TCPL điện tử đã và đang nỗ lực thực hiện nhiệm vụ tham gia nghiên cứu XDPL và PBGDPL nhanh, hiệu quả
Nhân dịp kỷ niệm 99 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, nhân dịp Chi hội Luật gia và Chi hội Nhà báo Tạp chí Pháp lý chuẩn bị Đại hội nhiệm kì mới, Luật gia Minh Trung và Luật gia Văn Huệ chia sẻ một số góc nhìn về Tạp chí Pháp lý. Sau đây, Ban Biên tập trân trọng đăng tải bài viết của các Luật gia.
Luôn bám sát tôn chỉ mục đích hoạt động
Kỷ niệm 99 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2024), Tạp chí Pháp lý (TCPL) đã trải qua 31 năm xây dựng và phát triển. Với những kết quả đã làm được, đội ngũ những người làm báo của TCPL hoàn toàn có quyền tự hào vì đã đứng vững trên “đôi chân” của mình. Tự hào vì đối mặt với rất nhiều khó khăn, “sóng ngược” trong bối cảnh công nghệ thông tin phát triển như vũ bão, mạng xã hội áp đảo, nguồn thu từ phát hành Tạp chí in và nguồn thu từ truyền thông quảng cáo giảm mạnh, …, nhưng TCPL vẫn giữ được bản sắc của mình, tuân thủ nghiêm tôn chỉ mục đích, không bị sa vào thương mại hóa, báo hóa tạp chí…
Để có được những kết quả đó, trao đổi với chúng tôi, bà Lê Thị Mai Phương - Tổng Biên tập TCPL cho biết: 31 năm qua, TCPL luôn quán triệt cho đội ngũ PV, BTV và CTV không được xa rời tôn chỉ, mục đích, chức năng của một tạp chí chuyên ngành, đó là: “Tuyên truyền chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước tới Hội viên Hội Luật gia VN và các thành phần kinh tế. Đặc biệt, từ năm 2020, TCPL nhận nhiệm vụ nghiên cứu các vấn đề khoa học pháp lý, các vấn đề pháp lý kinh doanh tại Việt Nam và kinh doanh quốc tế”.
Hơn ba thập kỷ qua, bám sát tôn chỉ, nhiệm vụ đó, đội ngũ BTV, PV, CTV của TCPL luôn dành nhiều tâm sức nghiên cứu từ thực tế , tìm hiểu kỹ các chính sách pháp luật, việc thực thi pháp luật trong thực tế; ghi chép những ý kiến các Luật gia, Đại biểu Quốc hội, các nhà khoa học pháp lý, các Giáo sư tiến sĩ ngành luật, các chuyên gia kinh tế, các doanh nhân… về quá trình tổ chức thực thi, đưa chính sách pháp luật vào cuộc sống... Từ đó dưới sự cố vấn của các Luật gia, các nhà khoa học pháp lý và chuyên gia, TCPL đã đăng tải các bài viết nghiên cứu, phân tích và đưa ra nhiều kiến nghị, khuyến cáo, góp ý sắc sảo, gửi tới các ĐB Quốc hội và các cơ quan chức năng của Chính phủ, Bộ ngành để tiếp tục hoàn thiện hệ thống chính sách pháp luật cho sát thực tiễn.
Trong 10 năm trở lại đây, TCPL đã có những bước chuyển mình bền vững, trở thành một trong những cơ quan báo chí tham gia nghiên cứu, truyền thông, góp ý phản biện xây dựng chính sách pháp luật có uy tín. Trong đó nổi bật là TCPL đã được cơ quan chủ quản tín nhiệm giao thực hiện, đồng thực hiện một số Đề án, Chương trình, Hội thảo liên quan công tác nghiên cứu, góp ý, xây dựng, phản biện chính sách pháp luật, góp ý cải cách tư pháp, góp ý chính sách pháp luật kinh tế, tạo môi trường kinh doanh an toàn, thuận lợi, bình đẳng cho doanh nghiệp và doanh nhân chân chính phát triển…
Quá trình xây dựng và phát triển đến nay, nội dung TCPL ngày càng được nâng cao uy tín, chất lượng, 100% các chuyên mục nội dung của TCPL đều đăng tải các bài nghiên cứu các vấn đề pháp luật thuộc các lĩnh vực, trong đó nghiên cứu sâu vào lĩnh vực khoa học pháp lý và kinh doanh.
