Tiếp tục rà soát, hoàn thiện một số chế định quan trọng trong dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi) và Luật Giá (sửa đổi)

Phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về các dự án luật, dự thảo nghị quyết được trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 5

Cần tiếp tục làm rõ hai chế định lớn trong dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi)

Cho ý kiến về dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi), UBTVQH đề nghị, cần tổng rà soát lại các điều khoản, đảm bảo tính kế thừa. Đề nghị ngoài trách nhiệm của cơ quan chủ trì soạn thảo, cơ quan thẩm tra, Uỷ ban Pháp luật thì tất cả các Ủy ban của Quốc hội, Hội đồng dân tộc, Viện Nghiên cứu lập pháp phải có trách nhiệm rà soát các điều, khoản.

UBTVQH đề nghị, cần làm rõ hai nội dung của dự án Luật Đấu thầu là đấu thầu phải đảm bảo lợi ích tối đa của người được mời thầu và đảm bảo môi trường kinh doanh lành mạnh, cạnh tranh bình đẳng, công khai minh bạch.

Về vấn đề quản lý nhà nước, đề nghị thiết kế theo hướng Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về đấu thầu, Bộ Kế hoạch và Đầu tư là cơ quan đầu mối, các bộ, ngành khác thực hiện theo chức năng nhiệm vụ có liên quan.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chủ trì phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội

Trước đó, tại Kỳ họp thứ 5, các đại biểu đã thảo luận tại hội trường về dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi). Theo đó, đa số ý kiến đại biểu Quốc hội thống nhất cao về việc UBTVQH đã tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Đấu thầu. Dự thảo Luật quy định rõ ràng, chặt chẽ hơn, nhất là các nội dung về thẩm quyền, trách nhiệm của các bên trong công tác đấu thầu, đảm bảo yêu cầu công khai, minh bạch, cạnh tranh và hiệu quả kinh tế trong hoạt động đấu thầu, tạo niềm tin cho các cơ quan, đơn vị trong quá trình triển khai hoạt động đấu thầu.

Các đại biểu Quốc hội quan tâm cho ý kiến về phạm vi áp dụng Luật Đấu thầu đối với doanh nghiệp nhà nước và dự án sử dụng vốn nhà nước. Dự thảo Luật trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 4, Chính phủ đề xuất bãi bỏ điểm c khoản 1 Điều 1 Luật Đấu thầu hiện hành để không áp dụng Luật này đối với hoạt động lựa chọn nhà thầu thuộc các dự án có sử dụng vốn nhà nước, vốn của doanh nghiệp nhà nước từ 30% trở lên hoặc dưới 30% nhưng trên 500 tỷ đồng trong tổng mức đầu tư của dự án.

Tại Kỳ họp thứ 5, UBTVQH đã báo cáo Quốc hội 02 phương án quy định trong luật về nội dung này. Phương án 1: giữ như phương án Chính phủ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 4. Theo đó, Luật Đấu thầu (sửa đổi) bãi bỏ quy định áp dụng Luật Đấu thầu đối với các dự án đầu tư có sử dụng vốn nhà nước, vốn của doanh nghiệp nhà nước quy định tại điểm c khoản 1 Điều 1 Luật Đấu thầu năm 2013, Luật sửa đổi quy định đối tượng áp dụng bao gồm dự án đầu tư của doanh nghiệp nhà nước. Phương án 2: quy định đối tượng áp dụng bao gồm dự án đầu tư của Doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp có trên 50% vốn thuộc sở hữu của doanh nghiệp Nhà nước.

Thảo luận tại hội trường, một số ý kiến đề nghị chọn phương án 2 để không thu hẹp quá mức đối tượng đấu thầu quản lý chặt chẽ vốn đầu tư của nhà nước vào doanh nghiệp nhà nước và vốn của doanh nghiệp nhà nước đầu tư, góp vốn vào các doanh nghiệp khác mà doanh nghiệp nhà nước nắm quyền chi phối. Một số ý kiến đề nghị chọn phương án 1 để tăng quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của doanh nghiệp nhà nước trong hoạt động sản xuất kinh doanh...

Nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội tiếp tục góp ý đối với các điều, khoản quy định về đấu thầu trong lĩnh vực y tế như quy định mua sắm tập trung đối với mua thuốc hiếm, thuốc cần mua với số lượng ít, quy định cụ thể trường hợp Bộ trưởng Y tế ban hành danh mục mua sắm tập trung cấp quốc gia, quy định về lựa chọn nhà thầu cung cấp hóa chất, thiết bị y tế…

Liên quan đến lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt, một số ý kiến đề nghị không quy định về lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt, một số ý kiến khác và Chính phủ cho rằng, việc áp dụng cơ chế đặc biệt để lựa chọn nhà đầu tư là cần thiết, nhằm đáp ứng yêu cầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có yêu cầu bảo đảm quốc phòng, an ninh chưa thể lường trước được trong tương lai.

