(Pháp lý) - Từ ngày 27/4 đến ngày 16/5, tỉnh Bắc Giang đã ghi nhận số ca mắc hơn 300 ca. Riêng sáng 16/5 ghi nhận 98 ca mắc - nhiều nhất cả nước. Hiện toàn tỉnh đã có khoảng 900 trường hợp thuộc diện F1, theo dự báo số lượng F0 tiếp tục tăng nhanh sau khi có kết quả xét nghiệm toàn bộ người lao động của Công ty TNHH Hosiden trong Khu công nghiệp. Chuyên gia đã chỉ ra một số nguyên nhân chủ yếu và đưa ra những khuyến cáo quan trọng không chỉ riêng với Bắc Giang.
4 nguyên nhân cơ bản
Tại cuộc họp giữa đoàn công tác Bộ Y tế với lãnh đạo UBND tỉnh Bắc Giang về công tác phòng, chống dịch Covid-19 tối ngày 15/5 ông Đặng Quang Tấn, Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế, nhận định ổ dịch tại Bắc Giang có tốc độ lây nhiễm rất nhanh, và nguyên nhân dẫn đến đợt bùng phát lần này tại Bắc Giang từ 2 nguồn lây chính. Thứ nhất là liên quan 2 vợ chồng mắc Covid-19 ở Lạng Sơn. Đó là anh L.V.Q. và vợ H.T.T. (trú tại huyện Hữu Lũng). Anh Q. có thời gian điều trị tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cơ sở 2 và liên quan dịch tễ tại bệnh viện này. Sau đó, hai người này làm việc ở khu công nghiệp (KCN) Vân Trung (huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang), từ đó lây nhiễm hầu hết công nhân, công ty ở đây.
Nguồn lây thứ 2 cũng liên quan trường hợp làm việc tại KCN Vân Trung. Sau đó, từ F0 này dẫn đến sự lây nhiễm cho công nhân tại KCN Quang Châu. “Có thể thấy, mức độ lây nhiễm ở Bắc Giang rất phức tạp.
Chúng tôi thấy có rất nhiều nguyên nhân, chủ yếu trong đó là vấn đề giãn cách, vệ sinh môi trường lao động, quá trình đưa đón công nhân có đoạn đường di chuyển dài. Việc tiếp xúc trên xe trong thời gian dài, môi trường kín là một trong những điều kiện khiến dịch lây lan”, TS Tấn nói.
Bắt đầu từ 18h ngày 15/5, tỉnh Bắc Giang thực hiện giãn cách xã hội toàn bộ huyện Việt Yên do trên 80% người lao động của Công ty TNHH Hosiden Việt Nam cư trú và ở trọ trên địa bàn huyện này. Hai khu vực có đông công nhân ở trọ được phong tỏa y tế.
Tỉnh Bắc Giang cũng yêu cầu tất cả người lao động còn lại của Công ty TNHH Hosiden Việt Nam tự thực hiện cách ly tại nơi cư trú, tuyệt đối không tiếp xúc với người xung quanh, khai báo y tế đầy đủ và sẽ bị xử lý nghiêm nếu không thực hiện các quy định của pháp luật về phòng, chống dịch.
Chủ tịch tỉnh chỉ đạo Công an tỉnh Bắc Giang tham gia rà soát truy vết F1, F2 và thông tin người lao động liên quan đến Công ty TNHH Hosiden; phối hợp với Ban Quản lý các KCN bàn giao danh sách cho UBND các huyện, thành phố để quản lý, theo dõi, giám sát thực hiện biện pháp phòng, chống dịch theo quy định.
Công an tỉnh cũng được giao nhiệm vụ quản lý các thông tin trên mạng xã hội, kịp thời phát hiện các nội dung xấu độc, lợi dụng tình hình dịch bệnh để thông tin thất thiệt, không đúng sự thật, gây hoang mang dư luận và điều tra, đề nghị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu có đối với các tổ chức, cá nhân làm lây lan dịch bệnh trong cộng đồng.
