Gỡ nút thắt, tạo luồng sinh khí mới cho môi trường đầu tư, kinh doanh

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và các đại biểu tham dự Diễn đàn Kinh tế - xã hội Việt Nam 2023

Trao đổi, thảo luận tập trung giải đáp 3 câu hỏi lớn

Xuyên suốt Diễn đàn, các Đại biểu tập trung trao đổi thảo luận giải đáp 3 câu hỏi lớn:

Một là, dự báo bối cảnh tình hình kinh tế, tài chính khu vực, thế giới, cơ hội, rủi ro, thách thức nào đối với nền kinh tế Việt Nam trong năm 2023, 2024 và giai đoạn tiếp theo?

Hai là, thực trạng kinh tế - xã hội, những khó khăn, thách thức, nút thắt chủ yếu và năng lực chống chịu của nền kinh tế, doanh nghiệp, người lao động hiện nay như thế nào? Dự báo như thế nào cho cả năm 2023, 2024 và cả giai đoạn 5 năm 2021-2025?

Ba là, năng lực nội sinh, động lực và giải pháp căn cơ nào nhằm tháo gỡ điểm nghẽn, khơi thông nguồn lực, tăng cường nội lực, kiến tạo động lực cho tăng trưởng và phát triển kinh tế - xã hội trong năm 2023, 2024 và cho cả nhiệm kỳ 2021-2025?

2 phiên chuyên đề thảo luận tháo gỡ nút thắt, khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, các thị trường yếu tố sản xuất, nhất là thị trường vốn, thị trường tài chính; khơi thông nguồn lực, nâng cao năng lực nội sinh của nền kinh tế và nâng cao năng suất lao động, hoàn thiện chính sách liên quan đến an sinh xã hội, ổn định việc làm, hỗ trợ người lao động,…

Phiên toàn thể tập trung đánh giá kết quả giữa nhiệm kỳ việc thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021 - 2025; động lực cho tăng trưởng và phát triển bền vững (phục hồi động lực hiện tại, kiến tạo động lực tăng trưởng mới); cải cách thể chế, góc nhìn về tính đồng bộ trong quản trị quốc gia, doanh nghiệp, địa phương... Bên cạnh đó còn có tọa đàm cấp cao theo hình thức bàn tròn.

6 rào cản lớn đối với doanh nghiệp

Trong phần trình bày tham luận tại Chuyên đề 1 của Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2023 sáng 19/9, ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã đề cập đến 6 rào cản, khó khăn tiêu biểu của các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay.

Ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban Pháp chế VCCI phát biểu tại Diễn đàn

Rào cản thứ nhất, ông Tuấn chỉ ra là chất lượng cơ sở hạ tầng đang cải thiện nhưng hiện vẫn chưa theo kịp nhu cầu phát triển kinh tế. “Chất lượng hạ tầng là thách thức lớn và lâu dài mà các doanh nghiệp Việt Nam đang gặp phải”, ông Tuấn nói.

Theo ông Tuấn, loạt báo cáo Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh PCI của VCCI nhiều năm, khi phân tích trải nghiệm của các nhà đầu tư nước ngoài về môi trường kinh doanh Việt Nam đã cho thấy cơ sở hạ tầng chưa phải là một lợi thế so sánh của Việt Nam trong so sánh với các quốc gia cạnh tranh khá, dù ghi nhận những cải thiện đáng kể trong các năm gần đây.

“Việt Nam đứng thứ 77 về chất lượng hạ tầng tổng thể, 103 về đường bộ, 83 về cảng, 103 về vận tải hàng không và 87 về cung ứng điện. Các kết quả này nhìn chung kém cạnh tranh hơn khi nhà đầu tư đặt lên bàn cân so sánh với Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Malaysia hay Thái Lan”, ông Đậu Anh Tuấn dẫn thực tế.

Sự cố thiếu hụt điện nghiêm trọng tại miền Bắc Việt Nam trong tháng 5 và tháng 6/2023 gây ra nhiều thiệt hại cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp được ông Tuấn nêu ra khi lấy ví dụ về yếu kém cơ sở hạ tầng.

