(Pháp lý) - 10 năm trở lại đây, đã có rất nhiều tập thể, cá nhân Luật gia được Nhà nước và Chính phủ tặng Huân chương, Bằng khen vì những thành tích đóng góp quan trọng cho xã hội. Riêng nhiệm kỳ vừa qua, có hai tập thể Luật gia vinh dự được Chủ tịch Nước tặng Huân chương Lao động hạng Nhất và nhiều tập thể vinh dự được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen. Đó là chưa kể nhiều tấm gương Luật gia tiêu biểu âm thầm, miệt mài, tận tâm cống hiến vì dân vì công lý.
Trong phạm bài viết này, chúng tôi không thể kể hết những thành tựu của các tập thể Luật gia Việt Nam và các cá nhân Luật gia tiêu biểu trên mọi miền đất nước đang ngày đêm cần mẫn cống hiến cho xã hội, góp phần làm cho xã hội dân chủ và công bằng, công lý được thực thi. Nhân dịp chào mừng Đại hội Đại biểu toàn quốc Hội Luật gia Việt Nam lần thứ XIII, Pháp lý trân trọng giới thiệu về 04 tập thể Luật gia nhiệm kỳ qua có nhiều đóng góp, được xã hội ghi nhận, được Chủ tịch Nước tặng Huân chương, Thủ tướng tặng Bằng khen.
Hội Luật gia tỉnh Lâm Đồng: Tập thể miệt mài “chở” kiến thức pháp luật, tận tâm tháo gỡ khó khăn tới từng thôn bản
Lâm Đồng là một tỉnh còn nhiều khó khăn, nhiều dân tộc sinh sống. Hoạt động trên 1 địa bàn đặc thù, HLG tỉnh Lâm Đồng đã có những đổi mới, sáng tạo để đoàn kết Hội viên và phục vụ người dân tốt nhất. HLG tỉnh Lâm Đồng hiện có tổng số 2.699 Hội viên. Trong nhiệm kỳ vừa qua, Hội Luật gia tỉnh đã tham gia góp ý với Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Lâm Đồng 110 dự thảo, dự án Luật và tham gia góp ý 218 văn bản quy phạm pháp luật của địa phương. Ngoài ra, Hội Luật gia các cấp thuộc tỉnh đã tham gia thẩm định 1.322 văn bản quy phạm pháp luật khác của các cấp chính quyền ở địa phương, các ngành ban hành.
Từ nhu cầu về mặt pháp luật của người dân vùng khó khăn, HLG tỉnh Lâm Đồng đã có nhiều sáng kiến có ý nghĩa quan trọng trong việc giáo dục, tuyên truyền pháp luật tới người dân. Các cấp Hội đã mở 82 lớp tập huấn phổ biến giáo dục pháp luật cho 4.071 lượt người tham dự. Các nội dung tuyên truyền đều rất thiệt thực với người dân như: Luật Đất đai sửa đổi năm 2013, Luật Nhà ở năm 2015, Bộ luật Dân sự năm 2015, Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), Bộ luật Tố tụng hình sự, Luật Hôn nhân gia đình năm 2014, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân, Luật Trưng cầu ý dân, Luật Cư trú, Luật Giao thông đường bộ, Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015, Luật Bình đẳng giới, Luật Phòng chống bạo lực trong gia đình, Luật Phòng chống mua bán phụ nữ và trẻ em, Luật Tín ngưỡng, tôn giáo, Luật Trợ giúp pháp lý, Luật Tiếp cận thông tin và các luật khác mới được ban hành và có hiệu lực…
Đại diện HLG tỉnh Lâm Đồng cho biết: Hoạt động trên địa bàn mà trình độ hiểu biết của người dân chưa cao nên các hoạt động hỗ trợ người dân cũng cần thiết thực và cụ thể. Theo đó, Hội Luật gia tỉnh đã chọn cách thức tuyên truyền rất gần gũi để người dân dễ hiểu. Đã có hơn 625.923 người dân được tham dự các buổi tuyên truyền pháp luật; đã cấp phát 713.799 tờ rơi, tờ gấp về tuyên truyền pháp luật. 17.650 cuốn sách, 416 đĩa CD, 4.315 tờ cam kết, 7.399 sách, tạp chí pháp luật, 50.219 tài liệu đề cương tuyên truyền pháp luật, 319 phần mềm ứng dụng Luật về thuế… Đặc biệt, HLG đã xây dựng 24 phóng sự truyền hình tuyên truyền về công tác phòng chống tội phạm trên các lĩnh vực an ninh, trật tự xã hội… Bên cạnh đó, các cấp Hội trong tỉnh còn đưa nội dung tuyên truyền pháp luật vào các chương trình văn nghệ, cổ động cũng như tích cực phối hợp tổ chức, viết kịch bản sân khấu và tham gia Ban Giám khảo của các cuộc thi tìm hiểu pháp luật về an toàn giao thông đường bộ; về Luật Đất đai…
