Toàn cảnh Phiên họp thứ 32 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội
Dự thảo Luật thuế GTGT (sửa đổi) dự kiến chỉnh lý sửa đổi những qui định nào?
Báo cáo tại phiên họp thứ 32 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết cụ thể về nội dung sửa đổi, bổ sung tại dự thảo Luật liên quan tới quy định đối với: Người nộp thuế; Đối tượng không chịu thuế GTGT; Giá tính thuế GTGT; Thuế suất; Khấu trừ thuế GTGT đầu vào; Hoàn thuế GTGT;…
Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc
Trong đó, về đối tượng không chịu thuế GTGT, dự thảo Luật vẫn giữ nguyên 26 nhóm hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT nhưng đã thu hẹp các hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT trong 26 nhóm này (bỏ 12 loại hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT gồm: phân bón; máy móc, thiết bị chuyên dùng phục vụ cho sản xuất nông nghiệp; tàu đánh bắt xa bờ (Luật thủy sản đã thay tên gọi mới là tàu khai thác thủy sản tại vùng khơi, vùng biển); lưu ký chứng khoán; dịch vụ tổ chức thị trường của sở giao dịch chứng khoán hoặc trung tâm giao dịch chứng khoán; dịch vụ bưu chính công ích; dịch vụ viễn thông công ích; dịch vụ In-ter-net phổ cập theo chương trình của Chính phủ; dịch vụ duy trì vườn thú; dịch vụ duy trì vườn hoa, công viên; dịch vụ duy trì cây xanh đường phố; dịch vụ chiếu sáng công cộng).
Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cũng cho biết, Chính phủ đề xuất bỏ Điều quy định về hóa đơn, chứng từ tại dự thảo Luật. Dự thảo Luật thuế GTGT đã sửa đổi quy định về ngưỡng doanh thu không chịu thuế GTGT theo quy định tại Luật số 31/2013/QH13. Theo đó, cũng cần bổ sung vào điều khoản thi hành dự thảo Luật thuế GTGT để sửa đổi, bổ sung Luật số 71/2014/QH13 liên quan đến nội dung về ngưỡng doanh thu chịu thuế thu nhập cá nhân của hộ, cá nhân kinh doanh nhằm đảm bảo thống nhất giữa 02 sắc thuế, thuận lợi trong triển khai.
Ngoài ra, để không gây xáo trộn đối với các hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán đã được ấn định thuế từ đầu năm, Chính phủ trình Quốc hội quy định mức doanh thu của hộ, cá nhân kinh doanh thuộc đối tượng không chịu thuế có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2026.
Tại Phiên họp thứ 32 vừa qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về một số nội dung cụ thể của Luật thuế GTGT sửa đổi như: Đối tượng không chịu thuế; Mức doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ không chịu thuế GTGT; Hoàn thuế GTGT; Chế tài đối với hành vi vi phạm; Thuế suất;… Đây là dự án luật sẽ trình Quốc hội cho ý kiến lần đầu tại kỳ họp 7 khai mạc ngày 20.5 tới.
Nội dung chính sách được sửa đổi cần bảo đảm tính bao quát, ổn định, minh bạch, nhất quán
Trình bày Báo cáo thẩm tra sơ bộ dự án luật, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh nêu rõ, Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách nhất trí về sự cần thiết sửa đổi Luật để giải quyết các bất cập trong thực tiễn cũng như hoàn thiện chính sách thu, phù hợp với mục tiêu đề ra trong Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, Chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2030 và Kế hoạch số 81/KH-UBTVQH15 của UBTVQH triển khai thực hiện Kết luận số 19-KL/TW của Bộ Chính trị.
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh
Về mục tiêu, quan điểm và phạm vi các nội dung sửa đổi, đề nghị Chính phủ bám sát các mục tiêu, định hướng đã được xác định trong Chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2030 để cân nhắc bổ sung phạm vi các nội dung chính sách được sửa đổi, bảo đảm tính bao quát, tổng thể đối với các nguồn thu, ít nhất là trong trung hạn của hệ thống chính sách thuế GTGT.
Về bảo đảm tính rõ ràng, minh bạch của nội dung sửa đổi, bổ sung, đề nghị Chính phủ chỉ đạo rà soát, hoàn thiện nội dung của dự thảo Luật để bảo đảm tính nhất quán giữa nội dung thể hiện trong Báo cáo tổng kết thi hành luật, các quan điểm chỉ đạo trong xây dựng dự án Luật với nội dung sửa đổi thể hiện trong dự thảo Luật.