Rào cản thứ 2 là việc tiếp cận các nguồn lực sản xuất kinh doanh cơ bản (tín dụng, lao động, đất đai) chưa thực sự thuận lợi. Theo kết quả khảo sát doanh nghiệp năm 2022 của VCCI, khó khăn lớn nhất mà các doanh nghiệp tư nhân Việt Nam đang gặp phải là tiếp cận vốn. Cụ thể, trong năm 2022 tiếp cận vốn đã trở thành vấn đề lớn nhất với khoảng 55,6% doanh nghiệp phản ánh, tăng liên tục từ con số 34,8% của năm 2019, 40,7% của năm 2020 và 46,9% của năm 2021.

Rào cản thứ 3 là chi phí sản xuất kinh doanh cao làm giảm sức cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam. Ông Tuấn cho biết, các doanh nghiệp phản ánh chi phí kinh doanh tại Việt Nam hiện nay vẫn còn cao, nằm ở 4 nhóm chính: các chi phí có liên quan đến lao động; chi phí tài chính cho Nhà nước ngoài thuế; chi phí vốn; chi phí vận tải, logistics.

Rào cản thứ 4 là chất lượng quy định pháp luật và thực thi pháp luật cần tiếp tục được cải thiện. Khảo sát doanh nghiệp hàng năm PCI cho thấy, tính ổn định và khả năng dự đoán được pháp luật của Việt Nam tương đối thấp, trong cả giai đoạn ban hành pháp luật và thực thi pháp luật.

Tỉ lệ doanh nghiệp “luôn luôn” hoặc “thường xuyên” dự đoán được sự thay đổi quy định pháp luật của chính quyền cấp tỉnh giảm từ mức 16% năm 2014 xuống mức 5% năm 2021 và 3,42% năm 2022. Doanh nghiệp càng nhỏ, khả năng dự đoán sự thay đổi pháp luật càng thấp. “Thời gian qua nổi lên vấn đề lạm dụng ban hành thông tư, ban hành quy chuẩn kỹ thuật. Các doanh nghiệp phản ánh tình trạng chất lượng các quy chuẩn kỹ thuật tương đối thấp”, ông Tuấn nêu.

Ảnh minh họa

Rào cản thứ 5 được đại diện VCCI chỉ ra là các doanh nghiệp sản xuất nội địa chưa phát triển mạnh mẽ và thiếu cơ chế hỗ trợ hiệu quả. Việt Nam hiện xếp hạng 105/137 về số lượng nhà cung ứng nội địa và 116/137 về chất lượng nhà cung ứng nội địa, kém hơn so với các nước trong khu vực như: Malaysia, Indonesia, Thái Lan, Philippines.

So với khu vực FDI, ông Tuấn đánh giá doanh nghiệp trong nước chưa làm chủ tương đối được các chuỗi sản xuất độc lập, phần nào ảnh hưởng đến việc xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ.

Rào cản cuối cùng được chỉ ra là doanh nghiệp tư nhân trong nước còn gặp bất lợi so với doanh nghiệp xuyên biên giới.

Do sự phát triển của Internet, Việt Nam đã bắt đầu xây dựng rất nhiều quy định quản lý các dịch vụ trên mạng như quy định quản lý mạng xã hội, game online, phim, trang thông tin điện tử, thương mại điện tử… Đây là các quy định cần thiết để chống tin giả, thông tin xấu độc, khiêu dâm, bạo lực trên internet.

Tuy nhiên, ông Tuấn cho rằng, khi thực thi các quy định này thì thường các cơ quan Nhà nước yêu cầu các doanh nghiệp Việt Nam tuân thủ triệt để, trong khi đó, các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ xuyên biên giới lại không đáp ứng các quy định này. “Điều đó gây bất bình đẳng trong kinh doanh, khiến các doanh nghiệp trong nước bị đội chi phí, kéo dài thời gian, công sức khi thực hiện các hoạt động kinh doanh. Thậm chí còn gây hiện tượng nhiều người ra nước ngoài mở doanh nghiệp, hoặc các doanh nghiệp trong nước lập công ty con ở nước ngoài, rồi cung cấp dịch vụ ngược về Việt Nam nhằm né các quy định trong nước”, Phó Tổng Thư ký VCCI cho hay.

