Lào Cai) thực hiện kê biên tài sản Công ty Cổ phần xi măng Hoàng Liên Sơn tại Khe cống thung lũng số 3 (phường Lào Cai, TP Lào Cai) gồm quyền sử dụng 29,5 nghìn m2 đất, nhà, toàn bộ máy móc thiết bị trạm nghiền Clinker và trạm cân điện tử, máy xúc lật bánh lốp... để bán đấu giá. Kết quả thẩm định giá lần đầu đối với toàn bộ tài sản đấu giá Công ty Cổ phần xi măng Hoàng Liên Sơn là 6,5 tỷ đồng - quá thấp so với thẩm định giá do Công ty Cổ phần định giá và giám định Việt Nam thực hiện theo hợp đồng với ngân hàng vào tháng 11/2019, với giá trên 16 tỷ đồng. Do đó, ngân hàng có văn bản đề nghị Chi cục THADS TP Lào Cai xem xét thực hiện định giá lại tài sản và có được kết quả là trên 8,2 tỷ đồng. Sau đó, Chi cục THADS TP Lào Cai ký hợp đồng thuê Trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản tỉnh Lào Cai tổ chức 6 lần bán đấu giá tài sản trên nhưng đều thất bại. Lúc này, giá trị tài sản đã bị giảm xuống mức cực thấp, chỉ còn 5,1 tỷ đồng… Lỗ hổng lớn trong đấu giá và định giá tài sản để thi hành án… Qua những vụ việc trên cho thấy việc đấu giá, xử lý tài sản kê biên để thi hành bản án, quyết định của Toà án thời gian qua còn nhiều bất cập, gây  bức xúc , khiếu kiện. Đó là còn chưa kể đế tình trạng thông đồng, dìm giá, gây thất thoát tài sản nhà nước (?).  Điều mà chúng tối muốn nói đến ở đây, mặc dù kê biên và đưa ra bán đấu giá tài sản trong thi hành án đều phải tuân theo quy định pháp pháp luật, chịu sự giám sát của nhiều cơ quan, tổ chức… đảm bảo tài sản được bán với giá phù hợp với giá thị trường. Nhưng, trong nhiều vụ giá trị thu được từ việc bán đấu giá tài sản rất thấp. Thậm chí, nhiều vụ tài sản của người phải thi hành án bị bán sạch nhưng không đủ để thi hành án, dẫn đến khiếu kiện, tố cáo kéo dài. Nguyên nhân của tình trạng này, theo nhận định của chúng tôi xuất phát từ những quy định pháp luật thiếu chặt chẽ, tạo ra lỗ hổng khiến tài sản kê biên bị bán rẻ, thất thoát, chiếm dụng.  Quy định pháp luật thiếu chặt chẽ, tạo ra lỗ hổng khiến tài sản kê biên bị bán rẻ, thất thoát, chiếm dụng. Hiện nay, việc bán tài sản trong công tác THADS được thực hiện theo quy định tại Điều 101 Luật THADS, có hai hình thức: bán đấu giá và bán không qua thủ tục đấu giá. Việc bán đấu giá đối với động sản có giá trị từ trên 10.000.000 đồng và bất động sản do tổ chức bán đấu giá thực hiện. Chấp hành viên bán đấu giá tài sản kê biên trong các trường hợp: Tại tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi có tài sản chưa có tổ chức bán đấu giá hoặc có nhưng tổ chức bán đấu giá từ chối ký hợp đồng dịch vụ bán đấu giá tài sản; động sản có giá trị từ 2.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng. Bán không qua thủ tục đấu giá do chấp hành viên thực hiện trong trường hợp tài sản có giá trị dưới 2.000.000 đồng hoặc tài sản tươi sống, mau hỏng. Các trường hợp bán đấu giá được thực hiện theo Luật Đấu giá tài sản năm 2016.  Việc lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản được thực hiện theo quy định tại Điều 56 Luật Đấu giá tài sản là: Cơ quan thi hành án phải thông báo công khai trên Cổng thông tin điện tử quốc gia về đấu giá tài sản – Bộ Tư pháp, việc lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản theo quy định.  Sau khi lựa chọn tổ chức đấu giá đủ điều kiện, tiêu chuẩn thì chấp hành viên - người được phân công tổ chức thi hành bản án tiến hành ký hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản với tổ chức đấu giá tài sản được lựa chọn và cung cấp cho tổ chức đấu giá tài sản bằng chứng chứng minh quyền sở hữu, quyền được bán tài sản, chịu trách nhiệm trước pháp luật về bằng chứng đó theo quy định. Tuy nhiên, pháp luật không quy định việc cơ quan THADS có chức năng kiểm tra các tổ chức bán đấu giá trong giai đoạn từ khi ký hợp đồng dịch vụ đấu giá đến khi kết thúc phiên đấu giá. Chính điều này đang tạo kẻ hở để các đối tượng lợi dụng để thao túng, thông đồng, dìm giá tài sản trong các cuộc đấu giá.  Minh chứng cho điều này, Báo cáo tại Hội nghị sơ kết công tác tư pháp 6 tháng đầu năm 2020 do Bộ Tư pháp tổ chức sáng 17/7/2020, đại diện Cục Bổ trợ tư pháp cho biết, hoạt động đấu giá tài sản thời gian qua vẫn còn tình trạng thông đồng, dìm giá, gây thất thoát tài sản nhà nước. Cụ thể, theo báo cáo, tại Thanh Hóa, có vụ việc sau 2 lần UBND tỉnh hủy kết quả đấu giá quyền sử dụng đất do phát hiện hành vi vi phạm và tổ chức đấu giá lại thì giá bán đã tăng từ 438 tỷ đồng lên hơn 1.215 tỷ đồng. Vụ đấu giá tài sản của Vinashin ở Quảng Ninh, hành vi đe dọa, chèn ép đã được người có tài sản ngăn chặn kịp thời, tài sản của Nhà nước không bị thất thoát. Trong các vụ đấu giá đất ở Hà Nam, đã xảy ra tình trạng “cò mồi”, đe dọa, nhưng đã được cơ quan công an hỗ trợ và đảm bảo an ninh kịp thời. Trong vụ đấu giá đất tại thị trấn Đắk Mâm, Krông Nô, Đắk Nông, vụ bán đấu giá tài sản của Công ty Cổ phần Dệt Long An và các vụ đấu giá đất tại Nghệ An, cơ quan điều tra đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với các đối tượng có hành vi thông đồng, dìm giá, băng nhóm đe dọa người tham gia đấu giá… Không chỉ vậy, trong các vụ việc mà chúng tôi dẫn ra ở trên đều có một điểm chung là giá khởi điểm của tài sản đấu giá được định giá chưa sát với giá thị trường, đặc biệt là giá đất, dẫn đến tình trạng có những người không có nhu cầu vẫn tham gia đấu giá để đầu cơ, trục lợi. Nguyên nhân của vấn đề này theo nhân định của chúng tôi là do khâu thẩm định giá tồn tại nhiều bất cập. Do việc đưa ra giá khởi điểm phù hợp với giá của thị trường là yếu tố quan trọng trong ĐGTS nên trên thực tế, để xác định giá khởi điểm đối với tài sản thi hành án, cơ quan thi hành án phải ký hợp đồng với các tổ chức thẩm định giá để yêu cầu xác định giá của tài sản. Tuy nhiên, hiện nay chưa có tiêu chí cụ thể để đánh giá chất lượng các tổ chức thẩm định giá. Việc lựa chọn đơn vị thẩm định giá chủ yếu dựa trên cảm tính, do đó, vẫn còn tồn tại hiện tượng các tổ chức thẩm định giá đưa ra kết quả thẩm định không sát với giá thị trường (quá cao hoặc quá thấp). Điều 29 và Điều 42 Luật Giá 2012 cho thấy pháp luật đã trao quyền cho doanh nghiệp có chức năng thẩm định giá quá lớn: Được quyền cung cấp dịch vụ thẩm định giá và nhận thù lao dịch vụ thẩm định giá theo giá thỏa thuận với khách hàng đã ghi trong hợp đồng; và hoạt động theo nguyên tắc độc lập về chuyên môn nghiệp vụ và chỉ chịu trách nhiệm trước khách hàng về tính chính xác, trung thực, khách quan của kết quả thẩm định giá… Tuy nhiên, lại quá dễ dãi khi không hề có quy định cơ quan nào, cấp nào có quyền hậu kiểm kết quả thẩm định, định giá tài sản; giám sát, kiểm tra quy trình thực hiện của thẩm định viên có đảm bảo theo luật định; hoặc hỗ trợ tạo điều kiện cho thẩm định viên hoạt động độc lập về chuyên môn, không chịu sự chi phối hay sức ép bất cứ từ bên nào? Muốn định giá cao thì thẩm định viên tô hồng tài sản, thay đổi số liệu để định giá cao tài sản đó, còn nếu muốn định giá thấp thì phớt lờ các lợi thế của tài sản… Một điểm cần phải nghiên cứu nữa, theo quy định Điều 104, Luật THADS về việc xử lý tài sản không có người tham gia đấu giá, bán đấu giá không thành. Theo quan điểm của chúng tôi, pháp luật cũng đã trao quyền quá lớn cho Chấp hành viên trong việc xử lý tài sản không có người tham gia đấu giá, bán đấu giá không thành.  