Đó là thông tin mà Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình cho biết tại phiên trả lời chất vấn sáng 18/11.
ĐBQH Lê Ngọc Hải (Quảng Nam) nêu về kỳ án ba mẹ con 28 năm mang án oan giết chồng, giết cha dưới chân đèo Pha Đin (Điện Biên). Vừa qua, dư luận bức xúc trước vụ án gây oan sai nghiêm trọng cho 3 người trong cùng một gia đình tại Tuần Giáo - Điện Biên. Bà Đặng Thị Nga (80 tuổi) và 2 con trai là Trịnh Công Hiếu và Trịnh Huy Dương đã bị kết án về tội giết chồng, giết cha. Cả ba mẹ con cùng rơi vào vòng lao lý suốt 28 năm. Không chịu được nỗi oan ức, người con trai của bà Nga là Trịnh Công Hiếu đã qua đời, mang theo nỗi oan về tội giết cha.
Ngày 24/10/2017, cơ quan tố tụng Điện Biên xác định vụ án bị oan, tiến hành tổ chức xin lỗi công khai gia đình người bị oan, hậu quả để lại cho gia đình người bị oan là rất lớn. “Đề nghị Chánh án cho biết trách nhiệm gây oan thuộc về cơ quan, tổ chức hay cá nhân nào? Trách nhiệm xử lý ra sao?”, đại biểu Lê Ngọc Hải chất vấn.
[caption id="attachment_186490" align="aligncenter" width="530"]
Đại biểu Lê Ngọc Hải (Quảng Nam) chất vấn Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình[/caption]
Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình nêu rõ: Vụ án ở Điện Biên là vụ án đáng tiếc xảy ra 27 năm trước, có người đã qua đời. Thực chất vụ án này, TANDTC đã huỷ từ năm 2003, nhưng huỷ xong để ở Cơ quan điều tra và đến giờ này vẫn chưa có kết luận cuối cùng.
Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình cho biết, có đại biểu Quốc hội chuyển cho ông hồ sơ vụ án, sau khi xem xét, ông thấy có dấu hiệu oan sai.
"Khi các đại biểu Quốc hội chuyển thông tin, tôi đã kiểm tra thấy trong biên bản khám nghiệm tử thi ban đầu có nói nguyên nhân nạn nhân tử vong là vỡ sọ, nhưng trong yêu cầu của TANDTC khai quật tử thi để khám nghiệm lại thấy họp sọ còn nguyên. Tôi khẳng định đây là vụ án oan”, Chánh án Nguyễn Hòa Bình khẳng định.
Vẫn theo Chánh án Nguyễn Hòa Bình, ông đã điện thoại cho Bí thư Tỉnh ủy Điện Biên hỏi vụ việc này. Sau đó, trong thời gian rất ngắn, các cơ quan liên ngành tư pháp Trung ương đã khẳng định đây là vụ án oan, đình chỉ vụ án và cho các cơ quan tiến hành tố tụng Điện Biên xin lỗi gia đình người bị oan. Việc tiếp theo là bồi thường cho những người bị oan, và các cơ quan đang tiến hành.
Nói về trách nhiệm để xảy ra oan sai, Chánh án Nguyễn Hòa Bình cho biết: Trách nhiệm thì cả ba cơ quan tiến hành tố tụng ở Điện Biên phải xem xét lại hồ sơ để kiểm điểm, xử lý theo quy định của cả 3 giai đoạn điều tra, truy tố và xét xử, xem người nào làm oan sai trong vụ án này.
[caption id="attachment_186489" align="aligncenter" width="451"]
Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình trả lời chất vấn trước Quốc hội[/caption]
Theo tài liệu có trong hồ sơ vụ án, vào lúc 16h ngày 18/9/1989, bà Đặng Thị Nga ra giếng của gia đình múc nước thì phát hiện xác của chồng là ông Trịnh Huy Tùng ở dưới giếng, bà Nga đã báo cho cơ quan chức năng.
Ngày 23/9/1989, Công an huyện Tuần Giáo, tỉnh Lai Châu (cũ) khởi tố vụ án hình sự “Giết người” theo Điều 101 Bộ luật Hình sự năm 1985. Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Lai Châu khởi tố bị can, bắt tạm giam bà Đặng Thị Nga, ông Trịnh Công Hiến và ông Trịnh Huy Dương (là con đẻ của ông Tùng và bà Nga) để điều tra về tội giết người.
Sau đó, VKSND tỉnh Lai Châu truy tố ông Trịnh Công Hiến, ông Trịnh Huy Dương, bà Đặng Thị Nga về tội “Giết người” theo Điều 101 Bộ luật Hình sự năm 1985.
Năm 1990, TAND tỉnh Lai Châu xét xử sơ thẩm và tuyên phạt bà Đặng Thị Nga 36 tháng tù treo về hành vi che giấu tội phạm. Hai con trai của bà Nga là Trịnh Công Hiến và Trịnh Huy Dương bị Tòa buộc tội giết cha và phải nhận mức án lần lượt là 18 năm tù và 12 năm tù.
Bản án sơ thẩm bị cấp phúc thẩm tuyên hủy. Năm 1991, VKSND tỉnh Lai Châu trả hồ sơ cho Công an tỉnh Lai Châu điều tra lại. Năm 1992, các ông Trịnh Công Hiến và Trịnh Huy Dương được hủy bỏ quyết định tạm giam.
Năm 2016, cơ quan tố tụng liên ngành tỉnh Điện Biên vào cuộc để giải quyết đơn kêu oan của bà Nga và con trai. Tháng 10/2017, cơ quan tố tụng ra quyết định đình chỉ bị can, tuyên bố 3 người trong gia đình bà Nga vô tội.
Ngày 24/10, TAND tỉnh Điện Biên quyết định tổ chức xin lỗi công khai với bà Đặng Thị Nga, ông Trịnh Huy Dương và người đại diện hợp pháp của ông Trịnh Công Hiến (đã mất năm 2004).
Theo Congly
