Trải qua sáu phiên tòa (hai phiên sơ thẩm, hai phiên phúc thẩm và hai lần giám đốc thẩm) cùng 11 năm ngồi tù, cuối cùng ông Hàn Đức Long (57 tuổi, ở Bắc Giang) đã được đình chỉ bị can và trả tự do.
Vụ việc ông Hàn Đức Long ở Bắc Giang được đình chỉ điều tra, xác định bị oan và trả tự do về nhà một lần nữa lại gây chấn động dư luận. Trước đó, ông Nguyễn Thanh Chấn, đồng hương của ông Long, cũng đã được minh oan sau 10 năm tù ròng rã. Vì vậy, ngay sau khi biết tin này, từ sáng sớm 21-12, hàng trăm người dân trong thôn Yên Lý, xã Phúc Sơn, huyện Tân Yên, Bắc Giang đã kéo tới nhà ông Long để chúc mừng.
Niềm vui vỡ òa của người đàn bà khổ hạnh
Vẫn chưa hết bất ngờ vì chồng mình được trả tự do, bà Nguyễn Thị Mai (46 tuổi, vợ ông Long) ngồi thẫn người: “Từ tối qua đến giờ, cảm xúc của tôi vô cùng khó tả. Đến lúc này nhiều khi tôi vẫn không dám tin chồng mình đã được về”.
Bà cho biết khoảng 19 giờ ngày 20-12, đang bế cháu trong nhà thì nghe có tiếng người gọi cửa. “Lúc ấy tôi cứ nghĩ là hàng xóm hoặc bạn bè đến chơi nên chỉ ở trong sân nhà. Nhưng như có linh tính mách bảo, sau một thoáng, tôi chạy ra xem thì bất ngờ thấy chồng mình đang bước vào sân. Tôi quá bất ngờ nên không thể nói nên lời. Tôi chỉ biết khóc nấc, chạy đến ôm chầm lấy anh rồi choáng đi” - bà Mai kể.
Bà Mai cho hay mình cùng người thân trong gia đình không hề biết việc ông Long được trả tự do. Chỉ đến khi ông về tới nhà và kể lại mọi người mới nắm được đầu đuôi sự việc. Ngay sau đó, bà gọi điện thoại thông báo cho tất cả anh em trong họ hàng tới để chung vui. “Bao nhiêu khổ nhục, vất vả trong 11 năm qua cuối cùng cũng được đền đáp” - bà Mai nghẹn ngào.
Ngày chồng bị bắt cũng là ngày bà cùng con trai út khăn gói lên Hà Nội để làm thuê. Sức khỏe yếu, không thể mang vác vật nặng nhưng bà vẫn cắn răng chịu đựng làm mọi công việc từ xách vữa, gánh gạch đến trát hồ... Động lực lớn nhất để bà có được sức mạnh vượt qua chính là có chi phí để kêu oan cho chồng. “Chủ công trình cho ăn gì thì mẹ con tôi ăn đó, không dám đụng vào đồng lương để còn tiết kiệm tiền đi tiếp tế cho chồng. Cứ vài hôm tôi lại ứng tiền bắt xe buýt sang TAND Tối cao, VKSND Tối cao và các cơ quan khác để gửi đơn” - bà Mai kể.
[caption id="attachment_158277" align="aligncenter" width="632"]
Ông Hàn Đức Long cùng vợ mình và các cháu trong gia đình. Ảnh: TUYẾN PHAN[/caption]
Người đàn bà khắc khổ kể trong nước mắt rằng có những lần đi gửi đơn xong thì túi cũng hết tiền, bà ráng nhịn đói đi bộ cả chục cây số về công trường. Mỗi lần nhìn đứa con trai ốm queo gồng mình vác bao xi măng rồi bị vấp ngã, hai mẹ con chỉ biết ôm nhau khóc. Ông Long bị bắt, trụ cột gia đình không còn, cuộc sống bỗng chốc đảo lộn. Hai đứa con khi đó phải bỏ học để đi làm thuê phụ tiền với mẹ đi kêu oan.
