Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh khẳng định không có lợi ích nhóm trong các dự án thép và dự án thép Cà Ná vì phát triển bền vững, không phải câu chuyện đánh đổi môi trường.
Sáng 15-11, trả lời chất vấn của Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Phạm Thị Minh Hiền (Phú Yên) về việc bổ sung dự án thép Cà Ná vào quy hoạch, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhiều lần khẳng định vấn đề này đã được thực hiện nghiêm túc, đầy đủ theo quy định của pháp luật với sự tham gia của các bộ ngành liên quan.
Là người đầu tiên đặt câu hỏi với tư lệnh ngành Công Thương về các dự án thép và bảo vệ môi trường thời kỳ “hậu Formosa”, ĐB Phạm Thị Minh Hiền thẳng thắn cho rằng trong khi trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan đến vụ việc của Formosa chưa được làm rõ một cách quyết liệt thì Bộ Công Thương tiếp tục bổ sung quy hoạch dự án Thép Cà Ná của Tập đoàn Hoa Sen tại Ninh Thuận là điều bất thường, bất chấp sự phản đối gay gắt của dư luận, bất chấp sự lo lắng hoang mang của người dân và bất chấp sự phản biện, cảnh báo mạnh mẽ của các chuyên gia kinh tế, môi trường về nguy cơ ô nhiễm môi trường biển không chỉ ở vùng biển Ninh Thuận mà còn ở các vùng biển lân cận trong đó có Khánh Hoà, Phú Yên. “Tôi đề nghị Bộ trưởng trả lời thẳng, trả lời thật với cử tri cả nước dù chỉ là bổ sung quy hoạch nhưng dự án đã đi ngược lại với chủ trương của Chính phủ là đánh đổi môi trường. Vậy có hay không việc xuất hiện lợi ích nhóm trong bổ sung quy hoạch dự án?”.
Trước cách đặt vấn đề quyết liệt của ĐBQH, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nói: “Tôi dám khẳng định công khai ở diễn đàn này là chúng ta không đánh đổi môi trường để lấy dự án công nghiệp bằng mọi giá và cũng không có chuyện các dự án thép đưa ra để đánh đổi về môi trường”. Giải thích về quan điểm này, Bộ trưởng cho biết đối với thép cơ bản, đặc biệt là thép thô để phục cán, luyện thép và đầu ra là sắt các loại phục vụ phát triển các ngành kinh tế chúng ta hầu như chưa có, ngoại trừ một số doanh nghiệp như Hoà Phát, Tổng công ty Thép… đã có một số dự án nhưng quy mô rất nhỏ. Mỏ sắt Thạch Khê có quy mô rất lớn khai thác tốt quặng sắt thì có thể đóng góp vào mức tăng trưởng hàng năm 0,3-0,4% GDP. Mục tiêu của chúng ta là bên cạnh ổn định phát triển kim ngạch xuất nhập khẩu phải đảm bảo sự ổn định phát triển các ngành công nghiệp cơ khí chế tạo bao gồm cả các ngành công nghiệp quốc phòng. Vì vậy, quan điểm của Chính phủ là phát triển bền vững tất cả các lĩnh vực, công nghiệp phải ưu tiên khai thác các nguồn tài nguyên và đảm bảo phát triển của các ngành công nghiệp cơ bản.
Trả lời thẳng vào nghi vấn có lợi ích nhóm, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nói “Tôi khẳng định không phải vấn đề lợi ích nhóm. Tại sao lại là lợi ích nhóm ở đây nếu chúng ta đang hướng tới phát triển một cách hài hoà bền vững của các ngành kinh tế để đảm bảo nguyên liệu cho các ngành công nghiệp quan trọng, khai thác một cách hợp lý và bền vững các nguồn tài nguyên quốc gia. Chúng ta đang hướng tới phát triển các tập đoàn, doanh nghiệp của quốc gia của Việt Nam để có điều kiện khai thác tốt nếu đáp ứng được các yêu cầu về bảo vệ môi trường thì tại sao chúng ta phải hạn chế điều đó?”
Không chỉ dừng ở việc nêu những bất thường của cơ quan quản lý trong việc bổ sung dự án thép Cà Ná vào quy hoạch, ĐB Phạm Thị Minh Hiền còn truy đến cùng vấn đề khi đặt câu hỏi: “Có hay không Bộ đã và đang chạy theo doanh nghiệp để làm dự án. Đầu tư theo quy hoạch hay là quy hoạch theo đầu tư?. Với tư duy khoa học của các chuyên gia kinh tế, môi trường đã nhận định, cảnh báo về dự án này với hậu quả của người dân vô tội của các tỉnh miền Trung đang nhận lấy…. Và với phát biểu của Bộ trưởng, về phát triển kinh tế và ô nhiễm môi trường trong thời gian vừa qua đó là bất chấp việc đánh đổi hay huỷ hoại môi trường là một tội ác. Vậy, việc bất chấp những phản biện khoa học, tâm huyết của các chuyên gia để cơ quan chức năng bổ sung quy hoạch dự án này có được xem là hành vi dẫn đến tội ác hay không?”
