Cuộc tổng tuyển cử trước thời hạn ở Anh dẫn đến quốc hội "treo", tức không đảng nào giành được ít nhất 326 ghế cần thiết để nắm thế đa số tại Hạ viện.
Theo kết quả bầu cử, Đảng Bảo thủ giành 317 ghế, theo sau là Công đảng với 261 ghế.
Câu hỏi lúc này là điều gì sẽ xảy ra khi Anh có "quốc hội "treo".
Ai là thủ tướng?
Bà Theresa May vẫn là thủ tướng và chính phủ của Đảng Bảo thủ vẫn tại vị cho đến khi nào có quyết định về việc ai sẽ đứng ra lập chính phủ mới hoặc khi bà May quyết định từ chức.
Đảng Bảo thủ sẽ lập chính phủ tiếp theo?
Thông thường, đảng nắm nhiều ghế trong quốc hội nhất được xem là người chiến thắng và lãnh đạo đảng này gần như sẽ trở thành thủ tướng tiếp theo.
Tuy nhiên, trong kịch bản "quốc hội treo", có khả năng đảng về thứ 2 đứng ra thành lập chính phủ với sự giúp đỡ của những đảng khác. Đây là hướng đi được Công đảng nhắm đến sau khi về nhì trong cuộc tổng tuyển cử vừa qua.
Chuyện gì xảy ra lúc này?
Bà Theresa May, thủ lĩnh đảng Bảo thủ, hoặc ông Jeremy Corbyn, thủ lĩnh Công đảng, có thể tìm cách lập chính phủ thiểu số, dựa vào các đảng nhỏ hơn khi cần thông qua luật lệ.
Ngoài ra, thủ lĩnh các đảng có thể tiến hành thương thảo để lập chính phủ liên hiệp.
Bà May có thể tiếp tục làm thủ tướng (nếu vẫn nhận được sự ủng hộ trong nội bộ Đảng Bảo thủ) trong lúc thương thảo để thiết lập thế đa số tại quốc hội. Trong trường hợp bà thất bại còn ông Corbyn lại có thể làm thế, bà May sẽ từ chức và ông Corbyn lên thay.
Dĩ nhiên là ông Corbyn không nhất thiết phải "ngồi yên" đợi bà May hành động. Thủ lĩnh Công đảng có thể đàm phán với các đối tác tiềm năng cùng lúc với bà May.
Tiến trình thương thảo mất bao lâu?
Hiện không có thời hạn chính thức cho tiến trình nói trên. Trong cuộc tổng tuyển cử năm 2010, việc lập liên minh mất 5 ngày nhưng thường thì thời gian cho nỗ lực này kéo dài hơn thế.
Từ giờ cho đến khi quốc hội mới nhóm họp đầu tiên vào ngày 13-6 tới, bà May cần phải đạt được thỏa thuận để giữ được chiếc ghế thủ tướng.
Chính phủ thiểu số là gì?
Đảng Bảo thủ hoặc Công đảng có thể lập một chính phủ thiểu số, tức toàn bộ nội các do "người nhà" nắm.
Trong một kịch bản như thế, 2 đảng trên sẽ không thể thông qua luật mà không có lá phiếu ủng hộ của nghị sĩ thuộc các đảng khác.
Chính phủ liên hiệp là gì?
Đây là chính phủ có 2 hoặc nhiều đảng bắt tay nắm quyền. Khi đó, những đảng nhỏ hơn sẽ có một số ghế trong nội các.
Chẳng hạn như sau cuộc bầu cử mới nhất, ông Corbyn có thể đứng đầu một liên minh với Đảng Dân tộc Scotland và Đảng Dân chủ Tự do. Trong khi đó, đảng Hợp nhất Dân chủ ở Bắc Ireland cho biết có thể ủng hộ đảng Bảo thủ đứng ra lập chính phủ mới.
Theo NLD
