Chế độ thai sản theo BHXH tự nguyện từ ngày 01/7/2025

Người lao động hỏi: Tôi đang tham gia BHXH tự nguyện, mới lập gia đình và dự kiến sinh con trong năm 2025. Xin Luật gia tư vấn các quy định mới trong Luật BHXH 2024 về hưởng trợ cấp thai sản theo BHXH tự nguyện từ ngày 01/7/2025?

Luật gia trả lời: Nội dung người lao động hỏi Luật sư Trần Đại Ngọc - Cty Luật TNHH Trần Nguyễn, Đoàn Luật sư Hà Nội tư vấn cụ thể như sau:

Luật BHXH 2024 bổ sung chế độ thai sản vào chính sách BHXH tự nguyện.

Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, trong đó, bổ sung chế độ thai sản vào chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện

Điều kiện hưởng trợ cấp thai sản khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện

Theo đó, tại Điều 4 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 thì bảo hiểm xã hội tự nguyện sẽ có 2 chế độ là hưu trí và tử tuất. Tuy nhiên, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 đã bổ sung thêm chế độ trợ cấp thai sản đối với bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Cụ thể, bảo hiểm xã hội tự nguyện có các chế độ sau đây: Trợ cấp thai sản; Hưu trí; Tử tuất; Bảo hiểm tai nạn lao động theo quy định của Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015.

Điều kiện hưởng trợ cấp thai sản khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được nêu rõ tại Điều 94 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 như sau:

- Đối tượng có thời gian đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện hoặc vừa có thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc vừa có thời gian đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con được hưởng trợ cấp thai sản khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:

+ Lao động nữ sinh con;

+ Lao động nam có vợ sinh con.

- Trường hợp chỉ có mẹ tham gia bảo hiểm xã hội mà mẹ chết sau khi sinh con thì cha hoặc người trực tiếp nuôi dưỡng được hưởng trợ cấp thai sản.

- Trường hợp cả cha và mẹ cùng tham gia bảo hiểm xã hội đủ điều kiện hưởng trợ cấp thai sản theo quy định thì chỉ cha hoặc mẹ được hưởng trợ cấp thai sản.

- Trường hợp người vừa có đủ điều kiện hưởng trợ cấp thai sản trong bảo hiểm xã hội tự nguyện và vừa có đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản trong bảo hiểm xã hội bắt buộc thì chỉ được hưởng chế độ thai sản trong bảo hiểm xã hội bắt buộc.

- Trường hợp mẹ đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản trong bảo hiểm xã hội bắt buộc, cha đủ điều kiện hưởng trợ cấp thai sản trong bảo hiểm xã hội tự nguyện thì mẹ được hưởng chế độ thai sản trong bảo hiểm xã hội bắt buộc và cha được hưởng trợ cấp thai sản trong bảo hiểm xã hội tự nguyện.

- Trường hợp cha đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản trong bảo hiểm xã hội bắt buộc, mẹ đủ điều kiện hưởng trợ cấp thai sản trong bảo hiểm xã hội tự nguyện thì cha được hưởng chế độ thai sản trong bảo hiểm xã hội bắt buộc và mẹ được hưởng trợ cấp thai sản trong bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Như vậy, lao động nữ sinh con hoặc lao động nam có vợ sinh con mà có thời gian đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện hoặc vừa có thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc vừa có thời gian đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con được hưởng trợ cấp thai sản.

Mức trợ cấp thai sản khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện

Cụ thể, theo Điều 95 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 thì mức trợ cấp thai sản là 2.000.000 đồng cho mỗi con được sinh ra và mỗi thai từ 22 tuần tuổi trở lên chết trong tử cung, thai chết trong khi chuyển dạ.

Lao động nữ là người dân tộc thiểu số hoặc lao động nữ là người dân tộc Kinh có chồng là người dân tộc thiểu số thuộc hộ nghèo khi sinh con còn được hưởng chính sách hỗ trợ khác theo quy định của Chính phủ.

Theo đó, ngân sách nhà nước bảo đảm thực hiện quy định nêu trên. Chính phủ quyết định điều chỉnh mức trợ cấp thai sản phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và khả năng của ngân sách nhà nước từng thời kỳ.

Hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thai sản là một trong các giấy tờ sau đây:

- Bản sao giấy khai sinh hoặc trích lục khai sinh hoặc bản sao giấy chứng sinh của con;

- Trường hợp thai chết trong tử cung, thai chết trong khi chuyển dạ hoặc con chết sau khi sinh mà chưa được cấp giấy chứng sinh thì hồ sơ là một trong các giấy tờ sau đây:

+ Bản chính hoặc bản sao bản tóm tắt hồ sơ bệnh án có thể hiện thông tin con chết;

+ Bản chính hoặc bản sao giấy ra viện của lao động nữ sinh con có thể hiện thông tin con chết;

+ Bản sao giấy báo tử của con;

+ Văn bản xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã đối với trường hợp con chết trong vòng 24 giờ sau khi sinh.

Theo đó, trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày sinh con, người lao động có trách nhiệm nộp hồ sơ theo quy định nêu trên cho cơ quan bảo hiểm xã hội.

Trong thời hạn 5 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định, cơ quan bảo hiểm xã hội có trách nhiệm giải quyết; trường hợp không giải quyết thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.