Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ dự lễ ký chương trình hợp tác giữa Viện Nghiên cứu lập pháp và Hội Luật gia Việt Nam (tháng 1/2022)
Trong phạm bài viết này, chúng tôi không thể kể hết những thành tựu của các tập thể Luật gia Việt Nam và các cá nhân Luật gia tiêu biểu trên mọi miền đất nước đang ngày đêm cần mẫn cống hiến cho xã hội, góp phần làm cho xã hội dân chủ và công bằng, công lý được thực thi. Chỉ xin phép giới thiệu về một số tập thể có thành tích điển hình trong số đó.
Ban nghiên cứu, xây dựng và phổ biến pháp luật
Công tác tham gia nghiên cứu, xây dựng và phổ biến pháp luật được xem là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của HLGVN. Nhận thức được vai trò và tầm quan trọng của công tác này, trong những năm qua, Ban nghiên cứu, xây dựng và phổ biến pháp luật của Hội Luật gia VN đã không ngừng phấn đấu, đề ra nhiều sáng kiến và những biện pháp, chương trình hành động thiết thực nhằm đẩy mạnh và nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác.
Với chức năng và nhiệm vụ của mình, Ban thường xuyên tham mưu, giúp việc cho Ban Chấp hành Trung ương Hội mà trực tiếp là Ban Thường vụ và Ban Thường trực Trung ương hội trong việc tham gia nghiên cứu khoa học; xây dựng chính sách, pháp luật; tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật.
Minh chứng sống động nhất là chỉ tính riêng trong năm 2023, Ban đã chủ động nghiên cứu và cho ý kiến góp ý đối với hàng trăm Dự án Luật, Pháp lệnh và văn bản chính sách pháp luật như: Luật Đất đai sửa đổi, Luật Tài nguyên nước (sửa đổi), Luật Nhà ở (sửa đổi); Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi), Luật Thủ đô (sửa đổi); Luật Di sản văn hóa (sửa đổi); Luật Đường sắt (sửa đổi), Luật Tổ chức tòa án nhân dân (sửa đổi), Luật Đường bộ (sửa đổi), Luật Căn cước công dân…; Ban còn thường xuyên tổ chức hội thảo, tọa đàm; tham gia các Ban chỉ đạo, Hội đồng tư vấn của Đảng, Chính phủ và Ban soạn thảo, tổ biên tập dự án Luật theo đề nghị của Bộ, ngành; tham mưu, giúp lãnh đạo Hội xây dựng Đề án “Bộ chỉ số đánh giá của người dân đối với hoạt động tư pháp”; tham mưu, giúp lãnh đạo hội ký kết và triển khai các hoạt động trong chương trình phối hợp với các bộ, ngành, địa phương…
Lãnh đạo Hội Luật Gia VN , Ban nghiên cứu, xây dựng và phổ biến pháp luật , Viện IBLA chụp ảnh lưu niệm tại Hội thảo “Góp ý Hồ sơ đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Trọng tài Thương mại” ( TPHCM, ngày 17.11.2023)
Điểm nhấn năm 2023 là Ban đã tham mưu, giúp lãnh đạo Hội triển khai xây dựng Hồ sơ đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Trọng tài thương mại; phối hợp tổ chức 2 cuộc hội thảo lấy ý kiến góp ý của các chuyên gia, nhà khoa học và dự thảo Hồ sơ đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Trọng tài thương mại tại Hà Nội (ngày 25/8/2023), tại Thành phố Hồ Chí Minh (ngày 17/11/2023). Đồng thời, đã gửi dự thảo Hồ sơ xin ý kiến các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền theo quy trình của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Đặc biệt, ngày 01/7/2022, Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị số 14-CT/TW về tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Hội Luật gia Việt Nam trong tình hình mới. Ngay sau khi Chỉ thị được ban hành, Ban đã tham mưu giúp Đảng đoàn xây dựng các chương trình kế hoạch để triển khai Chỉ thị số 14-CT/TW trong thời gian tới. Ban đã tham mưu giúp lãnh đạo Hội ban hành Chương trình hành động số 163/CTr-HLGVN ngày 30/5/2023 về việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 14-CT/TW. Tham mưu giúp Lãnh đạo Hội xây dựng dự thảo Kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 27-NQ/TW, ngày 09/11/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới và Kế hoạch số 11-KH/TW, ngày 28/22/2022 của Bộ Chính trị về thực hiện Nghị quyết 27 (Kế hoạch số 180-KH/ĐĐ ngày 10/3/2023). Đến nay đã có một số tỉnh, thành ủy ban hành văn bản triển khai thực hiện…
Với những nỗ lực, tận tụy hết mình của đội ngũ CB, NV Ban nghiên cứu, xây dựng và phổ biến pháp luật nhiều năm liền được công nhận là tập thể lao động xuất sắc và được tặng "Cờ thi đua Hội Luật gia Việt Nam". Đặc biệt, năm 2019, tập thể Ban nghiên cứu, xây dựng và phổ biến pháp luật đã vinh dự được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen vì đã có nhiều thành tích suất sắc trong công tác.
