Gần đây, dư luận xôn xao bởi một tòa nhà lớn ở giữa trung tâm đô thị TP. Hạ Long đã xây dựng vượt tầng trái phép. Mức độ vi phạm đã rõ, tuy nhiên từ những sai phạm ở tòa nhà này còn bộc lộ sự bất cập trong điều chỉnh quy hoạch chung hiện nay ở TP. Hạ Long. Trong lúc các cơ quan chức năng Quảng Ninh đang tìm giải pháp khắc phục hậu quả … , Hiệp hội doanh nghiệp tỉnh Quảng Ninh đã đề xuất giải pháp tháo gỡ tránh lãng phí và phát huy hiệu quả đầu tư của doanh nghiệp trên cơ sở đảm bảo về quy hoạch tổng thể và tầm nhìn phù hợp xu thế phát triển chung của TP. Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh trong tương lai.
Nhận thức pháp luật hạn chế, DN thi công vượt tầng sai giấy phép xây dựng
Ngày 17/8/2016, Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ninh cấp Giấy phép số 321 cho Dự án Khách sạn, văn phòng và dịch vụ thương mại Hương Lan do Cty CP Thương mại - Dịch vụ Hương Lan (Cty Hương Lan) làm chủ đầu tư; công trình xây dựng ở phường Trần Hưng Đạo, TP Hạ Long. Tòa nhà có tổng diện tích sàn xây dựng (bao gồm cả 2 tầng hầm) là 11.950,6m2, với tổng chiều cao gần 73m, gồm 20 tầng (trong đó có 4 tầng đế, 16 tầng tháp) và 2 tầng hầm; tổng mức đầu tư gần 49 tỷ đồng; thời gian thực hiện 2016-2019. Tuy nhiên, trong quá trình xây dựng chủ đầu tư đã thi công sai GPXD, chủ động cất lên 25 tầng. Cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ninh đã kiểm tra, có xử phạt hành chính. Ngày 25/3, Sở Xây dựng Quảng Ninh đã thu hồi GPXD cấp cho Cty Hương Lan.
Căn cứ Luật Xây dựng 2014, tại mục B, khoản 1, Điều 98 về điều chỉnh GPXD nêu “Thay đổi một trong các yếu tố về vị trí, diện tích xây dựng; quy mô chiều cao, số tầng của công trình và các yếu tố khác ảnh hưởng đến kết cấu chịu lực chính”. Nhưng khi điều chỉnh phải tuân thủ Điều 2, Hồ sơ điều chỉnh GPXD gồm: “… d, Báo cáo kết quả thẩm định và văn bản phê duyệt thiết kế điều chỉnh (trừ nhà ở riêng lẻ) của chủ đầu tư, trong đó phải có nội dung về đảm bảo an toàn chịu lực, an toàn phòng cháy, nổ, bảo vệ môi trường”.
Tuy nhiên, theo quy hoạch chung của TP Hạ Long mới được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, dãy phố này các tòa cao ốc cao 35 tầng. Theo quan sát, toàn bộ khu vực xung quanh của dự án Hương Lan cũng như dọc đường Trần Hưng Đạo, hầu hết các tòa nhà bên cạnh đều có chiều cao từ 30 tầng trở lên. Như vậy, công trình này không chỉ thấp so với công trình xung quanh mà còn đúng quy hoạch, không gây khiếu kiện, không ảnh hưởng đến không gian chung của thành phố. Đối chiếu theo Quyết định số 702/QĐ-TTg ngày 7/6/2019, dự án Hương Lan được xây dựng đúng mục đích sử dụng đất, công trình đã thực hiện đầy đủ các trình tự, thủ tục về đất đai, quy hoạch, thiết kế, đánh giá tác động môi trường.
Được biết, đây là dự án với chức năng là khách sạn, văn phòng và dịch vụ thương mại - dịch vụ không chỉ của TP Hạ Long mà còn là bộ mặt cửa ngõ của tỉnh Quảng Ninh. Như vậy, nếu chiều cao của công trình đó phù hợp với quy hoạch rồi thì không nhất thiết phải đập đi 5 tầng sai so với GPXD. Bởi trong quy định của pháp luật về cấp GPXD vẫn cho phép các cơ quan cấp phép được điều chỉnh giấy phép đối với 1 công trình xây dựng xét thấy phù hợp cảnh quan, xu thế phát triển và đảm bảo an toàn về kết cấu nền móng …
Trao đổi với Phóng viên, bà Nguyễn Thị Bình - Chủ tịch HĐQT Cty Hương Lan cho biết: “Công trình đã dừng thi công đến nay đã gần 7 tháng, các nhà thầu liên tục thúc giục công nợ. Hiện doanh nghiệp đang mỗi tháng phải trả lãi suất là hơn 1 tỷ đồng, gần 100 lao động làm việc ổn định tại đây phần lớn đã phải nghỉ việc, đang chưa biết đi đâu về đâu? Từ những suy nghĩ chủ quan cho rằng các tòa nhà bên cạnh đã có quy hoạch từ 30 tầng trở lên, mình đang tiện các nhà thầu, vốn vay ngân hàng nên cứ xây rồi xin hoàn thiện thủ tục sau nên đã tự ý xây dựng thêm 5 tầng nữa. Đến giờ doanh nghiệp đã nhận ra hậu quả từ việc không hiểu biết pháp luật về đầu tư – xây dựng, thực sự cảm thấy hoang mang, bế tắc. Bởi nếu không nhận được sự tạo điều kiện từ phía các cơ quan chức năng tháo gỡ khó khăn thì doanh nghiệp có thể sẽ phá sản. Số lao động dự kiến sau khi hoàn thành dự án đi vào hoạt động sẽ thu hút lao động địa phương là hơn 200 người với mức thu nhập bình quân 7 triệu đồng/tháng cũng sẽ không thành hiện thực, dự án không phát huy được hiệu quả tích cực và cũng đồng nghĩa doanh nghiệp không thu hồi vốn, trả nợ dẫn đến phá sản.