Bên cạnh đó, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh cũng nêu quan điểm của Thường trực Ủy ban đối với một số nội dung cụ thể: Về đối tượng không chịu thuế; Về giá tính thuế GTGT đối với hoạt động kinh doanh bất động sản; Về thời điểm xác định thuế GTGT; Về thuế suất; Về phương pháp tính thuế; Về khấu trừ thuế GTGT đầu vào; Các trường hợp hoàn thuế;…
Trong đó, về quy định liên quan đến sản phẩm xuất khẩu là tài nguyên, khoáng sản khai thác chưa chế biến thành sản phẩm khác và đã chế biến thành sản phẩm khác, dự thảo Luật không quy định các nội dung mang tính nguyên tắc để xác định sản phẩm là tài nguyên, khoáng sản thuộc diện không chịu thuế mà giao Chính phủ ban hành danh mục là chưa bảo đảm tính chặt chẽ của Luật. Vì vậy, đề nghị Chính phủ giải trình rõ hơn về định hướng, cách thức xây dựng các danh mục này, làm rõ các nội dung mang tính nguyên tắc, tạo căn cứ để Chính phủ ban hành danh mục và cung cấp dự thảo Danh mục để cơ quan thẩm tra có đủ thông tin đánh giá về tính phù hợp.
Về mức doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ không chịu thuế GTGT, đề nghị Chính phủ tính toán, cân nhắc các yếu tố liên quan trên bình diện chung của các chính sách hiện hành (như mức giảm trừ gia cảnh của thuế TNCN, chuẩn nghèo đa chiều mới, GDP/đầu người tại thời điểm hiện nay đã tăng hơn 2 lần so với thời điểm năm 2013 khi mức ngưỡng doanh thu 100 triệu đồng được xây dựng,…) để quy định cụ thể mức ngưỡng này trong dự thảo Luật.
Về thời điểm xác định thuế GTGT, Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách tán thành việc bổ sung quy định về thời điểm xác định thuế GTGT để bảo đảm rõ ràng, tránh các vướng mắc phát sinh trong thực thi Luật. Tuy nhiên, để nhất quán quan điểm các nội dung sửa đổi, bổ sung cần được quy định cụ thể, rõ ràng và thực hiện mục tiêu luật hóa tối đa các nội dung được quy định tại các văn bản dưới Luật, đã thực hiện ổn định, đề nghị Chính phủ rà soát các nội dung liên quan đến quy định về thời điểm xác định thuế GTGT đối với một số trường hợp đặc thù, trong đó có hoạt động kinh doanh bất động sản được quy định tại văn bản dưới luật để quy định cụ thể trong dự thảo Luật, không giao Bộ trưởng Bộ Tài chính quy định….
Luật cần bổ sung các hành vi bị cấm và chế tài để chống gian lận thuế
Góp ý dự án luật, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ bày tỏ hoan nghênh Chính phủ đã bắt đầu triển khai sửa đổi các luật thuế chính sách như thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân… Chủ tịch Quốc hội đề nghị luật Thuế giá trị gia tăng bổ sung các hành vi bị cấm cũng như chế tài để ngăn chặn hành vi gian lận trong lĩnh vực thuế giá trị gia tăng như vừa qua.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại phiên họp
Theo Chủ tịch Quốc hội, dù luật Quản lý thuế đã có các quy định về hành vi bị cấm và luật Thuế giá trị gia tăng chỉ là luật nội dung, song do tính chất đặc thù của thuế giá trị gia tăng và thực tế phát sinh nhiều hành vi vi phạm, nên để thuận tiện cho việc thực hiện thì có thể nghiên cứu bổ sung thêm quy định những hành vi bị cấm.
Nêu ý kiến trước đó, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho rằng, luật Quản lý thuế 2019 đã có quy định các hành vi cấm, song luật Thuế giá trị gia tăng đặc biệt và đặc thù hơn, do đó cần có các quy định riêng để chống gian lận hóa đơn, chứng từ, vi phạm thời gian nộp thuế, khấu trừ thuế, hoàn thuế, lừa đảo chiếm đoạt thuế và khai khống hóa đơn thuế giá trị gia tăng.
Giải trình sau đó, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết hiện trong luật cũng quy định đối tượng nộp thuế chịu trách nhiệm về hồ sơ, chứng từ. Tuy nhiên, tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hôm nay, ban soạn thảo sẽ nghiên cứu thể hiện rõ hơn, cụ thể hơn.
"Giai đoạn vừa qua gian lận về thuế giá trị gia tăng lớn nên cần quy định chặt và minh bạch để vừa bảo vệ người nộp thuế chân chính cũng như người thu", ông Hồ Đức Phớc nói.