Viện Khoa học pháp lý và kinh doanh quốc tế
Với đội ngũ cán bộ, chuyên gia, luật gia có nhiều kinh nghiệm, trình độ cao về pháp luật, những năm qua các hoạt động của Viện Khoa học Pháp lý và Kinh doanh quốc tế ( Viện IBLA) luôn gắn chặt với các hoạt động, nhiệm vụ quan trọng, then chốt của HLGVN. Viện IBLA có chức năng chính là giúp Hội Luật gia Việt Nam tổ chức nghiên cứu các vấn đề khoa học pháp lý và kinh doanh quốc tế; tổ chức đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về pháp luật và kinh doanh quốc tế cho các luật gia và các đối tượng khác có nhu cầu.
Năm 2023, Viện IBLA đã tổ chức nhiều cuộc tọa đàm, hội thảo và nghiên cứu góp ý xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật. Điển hình, Hội thảo góp ý dự thảo sửa đổi Luật Đất đai 2013 (tổ chức ngày 11/3/2023); Hội thảo góp ý sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Trọng tài Thương mại (tổ chức ngày 03/11/2023).
Đặc biệt, ngày 17/11/2023, Viện đã cùng Trung ương Hội Luật gia Việt Nam tổ chức thành công Hội thảo góp ý Hồ sơ đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Trọng tài thương mại. Với sự tham gia của nhiều luật gia, luật sư, các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực nghiên cứu luật pháp, trọng tài, kinh tế, thương mại… Hội thảo đã đưa ra nhiều ý kiến, đóng góp hoàn thiện thể chế, pháp luật về Trọng tài thương mại, đáp ứng nhu cầu của Doanh nghiệp, đáp ứng yêu cầu của hội nhập kinh tế quốc tế.
Các Hội thảo do Viện tổ chức được đánh giá rất chất lượng, nghiên cứu chuyên sâu, thu hút được nhiều nhà khoa học pháp lý, Đại biểu Quốc hội, các Luật gia, luật sư, chuyên gia trong các lĩnh vực, có kinh nghiệm và nhiệt huyết đến góp ý xây dựng pháp luật.
Ngày 11/03, Viện Khoa học pháp lý và kinh doanh quốc tế (IBLA) đã tổ chức Hội thảo góp ý Luật đất đai (sửa đổi). Hội thảo do TS. Nguyễn Thị Sơn (Viện trưởng) và GS.TS Phan Trung Lý (Phó Viện trưởng, nguyên Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội) chủ trì. Tại hội thảo, các nhà khoa học và luật gia đã phát huy trí tuệ, tâm huyết tham gia nhiều ý kiến góp ý có giá trị vào dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi)
Bên cạnh đó, năm qua, Viện cũng thường xuyên tổ chức nghiên cứu các vấn đề khoa học pháp lý và kinh doanh quốc tế; tổ chức đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về pháp luật và kinh doanh quốc tế. Các luật gia, chuyên gia, nhà khoa học của Viện luôn tích cực trong công tác nghiên cứu khoa học với hàng loạt những đề tài khoa học pháp lý về đầu tư kinh doanh được công bố giới thiệu đến cộng đồng doanh nghiệp như: “Tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đến Pháp luật Tố tụng Dân sự trong lĩnh vực Thương mại”; “Năng lượng xanh: tiềm năng, thách thức, cơ hội, lợi ích và giải pháp phát triển”; “Tầm quan trọng của chuyển đổi số trong quản lý đô thị và hoạt động kinh doanh doanh nghiệp”; “Hoàn thiện thể chế, pháp luật, nâng vị thế Trọng tài Thương mại đáp ứng yêu cầu của hội nhập và phát triển”; “Phát triển nông thị Việt Nam, hỗ trợ và triển khai các quỹ tín thác đầu tư nông nghiệp (AIT)”; “ Sự nổi dậy của Trí tuệ nhân tạo “AI”- Ngành Luật Việt Nam có cần phải đối phó?”; “Vai trò của Pháp luật Phá sản và các nguyên tắc cơ bản đảm bảo quyền và lợi ích của các chủ nợ trong thủ tục phá sản doanh nghiệp”…
Đáng chú ý, Viện cũng làm tốt công tác truyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật, nghiên cứu các vấn đề khoa học pháp lý và kinh doanh ở VN và quốc tế, tích cực tham gia phản biện chính sách pháp luật thông qua Trang thông tin điện tử doanhtri.net và Tạp chí điện tử phaply.vn. Tạp chí điện tử Pháp lý năm 2023 đã có hàng trăm bài nghiên cứu, phản biện chính sách pháp luật chuyên sâu về các lĩnh vực hình sự, tư pháp, đầu tư, tài chính ngân hàng và kinh doanh, thương mại… Ngoài ra, Viện đã phối hợp với Trung Tâm Trọng Tài Thương Mại TP. Hồ Chí Minh (TRACENT) để thực hiện các nhiệm vụ liên quan công tác phổ biến giáo dục pháp luật…
Đồng thời, Viện liên tục chiêu sinh, tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ pháp luật về đầu tư kinh doanh trong nước và quốc tế cho cán bộ - nhân viên của các cơ quan, doanh nghiệp và cá nhân khác có nhu cầu, bằng nhiều hình thức linh hoạt như các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ ngắn ngày, các khóa học onlie…
Chi hội Luật gia trường Đại học Ngoại thương
Trong những năm qua, Chi hội Luật gia trường Đại học Ngoại thương luôn bám sát chức năng nhiệm vụ được giao, bám sát các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Hội Luật gia Việt Nam và không ngừng phấn đấu, đề ra những biện pháp thiết thực nhằm đẩy mạnh và nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tham gia xây dựng chính sách, pháp luật; công tác tư vấn pháp luật và trợ giúp pháp lý; công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.