Công tác nghiên cứu, phản biện, phổ biến chính sách pháp luật được tổ chức bài bản và gắn với yêu cầu của thực tiễn cuộc sống sinh động
Mỗi năm có hàng trăm văn bản chính sách pháp luật của Quốc hội, Chính phủ và các Bộ ngành có hiệu lực thi hành được các ấn phẩm của TCPL chuyển tải, nhất là qua Tạp chí điện tử được tuyên truyền nhanh và hiệu quả đến người dân và các thành phần kinh tế. Những dự án Luật sửa đổi, bổ sung được Quốc hội thông qua tại các kỳ họp được TCPL tập trung phổ biến sâu. Riêng từ năm 2023 đến nay, như: Luật Giao dịch điện tử; Luật Đấu thầu; Luật Đất đai; Luật Các tổ chức tín dụng; Luật Doanh nghiệp; Luật Đầu tư; Luật Xây dựng; Luật Kinh doanh bảo hiểm; Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư; Luật Sở hữu trí tuệ; Luật sửa đổi 9 luật; Luật BVMT; Luật Quản lý thuế; Luật Thuế GTGT, TNDN; Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; Luật Xử lý VPHC; Luật sửa đổi Bộ luật Tố tụng hình sự; Các văn bản hướng dẫn thi hành luật PCTN (sửa đổi); Luật Giám định tư pháp; Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án; Luật Thi hành án dân sự; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật CAND…
TCPL nghiên cứu và truyền thông chính sách PL không theo lối mòn truyền thống
Điều đáng nói là các dự án Luật được TCPL góp ý sửa đổi và truyền thông, tuyên truyền không theo lối mòn truyền thống mà nhờ cách làm sáng tạo , bải bản, công phu của Ban Biên tập. Thay vì truyền thông một chiều (còn gọi là truyền thông “chay”), các VBQPPL qua kênh TCPL đều được lồng ghép với thực tiễn, kết quả thực hiện chính sách pháp luật, gắn với nghiên cứu, nhận diện những khuyết thiếu, bất cập của chính sách pháp luật khi áp dụng vào cuộc sống. Nhờ đó mà người dân và doanh nghiệp thụ hưởng các chính sách pháp luật rất dễ hiểu, dễ nhớ và dễ áp dụng. Để làm được điều khác biệt đó, Ban Biên tập TCPL thường xuyên phân công 03 BTV có kiến thức chuyên môn cao về pháp luật của Tòa soạn kết hợp với một số nhà khoa học và chuyên gia pháp luật (Luật gia, Luật sư…) thực hiện nghiên cứu những quy định cụ thể, phân tích, chỉ ra những điểm mới, điểm khác biệt của các chính sách pháp luật mới, phân tích những tác động của pháp luật đến thực tế đời sống. Thông qua hoạt động PBGDPL, các BTV của TCPL còn tìm hiểu, nghiên cứu những vướng mắc, bất cập trong quá thực hiện pháp luật trong thực tế, từ đó viết bài truyền tải đến các cơ quan chức năng tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện hệ thống chính sách pháp luật.
Ví dụ khi truyền thông đưa Nghị quyết 27/TW vào cuộc sống, TCPL đã lựa chọn những điểm nhấn, nội dung quan trọng của Nghị quyết để phân tích làm rõ. Đặc biệt là phân tích những tác động từ thực tiễn và các văn bản luật có liên quan đang làm khó khi đưa NQ vào cuộc sống; nếu không có sự điều chỉnh, bổ sung tương thích của luật sẽ dẫn tới chậm phát huy tác dụng của NQ trong cuộc sống…
Nghiên cứu, tham gia phản biện góp ý xây dựng pháp luật - đây là thế mạnh của TCPL, nhờ cơ quan chủ quản hỗ trợ, quan tâm và Ban Biên tập chú trọng, đầu tư kết nối, xây dựng và thiết lập được một lực lượng nhân sự là các BTV và CTV có nghề, có kiến thức chuyên môn về pháp luật, đặc biệt là đội ngũ nhà khoa học, chuyên gia luật, chuyên gia kinh tế am hiểu sâu sắc về pháp luật, pháp luật kinh doanh... Xuyên suốt 3 thập kỷ, nhất là 5 năm trở lại đây, nhờ làm tốt chức năng này mà uy tín của TCPL ngày càng được củng cố và nâng cao. Hiện nay TCPL đủ tự tin nhận đặt hàng thực hiện các nhiệm vụ từ cơ quan chủ quản và một số Bộ ngành giao.