Một dấu ấn của tỉnh Hội trong thời gian qua đó là triển khai hiệu quả Dự án "Hỗ trợ pháp lý cho đồng bào dân tộc thiểu số để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất” (QSDĐ). Dự án do Hội Luật gia Việt Nam làm chủ và Hội Luật gia tỉnh giao cho Trung tâm tư vấn pháp luật và trợ giúp pháp lý tổ chức thực hiện trên địa bàn 03 xã của huyện Đam Rông. Theo đó, tỉnh Hội đã triển khai tổ chức tập huấn công tác quản lý Nhà nước về trình tự thủ tục cấp giấy chứng nhận QSDĐ nông nghiệp cho hàng trăm cán bộ chủ chốt huyện và xã thuộc huyện Đam Rông; khảo sát nhu cầu xin cấp giấy chứng nhận QSDĐ của đồng bào dân tộc tại các xã và hướng dẫn các hộ dân tộc nghèo làm thủ tục để được cấp giấy chứng nhận QSDĐ; biên soạn tài liệu và tổ chức tuyên truyền, trợ giúp pháp lý lưu động về Luật Đất đai cho nhân dân các thôn, buôn;… Và kết quả là Hội Luật gia tỉnh đã phối hợp với Ủy ban nhân dân huyện Đam Rông đã cấp 1.460 giấy chứng nhận QSDĐ nông nghiệp cho 582 hộ dân 3 xã Đạ M’Rông, Đạ Tông, Đạ Long, với tổng diện tích 150,241 ha, góp phần cùng địa phương hoàn thành kế hoạch 100% người dân 3 xã nói trên được cấp giấy chứng nhận QSDĐ…
Nhờ những sáng tạo trong cách tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật và nỗ lực như vậy, trong nhiệm kỳ vừa qua, HLG tỉnh Lâm Đồng vinh dự được Chủ tịch Nước tặng Huân chương lao động hạng Nhất.
Ban nghiên cứu, xây dựng và phổ biến pháp luật: Đơn vị chủ lực tham gia phản biện, góp ý công tác xây dựng pháp luật
Ban Nghiên cứu , xây dựng và phổ biến pháp luật được thành lập ngày 28/11/2012 theo Quyết định 136/QĐ-BTV của Ban Thường vụ Trung ương Hội Luật gia Việt Nam. 100% lãnh đạo, cán bộ, chuyên viên của Ban có trình độ cử nhân Luật trở lên, trong đó có 2 tiến sĩ Luật.
Ban có chức năng, nhiệm vụ như chủ trì tham mưu, giúp lãnh đạo Hội trong công tác chỉ đạo, điều hành hoạt động của các cấp HLGVN trên phạm vi toàn quốc về công tác tham gia xây dựng chính sách, pháp luật. Chủ trì tham mưu, giúp việc lãnh đạo Hội với tư cách thành viên Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương, Thành viên hội đồng phối hợp phổ biến giáo dục pháp luật trung ương; Thành viên hội đồng thẩm định các dự án Luật, pháp lệnh; Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Chính phủ… Tham gia các tổ biên tập giúp lãnh đạo Hội với tư cách là thành viên Ban soạn thảo 19 dự án Luật, trong đó có nhiều dự án Luật quan trọng như: Luật Trưng cầu ý dân, Luật Tổ chức Viện kiểm sát, Luật Thi hành án dân sự, Bộ Luật Dân sự, Bộ Luật hình sự, Luật Ban hành văn bản Quy phạm pháp luật…
Hoạt động của Ban gắn chặt với các hoạt động, nhiệm vụ quan trọng, then chốt của HLGVN. Ban thường xuyên tổ chức tọa đàm, hội thảo và nghiên cứu góp ý xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật theo Chương trình xây dựng pháp luật, pháp lệnh hàng năm. Theo thống kê, nhiệm kỳ vừa qua, Ban đã tổ chức gần 100 Hội nghị, Hội thảo, Tọa đàm để tham gia góp ý xây dựng hàng trăm văn bản quy phạm pháp luật. Các hội thảo, tọa đàm mà Ban tổ chức được giới chuyên môn đánh giá là chuyên sâu, đưa ra những ý kiến đóng góp thiết thực cho quá trình xây dựng pháp luật.