Đặc biệt, chỉ tính riêng năm 2023, các hội viên của Chi hội đã có 22 bài viết kiến nghị hoàn thiện các quy định của pháp luật về dự thảo Luật đất đai, Luật thương mại, Luật hôn nhân và gia đình, Bộ luật hình sự, Bộ luật Lao động, Luật môi trường, Luật Trọng tài TM, Luật TM điện tử, Luật Sở hữu trí tuệ, Bộ luật Dân sự, Luật Cạnh tranh... đăng trên các tạp chí và kỷ yếu hội thảo trong nước và quốc tế.
Đại biểu Quốc hội, TS. Trần Công Phàn – Phó Chủ tịch Hội Luật gia VN chụp ảnh lưu niệm cùng các đại biểu dự Hội nghị tổng kết công tác Hội và phong trào thi đua năm 2023 của Cụm thi đua số 6 ( Hội nghị do Chi hội luật gia trường Đại học Ngoại thương đăng cai tổ chức)
Bên cạnh đó, các hội viên luôn lồng ghép việc phổ biến giáo dục pháp luật vào trong bài giảng, tuyên truyền, giáo dục pháp luật ở nhiều lĩnh vực như: Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua hội thảo “Thúc đẩy sự kết nối, phổ biến và bền vững trong giáo dục thực hành pháp luật tại Việt Nam”; Hội nghị SV nghiên cứu khoa học “Pháp nhân thương mại trong kinh doanh quốc tế” đã thu hút sự quan tâm đông đảo và sự tham gia tích cực từ các sinh viên của hơn 40 trường đại học trên cả nước; hội thảo "Giải quyết thân thiện tranh chấp đầu tư: Hòa giải và phương thức khác; “Hòa giải tại Pháp, Châu Âu và tại Việt Nam - Vai trò của luật sư trong hòa giải”; buổi Talkshow về "Lập phán quyết trọng tài và chấm dứt tố tụng trọng tài”; Tọa đàm trao đổi về "Quy chế pháp lý áp dụng cho các vùng biển theo Công pháp quốc tế và thực tiễn ở Việt Nam"; các buổi chuyên đề trao đổi về “Áp dụng nguồn án lệ, lẽ công bằng trong hoạt động xét xử của tòa án ”; “Giao dịch dân sự và giải quyết tranh chấp về giao dịch dân sự thông qua hoạt động xét xử tại Tòa án"; “Khai thác và thực thi quyền sở hữu trí tuệ tại Việt Nam - một góc nhìn thực tiễn”…
Đặc biệt, năm 2023 Chi hội đã tham gia tổ chức cuộc thi Đại sứ tuyên truyền pháp luật cho các em sinh viên, thu hút 117 sinh viên dự thi, từ đó các em sinh viên tiếp tục tuyên truyền pháp luật tới các trường phổ thông trên địa bàn thành phố Hà Nội và một số tỉnh lân cận; tuyên truyền pháp luật chủ đề an toàn không gian mạng cho hàng trăm học sinh và khoảng 7000 các em học sinh theo học Khóa tu mùa hè tại Chùa Ba Vàng.