Giải pháp nào tháo gỡ phù hợp?
Trước những vi phạm của dự án Hương Lan, lãnh đạo Sở Xây dựng Quảng Ninh cho biết: “Do chủ đầu tư đã triển khai xây dựng công trình sai GPXD được cấp, còn các cơ quan chức năng đã thiếu kiên quyết, biện pháp để giải quyết dứt điểm sai phạm này. Nguyên nhân trước hết là do chủ đầu tư đã không thực hiện các quy định pháp luật về đầu tư – xây dựng, nhận thức về thực hiện pháp luật đầu tư – xây dựng hạn chế, khi điều chỉnh quy mô xây dựng công trình để nâng cao chất lượng dịch vụ đã không báo cáo cấp có thẩm quyền kịp thời.
Đồng hành cùng doanh nghiệp, Ban chấp hành Hiệp hội doanh nghiệp tỉnh Quảng Ninh cũng lên tiếng bảo vệ quyền lợi thành viên bằng những ý kiến cho rằng: Đành rằng, việc xây dựng sai GPXD là do chủ đầu tư. Tuy nhiên phải đảm bảo hoàn thiện pháp lý và sự công bằng một cách khách quan tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp cần căn cứ vào thực tế công trình với các yêu cầu về quy hoạch đô thị, kỹ thuật, mỹ thuật công trình, các vấn đề an toàn xây dựng và cảnh quan môi trường.
Với mong muốn doanh nghiệp tư nhân phát triển đóng góp chung vào phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Quảng Ninh, ông Phạm Văn Thể - Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp Quảng Ninh đề xuất: “Về trường hợp của doanh nghiệp Hương Lan, rất mong tỉnh Quảng Ninh xem xét tạo điều kiện tháo gỡ cho doanh nghiệp. Nếu không ảnh hưởng gì đến cảnh quan chung của thành phố, nhất là khu đường Trần Hưng Đạo các tòa cao ốc phải cao hơn 1 chút nữa mới đẹp. Vừa qua, tỉnh họp có chỉ đạo nếu đầu tư tòa nhà cao ốc thì phải từ 30 tầng trở lên. Bây giờ kiểm tra chất lượng kết cấu từ 20 tầng lên 25 tầng nếu đảm bảo chất lượng thì rất mong nhận được sự chia sẻ, ủng hộ tạo điều kiện của các cấp lãnh đạo để cứu cánh cho một doanh nghiệp kinh doanh đúng mục đích, thoát khỏi bờ vực phá sản”.
Ngày 28/8/2019, UBND tỉnh Quảng Ninh có Văn bản số 6245/UBND-XD giao cho Sở Xây dựng chủ trì phối hợp với UBND TP Hạ Long, cùng các đơn vị có liên quan kiểm tra thực tế hiện trường và đối chiếu với các hồ sơ quy hoạch, thiết kế, giấy phép xây dựng, chủ đầu tư... được phê duyệt để xác định cụ thể các vi phạm (nếu có); để xử lý theo thẩm quyền hoặc đề xuất UBND tỉnh xử lý theo thẩm quyền đối với các vi phạm.
Được biết trong quá trình xây lắp, chủ đầu tư thi công sai nội dung cấp phép, Sở Xây dựng phát hiện đã đề nghị TP Hạ Long xử lý theo quy chế phối hợp quản lý trật tự xây dựng, ban hành kèm theo Quyết định số 34/2018/QĐ-UBND của tỉnh Quảng Ninh. UBND TP Hạ Long đã xử phạt vi phạm hành chính, yêu cầu chủ đầu tư dừng thi công và nộp lại giấy phép xây dựng. Tuy nhiên, chủ đầu tư đã chấp hành nhưng sự đã rồi, công trình đã xây xong phần thô, hoàn thiện mặt đứng; phần lỗi do cơ quan quản lý thiếu đôn đốc, thiếu kiên quyết, thiếu biện pháp để giải quyết dứt điểm.
Mặc dù vậy, công trình sai phạm này cho thấy sự bất cập trong quản lý quy hoạch xây dựng, khi có sự điều chỉnh quy hoạch chung. Công tác cấp phép xây dựng thay đổi kiến trúc công trình, chưa theo kịp bước phát triển mới sau quy hoạch. Tỉnh Quảng Ninh cần rà soát lại các quy hoạch nhỏ lẻ, có ngay những giải pháp tránh những công trình rơi vào tình trạng sai phép khi thay đổi quy hoạch chung, gây thiệt hại cho nhà đầu tư và gây bức bối dư luận xã hội.
Thành Chung