Nói về hoạt động của Ban trong bối cảnh hiện nay, ông Nguyễn Văn Huệ (Trưởng Ban) chia sẻ: Ban được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Đảng đoàn, Ban Thường vụ cũng như các lãnh đạo của HLGVN. Ban hoạt động thuận lợi nhờ đội ngũ cán bộ, chuyên gia có kinh nghiệm, trình độ cao về pháp luật. Các hội thảo mà Ban tổ chức đều lựa chọn được đúng và trúng những vấn đề còn tồn tại, băn khoăn trong dự án Luật. Các Hội thảo được đánh giá rất chất lượng, nghiên cứu chuyên sâu, thu hút được nhiều chuyên gia pháp lý, các Luật gia, luật sư có kinh nghiệm và nhiệt huyết đến góp ý xây dựng.
Ông Huệ cũng cho hay: đã có rất nhiều ý kiến tại các hội thảo, hội nghị do Ban tổ chức được đưa vào các dự án luật quan trọng. Đặc biệt là các dự án luật như Luật Trọng tài thương mại, Luật Trưng cầu ý dân và hàng chục văn bản mà HLGVN được phân công soạn thảo.
Nhờ những nỗ lực đó của Ban mà nhiệm kỳ vừa qua, tập thể Ban và cá nhân đồng chí Trưởng Ban vinh dự được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen.
Hội Luật gia thành phố Hồ Chí Minh: Tích cực tham gia phản biện xã hội, góp phần nâng cao vị thế vai trò ảnh hưởng của Luật gia Việt Nam
Điểm nổi bật trong thành tích hoạt động của HLG TP.Hồ Chí Minh nhiệm kỳ vừa qua là tích cực tham gia phản biện xã hội. Theo đó, Hội Luật gia thành phố đã tích cực tham gia đầy đủ các Hội nghị phản biện, góp ý đối với các Dự thảo văn bản của Ủy ban nhân dân thành phố do Ủy ban Mặt trận Tổ quốc thành phố tổ chức như: Dự thảo “Đề án quy hoạch phát triển hệ thống vận tải hành khách công cộng TP.HCM đến năm 2025”; Dự thảo “Quyết định sửa đổi bổ sung một số điều quy định về bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi nhà nước thu hồi đất trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh”; Dự thảo “Quy định về bồi thường, hỗ trợ tái định cư và tạm cư đối với dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư trên địa bàn Thành phố”; Đề án “Giá dịch vụ thu gom rác tại nguồn, vận chuyển và xử lý đối với chất thải rắn sinh hoạt”; Đề án “Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh trở thành đô thị thông minh giai đoạn 2017 - 2020, tầm nhìn đến năm 2025, ....Đặc biệt là các dự thảo Đề án của Thành phố triển khai thực hiện Nghị quyết 54-NQ/QH14 ngày 24 tháng 11 năm 2017 của Quốc hội về Thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hồ Chí Minh như: Đề án “Điều chỉnh mức thu phí tạm dừng, đỗ xe ôtô trên lòng đường, hè phố trên địa bàn Thành phố; Đề án “Tăng mức thu phí bảo vệ môi trường đối với nước thải công nghiệp trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh”; Đề án “Tăng thu nhập cho cán bộ, công chức Thành phố”; Đề án “Chính sách thu hút chuyên gia, nhà khoa học và lao động, sáng tạo trẻ về công tác ở các Sở, Ban, ngành thành phố”; ...
Đại diện HLG TP. HCM cho chúng tôi biết: Hoạt động của HLG thành phố được sự ủng hộ mạnh mẽ của chính quyền địa phương, gắn bó chặt chẽ với các hoạt động của địa phương. Theo đó, Cấp ủy, chính quyền địa phương đã tăng cường quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và hỗ trợ về kinh phí, cơ sở vật chất, giao nhiệm vụ …tạo điều kiện thuận lợi cho Hội thực hiện tốt nhiệm vụ theo quy định của Điều lệ; đồng thời Hội cũng góp phần tích cực cùng với cấp ủy và chính quyền địa phương hoàn thành nhiệm vụ chính trị được giao.
