Tính đến thời điểm này, huyện Lương Sơn cơ bản đạt được các tiêu chuẩn đô thị cấp thị xã, gồm: quy mô dân số; diện tích tự nhiên; đơn vị hành chính trực thuộc; cơ cấu và trình độ phát triển KT-XH. Huyện còn 3 tiêu chí chưa đạt cần hoàn thiện là: tỷ lệ số phường trên tổng số đơn vị hành chính cấp thị xã; được công nhận là đô thị loại IV và tỷ lệ lao động phi nông nghiệp khu vực nội thị. Theo lộ trình, năm 2024, huyện sẽ hoàn thiện nhiệm vụ và đồ án quy hoạch chung đô thị Lương Sơn trình Bộ Xây dựng thẩm định; lập chương trình phát triển đô thị Lương Sơn và tập trung thực hiện các dự án ưu tiên đầu tư, hoàn thiện các tiêu chí của thị xã. Năm 2025, lập đề án thành lập thị xã Lương Sơn và 6 phường báo cáo UBND tỉnh trình Chính phủ.
Cùng với thực hiện các tiêu chí chung xây dựng đô thị loại IV, huyện Lương Sơn đang xây dựng 6 xã trở thành đơn vị hành chính cấp phường. Trong đó, thị trấn Lương Sơn, xã Nhuận Trạch, xã Cư Yên đạt 8/13 tiêu chuẩn; xã Tân Vinh đạt 9/13 tiêu chuẩn; xã Lâm Sơn đạt 6/13 tiêu chuẩn; xã Hòa Sơn đạt 7/13 tiêu chuẩn đơn vị hành chính cấp phường. Các đơn vị chủ yếu chưa đạt được tiêu chuẩn về cơ sở hạ tầng thương mại, đất cây xanh sử dụng công cộng, đất công trình văn hóa - thể thao, tỷ lệ trục đường chiếu sáng, tỷ lệ đô thị được cấp nước sạch tập trung...Bên cạnh đó; huyện cần quan tâm, huy động đầu tư để quy hoạch điểm thu gom rác thải và xây dựng nhà máy xử lý rác thải. Nâng cấp các tuyến đường huyện và đường xã, thị trấn, mở thêm các trục dọc, ngang phục vụ kết nối đối nội, đối ngoại; phát triển các khu đô thị, khu dân cư theo hướng đô thị xanh, sinh thái. Chú trọng công tác quy hoạch đô thị, nhất là quy hoạch cây xanh, chợ... Huy động và tập trung nguồn lực đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án trọng điểm như: đường kết nối thị trấn Lương Sơn - Xuân Mai, đường Trần Hưng Đạo đến trung tâm huyện Lương Sơn, đường Tiểu khu 6 thị trấn Lương Sơn, Sân vận động huyện Lương Sơn; các công trình kè chống sạt lở, nạo vét gia cố sông Bùi; công viên, quảng trường và Trung tâm hội nghị huyện Lương Sơn...
Về Quy hoạch chung đô thị Lương Sơn đến năm 2045: Ngày 23/4/2024, Bộ Xây dựng đã ban hành Báo cáo số 92/BC-BXD về việc thẩm định nhiệm vụ quy hoạch chung đô thị Lương Sơn đã trình Văn phòng Chính phủ. Huyện đạt thêm 01 điểm (về tiêu chí tỷ lệ chất thải y tế được xử lý, tiêu hủy, chôn lấp an toàn sau xử lý, tiêu hủy) tăng từ 74,25 điểm lên 75,25 điểm, huyện Lương Sơn đã đạt tiêu chí về đô thị loại IV.