Theo đó, trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được thông báo của tổ chức bán đấu giá về việc tài sản đưa ra bán đấu giá lần đầu nhưng không có người tham gia đấu giá, trả giá hoặc bán đấu giá không thành thì Chấp hành viên thông báo và yêu cầu đương sự thỏa thuận về mức giảm giá tài sản. Trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận được thông báo, nếu đương sự không thỏa thuận hoặc thỏa thuận không được về mức giảm giá thì Chấp hành viên quyết định giảm giá tài sản để tiếp tục bán đấu giá… Trường hợp người được thi hành án không đồng ý nhận tài sản để thi hành án thì Chấp hành viên ra quyết định giảm giá tài sản để tiếp tục bán đấu giá. Nếu giá trị tài sản đã giảm bằng hoặc thấp hơn chi phí cưỡng chế mà người được thi hành án vẫn không nhận để trừ vào số tiền được thi hành án thì tài sản được giao lại cho người phải thi hành án quản lý, sử dụng. Người phải thi hành án không được đưa tài sản này tham gia các giao dịch dân sự cho đến khi họ thực hiện xong nghĩa vụ thi hành án. Đối với tài sản bán đấu giá để thi hành các khoản nộp ngân sách nhà nước, trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận được thông báo về việc tài sản đưa ra bán đấu giá nhưng không có người tham gia đấu giá, trả giá hoặc bán đấu giá không thành thì Chấp hành viên quyết định giảm giá để tiếp tục bán đấu giá tài sản… Theo quy định này, trong một số trường hợp Chấp hành viên có quyền ra quyết định giảm giá tài sản để tiếp tục bán đấu giá. Điều đáng nói là pháp luật lại không quy định cụ thể số lần Chấp hành viên ra quyết định giảm giá tài sản để tiếp tục bán đấu giá. Đặc biệt đối với tài sản bán đấu giá để thi hành các khoản nộp ngân sách nhà nước. Chính điều này dẫn tới tình trạng sau nhiều lần tài sản bị mang ra đấu giá, giá trị thu được từ việc bán đấu giá tài sản rất thấp. Thậm chí, nhiều vụ tài sản của người phải thi hành án bị bán sạch nhưng không đủ để thi hành án, dẫn đến khiếu kiện, tố cáo kéo dài… Đối với tài sản bán đấu giá để thi hành các khoản nộp ngân sách nhà nước, trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận được thông báo về việc tài sản đưa ra bán đấu giá nhưng không có người tham gia đấu giá, trả giá hoặc bán đấu giá không thành thì Chấp hành viên quyết định giảm giá để tiếp tục bán đấu giá tài sản… Theo quan điểm của chúng tôi, pháp luật đã trao quyền quá lớn cho Chấp hành viên trong việc xử lý tài sản không có người tham gia đấu giá, bán đấu giá không thành. Trong khi đó khâu giám sát chéo, khâu kiểm soát quyền lại lỏng lẻo, rất dễ dẫn đến tiêu cực Kiến nghị Từ những phân tích trên cho thấy công tác tổ chức đấu giá, xử lý tài sản kê biên để thi hành án đang có những lỗ hổng tạo cơ hội cho các tổ chức, cá nhân lợi dụng để thao túng, trục lợi. Theo chúng tôi, kẽ hở lớn nhất xuất phát từ những bất cập của pháp luật, đó là : thiếu quy định cơ quan THADS có chức năng kiểm tra các cuộc tổ chức bán đấu giá trong giai đoạn từ khi ký hợp đồng dịch vụ đấu giá đến khi kết thúc phiên đấu giá; trao quyền cho doanh nghiệp có chức năng thẩm định giá lớn, thiếu quy định về kiểm tra kết quả thẩm định, định giá tài sản, quy định về giám sát, kiểm tra quy trình thực hiện của thẩm định viên còn lỏng lẻo…; đặc biệt trao quyền quá lớn cho Chấp hành viên trong việc xử lý tài sản không có người tham gia đấu giá, bán đấu giá không thành… Vì vậy để ngăn chặn tình trạng tài sản kê biên bị bán rẻ, thất thoát, chiếm dụng, đặc biệt là tình trạng thông đồng, dìm giá, gây thất thoát tài sản nhà nước tương tự xảy ra trong tương lai, kiến nghị cơ quan chức năng cần sớm bịt lại các kẽ hở trong đấu giá, xử lý tài sản kê biên để thi hành án và thẩm định giá, định giá tài sản. Theo đó, cần phải cân nhắc những nội dung bất cập trong quy định về kiểm tra, giám sát các tổ chức bán đấu giá trong giai đoạn từ khi ký hợp đồng dịch vụ đấu giá đến khi kết thúc phiên đấu giá; quy định về xử lý tài sản không có người tham gia đấu giá, bán đấu giá không thành, … Cùng với đó, xem xét sửa đổi bổ sung các quy định của pháp luật làm hạn chế sự lạm quyền của thẩm định viên và các tổ chức hoạt động về thẩm định giá theo hướng muốn “lách” cũng không có “cửa”; bổ sung quy định khắt khe hơn về tiêu chuẩn đào tạo, tuyển dụng và cấp giấy phép hoạt động và chứng chỉ hành nghề; tăng cường thanh tra, kiểm tra việc chấp hành quy định pháp luật trong thẩm định giá; chấn chỉnh hoạt động của các tổ chức, cá nhân hành nghề thẩm định giá; công khai những trường hợp vi phạm… Đặc biệt xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật đối với những tổ chức, cá nhân nếu phát hiện có hành vi thông đồng, nâng khống, trục lợi. Đinh Chiến  - Thái Dương  