Trong nhiệm kỳ, thực hiện yêu cầu của Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc thành phố và các cơ quan chức năng, Hội Luật gia thành phố và quận-huyện đã tham gia đóng góp ý kiến vào 93 Dự thảo Luật với nhiều hình thức như tổ chức tọa đàm, bằng văn bản, trực tiếp tại các hội nghị do cơ quan chức năng tổ chức, ….các ý kiến đóng góp của Hội được đánh giá có chất lượng. Ngoài việc đóng góp ý kiến vào các dự án Luật, Hội Luật gia các cấp còn tham gia đóng góp ý kiến vào các văn bản quy phạm pháp luật của địa phương, trong 5 năm đã đóng góp ý kiến 6.827 văn bản.
Hội viên HLG thành phố cũng tham gia hiệu quả vào hoạt động của các cơ quan tư pháp, góp phần cùng Ban Nội chính Thành ủy trong thực hiện giám sát, kiểm tra về công tác cải cách tư pháp tại thành phố Hồ Chí Minh. Trong nhiệm kỳ, Hội viên làm Hội thẩm nhân dân Tòa án các cấp đã tham gia xét xử 15.581 phiên tòa về hình sự, hành chính, dân sự, ...góp phần nâng cao chất lượng xét xử của Tòa án các cấp. Nhiều Hội viên được Tòa án các cấp mời làm Hòa giải viên, đối thoại viên của 09 “Trung tâm hòa giải - đối thoại” tại Tòa án nhân dân thành phố và 09 Toà án nhân dân quận-huyện thí điểm.
Trong nhiệm kỳ qua, Hội Luật gia thành phố và quận-huyện đã tích cực tham gia đầy đủ các hoạt động giám sát theo Kế hoạch của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp đề ra như tham gia 06 Đoàn giám sát của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố thực hiện tại 22 đơn vị quận-huyện, Sở-Ngành về nhiều nội dung như: công tác bầu cử đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân, công tác cải cách hành chính, công tác thu chi các nguồn quỹ vận động trong nhân dân, công tác giải quyết hồ sơ hành chính về chuyển mục đích sử dụng đất trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh....
Với những hoạt động đóng góp hiệu quả cho xã hội, trong nhiệm kỳ vừa qua, HLG thành phố HCM cũng là một trong những tập thể vinh dự được nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ.
Hội Luật gia tỉnh Quảng Ninh: Những thành tích đáng nể
Nghị quyết Đại hội lần thứ VII (2013-2018) của Hội Luật gia (HLG) Quảng Ninh đã chứng tỏ sự sáng suốt và đúng đắn khi xác định: “Xây dựng tổ chức Hội không ngừng vững mạnh, nâng cao bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp, năng lực chuyên môn, phát huy trí tuệ đội ngũ Luật gia; đổi mới phương thức và nội dung hoạt động trong việc tham gia xây dựng chính sách pháp luật, phổ biến giáo dục pháp luật, chính sách chủ trương của Đảng và Nhà nước; tích cực góp phần thực hiện cải cách hành chính; tham gia tư vấn pháp luật, phản biện xã hội; đề cao vai trò giám sát thi hành pháp luật, tham gia thực hiện tốt công tác hòa giải ở cơ sở; xây dựng đội ngũ luật gia đông đảo về số lượng, có đạo đức phẩm chất, tâm huyết, nhiệt tình, tinh thông nghề nghiệp”. Chính nhờ thế, quá trình thực hiện các nhiệm vụ được Đảng và Nhà nước giao, HLG Quảng Ninh đã thu được nhiều thành tựu đáng chú ý.
Thực hiện nhiệm vụ tham gia xây dựng chính sách pháp luật, các cấp Hội và Hội viên trong tỉnh xác định đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm. 5 năm qua, Hội đã tham gia ý kiến đóng góp xây dựng vào 41 dự án Luật, tăng 35% và trên 200 văn bản quy phạm pháp luật, tăng 15% so với 5 năm trước. Việc tham gia xây dựng chính sách pháp luật của Hội trong thời gian dài vừa qua được đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh đánh giá là tổ chức có trách nhiệm cao và tham gia xây dựng với chất lượng tương đối tốt.