Tiếp tục rà soát đánh giá kỹ tác động của từng chính sách, để đảm bảo khả thi và phù hợp với điều kiện của Việt Nam…
Tại phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tập trung thảo luận, cho ý kiến về sự phù hợp của dự thảo Luật với chủ trương của Đảng, tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất trong hệ thống pháp luật, tính tương thích với các cam kết, Điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên; về phạm vi, đối tượng điều chỉnh, các nội dung sửa đổi tại dự thảo Luật; sự phù hợp, tương thích của Luật sửa đổi với các luật có liên quan; tính khả thi của các quy định, điều, khoản quy định tại dự thảo luật; về hình thức, nội dung văn bản, hồ sơ dự án Luật, kết cấu dự thảo luật;…
Đồng thời, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cho ý kiến về một số vấn đề cụ thể được quy định tại dự thảo Luật như: Đối tượng không chịu thuế; Mức doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ không chịu thuế GTGT; Hoàn thuế GTGT; Chế tài đối với hành vi vi phạm; Thuế suất;…
Kết luận nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ qua thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao quá trình chuẩn bị hồ sơ dự án Luật thuế giá trị gia tăng (sửa đổi) của Bộ Tài chính, nội dung thẩm tra của Ủy ban Tài chính, Ngân sách.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến thẩm tra để tiếp tục hoàn thiện hồ sơ dự án Luật đảm bảo chất lượng để trình Quốc hội. Trong đó lưu ý một số nội dung như sau:
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải kết luận nội dung thảo luận
Tiếp tục rà soát để thể chế hóa đầy đủ chủ trương của Đảng, đáp ứng chiến lược cải cách thuế, đặc biệt lưu ý đến quan điểm sửa đổi, bổ sung các luật về thuế, phí theo nguyên tắc thị trường, phù hợp với thông lệ quốc tế, gắn với cơ cấu lại nguồn thu, mở rộng cơ sở thuế và nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuế và áp dụng mức thuế suất hợp lý; định hướng tiến tới cơ bản áp dụng một mức thuế suất và thực hiện tăng thuế theo lộ trình;
Rà soát phạm vi, đối tượng điều chỉnh của dự án Luật để đáp ứng quan điểm, mục tiêu, yêu cầu sửa đổi luật; khắc phục khó khăn, vướng mắc của luật hiện hành, hoàn thiện các quy định, đảm bảo bao quát trong trung hạn chính sách thuế GTGT. Cụ thể hóa tối đa trong luật các nội dung đã được kiểm nghiệm và áp dụng ổn định trong thực tiễn, giảm thiểu việc giao Chính phủ, các bộ quy định;
Đồng thời, cần rà soát đảm bảo nguyên tắc của Hiến pháp, đảm bảo thu ngân sách phải do luật định, trường hợp giao Chính phủ, Bộ Tài chính quy định cần thuyết minh rõ lý do và phải quy định mang tính nguyên tắc trong luật; cân nhắc giao Chính phủ quy định hướng dẫn chi tiết, Bộ Tài chính chỉ hướng dẫn về quy trình thủ tục.
Nghiên cứu ý kiến của cơ quan thẩm tra và của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội để hoàn thiện dự thảo luật, đảm bảo phù hợp, khả thi các quy định trong dự thảo; giải trình rõ cơ sở pháp lý, lý do việc quy định các trường hợp không phải nộp thuế GTGT đầu ra nhưng được khấu trừ thuế GTGT đầu vào;… Quy định các nội dung mang tính nguyên tắc để xác định sản phẩm là tài nguyên, khoáng sản thuộc diện không chịu thuế trước khi giao Chính phủ ban hành danh mục; cân nhắc bỏ quy định không thu thuế GTGT đối với quà biếu, quả tặng tài sản di chuyển trong định mức miễn thuế nhập khẩu và việc miễn thuế GTGT đối với hàng hóa nhập khẩu có giá trị nhỏ và lưu ý về sắp xếp hợp lý các danh mục mặt hàng phù hợp với các lĩnh vực; Luật hóa các quy định trong luật về giá tính thuế, thời điểm xác định thuế GTGT; điều kiện khấu trừ thuế với một số trường hợp đặc thù, hoạt động đặc thù;...;
Đề nghị bổ sung giải trình vấn đề thuế đối với phân bón, thuế đối với các mặt hàng nông lâm thủy sản được thu mua...; nghiên cứu giữ quy định như hiện hành việc kê khai khấu trừ bổ sung; cân nhắc mở rộng diện đối tượng được hoàn thuế so với luật hiện hành, quy định cụ thể hơn trong luật về các điều kiện hoàn thuế, rà soát đảm bảo phù hợp,…Nghiên cứu, bổ sung quy định về chế tài xử lý các vi phạm liên quan đến lĩnh vực đặc thù về thuế GTGT, tiếp tục rà soát xử lý mâu thuẫn, đảm bảo tính thống nhất trong hệ thống pháp luật; rà soát kỹ quy định áp dụng thi hành; tuân thủ đúng quy định Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