“Ban ngày đi làm thì không sao nhưng đêm về lại quay mặt vào tường mà khóc. Tôi không dám khóc thành tiếng vì sợ con biết chuyện thêm đau lòng. Tôi chỉ biết cắn răng chịu đựng, bao tủi nhục, đau đớn mình tôi phải đối mặt mỗi đêm” - bà Mai khóc.
Trái tim xát muối của người chồng tù oan
Sau một đêm về nhà, hôm qua (21-12), trông ông Long vẫn còn khá mệt mỏi. Người nhà cho biết ông bị huyết áp cao sau khi ngồi tù hơn 10 năm, thể lực ông yếu đi rất nhiều nên không thể ngồi nói chuyện lâu.
Tuy vậy, ông Long vẫn cố gắng chia sẻ câu chuyện của mình bằng lời kể ngắt quãng từng câu ngắn. Ông cho biết khoảng 17 giờ chiều 20-12, trong lúc tập thể dục, ông được cán bộ trại giam gọi vào phòng nói thu dọn đồ đạc. Ông tưởng mình được chuyển phòng giam như những lần khác nên lòng chẳng nghĩ ngợi gì. sau đó cán bộ VKSND tỉnh Bắc Giang thông báo đã có quyết định đình chỉ vụ án.
“Tôi không dám tin đó là sự thực nên đã nhờ kiểm sát viên đọc chậm từng chữ trong quyết định. Nghe, tôi không khóc, không quá vui mừng, bởi bao năm qua tôi luôn tin mình sẽ được minh oan. Tôi chỉ muốn bằng mọi giá chạy thật nhanh, nếu có thể sẽ bay ngay về với gia đình. Người tôi nhớ đến đầu tiên là bố mẹ, anh trai và vợ, những người đã vất vả bao năm qua vì tôi. Anh tôi đã chết khi tôi chưa kịp được ra tù…” - ông Long nghẹn ngào.
Ông Long cho biết: “Ngày bị bắt, tôi buộc phải nhận tội để có thể sống mà kêu oan”. Quá trình ở tù, ông không ngừng kêu oan, đồng thời luôn dặn vợ con ở nhà phải gắng sức sinh sống, giữ gìn sức khỏe để chờ đến ngày ông được thả. “Bây giờ tôi được trả tự do nhưng gia đình tôi đã tan nát. Bố mẹ già yếu, anh trai chết, sức khỏe mất mát… Không gì có thể gỡ lại được; nỗi đau này không bao giờ có thể xóa mờ!” - ông Long nói.
Ông Long bảo trước mắt ông muốn ổn định sức khỏe chứ chưa thể suy nghĩ gì nhiều. dù tin tưởng mình trước sau gì cũng sẽ được minh oan nhưng ông vẫn rất bất ngờ khi mình được ra tù. “Thời gian tới tôi sẽ nhờ luật sư và báo chí lên tiếng giúp tôi và gia đình đòi quyền lợi theo đúng quy định pháp luật” - ông Long nói.
Ông Long có thể yêu cầu bồi thường
Ngày 21-12, ông Ngô Văn Tuấn, Chánh Văn phòng VKSND tỉnh Bắc Giang, cho biết quyết định đình chỉ vụ án, đình chỉ bị can đối với ông Hàn Đức Long được ký ngày 20-12, căn cứ vào khoản 2 Điều 107 BLTTHS năm 2003 (hành vi không cấu thành tội phạm).
“Sau khi CQĐT Công an tỉnh Bắc Giang chuyển hồ sơ và đánh giá toàn diện hồ sơ, nhận thấy hành vi của ông Long không cấu thành tội phạm nên VKS đã quyết định đình chỉ vụ án, trả tự do cho ông Long. Quyết định cũng yêu cầu công an tỉnh, chính quyền địa phương khôi phục các quyền và lợi ích hợp pháp của ông Long” - ông Tuấn nói.