Trả lời vấn đề ĐB nêu, Bộ trưởng Công Thương nói rõ hơn về việc bổ sung dự án thép Cà Ná vào quy hoạch. Cụ thể, quy hoạch ngành thép đã có từ năm 2011 và dự án thép Cà Ná tại Ninh Thuận đã được phê duyệt với chủ đầu tư là Tổng công ty Công nghiệp tàu thuỷ Vinashin phối hợp với một nhà đầu tư nước ngoài. Quy hoạch này đã được làm các quy trình thủ tục, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt và có báo cáo Đánh giá tác động môi trường. Năm 2008-2009, dự án không được tiếp tục thực hiện vì năng lực tài chính của chủ đầu tư có vấn đề sau khủng hoảng tài chính nên dự án này đã được đưa ra khỏi quy hoạch. Cuối năm 2015, dự án tiếp tục được nghiên cứu và tập đoàn Tôn Hoa Sen làm việc với tỉnh Ninh Thuận đề xuất đưa vào quy hoạch thép mới, đồng thời xin chủ trương đầu tư để thực hiện dự án mới với những cam kết, đề xuất đảm bảo về môi trường thông qua công nghệ và những nội dung đầu tư. Căn cứ vào yêu cầu thực tiễn phát triển công nghiệp thép và quy hoạch, Bộ Công Thương đã tổ chức khảo sát, làm việc với Ninh Thuận đánh giá về hiện trạng, khảo sát tại địa điểm và năng lực của nhà đầu tư để bổ sung dự án vào quy hoạch. Bộ trưởng nhấn mạnh đây mới chỉ là điều chỉnh về quy hoạch. Dự án chỉ xây dựng trên cơ sở đánh giá những lợi thế của chúng ta và phù hợp về mặt địa điểm để phục vụ dự án chứ không phải dự án đầu tư đã được phê duyệt.
“Có ý kiến nói rằng có đánh đổi muối của Cà Ná để lấy thép hay không. Chúng tôi cho rằng đây không phải chuyện đánh đổi mà là quan điểm phát triển bền vững, phát triển hài hoà của nền kinh tế khai thác những lợi thế của đất nước. Vì vậy dự án đã được xem xét một cách cẩn trọng đầy đủ các quy trình, sau đó được phê duyệt ở quy hoạch thép mới nhất. Tuy nhiên để đảm bảo việc đầu tư dự án có hiệu quả và đặc biệt là trên cơ sở bảo vệ được môi trường, Thủ tướng đã giao trách nhiệm cho các bộ ngành phải phối hợp làm rõ với chủ đầu tư và địa phương về tất cả các nội dung chi tiết liên quan đến báo cáo tiền khả thi cũng như khả thi của dự án. Có nghĩa là những chi tiết liên quan đến công nghệ, thiết bị, xử lý chất thải bảo vệ môi trường, hiệu suất của dự án kể cả hiệu suất về năng lực sử dụng và hàng loạt vấn đề khác sẽ được xem xét thẩm định và phê duyệt. Lúc đó, dự án mới có hiệu quả pháp lý”- Bộ trưởng Công Thương khẳng định.
Bộ trưởng cũng cho biết hiện nay không chỉ có dự án thép Cà Ná mà còn có dự án thép Dung Quất cũng đang đề xuất đầu tư.
Bộ trưởng có hứa sẽ từ chức?
Trước phần trả lời mạch lạc của Bộ trưởng Công Thương, ĐB Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre) dẫn lại lời hứa của Chủ tịch Tập đoàn Hoa Sen Lê Phước Vũ “Nếu sai phạm thì giao toàn bộ tài sản cho Thủ tướng”, và đặt câu hỏi với Bộ trưởng Tuấn Anh:“Nếu sau này có hệ luỵ, Bộ trưởng có hứa sẽ từ chức trước Quốc hội hay không?”.
Bộ trưởng Công Thương sẽ trả lời câu trả lời trên trong chương trình họp chiều nay.
Ở cương vị Bộ trưởng Công Thương trong thời gian hơn 7 tháng, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh là người đầu tiên đăng đàn trả lời chất vấn trước Quốc hội và đã nhận được 22 chất vấn của ĐBQH liên quan đến dự án đầu tư ngàn tỉ đồng vốn Nhà nước nhưng thua lỗ, lãng phí; kiểm soát bán hàng đa cấp, quản lý thị trường, giải pháp củng cố hệ thống bán lẻ và chính sách phát triển ngành công nghiệp ôtô. Trong phiên chất vấn sáng nay, một số ĐBQH tỏ ra chưa hài lòng vì Bộ trưởng chưa trả lời thẳng vào vấn đề được đại biểu nêu.
Theo NLD
