(Pháp lý) - Để hiểu rõ hơn vai trò của BHXH Việt Nam trong tuyên truyền phổ biến pháp luật về BHXH, BHYT và áp dụng những tiện ích trong ứng dụng công nghệ để phục vụ cộng đồng và nhân dân, Phóng viên Pháp lý đã có cuộc trao đổi với Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Phạm Lương Sơn.
Phóng viên: Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về BHXH, BHYT giúp nhân dân và cộng đồng bảo đảm quyền và lợi ích khi tham gia BHXH, BHYT, xin ông cho biết vai trò của BHXH Việt Nam trong lĩnh vực này?
Ông Phạm Lương Sơn: Nhà nước ban hành pháp luật BHYT để điều chỉnh các quan hệ xã hội liên quan đến quản lý, quyền, nghĩa vụ của các chủ thể nhằm đảm bảo quyền lợi về chăm sóc sức khỏe của người dân tham gia BHYT. Bằng hoạt động thực hiện pháp luật BHYT mà các quy định của pháp luật BHYT đi vào cuộc sống nhằm đạt được lợi ích về chăm sóc sức khỏe của mỗi thành viên cũng như cả cộng đồng xã hội. Thực hiện pháp luật BHYT còn giúp phát hiện những hạn chế, bấp cập của hệ thống pháp luật thực định để từ đó có thể đưa ra những giải pháp hữu hiệu cho việc sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện hệ thống pháp luật hiện hành, hoàn thiện cơ chế pháp lý - xã hội để đảm bảo thực hiện pháp luật trong cuộc sống.
Pháp luật BHYT là một bộ phận cấu thành cơ bản của chính sách an sinh xã hội, bảo vệ sức khỏe nhân dân. BHXH Việt Nam luôn chủ động trong tuyên truyền, phổ biến pháp luật BHXH, BHYT, đảm bảo cho pháp luật BHYT được tuân thủ, tôn trọng, đáp ứng những nguyên tắc cơ bản của quyền con người theo các tiêu chuẩn đã định, đảm bảo tốt nhất quyền và lợi ích của nhân dân và cộng đồng khi tham gia BHXH, BHYT.
Thực hiện pháp luật BHYT đòi hỏi không chỉ từ ý thức trách nhiệm của các cơ quan nhà nước mà còn liên quan đến các chủ thể tham gia như bản thân mỗi cá nhân, lãnh đạo các tổ chức nơi các cá nhân làm việc sinh sống. Trên thực tế, người dân như sinh viên, học sinh, công chức, viên chức, người công nhân, nông dân còn ít hiểu biết về những quy định pháp luật BHYT liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích của mình.
Vì vậy, BHXH Việt Nam luôn đề cao công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật, hướng dẫn thực hiện pháp luật BHYT và xác định vai trò quan trọng hướng tới những dịch vụ hoàn hảo bảo đảm an toàn, sức khỏe và những tiện ích thuận lợi cho nhân dân và cộng đồng tham gia BHXH, BHYT.
Hướng tới những dịch vụ hoàn hảo và tốt nhất cho người dân, người lao động, xin ông cho biết chi tiết việc triển khai thực hiện: “Tin nhắn thương hiệu BHXH Việt Nam” và phương thức thực hiện tin nhắn tra cứu này?
Dịch vụ tin nhắn thông báo, tra cứu quá trình đóng, hưởng, giải quyết hồ sơ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp là Hệ thống tương tác đa phương tiện giữa người dân và doanh nghiệp với cơ quan BHXH. Hệ thống nằm trong chương trình ứng dụng CNTT, hiện đại hóa ngành BHXH, được BHXH Việt Nam lên kế hoạch, thực hiện thời gian qua, đến nay đã chính thức đi vào hoạt động. Theo đó, 2 loại hình tin nhắn được triển khai là: “Tin nhắn thương hiệu BHXH Việt Nam” cho cơ quan BHXH và “Tin nhắn theo cú pháp” cho đơn vị, cá nhân.
“Tin nhắn thương hiệu BHXH Việt Nam” được thực hiện bởi cơ quan BHXH trong các trường hợp: Gửi thông báo tới đại diện doanh nghiệp sau khi doanh nghiệp nộp tiền tham gia BHXH, BHYT, BH thất nghiệp cho người lao động; Tự động thông báo ngừng đóng BHXH đến người lao động khi doanh nghiệp báo giảm, không tiếp tục tham gia BHXH cho người lao động; Gửi tin nhắn thông báo cho đơn vị/cá nhân nộp hồ sơ cho cơ quan BHXH và khi cơ quan BHXH giải quyết xong hồ sơ; Thông báo cho người tham gia BHXH tự nguyện khi phương thức đóng đã đăng ký gần hết hạn; Thông báo cho người tham gia BHYT hộ gia đình trước khi thẻ BHYT hết giá trị sử dụng 30 ngày.
Đặc biệt, “Tin nhắn theo cú pháp” dành cho các cá nhân, đơn vị tự tra cứu quá trình tham gia chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp của mình bằng cách soạn tin nhắn theo mẫu gửi đến số tổng đài 8079.
Có thể thấy, rất nhiều thông tin trong lĩnh vực BHXH, BHYT, BH thất nghiệp được thông báo, chia sẻ qua dịch vụ này, ông đánh giá thế nào về những lợi ích mang lại cho nhân dân và cộng đồng?