Đưa ra giải pháp, ông Tuấn cho rằng trong ngắn hạn cần đưa ra quy định theo hướng nới lỏng nghĩa vụ cho các doanh nghiệp Việt Nam như loại trừ các doanh nghiệp trong nước khi phải áp dụng các quy định mới, hoặc áp dụng cơ chế quản lý rủi ro, miễn trừ nghĩa vụ cho các doanh nghiệp đã tuân thủ tốt. Về dài hạn thì cần nghiên cứu quy định về xử phạt doanh nghiệp tại nước ngoài, hiệu lực ngoài lãnh thổ của pháp luật hành chính.

Loạt góp ý hoàn thiện chính sách từ chuyên gia và kiến nghị của doanh nghiệp

 Diễn đàn có 2 phiên chuyên đề và 1 phiên toàn thể, ghi nhận đa dạng ý kiến, góp ý xây dựng chính sách từ các chuyên gia trong nước và quốc tế. Đồng thời, các doanh nghiệp FDI cũng như doanh nghiệp trong nước cũng đã gửi tâm tư, kiến nghị đến Diễn đàn.

Các Đại biểu tham dự Diễn đàn

Theo ông Đậu Anh Tuấn, để đưa nền kinh tế trở lại với quỹ đạo tăng trưởng cao thì cần tập trung tháo gỡ 6 rào cản, nút thắt ( như đại diện của VCCI đã nêu tại Diễn đàn) đang cản trở sự phát triển của DN

Theo PGS.TS Trần Đình Thiên: “Nền kinh tế khát vốn nhưng không hấp thụ được vốn, nhiều doanh nghiệp đói vốn nhưng lâm vào tình thế “không thể, không dám và không cần” vay vốn, tùy theo hoàn cảnh mỗi doanh nghiệp. Đây thực sự là một nghịch cảnh phát triển”. Từ đó, PGS.TS Trần Đình Thiên cho rằng, tình trạng ách tắc lưu thông các nguồn lực là căn nguyên “bất động hóa” các nguồn lực, làm cho chúng không thể chuyển hóa thành “động lực phát triển”, dẫn tới chỗ cơ thể kinh tế bị suy yếu, bị tổn thương và bất ổn. Cần nghiên cứu để sớm có giải pháp hóa giải việc này

TS. Nguyễn Đình Cung nhận xét: Trong bối cảnh khó khăn, thành tựu lớn nhất của Việt Nam là giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn như lương thực, cân đối về ngoại tệ, cùng với duy trì an sinh xã hội, từ đó chúng ta có được một đà phát triển tiếp theo tốt hơn.

Tuy nhiên, nền kinh tế nước ta vẫn còn nhiều điểm yếu. Đó là nền kinh tế phân mảng quá nhiều, gồm mảng đầu tư nước ngoài, khu vực kinh tế tư nhân trong nước và khu vực doanh nghiệp nhà nước. Đáng nói, 3 mảng này không liên kết chặt chẽ với nhau. Bên cạnh đó, Việt Nam có nền kinh tế mở song mức độ, năng lực hội nhập doanh nghiệp tư nhân trong nước thấp nên không tận dụng được hết cơ hội. Hệ thống thể chế không phù hợp để huy động đủ nguồn lực và sử dụng nguồn lực hiệu quả nhằm tạo bứt phá.

TS. Nguyễn Đình Cung phát biểu tại Diễn đàn

Hiện, các nước phát triển thay đổi tư duy củng cố nền tảng tăng tính tự lực, tự cường, từ đó thay đổi chuỗi cung ứng. Bên cạnh đó, xu thế mới về tăng trưởng xanh, chuyển đổi số, kinh tế tuần hoàn… trở thành tiêu chuẩn, quy chuẩn của sản xuất, tiêu dùng ở những nước là bạn hàng của Việt Nam.

