EU đã đồng ý các quy định mới điều chỉnh các mô hình trí tuệ nhân tạo như ChatGPT. Ảnh AFP
"Thỏa thuận!" - đó là câu tweet của Ủy viên châu Âu Thierry Breton ngay trước nửa đêm. “EU trở thành lục địa đầu tiên đặt ra các quy tắc rõ ràng cho việc sử dụng AI.”
Brando Benifei, một trong hai nhà đàm phán chính của Nghị viện Châu Âu về chủ đề này, cũng cho biết trong một bài đăng trên X rằng đã có một thỏa thuận.
Thỏa thuận được đưa ra sau gần 15 giờ đàm phán giữa hai bên, sau cuộc tranh luận kéo dài gần 24 giờ ngày hôm trước.
Dự thảo luật vẫn cần được các nước thành viên EU và quốc hội chính thức phê chuẩn. Nhưng thỏa thuận này đánh dấu một bước quan trọng hướng tới chính sách AI mang tính bước ngoặt - trong trường hợp Quốc hội Hoa Kỳ không có bất kỳ hành động có ý nghĩa nào - sẽ đặt ra quy định cho công nghệ đang phát triển nhanh chóng.
EU đã sớm dẫn đầu trong cuộc đua toàn cầu nhằm xây dựng các rào cản AI khi công bố bản thảo đầu tiên của bộ quy tắc của mình vào năm 2021.
Tuy nhiên, sự bùng nổ gần đây về AI tạo sinh đã khiến các quan chức châu Âu phải vội vã cập nhật một đề xuất được coi là bản thiết kế chi tiết cho thế giới.
Các hệ thống AI sáng tạo như ChatGPT của OpenAI đã bùng nổ trong nhận thức của thế giới, khiến người dùng choáng váng với khả năng tạo ra văn bản, ảnh và bài hát giống con người nhưng làm dấy lên lo ngại về những rủi ro mà công nghệ đang phát triển nhanh chóng gây ra đối với việc làm, quyền riêng tư và bảo vệ bản quyền và thậm chí cả cuộc sống con người.
Giờ đây, Mỹ, Anh, Trung Quốc và các liên minh toàn cầu như G7 đã vào cuộc và đưa ra các đề xuất của riêng họ để quản lý AI.
Sau khi phiên bản cuối cùng của Đạo luật AI của EU được hoàn thiện, văn bản này cần được sự chấp thuận của 705 chính trị gia trong khối trước khi họ chia tay để tham gia cuộc bầu cử toàn EU vào năm tới. Cuộc bỏ phiếu đó được cho là chỉ mang tính hình thức.
Đạo luật AI ban đầu được thiết kế để giảm thiểu mối nguy hiểm từ các chức năng AI cụ thể dựa trên mức độ rủi ro của chúng, từ thấp đến không thể chấp nhận được. Nhưng các chính trị gia đã thúc đẩy mở rộng nó sang các mô hình nền tảng, các hệ thống tiên tiến làm nền tảng cho các dịch vụ AI có mục đích chung như ChatGPT và chatbot Bard của Google.
Các mô hình nền tảng dường như là một trong những điểm vướng mắc lớn nhất đối với châu Âu. Tuy nhiên, các nhà đàm phán đã sớm đạt được một thỏa hiệp dự kiến trong các cuộc đàm phán, bất chấp sự phản đối của Pháp, thay vào đó, nước này kêu gọi tự điều chỉnh để giúp các công ty AI sản xuất tại châu Âu cạnh tranh với các đối thủ lớn của Mỹ, bao gồm cả Microsoft, người ủng hộ OpenAI.
Còn được gọi là mô hình ngôn ngữ lớn, các hệ thống này được đào tạo dựa trên vô số tác phẩm viết và hình ảnh được lấy từ internet.
Chúng cung cấp cho các hệ thống AI tổng quát khả năng tạo ra thứ gì đó mới không giống như AI truyền thống vốn xử lý dữ liệu và hoàn thành các nhiệm vụ bằng cách sử dụng các quy tắc định trước.
Theo thỏa thuận, các mô hình nền tảng tiên tiến nhất gây ra “rủi ro hệ thống” lớn nhất sẽ được giám sát chặt chẽ hơn, bao gồm các yêu cầu tiết lộ thêm thông tin như lượng sức mạnh tính toán được sử dụng để đào tạo hệ thống.
Các nhà nghiên cứu đã cảnh báo rằng những mô hình nền tảng mạnh mẽ này, được xây dựng bởi một số công ty công nghệ lớn, có thể được sử dụng để tăng cường thông tin sai lệch và thao túng trực tuyến, tấn công mạng hoặc tạo ra vũ khí sinh học.
Các nhóm quyền cũng cảnh báo rằng việc thiếu minh bạch về dữ liệu được sử dụng để đào tạo các mô hình sẽ gây ra rủi ro cho cuộc sống hàng ngày vì chúng đóng vai trò là cấu trúc cơ bản cho các nhà phát triển phần mềm xây dựng các dịch vụ hỗ trợ AI.
Chủ đề trở thành chủ đề gai góc nhất là hệ thống giám sát nhận dạng khuôn mặt được hỗ trợ bởi AI và các nhà đàm phán đã tìm thấy sự thỏa hiệp sau khi thương lượng căng thẳng.
Các chính trị gia châu Âu muốn có lệnh cấm hoàn toàn đối với việc sử dụng công cộng chức năng quét khuôn mặt và các hệ thống “nhận dạng sinh trắc học từ xa” khác vì lo ngại về quyền riêng tư trong khi chính phủ các nước thành viên muốn có sự miễn trừ để cơ quan thực thi pháp luật có thể sử dụng chúng để giải quyết các tội phạm nghiêm trọng như bóc lột tình dục trẻ em hoặc tấn công khủng bố.