(Pháp lý) - Nghiên cứu từ tố tụng các vụ án kinh tế tham nhũng lớn điều tra, xét xử năm 2020, chúng ta có thể nhận diện được các chiêu thức, thủ đoạn điển hình mà các đối tượng đã sử dụng để thực hiện hành vi phạm tội, đặc biệt là thủ đoạn cấu kết tinh vi giữa doanh nghiệp với những quan chức có thẩm quyền trong việc đấu thầu, chỉ định thầu, ký quyết định mua bán, chuyển nhượng, chuyển đổi mục đích sử dụng đất… gây thất thoát tài sản Nhà nước hàng nghìn tỉ đồng. Đồng thời, cũng phát hiện ra nhiều lỗ hổng của pháp luật, từ thiếu những quy định về cơ chế giám sát cơ quan quản lý thầu, nhà thầu… đến bất cập trong công tác đấu thầu, chỉ định thầu… và quy định thiếu minh bạch trong việc giao đất, cho thuê đất, xác định giá đất không sát giá thị trường… đã tạo kẽ hở cho tiêu cực tham nhũng, trục lợi. Từ đây, đặt ra nhiệm vụ cấp bách cho các cơ quan chức năng cấp thiết bịt những lỗ hổng pháp luật về đất đai, đấu thầu, đấu giá… 15 vụ án trọng điểm được điều tra, xét xử năm 2020 Năm 2020, các cơ quan tiến hành tố tụng Trung ương và địa phương đã đẩy nhanh tiến độ điều tra, truy tố, xét xử nhiều vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng theo dõi, chỉ đạo. Đặc biệt, trong đó phải kể đến 15 vụ án trọng điểm được mở rộng điều tra, khởi tố nhiều bị can, làm rõ bản chất hành vi chiếm đoạt, tham nhũng của các bị can, bị cáo để xử lý theo quy định của pháp luật. Cụ thể: Vụ án vi phạm các quy định về quản lý đất đai xảy ra tại Tổng Công ty Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco), Q.1, TP.HCM. Vụ án vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí liên quan đến dự án 8 - 12 Lê Duẩn, Q.1, TP.HCM. Vụ án vi phạm các quy định về quản lý đất đai; lừa đảo chiếm đoạt tài sản xảy ra tại Công ty Hải Thành, Quân chủng Hải quân liên quan đến đất số 7 - 9 Tôn Đức Thắng, Q.1, TP.HCM. Vụ án lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng xảy ra tại Hội sở chính Ngân hàng Đầu tư - phát triển VN (BIDV) và chi nhánh Hà Thành, chi nhánh Hà Tĩnh và Công ty TNHH thương mại và dịch vụ du lịch Trung Dũng. Vụ án vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Công ty CP hóa dầu và nhiên liệu sinh học dầu khí (PVB) trong dự án xây dựng Nhà máy Ethanol Phú Thọ. Vụ án vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng; vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí xảy ra tại Công ty CP Tập đoàn Yên Khánh và các đơn vị có liên quan. Vụ án vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng; vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí xảy ra tại dự án cải tạo và mở rộng sản xuất giai đoạn 2 - Công ty gang thép Thái Nguyên. Vụ án vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí; tham ô tài sản xảy ra tại Tổng Công ty nông nghiệp Sài Gòn (Sagri). Vụ án vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng xảy ra tại Ngân hàng Phương Nam (Sacombank). Vụ án vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi. Vụ án “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng; Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh; Lợi dụng chức vụ, quyền trong khi thi hành công vụ” xảy ra tại Cục Quản lý dược, Bộ Y tế, Công ty VN Pharma và các cơ quan, đơn vị liên quan. Vụ án “Buôn lậu; Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng; Rửa tiền; Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Công ty Nhật Cường và một số đơn vị liên quan; Vụ án “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố Hà Nội (CDC Hà Nội) thuộc Sở Y tế Hà Nội, Công ty Cổ phần định giá và bán đấu giá tài sản Nhân Thành, Công ty TNHH Vật tư khoa học và Thương mại Việt Nam và các đơn vị có liên quan; Vụ án “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” xảy ra tại Công ty Cổ phần hóa dầu và nhiên liệu sinh học dầu khí (PVB), Tổng Công ty xây lắp dầu khí Việt Nam; Vụ án “Vi phạm quy định trong hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng, Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” xảy ra tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đông Á. Nhiều vụ đất công, tài sản nhà nước “rơi” vào tay tư nhân với giá rẻ mạt nhờ sự “tiếp tay” của quan chức Nhận diện những chiêu thức, thủ đoạn của tội phạm kinh tế - tham nhũng Trên cơ sở nghiên cứu từ quá trình tố tụng các đại án 2020, chúng tôi nhận thấy các đối tượng đã sử dụng rất nhiều chiêu thức, thủ đoạn nhằm thực hiện các hành vi phạm tội của mình. Nhưng tựu chung lại, có 3 thủ đoạn điển hình mà các đối tượng này thường sử dụng. Thứ nhất, các đối tượng cố tình bỏ qua quy định về thẩm định giá, không tổ chức đấu giá tài sản và không đấu thầu dự án… hòng biến tài sản công thành tư, làm thất thoát nghiêm trọng tài sản của Nhà nước. Điển hình là vụ án: “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí” liên quan đến dự án 8-12 Lê Duẩn, Quận 1, TP Hồ Chí Minh. Khu đất này có diện tích rộng gần 5.000 m2, nằm ở vị trí có lợi thế đặc biệt về thương mại, được Ban chỉ đạo sắp xếp, xử lý nhà đất thuộc sở hữu Nhà nước tại TP HCM giao Công ty Quản lý kinh doanh nhà TP.HCM lập thủ tục bán đấu giá và chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án. Trong quá trình triển khai thực hiện, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của ông Nguyễn Thành Tài – cựu Phó Chủ tịch UBND TPHCM, khu đất “vàng” được giao cho Công ty CP đầu tư Lavenue (một pháp nhân mới thành lập) hợp tác cùng với Công ty TNHH MTV Hoa Tháng Năm (chưa hề tham gia bất cứ dự án nào) để triển khai thực hiện DA khách sạn cao cấp, thương mại dịch vụ, căn hộ cho thuê với thời hạn sử dụng đất là 50 năm. Sai phạm nghiêm trọng của ông Tài và các thuộc cấp trong vụ án này là đã thực hiện chuyển giao quyền sở hữu khu đất “vàng” cho 02 công ty tư nhân nhưng không tuân thủ các quy định của pháp luật. Cụ thể, không tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư có năng lực, không thẩm định giá tài sản, không tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất. Hậu quả làm thiệt hại tài sản của Nhà nước với số tiền lên tới 2.554 tỷ đồng. Hành vi, thủ đoạn nói trên tiếp tục được áp dụng trong vụ án “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” xảy ra tại Tổng Công ty Nông nghiệp Sài Gòn, đẩy ông Trần Vĩnh Tuyến – đương kim Phó Chủ tịch UBND TPHCM vào vòng lao lý. Khác với 2 vụ án trên, trong vụ án: “Vi phạm các quy định về quản lý đất đai” xảy ra tại Tổng Công ty bia rượu nước giải khát (Sabeco), Quận 1, TP. Hồ Chí Minh, hành vi vi phạm của các bị can “đẳng cấp” hơn. Để “hóa kiếp” khu đất “vàng” tọa lạc tại địa chỉ 2-4-6 Hai Bà Trưng, Quận 1, TP.HCM về tay tư nhân, Sabeco được sự tiếp sức của cựu Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Hữu Tín, đã xây dựng kịch bản: Góp vốn thành lập Công ty CP Đầu tư Sabeco Pearl để làm chủ đầu tư dự án Sài Gòn Mê Linh Tower. Tiếp đó, ông Tín ký văn bản cho hưởng ưu đãi thuê đất tới 50 năm trả tiền 1 lần để thực hiện dự án mà không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất. Đến giữa năm 2016 (chủ trương thoái vốn của Nhà nước ra đời), Sabeco lập tức thoái vốn bán toàn bộ số cổ phần đang nắm giữ cho các cổ đông sáng lập khác… Kết quả, sau 1 năm bỏ ra 92 tỷ đồng tiền mặt và quyền sử dụng đất khu đất có giá trị ghi sổ tới 1.237 tỷ đồng (để đảm bảo tỷ lệ góp vốn 26% vào Sabeco Pearl), Sabeco chỉ thu về được số tiền 195 tỷ đồng… Thứ hai, cố tình làm ngơ để bỏ qua việc tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà thầu có năng lực; dự án được thực hiện khi chưa đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật, yêu cầu thiết kế và báo cáo tiền khả thi; điều chỉnh dự án vượt thẩm quyền. Dư luận quan tâm nhiều đến vụ án “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Dự án cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi (bị khởi tố vào giữa 11/2019). Theo Bộ Công an, có đủ căn cứ xác định công trình xây dựng tại các gói thầu thuộc giai đoạn 1 của dự án này không đảm bảo chất lượng. Năm 2020, dư luận đặc biệt quan tâm đến vụ án “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Dự án cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi bởi tính chất đặc biệt phức tạp và nghiêm trọng của vụ án này Trước đó trong vụ án “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng; vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” xảy ra tại Dự án cải tạo và mở rộng sản xuất giai đoạn 2 – Công ty Gang thép Thái Nguyên (bị CO3 khởi tố hồi tháng 4/2019), các cơ quan có chức năng phát hiện hành vi vi phạm của chủ đầu tư còn nghiêm trọng hơn. Một trong những hành vi dối trá nghiêm trọng nhất của dự án là TISCO không hề lập dự toán, mà chỉ sử dụng số liệu của đơn vị tư vấn là Công ty Cổ phần Công nghiệp Việt Nam (VINAICON) để trình VNS, các bộ, ngành và Thủ tướng Chính phủ để phê duyệt chi phí phát sinh phần C trong hợp đồng EPC lên tới 15,57 triệu USD. Đặc biệt, TISCO điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án lên 8.100 tỷ không đúng quy định…Việc quản lý dự án không đúng quy định, điều chỉnh vượt thẩm quyền của TISCO đã gây thất thoát vốn đầu tư, khiến dự án ngày càng lún sâu vào khủng hoảng kéo dài, đến nay vẫn còn “đắp chiếu” là một khối sắt gỉ sét. Và cuối cùng chính là sự lạm dụng quyền hành trong quản lý công quỹ ngân hàng, không làm tròn được chức trách, nhiệm vụ, thông đồng, cấu kết chỉ đạo thuộc cấp cấp dưới xuất quĩ chi sai nguyên tắc, lập chứng từ thu khống hàng nghìn tỷ đồng. 3 thủ đoạn điển hình mà các đối tượng phạm tội thường sử dụng để “rút ruột” đất đai, công sản, ngân sách Thứ nhất, các đối tượng cố tình bỏ qua quy định về thẩm định giá, không tổ chức đấu giá tài sản và không đấu thầu dự án… hòng biến tài sản công thành tư, làm thất thoát nghiêm trọng tài sản của Nhà nước. Thứ hai, cố tình làm ngơ để bỏ qua việc tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà thầu có năng lực; dự án được thực hiện khi chưa đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật, yêu cầu thiết kế và báo cáo tiền khả thi; điều chỉnh dự án vượt thẩm quyền. Hoặc cố tình chỉ định thầu trái luật… Và cuối cùng chính là sự lạm dụng quyền hành trong quản lý công quỹ ngân hàng, không làm tròn được chức trách, nhiệm vụ, thông đồng, cấu kết chỉ đạo thuộc cấp cấp dưới xuất quĩ chi sai nguyên tắc, lập chứng từ thu khống hàng nghìn tỷ đồng. Trong vụ án: “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng xảy ra tại Ngân hàng Phương Nam (Sacombank)”, bị cáo Trầm Bê và 8 đồng phạm biết rõ Công ty Bình Phát không đủ điều kiện vay tiền nhưng vẫn đề xuất cho vay, phê duyệt cho vay hồ sơ vay tiền của công ty, dù tài sản thế chấp là 23 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của Dương Thanh Cường đang được thế chấp cho khoản vay khác ở Ngân hàng Agribank. Hành vi bất chấp quy định cho vay của các bị cáo đã gây thiệt hại cho Ngân hàng Phương Nam số tiền hơn 505 tỷ đồng. Một vụ án điển hình nhất trong nhóm tội phạm vi phạm quy định về hoạt động cho vay của ngân hàng phải kể đến vụ án có liên quan đến cố bị cáo Trần Bắc Hà và các đồng phạm trong vụ án “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản; và vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng” xảy ra tại BIDV và các đơn vị liên quan” (bị C03 khởi tố vào tháng 11/2018). Trong vụ án này, ông Hà đã chỉ đạo BIDV phê duyệt cấp tín dụng với các ưu đãi trái quy định cho 2 công ty “gia đình” không có khả năng tài chính trả nợ là Công ty CP Tập đoàn An Phú (do Trần Duy Tùng – con trai ông Hà làm chủ) và Công ty CP chăn nuôi Bình Hà (do ông Hà nhờ 3 cá nhân không có năng lực tài chính đứng tên thành lập). Sau khi được phê duyệt cho vay, 2 Công ty trên nhận tiền giải ngân , rồi sau đó chiếm đoạt sử dụng cá nhân, góp vốn lòng vòng, và sử dụng vốn vay sai mục đích, dẫn đến bị thua lỗ, gây thiệt hại cho BIDV hơn 1.500 tỉ đồng. Các cơ quan tố tụng xác định, ông Hà chịu trách nhiệm chính về hậu quả này. Liên quan đến vụ án này, đến nay đã có 12 bị can bị đề nghị truy tố, trong đó có 8 người là lãnh đạo cấp cao, nhân viên của BIDV. Vụ án “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng” xảy ra tại Sacombank và vụ án “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” xảy ra tại BIDV là 2 trong số các vụ án kinh tế tham nhũng trọng điểm được xét xử năm 2020 Quy định “ hở” dẫn đến hình thức “chỉ định thầu” bị lợi dụng triệt để Theo nhiều chuyên gia cho rằng để xảy ra những sai phạm nghiêm trọng trong các vụ án nêu trên phần lớn là do nguyên nhân chủ quan, từ sự tha hóa từ lòng tham của chính những cán bộ, lãnh đạo. Tuy nhiên, theo như nhìn nhận của chúng tôi, nguyên nhân không chỉ từ ý chí chủ quan của các đối tượng mà một phần từ chính những kẽ hở của quy định của pháp luật. Ví dụ điển hình, trong vụ án Nhật Cường, để Nhật Cường Software (do ông Bùi Quang Huy – đang bị truy nã quốc tế, làm chủ) – một công ty non trẻ mới chỉ chính thức hoạt động từ năm 2016, có thể đường đường chính chính trúng các gói thầu công nghệ lớn của Hà Nội là do các đối tượng đã móc ngoặc, lợi dụng kẽ hở quy định của Luật Đấu thầu. Lợi dụng những lỗ hổng trong quy định pháp luật về đấu thầu, Công ty Thương mại và dịch vụ kỹ thuật Nhật Cường đã được chỉ định thầu nhiều dự án hàng chục tỉ đồng như gói thầu “Thuê dịch vụ cung cấp phần mềm khai thác cơ sở dữ liệu dân cư, triển khai dịch vụ công trực tuyến và ứng dụng điều hành, phục vụ công dân, doanh nghiệp” lên tới gần 10,7 tỉ đồng với lý do “để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống ứng dụng trên nền tảng dùng chung của thành phố…” Chỉ định thầu là một trong 06 hình thức lựa chọn nhà thầu theo quy định tại khoản 1 Điều 22 của Luật Đấu thầu 2013. Do thủ tục lựa chọn nhà thầu đơn giản, thời gian thực hiện ngắn nên đây là hình thức được áp dụng tương đối phổ biến. Tuy nhiên, chỉ trong một số trường hợp nhất định mới được phép chỉ định thầu. Minh chứng rõ nét nhất cho sự bất cập của chính sách pháp luật và bất cập này đã được