5 năm gần đây, Ban Biên tập TCPL đã tổ chức thực hiện hàng trăm chuyên đề nội dung, chuyên trang nội dung pháp luật chuyên sâu và nhiều tuyến bài nghiên cứu nhằm góp ý sửa đổi, bổ sung các chính sách pháp luật nói chung và pháp luật kinh tế nói riêng. Trong đó tập trung góp ý sửa đổi, bổ sung vào một số Luật như: Luật Đất đai; Luật các Tổ chức tín dụng; Luật Trọng tài thương mại; Luật BHXH; Luật Kinh doanh Bất động sản; Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp; Luật Thuế Giá trị gia tăng; Luật Phòng, chống rửa tiền; Luật Giao dịch điện tử; Bộ luật Hình sự; Bộ luật Tố tụng hình sự, Luật Đấu giá, Đấu thầu…
Nếu như trong lĩnh vực PBGDPL có cách làm sáng tạo thì ở lĩnh vực này, Ban Biên tập TCPL có cách làm khác biệt hơn so với các báo, tạp chí chuyên ngành pháp luật khác. Hàng tuần, hàng tháng, Ban Biên tập chọn các vấn đề chính sách pháp luật hoặc sự kiện pháp luật nổi cộm mà dư luận quan tâm, cử Biên tập viên nghiên cứu thực tế, để phản ánh những bất cập khi thi hành chính sách pháp luật, sau đó phỏng vấn, lấy ý kiến của cơ quan soạn thảo, chuyên gia pháp lý, ý kiến các ĐBQH, nhà khoa học, từ đó đề xuất, kiến nghị sửa đổi bổ sung chính sách. Chẳng hạn đối với hành vi và hậu quả xảy ra tại đại án Vạn Thịnh Phát và Ngân hàng SCB để lại nhiều bài học pháp lý xương máu không chỉ cho doanh nghiệp mà đặc biệt cho công tác kiểm soát cán bộ, quản lý tổ chức tín dụng. Vì vậy ngay sau khi kết thúc phiên tòa sơ thẩm, được sự chỉ đạo của Ban Biên tập, Biên tập viên của TCPL đã phỏng vấn nhanh Luật gia, Tiến sĩ. Nguyễn Thị Sơn - Viện trưởng Viện Khoa học pháp lý & Kinh doanh quốc tế. Ngay lập tức bài phỏng vấn đã thu hút được một lượng truy cập lớn vì vấn đề mà TCPL nêu ra không trùng lẫn với các cơ quan báo chí khác và còn vì lượng thông tin của người trả lời phỏng vấn rất phong phú, có nhiều phát hiện mới mẻ để cho doanh nghiệp và các cơ quan có chức năng tham khảo…
Đặc biệt, công tác phòng, chống tham nhũng của Đảng, Nhà nước được đặc biệt quan tâm, thu được nhiều kết quả quan trọng thời gian qua. Góp phần nhỏ bé vào công tác này, Ban biên tập TCPL đã từng dày công tổ chức thành công Chuyên đề dài kì “ Chung tay hoàn thiện cơ chế chính sách pháp luật để phòng, chống tham nhũng hiệu quả hơn” với gần 35 bài viết nghiên cứu, phân tích chuyên sâu góp ý hoàn thiện hệ thống pháp luật phòng, chống tham nhũng. Chuyên đề được nhiều cơ quan đánh giá tốt. Gần đây, Ban Biên tập cử 2 BTV theo dõi công tác tố tụng, nghiên cứu sâu các thủ đoạn tội phạm tham nhũng, đồng thời nghiên cứu sâu các kẽ hở, bất cập, khuyết thiếu của chính sách pháp luật, từ đó đăng tải các bài phân tích, kiến nghị sửa đổi, bổ sung hoàn thiện chính sách pháp luật về phòng, chống thamn nhũng, tiêu cực. Cụ thể, các BTV của TCPL đã dày công nghiên cứu thực tế gần 30 vụ đại án hình sự kinh tế được phát hiện, khởi tố và đưa ra xét xử. Từ đó các BTV đã viết loạt 15 bài phân tích, nhận diện và chỉ ra loạt bất cập, kẽ hở pháp luật và kiến nghị sửa đổi loạt các Luật: Luật PCTN; Luật Đất đai, Luật Đấu giá tài sản, Luật Đấu thầu, Luật Xây dựng; Luật Giá; Luật Đầu tư công; Bộ luật Hình sự; Luật các Tổ chức tín dụng…
Từ công tác nghiên cứu thực tế các quy định pháp luật kinh tế, đầu tư, kinh doanh, TCPL còn đăng tải hàng trăm bài viết phân tích bình luận sâu về thực thi chính sách pháp luật kinh tế, đầu tư kinh doanh và nêu ra nhiều kiến nghị nhằm sửa đổi, bổ sung chính sách pháp luật đầu tư, kinh doanh. Trong đó có các bài viết phản biện, phản ánh việc thực thi pháp luật, bất cập của pháp luật một số lĩnh vực “nóng” như: Bất động sản; trái phiếu doanh nghiệp; chứng khoán; bảo hiểm; thuế; tài chính - ngân hàng; kinh doanh xăng dầu; thương mại điện tử; kinh tế số…