Theo kế hoạch; năm 2024 hoàn thiện nhiệm vụ và Đồ án Quy hoạch chung đô thị Lương Sơn trình Bộ Xây dựng thẩm định, Chính phủ phê duyệt trong quý IV/2024; lập chương trình phát triển đô thị Lương Sơn trình Sở Xây dựng thẩm định UBND tỉnh phê duyệt quý IV/2024; tập trung thực hiện các dự án ưu tiên đầu tư, hoàn thiện nâng cao các tiêu chí theo quy định tiêu chí của thị xã. Năm 2025 lập đề án công nhận đô thị loại IV của đô thị Lương Sơn trình Bộ Xây dựng thẩm định, phê duyệt trong quý I/2025; lập đề án công nhận các xã đạt tiêu chí phường trình Bộ Xây dựng thẩm định, phê duyệt trong quý II/2025; lập đề án thành lập thị xã Lương Sơn và 6 phường báo cáo UBND tỉnh trình Bộ Nội vụ, Chính phủ và Ủy ban thường vụ Quốc hội quý III/2025. Tập trung thực hiện các dự án ưu tiên đầu tư, hoàn thiện nâng cao các tiêu chí theo quy định tiêu chí của thị xã.
Để thực hiện hiệu quả công tác quy hoạch đô thị và phát triển đô thị trên địa bàn huyện, phấn đấu đến năm 2025 huyện Lương Sơn đạt tiêu chuẩn đơn vị hành chính cấp thị xã, UBND huyện Lương Sơn đã tích cực, chủ động triển khai lập đồ án Quy hoạch chung đô thị Lương Sơn đến năm 2045; 6 đồ án quy hoạch phân khu đô thị các xã dự kiến phát triển thành phường và 3 đồ án tài trợ quy hoạch phân khu chức năng; 31 đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500.
Đến nay, Sở KH&ĐT đã có báo cáo thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu lập đồ án Quy hoạch chung đô thị Lương Sơn. Sở Xây dựng đã thẩm định (lần 3) đối với 6 đồ án quy hoạch phân khu đô thị; UBND huyện hiện đang chỉ đạo cơ quan chuyên môn và đơn vị tư vấn phối hợp chỉnh sửa theo ý kiến Hội đồng thẩm định quy hoạch.
Đối với các đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, UBND huyện đã phê duyệt 6 quy hoạch chi tiết (quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 khu nhà ở Giếng Xạ 2 (xã Cư Yên); quy hoạch tổng thể mặt bằng tỷ lệ 1/500 khu dân cư Đồng Sẽ (xã Nhuận Trạch); phê duyệt điều chỉnh quy hoạch tổng mặt bằng khu tái định cư cho các hộ liền kề nhà máy xi măng Trung Sơn (giai đoạn 1); phê duyệt điều chỉnh cục bộ đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 khu đấu giá quyền sử dụng đất tại xóm Mỏ và tiểu khu 8 (thị trấn Lương Sơn); quy hoạch tổng mặt bằng tỷ lệ 1/500 khu nhà ở số 1, xã Nhuận Trạch; nhiệm vụ quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 khu đấu giá và kết hợp tái định cư trên địa bàn xã Cao Dương. Tiếp tục triển khai thực hiện 25 đồ án quy hoạch chi tiết các khu đô thị, khu nhà ở phục vụ công tác đấu thầu và đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định, đặc biệt là quy hoạch chi tiết khu trung tâm hành chính huyện làm cơ sở lập các dự án đầu tư hoàn thiện cơ sở hạ tầng, đảm bảo các tiêu chí, tiêu chuẩn đơn vị hành chính cấp thị xã.
Những nỗ lực của huyện trong công tác quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng trên địa bàn bước đầu có nhiều chuyển biến tích cực. Để thực hiện hiệu quả công tác quy hoạch đô thị và phát triển đô thị trên địa bàn huyện; huyện Lương Sơn cần thường xuyên phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành nhằm rà soát lại các quy định pháp luật có liên quan, từ đó tham mưu, đề xuất với các cấp để có hướng giải quyết kịp thời khó khăn, vướng mắc một cách hiệu quả, đúng quy định pháp luật. Rà soát, đánh giá lại tính phù hợp và tính khả thi của các đồ án quy hoạch phân khu, đồ án quy hoạch chi tiết.