Dịch vụ tin nhắn thông báo, tra cứu quá trình đóng, hưởng, giải quyết hồ sơ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp đem đến sự kết nối thông tin, giải quyết chế độ chính sách giữa các cá nhân, đơn vị với cơ quan BHXH trở lên thuận lợi, nhanh chóng và chính xác hơn. Đây là điều rất cần thiết giúp người dân, người lao động chủ động hơn trong việc nắm bắt, cập nhật thông tin quá trình tham gia, thụ hưởng các chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp; từ đó, cùng với cơ quan BHXH đấu tranh, tố giác, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực này, bảo vệ quyền lợi chính đáng của người lao động. Đơn cử, đã từng có trường hợp đơn vị sử dụng lao động đơn phương dừng đóng BHXH cho người lao động, khi cơ quan BHXH thực hiện căn cứ trên hồ sơ đầy đủ sẽ chấp thuận dừng đóng. Đến khi người lao động chuyển công tác mới biết mình đã bị đơn vị sử dụng lao động dừng đóng BHXH từ trước đó dù vẫn đang đi làm, dẫn đến thiệt thòi về quyền lợi của người lao động. Khi triển khai dịch vụ tin nhắn này, người lao động sẽ biết ngay các thay đổi về đóng - hưởng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp của mình, nếu sai có thể phản hồi ngay lâp tức tới đơn vị sử dụng lao động, cơ quan BHXH và các cơ quan chức năng.
Với đơn vị sử dụng lao động, dịch vụ tin nhắn thông báo, tra cứu sẽ giúp ích lớn cho đội ngũ làm công tác BHXH, BHYT, BH thất nghiệp tại đơn vị trong việc quản lý đóng nộp, tăng giảm lao động, tiếp nhận, giải quyết hồ sơ; từ đó, giúp doanh nghiệp tiết kiệm được rất nhiều thời gian, chi phí, nhân lực cho những công việc này.
Về phía cơ quan BHXH, dịch vụ này sẽ góp phần quan trọng vào công tác quản lý, cải cách hành chính, nâng cao chất lượng phục vụ khi có thể tiếp cận tốt nhất đến từng đơn vị sử dụng lao động, từng người tham gia BHXH, BHYT. Việc “cá nhân hoá” được đối tượng phục vụ giúp công tác thông tin, tuyên truyền của ngành BHXH thêm thân thiện, hiệu quả; đồng thời, việc thông báo, theo dõi cụ thể về “đường đi” của từng hồ sơ cũng giúp cho công tác giải quyết chế độ chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp thêm nhanh chóng, chính xác.
Để triển khai được dịch vụ tin nhắn thông báo này, cơ quan BHXH sẽ thu thập thông tin về số điện thoại di động của đại diện doanh nghiệp và cá nhân; sau đó cập nhật trên các hệ thống phần mềm liên quan của ngành BHXH. Vì vậy, BHXH Việt Nam mong muốn nhận được sự đồng thuận, phối hợp của người dân, người lao động, đơn vị sử dụng lao động để quá trình thực hiện được thuận lợi, hiệu quả.
Được biết, BHXH Việt Nam đang triển khai “Hệ sinh thái 4.0 ngành BHXH”, vậy ngoài dịch vụ tin nhắn tra cứu, thời gian tới còn có những ứng dụng, dịch vụ gì được triển khai để tạo thuận lợi cho người tham gia BHXH, BHYT, thưa ông?
Những năm qua, công tác ứng dụng CNTT được BHXH Việt Nam đặc biệt quan tâm, thể hiện qua việc xây dựng Hệ thống cơ sở dữ liệu tập trung toàn ngành; Hệ thống cấp số định danh quản lý người tham gia BHXH, BHYT, BH thất nghiệp thống nhất trên phạm vi toàn quốc... Đến nay, BHXH Việt Nam đã cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 3. Năm 2018, có hơn 47 triệu hồ sơ trong lĩnh vực BHXH, BHYT được thực hiện qua giao dịch điện tử… Toàn bộ ứng dụng CNTT ngành BHXH đã được triển khai theo kiến trúc Chính phủ điện tử được xây dựng theo Khung kiến trúc Chính phủ điện tử do Bộ Thông tin và Truyền thông ban hành.
Trên nền tảng đó, ngành BHXH đang khẩn trương xây dựng “Hệ sinh thái 4.0 ngành BHXH” phục vụ người dân và doanh nghiệp với các dịch vụ tiện ích, hiện đại. Ngoài dịch vụ tin nhắn tra cứu đã đi vào hoạt động, thời gian tới, BHXH Việt Nam sẽ triển khai tiếp: Dịch vụ thanh toán trực tuyến; Ứng dụng BHXH trên thiết bị di động; Hệ thống Chatbot hỗ trợ khách hàng (trả lời chính sách BHXH, BHYT tự động bằng trí tuệ nhân tạo, tăng tính tương tác cao với người tham gia, cung cấp thông tin đóng, hưởng BHXH, BHYT và dự tính mức hưởng nhằm phục vụ người dân tốt hơn); Phân tích, khai thác dữ liệu trên hệ thống dữ liệu tập trung (BigData); Thiết lập Fanpage truyền thông trên hệ thống mạng xã hội…
BHXH Việt Nam phấn đấu đến năm 2020 hoàn thành việc xây dựng và vận hành cơ sở dữ liệu điện tử về quản lý BHXH liên thông, hiện đại với công nghệ mới nhất, hứa hẹn mang lại diện mạo mới cho ngành BHXH trong việc quản lý, cung cấp dịch vụ theo hướng tập trung, nhanh chóng, chính xác; hướng tới sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp, thực hiện mục tiêu đảm bảo an sinh xã hội bền vững.
Xin trân trọng cảm ơn ông đã dành thời gian trả lời phỏng vấn!
Thành Chung (thực hiện)