Về các bước tiếp theo để khôi phục các quyền và lợi ích hợp pháp cho ông Long, ông Tuấn nói theo quy định của Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, ông Long có thể trực tiếp hoặc thông qua luật sư đề nghị các cơ quan có thẩm quyền khôi phục lại danh dự, yêu cầu xem xét việc bồi thường. “Quá trình giải quyết việc phục hồi các quyền, lợi ích của ông Long sẽ theo chỉ đạo của cấp trên, khi xác định được thuộc trách nhiệm của đơn vị nào thì sẽ triển khai sau” - ông Tuấn nói.
LS Ngô Ngọc Trai, người bào chữa cho ông Long trong quá trình điều tra lại, chia sẻ: “Trước hết tôi sẽ cùng gia đình ông Hàn Đức Long yêu cầu các cơ quan tố tụng xin lỗi công khai để khôi phục danh dự, uy tín của ông Long và gia đình. Phải làm triệt để việc minh oan và xin lỗi công khai. Buổi xin lỗi phải thật trang trọng và nghiêm túc”.
11 năm, sáu phiên tòa mới được minh oan
Tối 26-6-2005, người ta tìm thấy thi thể một cháu bé ở xã Phúc Sơn, huyện Tân Yên, Bắc Giang. Sau bốn tháng không tìm ra thủ phạm, CQĐT Công an tỉnh Bắc Giang quyết định tạm đình chỉ vụ án, đồng thời phát động nhân dân tố giác các đối tượng có hành vi sàm sỡ, cưỡng bức với phụ nữ trên địa bàn.
[caption id="attachment_158278" align="aligncenter" width="490"]
Hiện sức khỏe của ông Long rất yếu, phải thường xuyên có người chăm sóc. Ảnh: TUYẾN PHAN[/caption]
Đến tháng 10-2005, CQĐT nhận được đơn của hai mẹ con tố cáo cùng bị Hàn Đức Long… hiếp dâm. CQĐT tiến hành bắt giam ông Long. Tại CQĐT, ông Long thú nhận ông là thủ phạm hiếp dâm và giết cháu bé trên.
Trải qua hai phiên tòa sơ thẩm và hai phiên tòa phúc thẩm, Hàn Đức Long bị kết án tử hình (sơ thẩm tử hình, phúc thẩm y án, giám đốc thẩm hủy án; sơ thẩm lần hai vẫn tuyên án tử hình, phúc thẩm y án). Tại các phiên tòa, ông Long kêu oan, không nhận tội và khai bị ép cung, bức cung, dùng nhục hình.
Năm 2014, Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao xét xử giám đốc thẩm lần hai, tuyên hủy cả hai bản án sơ, phúc thẩm lần hai đối với ông Long để điều tra lại theo thủ tục chung.
Quá trình điều tra lại, CQĐT Công an tỉnh Bắc Giang vẫn giữ nguyên đề nghị truy tố đối với ông Long về hai tội giết người và hiếp dâm trẻ em. Tuy nhiên, cuối cùng VKSND tỉnh Bắc Giang đã đình chỉ vụ án, đình chỉ bị can ông Long.
Còn đó nỗi đau của gia đình nạn nhân
Sáng 21-12, PV đến nhà cháu Yến, nạn nhân trong vụ án, để ghi nhận ý kiến của gia đình trước tin ông Hàn Đức Long được minh oan. Vừa gặp PV, bố mẹ cháu Yến đã tỏ thái độ bực tức, nhất quyết không muốn tiếp xúc với báo chí. “Sự việc đã vậy, công an đã kết luận 11 năm nay, vậy mà bây giờ lại thay đổi. Chúng tôi không muốn nói gì” - bố cháu Yến nói vọng từ trong nhà.
Thái độ của gia đình nạn nhân là điều có thể thông cảm được, bởi với họ sự mất mát, đau thương đã quá sức chịu đựng. Vì vậy, việc cơ quan tố tụng tỉnh Bắc Giang đình chỉ, thừa nhận đã làm oan ông Hàn Đức Long còn đồng nghĩa với việc họ còn nợ gia đình nạn nhân một lời giải đáp: Vậy thì thủ phạm đích thực của vụ án đau lòng này là ai?
Theo Plo
