Một Bạn đọc ở Bắc Ninh hỏi: Tháng 2 năm 2018, tôi cho một người vay 5 tỷ đồng để kinh doanh, với mức lãi xuất là 4%/ tháng, có hợp đồng vay với người làm chứng, thời hạn vay là 36 tháng. Bên vay có cầm cố tài sản trị giá 8 tỷ đồng. Hiện nay người vay mới trả lãi được 1 tháng, những tháng còn lại họ không trả, với lý do tôi cho vay lãi suất cao. Ngoài ra người vay còn dọa sẽ tố giác tôi ra cơ quan công an về tội cho vay nặng lãi. Gia đình tôi rất hoang mang không biết làm thế nào? Đề nghị luật sư tư vấn giúp.
LS. Phạm Hồng Sơn trả lời:
1. Theo quy định tại khoản 1 Điều 468 Bộ luật Dân sự năm 2015, việc xác định lãi suất cho vay được thực hiện như sau:
a. Lãi suất vay do các bên thỏa thuận.
Trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận , nhưng không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác. Trường hợp lãi suất theo thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn được quy định tại khoản này thì mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực.
b. Trường hợp các bên có thỏa thuận về việc trả lãi, nhưng không xác định rõ lãi suất và có tranh chấp về lãi suất thì lãi suất được xác định bằng 50% mức lãi suất giới hạn quy định tại khoản 1 Điều này tại thời điểm trả nợ.
Như vậy, lãi suất bạn cho vay được tính là: 4% x 12= 48%/năm. Bạn chỉ được nhận 20%/năm, 28% còn lại trái với quy định của Bộ Luật dân sự , bạn không được nhận.
2. Tội cho vay nặng lãi được quy định tại khoản 1, 2 Điều 201 Bộ luật Hình sự năm 2015 như sau:
“'1. Người nào trong giao dịch dân sự mà cho vay với lãi suất gấp 05 lần mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ luật dân sự, thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
2. Phạm tội thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.”
Căn cứ vào các quy định nêu trên của Bộ Luật hình sự, bạn chưa bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội cho vay nặng lãi.
LS. Phạm Hồng Sơn