Đồng thời, lực lượng quân đội được giao nhiệm vụ rà soát lại toàn bộ các khu cách ly tập trung; điều hành hoạt động và quản lý chặt chẽ theo quy định; chủ động đề nghị Quân Khu I hỗ trợ lực lượng khu đóng trên địa bàn tham gia hỗ trợ công tác phòng, chống dịch.
Đặc biệt, ngày 15/5, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang giao công an tỉnh điều tra, xác minh, làm rõ nguyên nhân và trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong việc làm lây lan dịch bệnh ra cộng đồng từ Công ty TNHH MTV Shin Young, Công ty TNHH MTV SJ Tech, KCN Vân Trung, xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.
Những khuyến cáo quan trọng
Đặc biệt lưu ý tới công tác cách ly, truy vết để phòng ngừa lan truyền dịch bệnh
TS. Đặng Quang Tấn, Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế, cho biết đội truy vết của Bộ Y tế đã chọn ngẫu nhiên 60 số điện thoại của người tiếp xúc gần (F1) với các ca bệnh tại Bắc Giang để "kiểm tra". Những người được gọi cho biết họ chưa được quan tâm, chưa được địa phương quản lý chặt chẽ. Do đó, TS Tấn cho rằng, nếu không nắm được danh sách những người có liên quan này sẽ tiềm ẩn nhiều mối nguy cơ lớn. Bắc Giang có mật độ và số lượng công nhân rất đông, nếu công nhân dương tính về nơi lưu trú mà không được quản lý kịp sẽ lây nhiễm cho người khác.
Vì vậy, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng cho rằng Bắc Giang cần nhanh chóng chuyển danh sách F1 cho huyện, xã để phối hợp truy vết chống dịch. Bắc Giang dồn sức dập dịch ở khu công nghiệp nhưng không được bỏ quên các khu vực cộng đồng. Bởi vì nếu có người mang mầm bệnh trong cộng đồng cũng rất nguy hiểm. TS Tấn cho rằng Bắc Giang cần giám sát toàn bộ người có biểu hiện ho, sốt, sàng lọc xét nghiệm khu vực có nguy cơ cao. “Nếu trong cộng đồng vẫn còn người mang mầm bệnh thì sẽ nguy hiểm vô cùng. Chúng tôi đề nghị tỉnh triển khai giám sát toàn bộ người có biểu hiện ho, sốt, quản lý khai báo y tế, đưa cách ly và lấy mẫu xét nghiệm sàng lọc Covid-19 ở khu vực nguy cơ cao”.
Ngoài ra, để thực hiện hiệu quả việc truy vết thần tốc, Bắc Giang cần huy động toàn bộ lực lượng từ các hệ thống tổ dân phố, công an, phát huy vai trò của tổ Covid-19 cộng đồng.
PGS Trần Như Dương, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương nhận định Bắc Giang đang ở trong giai đoạn cấp tính của dịch, số ca bệnh sẽ nhiều. Do vậy cần tiếp tục truy vết công nhân tại công ty và tại cộng đồng; thông báo cho tất cả công nhân hiện không đi làm phải ở yên tại nhà, nhanh chóng chuyển danh sách công nhân cho các địa phương liên quan để áp dụng các biện pháp phòng dịch; cần có biện pháp ngăn chặn ngay khả năng lây lan ra cộng đồng, rà soát khẩn trương các khu dân cư liên quan.
Với số lượng người phải cách ly rất lớn, cần bảo đảm yếu tố an toàn, phân loại và tổ chức cách ly theo mức độ nguy cơ của từng nhóm đối tượng. Nhu cầu xét nghiệm sớm, rộng là rất cần song phải huy động nhân lực rất lớn để lấy mẫu xét nghiệm nhanh, tập trung.
PGS Dương đề nghị kích hoạt ngay tổ phòng chống dịch cộng đồng ở toàn bộ các khu dân cư; thành lập ngay các tổ an toàn Covid-19 ở trong tất cả các DN trong các KCN. Vừa chống dịch trong các KCN vừa chống dịch tại cộng đồng mới bảo đảm, làm tốt công tác quản lý, yêu cầu cam kết phòng chống dịch đối với công nhân tại nơi cư trú.