Từ thực tế đó, TS. Nguyễn Đình Cung cho rằng cần làm sống động lại năng lực nội sinh của của doanh nghiệp thông qua hỗ trợ doanh nghiệp. Đặc biệt, Nhà nước phải tạo môi trường kinh doanh thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp; khuyến khích đổi mới sáng tạo, áp dụng khoa học công nghệ để nâng cao năng lực cạnh tranh. Với doanh nghiệp thì niềm tin rất quan trọng. Để họ tin được thì nói phải đi đôi với làm, văn bản chính sách phải được thực thi đúng như thế. Những thứ Nhà nước đã làm, đang làm mong là sẽ làm nhiều hơn, triệt để hơn, mức độ lớn hơn, nhất quán hơn để tạo ra niềm tin - điều cần nhất lúc này.

TS. Cấn Văn Lực cho biết, tăng trưởng GDP năm 2023 dự báo theo kịch bản cơ sở là 5,2 - 5,5%. Với kịch bản tiêu cực là kinh tế thế giới suy thoái nặng hơn, tận dụng được ít các cơ hội từ các động lực tăng trưởng mới, tăng trưởng dự báo là 4,4 - 4,5%.

TS. Cấn Văn Lực phát biểu tại Diễn đàn

Tuy nhiên, với kịch bản tích cực là kinh tế thế giới sớm phục hồi và khai thác được các động lực tăng trưởng mới, như chuyển đổi số, đẩy mạnh liên kết vùng với việc thúc đẩy 2 động lực chính là Hà Nội và Tp.HCM tăng trưởng có thể đạt 5,5 - 6%. Đối với năm 2024 và 2025, theo kịch bản cơ sở, dự báo tình hình kinh tế thế giới từng bước phục hồi, lạm phát được kiếm chế và dần về mức dưới 3% năm 2025, khi đó, tăng trưởng kinh tế Việt Nam dự báo đạt khoảng 6% năm 2024 và 6,5% năm 2025.

Trong thời gian tới, cơ hội và thách thức đan xen, vì vậy, ông Lực cho rằng, muốn lấy lại đà phát triển nhanh và bền vững đòi hỏi Quốc hội và Chính phủ cần thực hiện nhiều chính sách, giải pháp vừa đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, nâng cao khả năng chống chịu, củng cố các động lực tăng trưởng truyền thống vừa tạo không gian đủ rộng để khai thác hiệu quả các mô hình, động lực tăng trưởng mới, cho cả trước mắt và lâu dài.

Để khơi thông nguồn lực kinh tế, TS. Cấn Văn Lực kiến nghị cần thực thi tốt những cơ chế, chính sách để tận dụng và thúc đẩy những động lực phát triển hiện hữu (đầu tư, tiêu dùng và xuất khẩu). Theo ông Lực, cần hoàn thiện thể chế cho các động lực tăng trưởng mới (kinh tế số, kinh tế xanh, tăng trưởng xanh...) vừa qua đã chậm, lãng phí nguồn lực. Ngoài ra, chính sách đưa ra cũng cần hướng tới hỗ trợ kinh tế tư nhân phát triển, tăng liên kết vùng ở khía cạnh cơ sở hạ tầng, y tế, giáo dục, khoa học công nghệ và lao động.

TS. Cấn Văn Lực cũng nhấn mạnh việc nâng cao vị thế và vai trò của Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu bằng cách tập trung vào nâng cao giá trị gia tăng của hàng xuất khẩu và đẩy mạnh thương mại dịch vụ.

Tham gia góp ý, bà Lê Hồng Thủy Tiên - Tổng Giám đốc điều hành Tập đoàn Liên Thái Bình Dương (IPP Group) đã nêu thực trạng về doanh nghiệp giai đoạn 2021-2022 và nhấn mạnh các doanh nghiệp đang cần cơ chế, chính sách đột phá nhằm tăng cường nội lực và vượt khó.

