Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng trình bày dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi)
Ngày 07/11, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng trình bày tờ trình về dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi). Theo Bộ trưởng Bộ KH- ĐT, Luật Đấu thầu năm 2013 đã phát sinh nhiều bất cập (nhất là trong hoạt động mua sắm hàng hóa, dịch vụ, đấu thầu lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư); tình trạng “thông thầu”, “gian lận”… vẫn diễn biến phức tạp, tinh vi; năng lực, kinh nghiệm của một số người có thẩm quyền, chủ đầu tư, bên mời thầu chưa đáp ứng yêu cầu. Do đó cần phải được sửa đổi, bổ sung để đáp ứng với để đáp ứng với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, thu hút đầu tư và đẩy mạnh hội nhập kinh tế quốc tế của đất nước.
Theo đó, dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi) được xây dựng trên cơ sở 5 nhóm chính sách trong Đề nghị xây dựng Luật đã được Quốc hội, Chính phủ thông qua gồm 10 Chương, 98 Điều. So với Luật hiện hành đã sửa đổi 75 Điều, bổ sung mới 21 Điều giữ nguyên 02 Điều, bãi bỏ 12 Điều. Trình bày báo cáo kết quả thẩm tra dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách (TCNS) của Quốc hội Nguyễn Phú Cường cho biết, đa số ý kiến thống nhất với những điều khoản sửa đổi, bổ sung của dự thảo Luật. Tuy nhiên vẫn còn một số hạn chế cần được tiếp tục bổ sung, khắc phục để Luật Đấu thầu (sửa đổi) hoàn thiện, tạo ra sự đồng bộ, thống nhất trong hoạt động đấu thầu. Cụ thể như sau:
+ Thứ nhất, đối với hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động đấu thầu, dự thảo Luật quy định 9 nhóm hành vi nhưng chủ yếu điều chỉnh đối với nhà thầu. Người có thẩm quyền, chủ đầu tư, người có ảnh hưởng đối với hoạt động đấu thầu chưa được điều chỉnh rõ ràng, cụ thể. Do đó, Ủy ban TCNS đề nghị Ban soạn thảo cần rà soát các hành vi cấm theo nhóm chủ thể để dễ áp dụng. Ví dụ như nhóm hành vi cấm chung, nhóm hành vi cấm đối với người có thẩm quyền, chủ đầu tư; nhóm hành vi cấm đối với tổ chuyên gia, tổ chấm thầu; nhóm hành vi cấm đối với nhà thầu… Đề cập đến hành vi đưa, nhận, môi giới hối lộ; phạm vi liên quan đến môi giới, hối lộ trong đấu thầu, hành vi thông thầu, Ủy ban TCNS đề nghị cần phải quy định rõ hơn, để thống nhất áp dụng trên thực tiễn, có thể dẫn chiếu tới quy định Bộ luật Hình sự.
+ Thứ hai, đối với việc bãi bỏ quy định tại điểm c khoản 1 Điều 1 Luật Đấu thầu năm 2013 hay nói cách khác đưa ra khỏi phạm vi điều chỉnh của Luật Đấu thầu (sửa đổi) đối với “dự án đầu tư phát triển sử dụng vốn của doanh nghiệp nhà nước từ 30% trở lên hoặc dưới 30% nhưng trên 500 tỉ đồng”. Việc điều chỉnh này để tránh khoảng trống pháp lý trong việc quản lý vốn của nhà nước tại các doanh nghiệp khác không thuộc doanh nghiệp nhà nước là cần thiết. Tuy nhiên, Ủy ban TCNS đề nghị phải hoàn thiện quy định về tiêu chí bảo đảm cạnh tranh trong nội dung hồ sơ mời thầu nhằm hạn chế tình trạng “cài cắm” tiêu chí đánh giá, gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng.
+ Thứ ba, đối với quy định về chỉ định thầu, dự thảo Luật quy định 10 trường hợp chỉ định thầu và bổ sung, mở rộng thêm nhiều trường hợp áp dụng hình thức chỉ định thầu. Theo báo cáo thẩm tra, điều này là chưa thực sự phù hợp với mục tiêu “nâng cao tính cạnh tranh, công khai, minh bạch, hiệu quả kinh tế”. Do vậy, đề nghị Chính phủ rà soát cụ thể từng trường hợp, đánh giá tác động của các trường hợp này để bảo đảm mục tiêu, yêu cầu sửa đổi Luật Đấu thầu đã đặt ra, tránh việc lợi dụng, lạm dụng chỉ định thầu. Cũng như vậy, đối với lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt, việc sửa đổi bổ sung là cần thiết, tuy nhiên cần phải nghiên cứu kỹ, luật hóa các quy định để bảo đảm chặt chẽ…
Luật Đấu thầu (sửa đổi) được xây dựng trên cơ sở 5 nhóm chính sách trong Đề nghị xây dựng Luật đã được Quốc hội, Chính phủ thông qua.
+ Thứ tư, về cách xác định chi phí cho toàn bộ quá trình sử dụng của hàng hóa, công trình nhằm hạn chế tình trạng nhà thầu bỏ thầu giá rẻ để trúng thầu, dẫn đến việc thực hiện hợp đồng không bảo đảm tiến độ, chất lượng, Ủy ban TCNS đề nghị Chính phủ bổ sung quy định về hình thức mua sắm trực tiếp, tự thực hiện nhằm hạn chế tình trạng áp giá cao trong mua sắm trực tiếp. Khắc phục tình trạng lạm dụng hình thức tự thực hiện để giao gói thầu cho các đơn vị trực thuộc chủ đầu tư thực hiện thay vì áp dụng đấu thầu rộng rãi.
+ Thứ năm, đối với những vướng mắc, bất cập trong việc thực hiện đấu thầu tập trung, mua thuốc, trang thiết bị y tế thời gian qua, Ủy ban TCNS đề nghị Chính phủ cần đánh giá toàn diện để có những quy định cụ thể hơn; rà soát quy định cụ thể các ưu đãi, không quy định chung chung dẫn đến khó áp dụng trong thực tế hoặc tùy nghi áp dụng.
