Tán thành đề xuất giảm số năm đóng; cân nhắc kỹ lưỡng việc sửa quy định hưởng BHXH một lần

(Pháp lý) - Đó là 2 vấn đề lớn khi sửa Luật BHXH mà xã hội đặc biệt quan tâm, được UBTV Quốc hội cho ý kiến mới nhất tại phiên họp thứ 26.

Chủ tịch Quốc hội: Nên quy định người không có lương hưu 75 tuổi hoặc ít tuổi hơn được trợ cấp xã hội -0

Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh trình bày báo cáo thẩm tra.

Tán thành đề xuất giảm số năm đóng bảo hiểm xã hội

Tại phiên họp, thay mặt cơ quan thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh trình bày báo cáo một số ý kiến của Thường trực Ủy ban Xã hội về việc tiếp thu, giải trình dự án Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) (sửa đổi).

Về nội dung được dư luận quan tâm đó là số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng lương hưu, Chủ nhiệm Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội cho biết Thường trực Ủy ban Xã hội tán thành với việc giảm thời gian tối thiểu để được hưởng lương hưu xuống còn 15 năm và thấy rằng việc bảo đảm số năm tối thiểu tham gia BHXH mới chỉ là điều kiện cần chứ chưa đủ để được hưởng chế độ hưu trí tối thiểu đầy đủ mà còn phải bảo đảm cả điều kiện về tuổi nghỉ hưu. Quy định giảm số năm đóng BHXH để hưởng chế độ hưu trí sẽ hấp dẫn người lao động hơn, tỉ lệ bao phủ đối tượng thụ hưởng BHXH sẽ tăng trong trung và dài hạn. Từ đó tạo điều kiện cho người lao động nhiều tuổi có số năm tham gia BHXH thấp được tiếp cận và thụ hưởng quyền lợi BHXH, cải thiện tính công bằng.

Việc điều chỉnh giảm số năm tối thiểu đóng BHXH để đủ điều kiện hưởng lương hưu lần này là thực hiện theo tinh thần của Nghị quyết số 28/NQTW. Ngoài ra, nếu giảm số năm đóng BHXH đối với nam từ 20 năm xuống 15 năm, mức hưởng tiền lương tối thiểu (mức sàn) đối với đối tượng này chỉ còn 33,75% so với mức lương đóng BHXH, nếu đóng BHXH 20 năm sẽ là 45% như hiện hành; đối với nữ là 15 năm và mức hưởng 45% như hiện hành. Điều này phù hợp tờ trình và hồ sơ dự án luật khi giới hạn phạm vi sửa đổi lần này vẫn giữ nguyên công thức tính lương hưu.

Theo Chủ nhiệm Uỷ ban Xã hội, việc điều chỉnh giảm thời gian tham gia BHXH để được hưởng chế độ hưu trí với mức tối thiểu là cần thiết. Từ đó khuyến khích người lao động có quá trình tham gia BHXH không liên tục bảo lưu thời gian, chờ nhận lương hưu khi đến tuổi quy định, tạo cơ hội giữ người lao động ở lại trong hệ thống BHXH.

Như vậy, trong trường hợp khi hưởng mức lương hưu tương ứng với thời gian đóng BHXH tối thiểu sẽ khiêm tốn hơn những người có thời gian đóng dài và đầy đủ. Tuy nhiên, với mức lương hưu hàng tháng ổn định, định kỳ được Nhà nước điều chỉnh theo chỉ số giá tiêu dùng và trong thời gian hưởng lương hưu còn được Quỹ BHXH đóng bảo hiểm y tế, khi mất có chế độ tiền tuất thì sẽ góp phần bảo đảm tốt hơn cuộc sống khi về già của người lao động và nhiều người cao tuổi được hưởng lợi từ chính sách.

Cân nhắc kỹ lưỡng việc sửa đổi, bổ sung về hưởng BHXH một lần

Về vấn đề rút BHXH một lần, Thường trực Ủy ban Xã hội cho rằng, đây là vấn đề phức tạp, nhạy cảm, có ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động và vấn đề an sinh xã hội lâu dài, tác động nhất định đến tâm lý xã hội, người lao động. Do đó, cần tiếp tục đánh giá tác động, cân nhắc kỹ lưỡng, bao quát đối với nội dung sửa đổi, bổ sung quy định về hưởng bảo hiểm xã hội một lần, tham vấn công chúng rộng rãi hơn về các phương án dự kiến sửa đổi, bổ sung. Bên cạnh đó, cần hết sức lưu ý quan tâm việc tăng cường hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật về bảo hiểm xã hội, đặc biệt là quy định về bảo hiểm xã hội một lần để thống nhất nhận thức về mục tiêu của chính sách.

Đó là khi có việc làm thì người lao động và người sử dụng lao động có trách nhiệm hàng tháng trích một phần tiền lương, thu nhập (người lao động 8%, người sử dụng lao động 14%) để đóng vào quỹ bảo hiểm hưu trí, bảo đảm khi đến tuổi nghỉ hưu hoặc suy giảm khả năng lao động thì người lao động được hưởng lương hưu hàng tháng (rút từ tiền của người lao động, người sử dụng lao động đã đóng và tích lũy). Vì vậy, phải “chặt chẽ hơn trong quy định hưởng chế độ bảo hiểm xã hội một lần” như Nghị quyết 28-NQ/TW đã xác định, hướng tới hạn chế tối đa việc người lao động hưởng bảo hiểm xã hội một lần, thì mới có thể thực hiện được mục tiêu mở rộng độ bao phủ của chính sách bảo hiểm xã hội, bảo đảm an sinh xã hội lâu dài cho người dân sau độ tuổi lao động.

Báo cáo thêm về nội dung này, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung cho biết, một trong những nội dung quan trọng trong dự án luật là về quy định rút BHXH một lần. Về nội dung này, Chính phủ đề xuất hai phương án.