Tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế
Ngày 24/10, các đại biểu thảo luận tại tổ về tình hình kinh tế xã hội, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đã dành thời gian phân tích về cải cách tiền lương.
Theo bà Trà, tại kỳ họp này, Quốc hội sẽ chính thức thông qua việc cải cách chính sách tiền lương. Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết, đây là một điểm nhấn và là một dấu ấn của Quốc hội kỳ này, vừa mang tính lịch sử, vừa mang tính thời sự, tạo ra tâm trạng phấn khởi trong xã hội, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức.
Nhấn mạnh những việc đã làm được, bà Trà khẳng định, trong thời gian vừa qua, các cấp, ngành, các địa phương đã rất nỗ lực để tạo nguồn cho cải cách chính sách tiền lương trong bối cảnh rất khó khăn.
Điểm nhấn thứ nhất, theo Bộ trưởng Nội vụ, trong mấy năm qua, do tác động của đại dịch Covid-19, hệ lụy của đại dịch Covid-19, hệ lụy của tác động kép từ tình hình thế giới cũng như trong nước nền kinh tế vô cùng khó khăn nhưng chúng ta vẫn quyết tâm "thắt lưng buộc bụng" để có được nguồn như Thủ tướng đã báo cáo là 560.000 tỷ đồng để phục vụ cho cải cách tiền lương đến năm 2026. "Đây là sự nỗ lực rất lớn của cả hệ thống chính trị", bà Trà nêu.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà.
Điểm nhấn thứ hai, theo bà Trà đó là chúng ta đã rất nỗ lực trong việc sắp xếp lại tổ chức bộ máy và tinh gọn biên chế. Đây là một cuộc cách mạng trong việc sắp xếp tổ chức bộ máy và tinh giản biên chế từ trước đến nay.
Thứ ba, đã tập trung để hoàn thiện hệ thống thể chế về công vụ, từ những quy định sửa đổi luật, các Nghị quyết của Quốc hội đến ban hành các Nghị định để cơ cấu lại và xây dựng lại một nền công vụ cho phù hợp với yêu cầu của tình hình mới.
Nói về những việc cần làm tới đây, Bộ trưởng Nội vụ nêu rõ, phải nhận thức rằng cải cách chính sách tiền lương không chỉ nâng cao đời sống của người hưởng lương và gia đình của họ, mà một trong những nhiệm vụ, mục tiêu vô cùng quan trọng của việc này là nâng cao năng suất lao động, năng lực cạnh tranh quốc gia, tạo động lực để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Ngoài ra, cũng phải thực hiện thêm một mục tiêu đó là cơ cấu lại, nâng cao đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; sắp xếp lại đầu mối tổ chức bộ máy đảm bảo tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng được yêu cầu của cải cách tiền lương.
Xây dựng hệ thống bảng lương
Về nội dung cải cách tiền lương, bà Trà cho biết, cải cách chính sách tiền lương là một tư duy đột phá hoàn toàn, phù hợp với xu thế của thế giới hiện nay và phù hợp với kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa của nước ta. Vì thế, xây dựng hệ thống bảng lương theo nội dung gồm 4 ý.
Xác định và trả lương theo vị trí việc làm và theo chức danh lãnh đạo, quản lý. “Đây là một vấn đề mới, thay thế hoàn toàn bảng lương theo hệ số lương tồn tại từ năm 2004. Qua 4 lần cải cách nhưng chưa có lần nào đồng bộ, toàn diện, căn bản như lần này. Đây là một chính sách lương mới nhưng rất tiến bộ, công bằng, thực sự hài hòa và hợp lý”, Bộ trưởng nêu rõ.
Thêm nữa, theo bà Trà cải cách chính sách tiền lương đợt này, gần như chúng ta cơ cấu lại để tính tỉ lệ lương cơ bản, tỉ lệ cho phần phụ cấp và loại hết những cơ chế, chính sách tiền lương đặc thù, chỉ còn lại bảng lương cơ bản và lương phụ cấp, bổ sung thêm 10% mức lương cơ bản để cho thủ trưởng cơ quan, đơn vị thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ là thưởng cho cán bộ, công chức, viên chức hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
Đây là một vấn đề rất mới, giao nhiệm vụ này trực tiếp cho thủ trưởng cơ quan, đơn vị. Như vậy, nội dung cải cách chính sách tiền lương đợt này có rất nhiều những vấn đề mới, hết sức phù hợp với xu thế công bằng và tiến bộ.
Tuy nhiên, theo bà Trà, việc này cũng sẽ dẫn đến một vấn đề là có khoảng 36 đơn vị ngành sẽ không còn được hưởng chính sách lương đặc thù. “Nếu như làm bảng lương chạy ngang thì có những cơ quan có thể giảm sút khoảng 50%. Song, theo tinh thần của Nghị quyết số 27 chúng ta sẽ bảo lưu”, bà Trà cho hay.
Cải cách chính sách tiền lương là một tư duy đột phá.
Theo Bộ trưởng, chúng ta mới chuẩn bị được nguồn đến năm 2026, còn sau năm 2026, nếu không nỗ lực thì sẽ khó thực hiện được. Bởi vì, bắt đầu thực hiện từ ngày 1/7/2024 và sau năm 2024 thì tăng tiếp khoảng 7% cho việc trượt giá cũng như tăng GDP.
Do vậy, người đứng đầu Bộ Nội vụ đề nghị, trong những năm tới, để thực hiện được mục tiêu là có được nguồn để thực hiện cải cách chính sách tiền lương một cách bền vững và đảm bảo được tốc độ tăng trưởng hàng năm cần phải tập trung để tạo ra được nguồn lực về mặt tài chính thật sự bền vững, tính toán thu và tiết kiệm chi sao cho đảm bảo nguồn thực hiện việc trả lương.
Đồng thời, phải chú ý đến việc tuyên truyền để nâng cao nhận thức. “Bởi vì, không thể đồng bộ hết được, ở đây sẽ có những vấn đề bất cập nảy sinh. Ví dụ như 36 cơ quan thực hiện chính sách lương đặc thù chắc chắn sẽ chỉ có được bảo lưu như hiện hưởng, không có tăng. Trong việc tăng lương sẽ dẫn đến việc chuyển lương cũ sang lương mới theo vị trí việc làm sẽ không thể đồng bộ ngay được mà có những vấn đề phát sinh”, bà Trà nói.
"Điều chúng ta mong mỏi nhất khi cải cách tiền lương là đối với ngành giáo dục, y tế sẽ thực hiện được mục tiêu tăng lương cho họ. Khi đó xã hội phấn khởi, viên chức, nhất là giáo viên, bác sĩ sẽ phấn khởi", bà Trà nhấn mạnh.
Ngoài ra, bà Trà cho biết cần tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh gọn để giảm số lượng viên chức hưởng lương từ ngân sách Nhà nước, để có thêm nguồn cho thực hiện cải cách tiền lương.