các đối tượng trong vụ án xảy ra tại CDC Hà Nội lợi dụng triệt để. Đó là vụ mua máy xét nghiệm để phục vụ cho công tác chống dịch Covid 19 tại CDC Hà Nội. Trong vụ án này, các đối tượng đã áp dụng một cách triệt để điểm a, khoản 1: “Gói thầu cần thực hiện để khắc phục ngay hoặc để xử lý kịp thời hậu quả gây ra do sự cố bất khả kháng; gói thầu cần thực hiện để bảo đảm bí mật nhà nước; gói thầu cần triển khai ngay để tránh gây nguy hại trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe và tài sản của cộng đồng dân cư trên địa bàn hoặc để không ảnh hưởng nghiêm trọng đến công trình liền kề; gói thầu mua thuốc, hóa chất, vật tư, thiết bị y tế để triển khai công tác phòng, chống dịch bệnh trong trường hợp cấp bách”. Quy định chỉ định thầu là cần thiết trong trường hợp cấp bách, đặc biệt là trong bối cảnh đại dịch Covid 19 bùng phát trên phạm vi toàn cầu. Điều đáng nói ở đây là với quy định trên đồng nghĩa với gói thầu mua vật tư, thiết bị y tế để triển khai công tác phòng, chống dịch bệnh Covid 19 tại CDC Hà Nội nói riêng không phải chịu sự ràng buộc đối với bất cứ điều kiện nào cũng như sự kiểm soát nào. Kẽ hở nêu trên vô hình chung tạo điều kiện thuận lợi để cho các đối tượng (điển hình là các bị can trong vụ án CDC Hà Nội) áp dụng hình thức chỉ định thầu để phục vụ cho động cơ trục lợi mà không phải thông qua sự kiểm duyệt của bất cứ tổ chức có thẩm quyền nào khác. Từ những sự việc trên cho thấy công tác tổ chức đấu thầu đang có những lỗ hổng tạo cơ hội cho các tổ chức, cá nhân lợi dụng. Trước đây chúng ta chỉ chú ý đến việc giám sát tổ chức, cá nhân thực hiện thầu mà chưa tính đến việc phải giám sát cả chính cơ quan quản lý thầu. Khiến chính những người đại diện cho cơ quan có thẩm quyền lại rất dễ dàng bị thao túng, lợi dụng chức vụ quyền hạn để thực hiện những hành vi vi phạm hoạt động đấu thầu. Từ thực tế những sai phạm nghiêm trọng trong hoạt động đấu thầu, yêu cầu cấp thiết đặt ra hiện nay là cần phải bịt kín những kẽ hở pháp luật, đồng thời tăng cường hơn nữa các biện pháp về tổ chức đấu thầu, quản lý việc chọn lựa đơn vị trúng thầu và công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra đối với các cơ quan quản lý thầu trong việc tổ chức đấu thầu để kịp thời phát hiện và ngăn chặn những sai phạm. Những lỗ hổng pháp luật trong thực hiện thầu, giám sát và quản lý nhà thầu Bên cạnh đó, theo chúng tôi, pháp luật không chỉ thiếu những quy định để giám sát cơ quan quản lý đấu thầu mà ngay cả những quy định về giám sát nhà thầu hiện nay còn nhiều bất cập. Điều này có thể thấy rõ qua hành vi chia nhỏ chuyển nhượng bán thầu thu phí trái quy định trong hai vụ án sau: Trong vụ Gang thép Thái Nguyên, Kết luận thanh tra chỉ ra rằng, Công ty Cổ phần Công nghiệp Việt Nam sau khi được giao thực hiện thi công Phần C của hợp đồng EPC số 01 thuộc dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 – Công ty Gang thép Thái Nguyên với giá trị tạm tính hơn 764 tỷ đồng đã không thực hiện cam kết mà ký 40 hợp đồng giao việc và khoán nhân công với 29 nhà thầu khác với giá trị hơn 505 tỷ đồng và thu phí quản lý 5-10% giá trị hợp đồng. Hay trong vụ án đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi. Biên bản thanh tra của Thanh tra Bộ Giao thông vận tải cũng chỉ rõ gói thầu A5 kéo dài từ Km 124+700 đến Km 139+204, giá trị gần 1.400 tỷ đồng, ban đầu được Tổng công ty Đầu tư và phát triển đường cao tốc Việt Nam giao cho Công ty Posco Engineering & Construction Co., Ltd (Posco) thực hiện toàn bộ gói thầu. Tuy nhiên khi đã có hợp đồng trong tay, Công ty Posco không tổ chức thi công mà bán lại cho các đơn vị khác để hưởng tiền chênh lệch. Đáng chú ý là trong số các nhà thầu phụ ký hợp đồng với Posco có đến 4 nhà thầu phụ không đủ năng lực nên bị nhà thầu chính cho dừng thi công giữa chừng. Dù pháp luật về đầu tư, xây dựng cũng như đấu thầu đã có nhiều quy định nhằm hạn chế việc nhà thầu “bán thầu”. Nhưng, đâu đó vẫn tồn tại những quy định chưa chặt chẽ tạo điều kiện cho các đối tượng “ngụy trang” dưới các hình thức thầu chính, thầu phụ, thậm chí thầu phụ của thầu phụ… Dưới góc độ chuyên môn, nhiều chuyên gia chỉ rõ việc bán thầu như trên là một hình thức “cò” dự án để kiếm hoa hồng. Cứ mỗi lần bán thầu, nhà thầu chính (bên bán thầu – PV) được hưởng từ 10 đến 15% giá trị hợp đồng. Nhà thầu chính không phải làm gì nhưng vẫn nhận được tiền hoa hồng. Thất thoát nguồn vốn nằm ở công đoạn này. Ngoài ra, việc thất thoát nguồn vốn từ A sang B rồi đến C,D… dẫn đến đơn vị trực tiếp thi công (nhà thầu phụ cuối cùng) phải “cân – đong – đo – đếm”, dùng các vật liệu giá rẻ hơn, thậm chí là bớt xén vật liệu để thi công. Cuối cùng, những hạng mục đó vẫn hoàn thành nhưng chất lượng sẽ không đảm bảo. Theo một chuyên gia lâu năm trong ngành xây dựng phân tích, pháp luật đã có những quy định nhằm hạn chế việc nhà thầu “bán thầu” và Bộ luật Hình sự đã quy định hành vi “chuyển nhượng thầu trái phép” là một trong những hành vi của tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” tại điểm g khoản 1, khoản 4 Điều 22 Bộ luật Hình sự 2015. Nhưng, đâu đó vẫn tồn tại những quy định chưa chặt chẽ tạo điều kiện cho các đối tượng “ngụy trang” dưới các hình thức thầu chính, thầu phụ, thậm chí thầu phụ của thầu phụ… Và khi đến người thực hiện trực tiếp, giá trị nhận việc đã bị giảm thấp đáng kể. Luật Đất đai và những lỗ hổng trong thẩm định, định giá “tiếp tay” cho sai phạm hàng nghìn tỷ đồng Đặc biệt, nghiên cứu từ nhiều vụ đại án cho thấy những chiêu thức thủ đoạn mà các đối tượng thực hiện hành vi phạm tội trót lọt, gây thất thoát rất lớn về đất đai công sản đều chỉ ra điểm chung “nhờ” những bất cập của Luật Đất đai và các văn bản pháp luật liên quan là những lỗ hỗng rất lớn đang ngày ngày, giờ giờ tiếp tay cho các nhóm lợi ích lợi dụng, thao túng, tự tung tự tác. Thứ nhất, Luật Đất đai 2013 quy định, nhà nước trao quyền sử dụng đất bằng quyết định giao đất, quyết định cho thuê đất, quyết định cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất… Như vậy việc quyết định quyền sử dụng đất (là một quyền tài sản) bằng một quyết định hành chính, do một người là đại diện cơ quan hành chính nhà nước ban hành. Quy định như vậy có thể tạo ra cơ chế xin – cho, dễ nảy sinh tham nhũng. Thứ hai, Luật Đất đai chỉ quy định việc đấu giá quyền sử dụng đất đối với trường hợp giao đất, cho thuê đất chứ chưa quy định chặt chẽ, bắt buộc phải đấu giá đối với đất do doanh nghiệp đang quản lý, sử dụng