Có nhiều lý do để thấy hủy bỏ và thay thế Obamacare có thể là một thảm họa chính trị với đảng Cộng hòa.
Trong tuần này Thượng viện Mỹ dự kiến sẽ bỏ phiếu thông qua dự luật nhằm hủy bỏ và thay thế Luật Bảo vệ Bệnh nhân và Chăm sóc sức khỏe hợp túi tiền, hay còn gọi là Obamacare được thông qua năm 2010 dưới thời chính phủ Obama. Hạ viện đã thông qua dự luật thay thế Obamacare từ ngày 4-5.
Dự thảo dự luật của Thượng viện được chỉnh sửa từ dự luật của Hạ viện, nhưng không nhiều. Cả hai dự luật này thay đổi nghiêm trọng các quy định bảo hiểm y tế của Obamacare, kiềm chế chương trình chăm sóc sức khỏe chính phủ tài trợ Medicaid vốn cung cấp bảo hiểm y tế cho hàng triệu dân Mỹ.
Theo CNN, khả năng dự thảo dự luật này được thông qua tại Thượng viện khá nhỏ. Sau khi thượng nghị sĩ Mitch McConnell giới thiệu dự thảo, nhiều thượng nghị sĩ Cộng hòa nhanh chóng lên tiếng phản đối. Phe Cộng hòa chỉ có 52/100 thành viên tại Thượng viện.
Nếu dự luật có may mắn được thông qua thì các thượng nghị sĩ Cộng hòa vẫn phải thỏa hiệp với dự luật Hạ viện thông qua trước đó để thống nhất của dự luật chung. Tuy nhiên nhóm nghị sĩ Cộng hòa bảo thủ Freedom Causus đã thể hiện ý không muốn thỏa hiệp. Một nhóm thống đốc Cộng hòa, trong đó có Thống đốc bang Nevada Brian Sandoval, Thống đốc John Kasich của bang Ohio đang làm áp lực để các nghị sĩ bang mình phản đối dự luật thay thế Obamacare.
Có quá nhiều lý do để thấy hủy bỏ và thay thế Obamacare có thể là một thảm họa chính trị với đảng Cộng hòa, dù đảng này đã hàng trăm lần vào cuộc hủy bỏ nó kể từ năm 2011.
Phiên bản dự luật cuối cùng thống nhất giữa Thượng viện và Hạ viện nhiều khả năng sẽ không thỏa mãn được ai. Bộ phận bảo thủ sẽ phàn nàn dự luật chẳng khác mấy Obamacare, rằng ông Trump không giữ lời hứa tranh cử. Trong khi phe ngược lại sẽ chỉ trích dự luật quá khắt nghiệt.
Các kết quả thăm dò của NBC News và Wall Street Journal cho thấy dự luật của Hạ viện rất không được lòng công chúng Mỹ. Chỉ 16% người Mỹ ủng hộ trong khi tới 48% phản đối.
Với các trở ngại này, thất bại là điều có thể dễ dàng nhìn thấy, theo CNN. Tuy nhiên cũng theo CNN, kết cục này lại có thể là một điều may với ông Trump và đảng Cộng hòa.
Trước đây đã có tiền lệ. Năm 1981, Tổng thống Ronald Reagan muốn cải cách luật về An sinh xã hội. Nhiều nghị sĩ Cộng hòa trong đó có cả Tổng thống Reagan đề xuất thay đổi chương trình Thỏa thuận Mới chi trả an sinh xã hội cho người già, nói rằng quá tốn kém khi người già lại không phải đối tượng cần nhiều tiền.
Chủ tịch Hạ viện, nghị sĩ Dân chủ Tip O'Neill cũng như nhiều nghị sĩ Dân chủ khác chỉ trích đề xuất này là “hèn hạ” với người lớn tuổi, rằng đây là minh chứng cho thấy phe Cộng hòa thật sự “máu lạnh”.
Vấp phải phản đối quá lớn từ Quốc hội và công luận, đề xuất chính thức chết năm 1982. Tổng thống Reagan không đả động gì việc cắt giảm chương trình này nữa. Thay vào đó, năm 1983, ông hợp tác với đảng Dân chủ thực hiện nghiêm túc chương trình này.
Sự phản đối mạnh mẽ đề xuất của ông Reagan là một phần nguyên do mang lại chiến thắng giữa nhiệm kỳ cho đảng Dân chủ, tăng thế đa số của mình ở Hạ viện. Tuy nhiên phải thừa nhận chuyện đề xuất bị đánh bại thảm hại đã khiến ông Reagan từ bỏ nỗ lực thực hiện nó lần nữa. Thay vào đó ông chú tâm vào các nội dung khác như quốc phòng, kinh tế, uy tín tăng dần.
Ông Reagan thắng lớn trước đối thủ Dân chủ Walter Mondale trong cuộc bầu cử tổng thống năm 1984. Năm 1987 ông ký được thỏa thuận vũ khí lịch sử với liên bang Xô viết – được xem như di sản quan trọng của ông.
Đảng Cộng hòa có thể cũng đang đối mặt tình huống tương tự. Tổng thống Trump có thể làm điều tương tự, từ bỏ bảo hiểm y tế và tập trung vào các mục tiêu khác. CNN nhận xét ông Trump dù lớn tiếng kêu gọi, hứa hẹn thế nhưng thực chất chẳng mặn mà mấy với bảo hiểm y tế, nếu so với các vấn đề khác như cắt giảm thuế. Trong khi đó theo New York Times, lãnh đạo phe đa số Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell dù là người giới thiệu dự luật thay thế Obamacare của Thượng viện nhưng cũng hứng thú với vấn đề thuế má hơn là bảo hiểm y tế.
Tương tự tình huống năm 1983 với An sinh xã hội của chính phủ Reagan, chính phủ Trump giờ cũng có cơ hội hợp tác với đảng Dân chủ thi hành tốt hơn Obamacare và hưởng thành quả uy tín từ việc đó.
Theo PLO