Bà Lê Hồng Thủy Tiên - Tổng Giám đốc điều hành Tập đoàn Liên Thái Bình Dương (IPP Group)

Bà Tiên đưa ra 3 đề xuất. Thứ nhất về chính sách thuế tài chính, hỗ trợ lãi vay cần giải pháp cụ thể cho từng nhóm doanh nghiệp, cần có cơ quan độc lập đánh giá các hỗ trợ cho doanh nghiệp để điều chỉnh hỗ trợ một cách hiệu quả hơn; Thứ 2 là dỡ bỏ những rào cản đối với doanh nghiệp, rà soát những quy định thiếu thực tế, không đặt ra những quy định cao hơn khu vực hoặc thế giới hoặc cao hơn mức cần thiết để tránh lãng phí nguồn lực doanh nghiệp; Thứ 3 là cơ chế chính sách phát triển nguồn lực doanh nghiệp trong giai đoạn hiện nay.

Ông Nguyễn Anh Đức - Chủ tịch Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam cho biết, các doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam hiện đang thực hiện cơ cấu lại hoạt động, nguồn hàng để phù hợp với nhu cầu, thói quen mới của người tiêu dùng theo hướng thông minh, tiết kiệm hơn. Đồng thời, cơ cấu lại hoạt động theo hướng đón đầu phát triển kinh tế bền vững, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn... Bên cạnh đó, các doanh nghiệp này cũng đang tái cơ cấu lại cấu trúc, vận động mạnh mẽ theo hướng số hóa, đáp ứng xu hướng thương mại hiện đại hiện nay. 

Ông Nguyễn Anh Đức - Chủ tịch Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam.

Trong thời gian tới, ông Đức kiến nghị, cần có chính sách và quy mô hỗ trợ bài bản hơn để tạo niềm tin vững chắc cho người tiêu dùng, đồng thời cũng cần thêm các chính sách hỗ trợ nhiều hơn cho các doanh nghiệp sản xuất trực tiếp.

Ông Choi Joo Ho - Tổng Giám đốc Tổ hợp Samsung Việt Nam chia sẻ, sự trì trệ của nền kinh tế toàn cầu, những xung đột trên thế giới đã khiến doanh thu của Samsung Việt Nam lần đầu tăng trưởng âm từ khi đầu tư tại Việt Nam.

Ông Choi Joo Ho - Tổng Giám đốc Tổ hợp Samsung Việt Nam

Tổng Giám đốc Samsung Việt Nam cũng nhìn nhận, những chính sách như thuế tối thiểu toàn cầu cũng dự kiến sẽ có ảnh hưởng lớn trong thời gian tới. “Việt Nam và các doanh nghiệp nước ngoài cần có sự đối phó một cách thông minh về vấn đề này”, ông Choi Joo Ho nói và cho rằng, chính sách hỗ trợ cho nhà đầu tư phải duy trì được môi trường đầu tư hấp dẫn, do đó, các doanh nghiệp FDI nên được hỗ trợ để tập trung vào đầu tư, kinh doanh.

Nhấn mạnh, Diễn đàn hôm nay là một sự kiện vô cùng ý nghĩa, đại diện Samsung Việt Nam đề xuất cải thiện môi trường đầu tư liên tục cho các doanh nghiệp nước ngoài. “Cần có chính sách hỗ trợ khác biệt hơn nữa cho các nhà đầu tư, đặc biệt cần có chính sách hỗ trợ mới cho các nhà đầu tư có đóng góp lớn cho sự phát triển của quốc gia, tuyển dụng số lượng lớn, các nhà đầu tư trong lĩnh vực công nghệ cao, năng lượng xanh”, ông kiến nghị.

Gỡ nút thắt, tạo luồng sinh khí mới cho môi trường đầu tư, kinh doanh

Phát biểu bế mạc Diễn đàn Kinh tế - Xã hội năm 2023, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, Diễn đàn đã dành nhiều thời gian trọng tâm vào các vấn đề kinh tế - xã hội mang tính thời sự, ngắn hạn đồng thời tiếp cận các vấn đề lớn, mang tính bao quát, những xu hướng mới định hình của thế giới, các động lực, các hướng đi mới cho tăng trưởng và phát triển bền vững của Việt Nam.