HLG tỉnh Quảng Ninh cũng thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật với nhiều cách thức mới, mang lại hiệu quả rõ rệt. Hình thức tổ chức tuyên truyền phong phú, đa dạng như tuyên truyền miệng, tổ chức biên soạn, phát hành 59.300 tờ gấp pháp luật đến hội viên, học sinh và Nhân dân. Biên soạn 19 bản đề cương pháp luật cho báo cáo viên phục vụ trong các buổi phổ biến pháp luật. Các Chi hội và Hội viên trong các cơ quan truyền thông có nhiều hình thức phổ biến, tuyên truyền pháp luật phong phú như: mở các chuyên trang, chuyên mục tuyên truyền pháp luật, “Giải đáp pháp luật”, “Công nhân viên chức với pháp luật”, tuyên dương gương người tốt việc tốt trong thực thi pháp luật,… được tuyên truyền đều đặn trên Đài PTTH tỉnh, đài truyền thanh các huyện, thị xã, thành phố.
5 năm qua, các cấp Hội đã tổ chức được 2.110 cuộc phổ biến, giáo dục pháp luật với gần 100.000 lượt người dự. Các nội dung Luật được tuyên truyền chủ yếu là pháp luật lao động, Công đoàn, Luật BHXH, Luật Doanh nghiệp, Luật Phòng, chống ma túy…
Đáng chú ý, HLG tỉnh Quảng Ninh đã tư vấn, trợ giúp cho Công đoàn cấp trên cơ sở nộp hồ sơ khởi kiện ra Tòa án 07 doanh nghiệp do cố tình vi phạm chính sách pháp luật lao động, trốn đóng, nợ BHXH kéo dài. Hỗ trợ Liên đoàn Lao động TP. Hạ Long kí kết được Thỏa ước lao động tập thể nhóm 20 doanh nghiệp hành nghề du lịch - dịch vụ với 30 nội dung có lợi hơn cho người lao động so với quy định của pháp luật, bảo đảm quyền lợi cho 3.848 CNLĐ. Đây là Thỏa ước lao động tập thể nhóm đầu tiên trên địa bàn tỉnh được các cấp, ngành địa phương và Trung ương đánh giá cao.
Để triển khai hiệu quả công tác tư vấn pháp luật, tham gia giám sát, thực thi pháp luật, tham gia hòa giải ở cơ sở, Trung tâm tư vấn pháp luật của tỉnh Hội đã thành lập mới 3 chi nhánh Trung tâm tư vấn pháp luật đặt tại TP Móng Cái, TP Hạ Long và huyện Đầm Hà. 5 năm qua, Trung tâm tư vấn pháp luật và các chi nhánh trung tâm đã thực hiện tư vấn pháp luật tại chỗ và lưu động 563 vụ, việc cho 605 lượt người. Đối tượng chủ yếu là những người ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, những nơi có điều kiện kinh tế khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, những người lao động tự do. Nội dung tư vấn chủ yếu về tranh chấp đất đai, đền bù giải phóng mặt bằng, bảo hiểm xã hội, hôn nhân, nhất là kết hôn có yếu tố nước ngoài, vấn đề phân chia, thừa kế tài sản.
Việc tham gia giám sát thực thi pháp luật được tỉnh Hội thực hiện khá đều đặn, Theo đó, tỉnh Hội đã tham gia có trách nhiệm các cuộc giám sát Ủy ban nhân dân huyện, thị, thành phố và một số xã, phường, thị trấn trong tỉnh trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân; tham gia đối thoại với công dân khiếu kiện, khiếu nại do UBND tỉnh tổ chức. 5 năm qua, tỉnh Hội đã tư vấn giải quyết được 75 đơn thư khiếu nại của người lao động, 07 cuộc ngừng việc tập thể. Đặc biệt năm 2017, tỉnh Hội đã tham gia bảo vệ 2.163 lao động của Công ty TNHH Everbest Việt Nam chấm dứt hoạt động trước thời hạn đã được thanh toán đầy đủ chế độ (Tổng số tiền doanh nghiệp chi cho NLĐ là 46,8 tỷ đồng)…
HLG tỉnh Quảng Ninh cũng hoạt động hiệu quả trong công tác tham gia hòa giải ở cơ sở. 5 năm qua, các hòa giải viên đã tham gia hòa giải 1.649 vụ việc, tỷ lệ hòa giải thành đạt trên 80%, góp phần giữ gìn sự đoàn kết trong nội bộ nhân dân, tình làng nghĩa xóm, tình đoàn kết tương thân tương ái trong cộng đồng, mang đậm tính nhân văn, hoạt động vì mọi người trên cơ sở đạo đức xã hội và nền tảng pháp luật.
Và để ghi nhận những kết quả đã đạt được trong 5 năm qua, tháng 8/2019 mới đây, Chủ tịch Nước đã tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất cho HLG tỉnh Quảng Ninh.
Phan Minh
.