Ngoài ra, Chi hội còn phối hợp với Trung tâm thực hành pháp luật tích cực tham gia tư vấn pháp luật online cho một số doanh nghiệp trên cổng thông tin hỗ trợ doanh nghiệp của Trường Đại học Ngoại thương, hỗ trợ miễn phí cho các cán bộ giảng viên trong nhà trường, gia đình của các sinh viên đang theo học ở trường Đại học Ngoại Thương thông qua các kênh tư vấn như tư vấn trực tiếp, tư vấn điện thoại hoặc qua email trên các lĩnh vực thương mại, dân sự, đất đai, hôn nhân gia đình… Đặc biệt, Chi hội đã tổ chức được 02 đợt tư vấn, trợ giúp pháp lý cho nghìn người dân và doanh nghiệp tại làng dệt Làng Phương La, xã Thái Phương, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình.
Bên cạnh đó, với đặc thù về nhiệm vụ quyền hạn của các hội viên chủ yếu là tham gia giảng dạy, nghiên cứu khoa học, hướng dẫn sinh viên nghiên cứu khoa học, hội viên của Chi hội luôn tích cực viết nhiều bài báo đăng tạp chí chuyên ngành, viết giáo trình, sách chuyên khảo, viết bài tham luận tại các hội thảo, tham gia nhiều đề tài nghiên cứu cấp Bộ, đề tài cấp tỉnh; hướng dẫn sinh viên nghiên cứu khoa học ngành luật, hướng dẫn các sinh viên, học viên cao học đăng nhiều bài viết trên tạp chí chuyên ngành. Hội viên chi hội đã xuất bản 02 cuốn sách, tham gia 2 đề tài cấp Bộ và 2 đề tài cấp tỉnh, 5 đề tài cấp trường, 17 bài báo đăng tạp chí chuyên ngành luật, 05 bài viết đăng Kỷ yếu hội thảo quốc tế; hướng dẫn 108 bài viết của sinh viên trong Hội nghị Sinh viên nghiên cứu KH…
Chi hội Luật gia Bộ Công an
Phát huy vai trò là lực lượng vũ trang nòng cốt, thực hiện chỉ đạo của Đảng ủy Công an Trung ương và lãnh đạo Bộ Công an, bám sát mục tiêu, điều lệ Hội Luật gia VN, thời gian qua, Chi hội luật gia Bộ Công an đã luôn nỗ lực phấn đấu, bám sát các quan điểm chỉ đạo của Đảng, Chính phủ và các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Hội Luật gia Việt Nam hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, qua đó góp phần vào sự phát triển toàn diện, mạnh mẽ, vững chắc của Hội Luật gia Việt Nam trong thời gian qua.
Trong quá trình hoạt động, Chi hội đã tích cực phối hợp với các đơn vị, địa phương, các bộ, ban, ngành có liên quan chủ động tham gia các hoạt động hoàn thiện thể chế, rà soát xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật. Các hội viên thuộc chi hội đã đóng góp nhiều ý kiến, kinh nghiệm thực tiễn vào các văn bản quy phạm pháp luật quan trọng, có liên quan trực tiếp đến lực lượng Công an nhân dân như Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công an nhân dân; Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam; Luật Thi hành án hình sự; Luật Phòng, chống khủng bố; Luật Phòng cháy, chữa cháy… Đây là các Bộ luật, Luật rất quan trọng, tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho việc tăng cường hiệu quả hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ của lực lượng Công an nhân dân.
Ths. Nguyễn Trung Tuyến (Chi hội Luật gia Bộ Công an) phát biểu tham luận tại Hội nghị Triển khai thực hiện Chỉ thị số 14 ngày 01/7/2022 về tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Hội Luật gia Việt Nam trong tình hình mới và Sơ kết giữa nhiệm kỳ khóa XIII Hội Luật gia Việt Nam
Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật của Chi hội có nhiều đổi mới về nội dung, hình thức phù hợp với từng đối tượng, địa bàn, kết hợp với việc tham gia xây dựng pháp luật. Trong năm, Chi hội đã tham mưu tổ chức Lễ hưởng ứng “Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” trong Công an nhân dân, trở thành đợt sinh hoạt chính trị – pháp lý sâu rộng trong toàn lực lượng với nhiều cách làm hay, sáng tạo, phát huy hiệu quả tích cực, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân đưa pháp luật vào cuộc sống.
Bên cạnh đó, nhiều hội viên của Chi hội đã tích cực tham gia công tác giảng dạy, làm báo cáo viên pháp luật cho nhiều hội nghị ở cơ quan Bộ và Công an các đơn vị địa phương; tham gia biên soạn, biên tập tài liệu, giáo trình, bài giảng, bài viết phục vụ công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật trong Công an nhân dân.
Điểm nhấn trong công tác của Chi hội Luật gia Bộ công an năm 2023 đó chính là Chi hội đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ tham mưu giúp lãnh đạo Bộ trong công tác xây dựng và hoàn thiện Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị Quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11//2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới.