Và 4 vấn đề Bắc Giang cần phải tập trung rốt ráo thực hiện
Chia sẻ và thực tế tình hình dịch tại Bắc Giang, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn cho rằng, Bắc Giang có 4 vấn đề cần phải tập trung trong thời gian tới.
Thứ nhất tại khu công nghiệp: Đây đang là trọng tâm, bên cạnh việc đảm bảo sản xuất tại khu công nghiệp, đối với vùng đã xác định có dịch, tỉnh thực hiện phong tỏa, cách ly. Cần lưu ý, chúng ta khoanh vùng tốt, cách ly tốt dịch không lây lan trên diện rộng, phải có biện pháp truy vết kiểm soát, khoanh vùng tốt. Thứ trưởng cũng lưu ý, Bắc Giang cần thực hiện tốt theo Quyết định 2194/QĐ-BYT của Bộ Y tế về an toàn trong các khu công nghiệp, nhà máy.
Thứ hai là trong khu cách ly, thứ trưởng nhấn mạnh, bài học của các tỉnh từ Đà Nẵng đến Hải Dương và các địa bàn khác cho thấy, nếu tổ chức cách ly dân sự trong tình hình dịch căng thẳng rất khó hiệu quả. Vì thế, thứ trưởng đề nghị giao cho Ban chỉ huy Quân sự tỉnh phối hợp với quân khu sử dụng đơn vị Quân đội để tổ chức khu cách ly. Phải có sự giám sát chặt chẽ, lắp camera để giám sát đảm bảo cho khu cách ly an toàn.
Thứ ba là liên quan đến bệnh viện, trong tình hình dịch lan rộng, bên cạnh cơ sở y tế hiện hữu, chúng ta phải trưng dụng các bệnh viện chuyên khoa làm cơ sở tiếp thu điều trị bệnh nhân COVID-19 dương tính. Trong đó, tỉnh đề xuất 4 bệnh viện dã chiến. Bộ Y tế ủng hộ tỉnh. Tuy nhiên, bộ đề xuất, Bắc Giang nên tận dụng cơ sở điều trị và mở rộng quy mô cơ sở đó để điều trị. Ví dụ, Bệnh viện Phổi đang có khả năng thư dung 200 người, tỉnh có thể nghiên cứu mở rộng lên quy mô 300, 500 giường để dễ huy động lực lượng. Bởi thực tế, vì nguồn nhân lực có hạn mà phân tán ra nhiều bệnh viện quá, anh em y tế tập huấn cũng căng thẳng, người làm việc cũng không có…
Cuối cùng là cộng đồng, Thứ trưởng khẳng định, cần phải hết sức cảnh giác ca COVID-19 trong cộng đồng. Bởi lẽ, công nhân ngoài ở nhà máy cũng về nhà và tham gia vào sinh hoạt cộng đồng. Do đó, cộng đồng bây giờ cần phải cảnh giác và quan trọng. Bên cạnh đó, thứ trưởng cũng lưu ý, khởi động tổ COVID-19 cộng đồng để kiểm tra giám sát của đi từng ngõ gõ từng nhà rà từng đối tượng vì đây là lực lượng quan trọng để góp phần truy vết, khoanh vùng dập dịch.
Tội Làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người
Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người, thì bị phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 200 triệu đồng, hoặc phạt tù 1-5 năm:
a) Đưa ra hoặc cho phép đưa ra khỏi vùng có dịch bệnh động vật, thực vật, sản phẩm động vật, thực vật hoặc vật phẩm khác có khả năng lây truyền dịch bệnh nguy hiểm cho người, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
b) Đưa vào hoặc cho phép đưa vào lãnh thổ Việt Nam động vật, thực vật hoặc sản phẩm động vật, thực vật bị nhiễm bệnh hoặc mang mầm bệnh nguy hiểm có khả năng lây truyền cho người.
c) Hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù 5-10 năm:
a) Dẫn đến phải công bố dịch thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp tỉnh hoặc Bộ trưởng Bộ Y tế.
b) Làm chết người.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù 10-12 năm:
a) Dẫn đến phải công bố dịch thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ.
b) Làm chết hai người trở lên.
Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20-100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định 1-5 năm.
Thành Chung