Ngoài ra, Ban Biên tập TCPL còn phân công BTV thực hiện nghiên cứu các Hiệp định, Điều ước quốc tế mà Việt Nam tham gia kí kết, từ đó đề xuất sửa đổi, bổ sung hoàn thiện cơ chế chính sách pháp luật kinh tế, tạo hành lang pháp lý đầy đủ, vững chắc để bảo vệ doanh nghiệp Việt khi thực hiện các Hiệp định thương mại tự do CPTPP, EVFTA, RCEP…
Tiếp tục tham gia trách nhiệm thực hiện Đề án “ Phát huy vai trò của Hội Luật gia các cấp trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật giai đoạn 2024 – 2030”
Từ tháng 3/2024 đến nay, căn cứ vào Kế hoạch số 17/KH-HLGVN ngày 12/01/2024 về phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2024 của Trung ương Hội Luật gia Việt Nam; Ban Biên tập TCPL lập Báo cáo đề xuất và được Lãnh đạo Hội Luật gia VN và Viện KHPL và KDQT giao nhiệm vụ phối hợp cùng với Ban Nghiên cứu, xây dựng và phổ biến pháp luật thực hiện hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2024. Tham gia Chương trình Đề án quan trọng và có ý nghĩa này, Ban Biên tập đặt ra mục tiêu: Có số lượng bạn đọc truy cập trên Ấn phẩm Pháp lý điện tử: phaply.net.vn và phaply.vn trung bình trên 35.000 đến 50.000 lượt/ngày và sẽ triển khai phân phối nội dung phổ biến, giáo dục pháp luật trên các nền tảng mạng xã hội Zalo, Facebook…
Ảnh minh họa
Các nhiệm vụ trọng tâm về nghiên cứu, xây dựng pháp luật và PBGDPL mà TCPL hướng đến, đó là: (i) Triển khai tuyến bài viết tuyên truyền sâu về Đề án: “Phát huy vai trò của Hội Luật gia các cấp trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật giai đoạn 2024 - 2030”; (ii) Tập trung truyền thông sâu về những chính sách có tác động lớn đến xã hội, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp năm 2024, gồm: Luật Đất đai; Chính sách pháp luật về bảo vệ môi trường; Luật Nhà ở; Luật Kinh doanh BĐS; Chính sách pháp luật về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; Chính sách pháp luật về phòng, chống vi phạm pháp luật trên không gian mạng; Luật Căn cước công dân, Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở; Chính sách cải cách tiền lương năm 2024…
(iii) Tổ chức thực hiện truyền thông chính sách của một số Bộ, ngành đã ký kết với HLGVN, như Bộ Công an, Bộ TNMT, Bộ Tư pháp, Thanh tra Chính phủ; (iiii) Phối hợp với một số Trung tâm thuộc HLGVN, một số Chi hội Luật gia trực thuộc TW Hội thực hiện chương trình phổ biến pháp luật thông qua các sự kiện: tọa đàm, Hội thảo, hội thi tìm hiểu pháp luật, tư vấn pháp lý và tập huấn nâng cao hiểu biết pháp luật tại một số địa phương và doanh nghiệp theo Đề án: “Tăng cường năng lực tiếp cận pháp luật của người dân” theo Quyết định số 977/QĐ-TTg ngày 11/8/2022 của Thủ tướng Chính phủ; (iiiii) Phối hợp với Ban Nghiên cứu, xây dựng và phổ biến pháp luật xây dựng vận hành Fanpage “Trung ương Hội Luật gia Việt Nam - Phổ biến, giáo dục pháp luật” nhằm tăng khả năng tiếp cận người dân, doanh nghiệp, nâng cao hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật khi được HLGVN phân công…
Với đội ngũ nhân lực đã và đang có, với kinh nghiệm công tác Tạp chí suốt 3 thập kỷ qua, nhất là 5 năm gần đây, chúng tôi tin chắc chắn TCPL sẽ hoàn thành tốt “sứ mệnh mới” khi đồng hành cùng Ban Nghiên cứu, xây dựng và phổ biến pháp luật của Hội Luật gia VN, tham gia hiệu quả, trách nhiệm thực hiện Đề án “ Phát huy vai trò của Hội Luật gia các cấp trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật giai đoạn 2024 – 2030”.