khi chuyển mục đích sử dụng đất. Vì thế, rất nhiều địa phương tìm cách lách luật bằng cách cho thuê đất, lập dự án cho hoạt động thương mại dịch vụ, có thời hạn sử dụng đất là 50 năm, sau một hai năm cho phép sử dụng lâu dài, chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở, để tránh phải đấu giá đất. Đồng thời quy định về đối tượng được giao đất, cho thuê đất không qua đấu giá còn khá rộng, chưa cụ thể. Chính những lỗ hỗng nêu trên đã tiếp tay cho các đối tượng liều lĩnh giao khu đất vàng 2-4-6 Hai Bà Trưng, TP.HCM cho Sabeco Pearl và được hưởng ưu đãi thuê đất tới 50 năm trả tiền 1 lần; hay khu đất “vàng” rộng gần 5.000 m2, nằm tại số 8 – 12 Lê Duẩn, Quận 1 (TP.HCM) giao cho Công ty CP đầu tư Lavenue để thực hiện dự án mà không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất. Ngoài ra còn những bất cập, thiếu minh bạch, thiếu quy định giám sát, kiểm tra quy trình thực hiện thẩm định, định giá không sát giá thị trường… là kẽ hở cho tiêu cực, gây thất thoát ngân sách Nhà nước khi chuyển quyền sử dụng đất từ doanh nghiệp Nhà nước sang doanh nghiệp tư nhân thông qua cổ phần hoá, đấu thầu, đấu giá, mua sắm công… Điển hình như Điều 29 và Điều 42 Luật Giá 2012 cho thấy pháp luật đã trao quyền cho DN có chức năng thẩm định giá quá lớn: Được quyền cung cấp dịch vụ thẩm định giá và nhận thù lao dịch vụ thẩm định giá theo giá thỏa thuận với khách hàng đã ghi trong hợp đồng; và hoạt động theo nguyên tắc độc lập về chuyên môn nghiệp vụ và chỉ chịu trách nhiệm trước khách hàng về tính chính xác, trung thực, khách quan của kết quả thẩm định giá. Những lỗ hổng này có thể thấy rõ nhất qua vụ án “Vi phạm các quy định về quản lý đất đai” xảy ra tại Sabeco. Để làm “bốc hơi” khu đất 2–4–6 Hai Bà Trưng về tay tư nhân với số tiền thu về chỉ có 195 tỷ đồng, Sabeco đã hợp thức hóa bởi bảng giá trị thẩm định của doanh nghiệp thẩm định giá Cushman&Wakefield – một trong số 03 đơn vị được thuê có chức năng thẩm định giá, đã đưa ra giá trị thẩm định cao nhất. Hay trong vụ “thổi giá” máy xét nghiệm lên tới gần 9,54 tỷ đồng xảy ra tại CDC Hà Nội. Nguyễn Nhật Cảm và các đồng phạm đã dựa vào “vỏ bọc” chứng thư thẩm định giá do Công ty CP thẩm định giá và bán đấu giá tài sản Nhân Thành thực hiện. Thay lời kết Vấn đề cấp thiết đặt ra là sớm phải ban hành cơ chế kiểm soát quyền lực của quan chức, đặc biệt kiểm soát cho được quyền lực của những quan chức có quyền quyết định trong chi tiêu ngân sách, quản lý đất đai công sản. Và cuối cùng, dù các sai phạm chủ yếu tập trung vào yếu tố con người (cố ý làm trái, tha hóa, tư lợi), nhưng cũng vẫn cần phải chú trọng hoàn thiện chính sách pháp luật về đầu tư, xây dựng, đấu thầu, đất đai, pháp luật chi tiêu mua sắm công và các quy định pháp luật về kinh tế khác có liên quan … để lấp đi những lỗ hổng mà các đối tượng có thể lợi dụng để trục lợi. Chỉ như vậy, chúng ta mới có thể chấm dứt được tình trạng quan chức và DN cấu kết với nhau “ rút ruột” tài sản của nhà nước, nhân dân. Nam Kiên - Vũ Lê Minh

Trong nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng, các cơ quan nội chính đã thực hiện có hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án, góp phần siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong Đảng, bộ máy nhà nước, nâng cao vai trò, hiệu lực, hiệu quả lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước và quyền làm chủ của nhân dân. Toàn cảnh Hội nghị toàn quốc các cơ quan nội chính triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng (Ảnh Đặng Phước)  Theo đó, công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng được chỉ đạo quyết liệt, toàn diện, đồng bộ, hiệu lực, hiệu quả; công tác thanh tra, kiểm toán được tăng cường, có trọng tâm, trọng điểm, đạt nhiều kết quả. Các cơ quan tư pháp có nhiều đổi mới trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử; nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hành quyền công tố và kiểm sát các hoạt động tư pháp; chú trọng đổi mới hoạt động xét xử, nâng cao chất lượng tranh tụng tại phiên tòa; giảm thiểu tình trạng oan sai, bỏ lọt tội phạm và người phạm tội; bảo vệ công lý, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của tổ chức, cá nhân, quyền con người, quyền công dân, phát huy mạnh mẽ quyền làm chủ của nhân dân.  Trong nhiệm kỳ Đại hội XII, cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp đã thi hành kỷ luật hơn 1.300 tổ chức đảng và 87 nghìn đảng viên. Ngành Thanh tra, Kiểm toán qua công tác thanh tra, kiểm toán đã kiến nghị thu hồi, xử lý tài chính hơn 580 nghìn tỷ đồng, gần 9 nghìn ha đất; kiến nghị xử lý trách nhiệm hơn 9.700 tập thể, cá nhân; chuyển cơ quan điều tra xử lý hơn 480 vụ việc có dấu hiệu phạm tội.  Các cơ quan tố tụng cả nước đã phát hiện, khởi tố mới hơn 375 nghìn vụ án hình sự; đã kết thúc điều tra, ban hành cáo trạng truy tố, đưa ra xét xử sơ thẩm hơn 300 nghìn vụ án hình sự với hơn 500 nghìn bị cáo. Ngành Tòa án còn giải quyết, xét xử hơn 1.800 nghìn vụ việc dân sự, 32 nghìn vụ án hành chính. Theo noichinh.vn Nguồn bài viết: https://noichinh.vn/cong-tac-noi-chinh/202109/cac-co-quan-noi-chinh-thuc-hien-co-hieu-qua-cong-tac-kiem-tra-giam-sat-thanh-tra-kiem-toan-khoi-to-dieu-tra-truy-to-xet-xu-thi-hanh-an-310066/

(Pháp lý) - Liên quan đến đại án đánh bạc nghìn tỉ xảy ra tại Phú Thọ, thời gian gần đây, xuất hiện nhiều tình tiết, diễn biến mới. Đặc biệt, việc giảm án tù đối với Phan Sào Nam và việc 3,5 triệu USD tài sản bất chính của phạm nhân này gửi tại ngân hàng Singapore “không cánh mà bay” đã gây bức xúc trong dư luận.  Trao đổi với Phóng viên Tạp chí điện tử Pháp lý, Luật sư Đặng Văn Cường đã thẳng thắn chia sẻ quan điểm, nhận định về các khía cạnh pháp lý xoay quanh những diễn biến mới hậu vụ án này. Đồng thời kiến nghị cơ quan chức năng cần điều tra làm rõ có hay không động cơ vụ lợi khi giảm án không đủ điều kiện đối với Phan Sào Nam ?… Và cho rằng không loại trừ khả năng cần khởi tố một vụ án khác để điều tra việc biến mất 3,5 triệu USD - tài sản bất chính của phạm nhân này gửi tại ngân hàng Singapore .  