Xét về ngắn hạn, trung hạn hay dài hạn, Việt Nam đều cần tập trung phát huy tối đa “nội lực”, trong đó đề cao, coi trọng năng lực nội sinh; tranh thủ, khai thác hiệu quả “ngoại lực”, kiến tạo động lực tăng trưởng mới, là “chìa khóa” để thích ứng, chống chọi và phát triển trong bối cảnh mới nhiều biến động, rủi ro ngày càng gia tăng.

“Đây là những nội dung hết sức quan trọng trong Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và cũng là thông điệp xuyên suốt, nhất quán, gắn liền với chủ đề của Diễn đàn hôm nay”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu kết luận

Chủ tịch Quốc hội nêu, các ý kiến tại Diễn đàn cũng thống nhất và nhấn mạnh rằng, cần phải “làm mới” các động lực tăng trưởng cũ, các động lực tăng trưởng truyền thống trên cơ sở ban hành, thực thi khuôn khổ chính sách, pháp luật để khuyến khích các thay đổi hành vi trong cả tiêu dùng, sản xuất và đầu tư.

Bên cạnh củng cố, làm mới các động lực tăng trưởng hiện hữu, Diễn đàn cũng nhấn mạnh phải phát hiện, khai thác hiệu quả những động lực tăng trưởng mới, đặc biệt là các động lực như phát triển kinh tế số, tăng năng suất lao động và năng suất các yếu tố tổng hợp, sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân…

Các đại biểu cho rằng, bài toán phát huy nội lực, nâng cao năng lực nội sinh của doanh nghiệp, của nền kinh tế, đồng thời vận dụng hiệu quả các yếu tố “ngoại lực” và kiến tạo các động lực mới cho tăng trưởng là yếu tố mấu chốt, đem lại sức mạnh cộng hưởng nhằm hướng tới phục hồi và phát nền kinh tế nhanh và bền vững.

Chủ tịch Quốc hội khẳng định đây là vấn đề cấp bách nhưng cũng là hành trình dài hạn, đòi hỏi cần đồng bộ các chính sách, xác định rõ ưu tiên, bảo đảm trọng tâm, trọng điểm, tranh thủ thời gian, tận dụng mọi cơ hội, lợi thế để tạo bứt phá ngay trong nội tại nền kinh tế, nâng cao sức chống chịu trước các cú sốc và thách thức trong bối cảnh mới.

Tóm lược một số gợi ý, đề xuất chính sách, Chủ tịch Quốc hội nêu, về năng lực, động lực nội sinh của nền kinh tế, các đại biểu cho rằng cần phát triển các khu vực sản xuất của nền kinh tế, gồm khu vực nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ; đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, kích cầu tiêu dùng, phát triển thị trường nội địa và nâng cao năng suất lao động.

Đồng thời, cần nghiên cứu, ban hành mới hoặc kéo dài các chính sách tiền tệ, chính sách thuế, phí, lệ phí... để hỗ trợ, thúc đẩy sản xuất kinh doanh. Thực hiện đồng bộ các giải pháp, sớm tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, cơ cấu lại các loại thị trường; thúc đẩy phát triển và quản lý chặt chẽ các thị trường tiền tệ, chứng khoán, bảo hiểm, trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản.

Cần tranh thủ tối đa các thị trường xuất khẩu chủ lực, truyền thống, phát triển thị trường mới, thị trường ngách, đáp ứng nhanh, kịp thời yêu cầu mới của nước đối tác xuất khẩu. Khai thác tốt hơn các Hiệp định thương mại tự do (FTA) đã ký kết, thực hiện hiệu quả công tác xúc tiến thương mại, kết nối cung cầu, đa dạng hàng hóa và thị trường xuất khẩu, đầu tư.

Chủ tịch Quốc hội ghi nhận thông điệp phát huy nội lực, năng lực nội sinh, kiến tạo các động lực tăng trưởng mới được đưa ra rất mạnh mẽ tại Diễn đàn lẫn này.

Khẳng định, những thông tin quý, hữu ích của Diễn đàn với những giải pháp, kiến nghị rất rõ ràng, cụ thể sẽ là đầu vào, tư liệu hết sức quan trọng được Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành, cơ quan hữu quan nghiên cứu trong quá trình hoạch định chính sách và quản lý nhà nước.