Chị Trần Thị Xuân, sinh năm 1983, hộ khẩu thường trú tại thành phố Long Xuyên, tỉnh An Giang trình bày và nhờ luật sư tư vấn như sau:
Năm 2008, tôi có quen và kết bạn với anh Trần Minh P, sinh năm 1985, trú tại huyện Long Hồ, tỉnh An Giang. P có “ theo đuổi” tôi nhưng tôi chỉ muốn làm bạn bình thường với P. Hai bên vẫn giữ mối quan hệ bạn bè và giữ liên lạc với nhau qua điện thoại.
Năm 2012, tôi mang thai và đến ngày 26.01.2013, tôi sinh một bé trai tại Bệnh viện Từ Dũ, Tp. Hồ Chí Minh. Cha của đứa bé là một người khác chứ không phải là P. Tuy nhiên, tôi và cha đứa bé có mâu thuẫn với nhau, cha đứa bé đã không có mặt để chăm sóc mẹ con tôi. Trong thời gian tôi sinh con tại bệnh viện, P đã chăm sóc tôi trong khoảng thời gian đó. Khi tôi xuất viện, P đề nghị tôi về nhà P để có người chăm sóc. Vì hoàn cảnh một mẹ một con không có ai chăm sóc nên tôi đã đồng ý với Ph về nhà anh ta sống. Trong thời gian sinh sống tại nhà P, tất cả mọi chi phí sinh hoạt trong gia đình P đều do tôi chi trả. Sau một thời gian thì tôi mới nhận ra tôi đang bị P và gia đình anh ta lợi dụng để chu cấp toàn bộ chi phí ăn uống sinh hoạt, mua sắm của cả gia đình anh ta. Hơn thế nữa, anh ta còn bắt tôi phải trả nợ cho anh ta, trả nợ cho chị em anh ta và hàng tháng đưa cho anh ta gần 10 triệu tiền sinh hoạt. Tôi không muốn tiếp tục cuộc sống như thế nữa, nên đã tìm cách cùng con bỏ lên Tp. Hồ Chí Minh sinh sống.
Tôi cứ tưởng là đã chấm dứt được mối quan hệ với P, nhưng P lại vẫn tiếp tục làm phiền mẹ con tôi. Ngày 02.8.2015, P và gia đình đã lừa tôi và bắt con trai tôi đi mất từ đó cho đến nay. P còn đe dọa sẽ giết tôi nếu như tôi cố tình đến nhà P bắt con lại. Tôi đã nhiều lần gửi đơn khiếu nại, tố cáo đến rất nhiều nơi như UBND xã, công an xã nơi P sinh sống, nhằm nhờ các cơ quan chính quyền can thiệp giúp đỡ tôi được đoàn tụ với con mình. Tuy nhiên, khi các công an mời P lên làm việc thì anh ta trưng ra một giấy khai sinh mang tên Trần Hưng T (tên tôi định đặt cho con trai của mình). Chính vì thế nên cơ quan Công an xác định đây là mâu thuẫn gia đình và không giải quyết, yêu cầu gia đình về tự giải quyết với nhau. Chị Xuân hỏi Luật sư tư vấn hướng dẫn để chị được quyền nuôi con và thủ tục, cấp có thẩm quyền hủy giấy khai sinh cấp sai?
Tạp chí Pháp lý đã chuyển đơn trình bày của chị Xuân tới Luật sư tư vấn, trả lời như sau:
Về quyền nuôi dưỡng và chăm sóc em bé: Theo nội dung trình bày, chị và anh P không đăng ký kết hôn, nhưng sống như vợ chồng. Trong trường hợp chị khởi kiện đòi quyền nuôi con, chị cần gửi đơn kiện đến Tòa án nơi bị đơn ( anh P) cư trú để Tòa án xem xét giải quyết cho chị.
Việc UBND xã nơi anh P cư trú nếu cấp giấy khai sinh cho con chị nhưng không có chứng sinh: Theo quy định tại Điều 13 Nghị định 158/2005/NĐ-CP ngày 27/12/2005 của Chính phủ về đăng ký và quản lý hộ tịch, quy định về thẩm quyền đăng ký khai sinh như sau: “UBND cấp xã nơi cư trú của người mẹ thực hiện việc đăng ký khai sinh cho trẻ”.
Theo quy định tại Khoản 1, Điều 15 Nghị định số 158/2005/NĐ-CP ngày 27.12.2005 của Chính phủ: “Người đi đăng ký khai sinh phải nộp Giấy chứng sinh (theo mẫu quy định) và xuất trình Giấy chứng nhận kết hôn của cha, mẹ trẻ em”.
Như vậy, việc UBND xã nơi anh P cư trú cấp giấy khai sinh cho con chị là hoàn toàn không đúng thẩm quyền. Hơn nữa, việc ghi tên anh P là cha đứa bé trong khi anh P không có đăng kí kết hôn với chị và không có Giấy chứng sinh…là vi phạm nghiêm trọng các quy định pháp luật về đăng ký khai sinh.
Về nội dung này, chị nên làm đơn tố cáo hành vi vi phạm pháp luật của UBND xã. Trong trưởng hợp của chị, UBND cấp huyện là nơi có thẩm quyền xem xét, hủy giấy khai sinh đã cấp sai quy định của pháp luật. /.
LS. Phạm Sơn
