Trung Quốc được cho là đang trong quá trình mua sắm các thiết bị để thu thập ADN trên quy mô lớn ở Tân Cương nhằm đối phó tình trạng bất ổn ở khu vực này.
Nhật báo Bưu Điện Hoa Nam Buổi Sáng (SCMP) ngày 16-5 đưa tin Trung Quốc dường như đang thực hiện các bước đi đầu tiên để phục vụ việc thu thập trên quy mô lớn các mẫu ADN từ người dân sinh sống ở Tân Cương.
Cảnh sát Tân Cương xác nhận họ đang trong quá trình mua các trang thiết bị để phân tích ADN với trị giá ít nhất 8,7 triệu USD. Việc mua các thiết bị kiểm tra ADN ở Tân Cương được xác nhận bởi một quan chức trong cục cảnh sát địa phương. Trong số những thiết bị này có các hệ thống thu thập giọng nói, hệ thống ảnh 3D …
Các nhà quan sát nhân quyền cho rằng chương trình thu thập ADN sẽ được Trung Quốc sử dụng như một biện pháp để tăng cường kiểm soát chính trị ở khu vực bất ổn này. Thông tin trên được công bố sau khi nhà chức trách Trung Quốc hồi năm 2016 yêu cầu người dân Tân Cương nộp mẫu ADN, dấu vân tay và bản thu âm giọng thì mới có thể làm hộ chiếu hoặc đi ra nước ngoài.
Yves Moreau, nhà sinh học chuyên về phân tích gen tại ĐH Leuven (Bỉ), cho biết nếu được sử dụng hết công sức, thiết bị mới này có thể được dùng để lưu trữ lên tới 10.000 mẫu ADN và khoảng vài triệu mẫu trong một năm.
Tân Cương giáp với một số nước bất ổn ở Trung Á, trong đó có Afghanistan. Tại khu tự trị này đã xảy ra nhiều vụ đánh bom, tấn công bằng dao và xe trong các năm qua. Các đối tượng có xu hướng ly khai đến từ cộng đồng dân tộc Duy Ngô Nhĩ được cho là lực lượng đứng sau những vụ bạo lực này.
Trung Quốc những năm qua tìm cách đối phó tình trạng bất ổn ở Tân Cương và đưa ra nhiều biện pháp gần đây. Trong số các biện pháp này có việc bắt buộc lắp thiết bị định vị trên phương tiện di chuyển ở một số khu vực ở Tân Cương, treo thưởng cho những ai có các đề xuất chống khủng bố, cấm phụ nữ mang khăn che mặt và đàn ông để râu dài.
Các dữ liệu ADN được lưu trữ sẽ đại diện cho mỗi cá nhân. Chúng có thể được thu thập từ máu, nước bọt hoặc tóc.
Những mẫu chứa ADN như thế này đã được các cơ quan thực thi pháp luật trên thế giới sử dụng làm bằng chứng trong các vụ khởi tố hình sự hoặc giám sát kẻ phạm tội. Ở Mỹ, pháp luật quy định việc thu thập ADN giới hạn ở những người đã bị bắt. Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) hiện có 12,8 triệu người phạm tội nằm trong danh sách có lưu trữ ADN của cơ quan này. Con số trên chiếm khoảng 4% dân số của Mỹ. Các số liệu tương tự tại Anh là 5,2 triệu người (8% dân số).
Trong khi đó, dữ liệu ADN của Trung Quốc hiện lưu trữ thông tin của khoảng 3% dân số. Nước này đã bắt đầu thu thập hồ sơ ADN hồi năm 1989. “Tân Cương là một khu vực chịu sự giám sát cao. Việc thu thập các thông tin trên quy mô lớn mà không liên quan tới các cuộc điều tra hình sự sẽ mở đường cho một cuộc kiểm soát với mức độ gắt gao hơn” - nhà nghiên cứu Maya Wang, đến từ Tổ chức Quan sát nhân quyền (HRW), bình luận.
Theo Plo