Việc thi hành án đối với Phan Sào Nam và việc 3,5 triệu USD tài sản bất chính của phạm nhân này gửi tại ngân hàng Singapore “không cánh mà bay” đã gây nhiều bức xúc trong dư luận. 3,5 triệu USD tài sản bất chính “không cánh mà bay”, phạm nhân không đủ điều kiện vẫn được giảm án tù Đến tháng 10/2019, Phan Sào Nam đã thi hành được số tiền 1.346 tỷ đồng, khoản còn lại trên 160 tỷ đồng. Trong thời gian Phan Sào Nam chấp hành án tại Trại giam Quảng Ninh, Cục Thi hành án dân sự tỉnh Phú Thọ đã bán tài sản là 5 ô tô bị kê biên, thu được hơn 5 tỷ đồng. Do đó, Phan Sào Nam còn phải thi hành số tiền hơn 155 tỷ đồng, gồm truy thu số tiền hơn 75,5 tỷ đồng và 3,5 triệu USD, tương đương số tiền gần 80 tỷ đồng. Diễn biến mới nhất trong án đánh bạc nghìn tỷ xảy ra cách đây hơn 3 năm  tại Phú Thọ liên quan đến Phan Sào Nam,  quá trình xác minh, cơ quan chức năng của Việt Nam xác định số tiền 3,5 triệu USD Phan Sào Nam gửi tại ngân hàng ở Singapore đã không còn trong ngân hàng từ trước khi Tòa án nhân dân tỉnh Phú Thọ tuyên án. Điều này đồng nghĩa với việc khả năng thu hồi được số tài sản bất chính này là cực kỳ thấp khiến cho Cục Thi hành án dân sự tỉnh Phú Thọ phải đề nghị TAND Tối cao hướng dẫn xử lý đối với số tiền này. Theo hồ sơ vụ án, sau khi có tiền hưởng lợi từ việc tổ chức đánh bạc, Phan Sào Nam đã cho một người bạn Quốc tịch Singapore vay 3,5 triệu USD (tương đương gần 80 tỷ đồng). Sau đó số tiền này được chuyển vào tài khoản của Phan Sào Nam tại Ngân hàng Bank Of Singapore. Tuy nhiên, khi cơ quan chức năng Việt Nam tiến hành thủ tục tương trợ tư pháp với cơ quan chức năng Singapore để xác minh, thu hồi, nhưng số tiền 3,5 triệu USD không còn trong tài khoản. Hiện cơ quan chức năng vẫn chưa xác định được số tiền này đã được chuyển đi đâu.  Điều đáng nói là trong khi số tiền 3,5 triệu USD, tương đương số tiền gần 80 tỷ đồng hưởng lợi bất chính từ hành vi phạm tội “không cánh mà bay” thì Phan Sào Nam lại liên tục được TAND tỉnh Quảng Ninh xét giảm án tù.  Cụ thể, trong thời gian chưa đầy 1 năm, Tòa án nhân dân (TAND) tỉnh Quảng Ninh đã hai lần chấp nhận đề nghị giảm án cho Phan Sào Nam. Theo đó, ngày 29/4/2020, TAND tỉnh Quảng Ninh chấp nhận đề nghị của trại giam Quảng Ninh về việc giảm thời hạn chấp hành án phạt tù 19 tháng cho Nam.  Tiếp đó, ngày 04/02/2021, TAND tỉnh Quảng Ninh lần thứ hai chấp nhận đề nghị của trại giam Quảng Ninh, giảm hết thời hạn chấp hành án phạt tù còn lại (3 tháng 7 ngày) cho Nam. Phạm nhân Phan Sào Nam ra trại ngày 6/02/2021.  VKSND cấp cao tại Hà Nội vào cuộc Những quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù của TAND tỉnh Quảng Ninh đối với Phan Sào Nam đã vấp phải phản ứng quyết liệt từ VKSND Cấp cao tại Hà Nội.  Ngay sau đó, hồi trung tuần tháng 4/2021, VKSND Cấp cao tại Hà Nội đã ban hành quyết định kháng nghị giám đốc thẩm đối với các quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù của TAND tỉnh Quảng Ninh, đối với phạm nhân Phan Sào Nam, bị kết án về các tội “tổ chức đánh bạc” và “rửa tiền” ngày 12-3-2019 của TAND cấp cao tại Hà Nội. Theo Quyết định kháng nghị, Quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù số 587 ngày 29-4-2020 và quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù số 80 ngày 4-2-2021 của TAND tỉnh Quảng Ninh đối với Phan Sào Nam là không đủ điều kiện và không có căn cứ pháp luật. Do đó, VKSND Cấp cao tại Hà Nội đã kháng nghị đề nghị tòa án cùng cấp xử giám đốc thẩm theo hướng hủy 2 quyết định giảm án tù với Phan Sào Nam của TAND tỉnh Quảng Ninh. Dù kháng nghị của Viện KSND cấp cao từ tháng 4/2021 nhưng đến nay TAND cấp cao tại Hà Nội chưa xem xét bởi nhiều nguyên nhân, trong đó do tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp làm ảnh hưởng đến nhiều hoạt động của các cấp tòa. Cần phải điều tra làm rõ có hay không động cơ vụ lợi khi giảm án không đủ điều kiện đối với Phan Sào Nam ?… Vụ án đánh bạc qua mạng liên quan đến Phan Sào Nam từng là vụ án rất nghiêm trọng. Việc một phạm nhân từng giữ vai trò quan trọng trong vụ án được giảm án đến 2 lần đương nhiên sẽ thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận. Nhiều người đặt nghi vấn về việc có hay không những khuất tất phía sau việc Phan Sào Nam liên tục được giảm án (?) Trao đối với Phóng viên Tạp chí điện tử Pháp lý xoay quanh những diễn biến mới của vụ án này, luật sư Đặng Văn Cường – Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội) cho biết, tha tù trước thời hạn có điều kiện là biện pháp được Tòa án áp dụng đối với người đang chấp hành án phạt tù khi có đủ các điều kiện theo quy định của Bộ luật hình sự (BLHS), mà xét thấy không cần buộc họ phải tiếp tục chấp hành án phạt tù tại cơ sở giam giữ. Khi đáp ứng các điều kiện về tha tù trước thời hạn, Tòa án quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện đối với người bị kết án. Người được tha tù trước thời hạn có điều kiện phải thực hiện các nghĩa vụ trong thời gian thử thách. Thời gian thử thách bằng thời gian còn lại của hình phạt tù. Luật sư Đặng Văn Cường – Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội) Cũng theo luật sư Cường, trình tự, thủ tục tha tù trước thời hạn được quy định đầy đủ tại Điều 368 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015. Hội đồng xét tha tù trước thời hạn có điều kiện gồm Chánh án và 2 Thẩm phán, do Chánh án làm Chủ tịch Hội đồng. Tại phiên họp, một thành viên của Hội đồng trình bày tóm tắt hồ sơ đề nghị. Kiểm sát viên trình bày quan điểm của Viện kiểm sát về việc đề nghị xét tha tù trước thời hạn có điều kiện của cơ quan đề nghị và việc tuân thủ pháp luật trong việc xét, quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện. Đại diện cơ quan đã lập hồ sơ đề nghị có thể trình bày bổ sung để làm rõ việc đề nghị tha tù trước thời hạn. Phiên họp xét tha tù trước thời hạn có điều kiện được lập biên bản… Trình tự, thủ tục tha tù trước thời hạn được quy định tại Điều 368 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015. Quy định về việc giảm thời hạn chấp hành án phạt tù được quy định rất rõ tại Thông tư liên tịch số 02/2013/TTLT-BCA-BQP-TANDTC-VKSNDTC ngày 15/5/2013 của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, TAND tối cao và  VKSND tối cao hướng dẫn thi hành các quy định về giảm thời hạn chấp hành án phạt tù đối với phạm nhân.  Theo đó, để được xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù được quy định tại Điều 6, phạm nhân phải đáp điều kiện: Đã chấp hành được ít nhất một phần ba thời hạn đối với hình phạt tù từ ba mươi năm trở xuống hoặc mười hai năm đối với tù chung thân; Có nhiều tiến bộ thể hiện ở việc chấp hành tốt Nội quy trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ; tích cực học tập, lao động cải tạo và phải có đủ kỳ xếp loại chấp hành án phạt tù từ khá trở lên… Giảm thời hạn chấp hành án phạt tù trong trường hợp đặc biệt theo quy định tại Điều 8 Thông tư này thì phạm nhân phải “lập công”, phạm nhân đã quá già yếu hoặc mắc bệnh hiểm nghèo. "Như vậy, theo quy định của pháp luật nêu trên thì "ông trùm" cờ bạc Phan Sào Nam chỉ có thể được tha tù trước thời hạn nếu như đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo quy định" – luật sư Cường nói. Tuy nhiên, cũng theo quy định tại Điều 368 Bộ luật TTHS thì Viện kiểm sát có quyền kháng nghị đối với quyết định về việc chấp nhận hoặc không chấp nhận đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiện, quyết định hủy quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện. Trình tự, thủ tục, thẩm quyền giải quyết kháng nghị các quyết định quy định tại khoản này được hiện theo quy định tại Chương XXII của Bộ luật TTHS. Theo luật sư Đặng Văn Cường, với trường hợp của Phan Sào Nam, nếu kháng nghị của Viện kiểm sát được Tòa án chấp nhận, quyết định tha tù trước thời hạn sẽ bị hủy bỏ đồng thời Tòa án sẽ ra quyết định thi hành án và sẽ bắt bị cáo để thi hành án theo nội dung bản án đã tuyên.  “Tuy nhiên, trường hợp TAND cấp cao quyết định chấp nhận kháng nghị để hủy quyết định tha tù thì việc xem xét trách nhiệm của cán bộ qua các khâu là điều cần thiết, mức độ sai phạm đến đâu thì sẽ xem xét xử lý đến đó theo quy định pháp luật. Trường hợp cán bộ, cơ quan, tổ chức vì vụ lợi hoặc vì động cơ cá nhân mà thực hiện hoạt động tố tụng trái pháp luật, ra quyết định, bản án trái pháp luật thì có thể xem xét kỷ luật, xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định về các tội danh xâm phạm hoạt động tư pháp. Cần phải điều tra làm rõ có hay không động cơ vụ lợi khi giảm án không đủ điều kiện đối với Phan Sào Nam ?…" – Luật sư Đặng Văn Cường kiến nghị. Liên quan đến việc giảm án cho Phan Sào Nam khi không đủ điều kiện, ngày 9/9, Ủy ban Kiểm tra T.Ư đã công bố quyết định kỷ luật đối với Ban Cán sự Đảng, Bí thư Ban Cán sự Đảng các nhiệm kỳ 2015 - 2020 và 2020 - 2025, một số ủy viên Ban Cán sự Đảng, lãnh đạo và cán bộ TAND tỉnh Quảng Ninh, do đã vi phạm các quy định của Đảng, pháp luật Nhà nước; …Theo đó, thi hành kỷ luật cảnh cáo các ông bà: Hoàng Văn Tiền, Tỉnh ủy viên, Bí thư Ban Cán sự Đảng, Bí thư Đảng ủy, Chánh án TAND tỉnh; Phạm Thị Hương Giang, Ủy viên Ban Cán sự Đảng, Phó bí thư Đảng ủy, Phó chánh án TAND tỉnh; Nguyễn Trí Chinh, Ủy viên Ban Cán sự Đảng, Phó chánh án TAND tỉnh; Nguyễn Thúy Hằng, Bí thư Chi bộ, Chánh tòa Dân sự và Nguyễn Thị Thu Hiền, Phó trưởng phòng Kiểm tra nghiệp vụ và Thi hành án, TAND tỉnh Quảng Ninh… Không loại trừ khả năng cần khởi tố một vụ án khác để điều tra việc biến mất 3,5 triệu USD Liên quan đến 3,5 triệu USD trong tài khoản ngân hàng ở Singapore, Luật sư Đặng Văn Cường cho rằng, trong quá trình điều tra vụ án này, căn cứ vào các tài liệu, chứng cứ mà cơ quan điều tra thu thập được thì cơ quan tiến hành tố tụng sẽ áp dụng các biện pháp để niêm phong, kê biên, phong tỏa tài sản là những tài sản do phạm tội mà có hoặc là vật chứng của vụ án hình sự theo quy định của bộ luật tố tụng hình sự. Đối với tài sản ở nước ngoài có liên quan đến tội phạm thì cơ quan tiến hành tố tụng có trách nhiệm thông qua cơ quan tư pháp, cơ quan ngoại giao, lãnh sự để thực hiện các biện pháp ủy thác tư pháp, căn cứ vào hiệp định tương trợ tư pháp hoặc các thỏa thuận song phương giữa các quốc gia về hoạt động tư pháp để ngăn chặn hành vi tẩu tán tài sản.  Trong vụ án này, bản án sơ thẩm và phúc thẩm vụ án đánh bạc nghìn tỷ đồng qua mạng đều tuyên thu hồi khoản tiền 3,5 triệu USD (tương đương khoảng 80 tỷ đồng) đứng tên Phan Sào Nam gửi tại ngân hàng Bank Of Singapore. Tuy nhiên, khi cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam xác minh từ phía cơ quan chức năng Singapore đã phát hiện khoản tiền 3,5 triệu USD này không còn từ trước khi TAND tỉnh Phú Thọ tuyên án. Bởi vậy cơ quan chức năng cần làm rõ thông tin về số tiền này thể hiện trong hồ sơ vụ án như thế nào, các hoạt động tố tụng của cơ quan tiến hành tố tụng đối với số tiền này như thế nào, đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết để yêu cầu ngân hàng Singapore phong tỏa số tiền này chưa ? Ai là người đã chuyển số tiền này ra khỏi tài khoản đó và số tiền này hiện đang ở đâu ? Sau khi khởi tố vụ án thì bị can bị tạm giam, vậy không có chữ ký của bị can thì làm thế nào có thể rút được số tiền đó ra khỏi tài khoản ngân hàng nước ngoài, có hành vi cấu kết, móc nối hoặc làm giả các chứng từ để giúp số tiền đó ra khỏi ngân hàng hay không ?  Đây là vấn đề quan trọng cần làm rõ vì liên quan đến việc giải quyết vụ án cũng như để đảm bảo công bằng trong việc giải quyết vụ án hình sự. Vị luật sư bày tỏ quan điểm. Cũng theo Luật sư Cường, trong trường hợp có căn cứ cho thấy có người đã rút số tiền này ra để tẩu tán, trốn tránh nghĩa vụ theo Bản án thì người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có. Người có vụ nghĩa vụ theo bản án cũng có thể sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội không chấp hành bản án theo quy định của bộ luật hình sự năm 2015. Số tiền 3,5 triệu USD là rất lớn, nếu có hành vi chứa chấp, tiêu thụ tẩu tán tài sản do người khác phạm tội mà có thì đây là sự việc rất nghiêm trọng, thể hiện thái độ coi thường pháp luật, xâm phạm đến hoạt động tư pháp, gây bức xúc trong dư luận. Bởi vậy cơ quan chức năng cần xác minh làm rõ sự việc để có hình thức xử lý phù hợp với quy định của pháp luật, trong đó không loại trừ trường hợp có thể khởi tố một vụ án khác, truy cứu trách nhiệm hình sự đối tượng vi phạm pháp luật. Luật sư Đặng Văn Cường kiến nghị. Liên quan đến số tiền 3,5 triệu USD “ không cánh mà bay”, cơ quan chức năng cần làm rõ thông tin về số tiền này thể hiện trong hồ sơ vụ án như thế nào, các hoạt động tố tụng của cơ quan tiến hành tố tụng đối với số tiền này như thế nào, đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết để yêu cầu ngân hàng Singapore phong tỏa số tiền này chưa ? Ai là người đã chuyển số tiền này ra khỏi tài khoản đó và số tiền này hiện đang ở đâu ? Sau khi khởi tố vụ án thì bị can bị tạm giam, vậy không có chữ ký của bị can thì làm thế nào có thể rút được số tiền đó ra khỏi tài khoản ngân hàng nước ngoài, có hành vi cấu kết, móc nối hoặc làm giả các chứng từ để giúp số tiền đó ra khỏi ngân hàng hay không ?  Đây là vấn đề quan trọng cần làm rõ vì liên quan đến việc giải quyết vụ án cũng như để đảm bảo công bằng trong việc giải quyết vụ án hình sự. - Luật sư Cường bày tỏ quan điểm Văn Chiến