Các đại biểu Quốc hội góp ý cụ thể về nhiều điều, khoản khác như: Giải thích từ ngữ (điều 4); tư cách hợp lệ của nhà thầu, nhà đầu tư (Điều 5); bảo đảm cạnh tranh trong đấu thầu (Điều 6); đấu thầu quốc tế (Điều 11); bảo đảm dự thầu (Điều 14); về đấu thầu trước (điều 39); các hành vi bị cấm trong hoạt động đấu thầu (Điều 16); hủy thầu (Điều 17); chỉ định thầu (Điều 23); đấu thầu trước (Điều 42); quy trình, thủ tục lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư (Điều 43); Về giải quyết kiến nghị (từ Điều 91 đến Điều 97)…

Các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội tham dự phiên họp

Luật Giá (sửa đổi): Chỉ đưa vào luật những nội dung đã được chuẩn bị kỹ lưỡng, đủ “chín” và cấp bách

Về dự án Luật Giá (sửa đổi), sau khi nghe Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Lê Quang Mạnh báo cáo một số vấn đề lớn về tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự án Luật Giá (sửa đổi). Qua thảo luận, cho ý kiến, UBTVQH đánh giá cao quá trình nghiên cứu, chỉnh lý, tiếp thu của cơ quan chủ trì thẩm tra và cơ quan soạn thảo.

 UBTVQH đề nghị Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội tiếp tục phối hợp với Bộ Tài chính, lấy ý kiến Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội rà soát lại tổng thể toàn bộ các quy định trong dự thảo Luật, nhất là vấn đề về áp dụng pháp luật, điều khoản chuyển tiếp, việc bãi bỏ các quy định ở các luật có liên quan để bảo đảm chính xác.

UBTVQH giao Ủy ban Tài chính – Ngân sách xây dựng báo cáo, tiếp thu, giải trình về dự án Luật Giá (sửa đổi), trong đó cần có giải trình thuyết phục với đầy đủ căn cứ chính trị, pháp lý, thực tiễn; lưu ý đến các nội dung như định nghĩa về giá; rà soát các hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục mặt hàng bình ổn giá; về thẩm định giá, công ty thẩm định giá, nghề thẩm định giá, Hội đồng thẩm định giá. Nhấn mạnh, những gì đã chín, đã đủ rõ, cấp bách, đã chuẩn bị kỹ lưỡng, đánh giá tác động đầy đủ và đồng thuận cao thì quy định, nếu chưa đạt được yêu cầu đó thì phải cân nhắc.

UBTVQH đề nghị Ủy ban Pháp luật cùng Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban khác của Quốc hội, Viện Nghiên cứu lập pháp phối hợp rà soát kỹ lưỡng, đẩy nhanh tiến độ để chỉnh lý dự thảo Luật càng nhanh càng tốt.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Lê Quang Mạnh báo cáo một số vấn đề lớn tiếp thu, chỉnh lý và giải trình về dự thảo Luật Giá (sửa đổi). Ảnh: Quốc hội

Trước đó, trong đợt 1 của Kỳ họp thứ 5, chiều 23/5, Quốc hội đã thảo luận về dự án Luật Giá (sửa đổi). Đa số ý kiến tán thành với Báo cáo tiếp thu, giải trình, chính lý số 480/BC-UBTVQH15 của UBTVQH và dự thảo Luật. Các đại biểu cũng góp nhiều ý kiến góp ý cụ thể để tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật. Theo đó, có ý kiến đề nghị làm rõ hơn nữa yếu tố thị trường tại Luật cũng như làm rõ và thể hiện yếu tố cung cầu trong các khái niệm về “giá thị trường”, “yếu tố hình thành giá” và đề nghị cần thể hiện việc định giá của Nhà nước phải dựa trên quy luật cung cầu của thị trường, nhu cầu của thị trường.

Một số ý kiến đề nghị không nên đưa vào Danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá mặt hàng “sữa dành cho người cao tuổi” và mặt hàng “thịt lợn”.  Có ý kiến đề nghị Nhà nước phải có nguồn lực (nguồn vốn ngân sách hoặc hàng hóa dự trữ) để điều tiết giá khi cần thiết.

Đối với giá dịch vụ vận chuyển hành khách hàng không nội địa là vấn đề được một số đại biểu Quốc hội quan tâm, cho ý kiến. Trong đó có ý kiến đề nghị nên bỏ quy định về khung giá, đưa mặt hàng này thực hiện hoàn toàn theo cơ chế thị trường. Nhiều ý kiến ủng hộ tiếp tục giữ quy định như dự thảo, Nhà nước định giá tối đa (giá trần) để đảm bảo lợi ích Nhân dân, thúc đẩy kinh tế xã hội. Có ý kiến đề nghị giữ quy định về giá trần và bỏ quy định về giá sàn. Có ý kiến đề nghị chỉ định giá đối với hạng vé phổ thông.

Có ý kiến đề nghị quy định khung giá đối với sách giáo khoa bởi theo Luật Giá hiện hành, sách giáo khoa không phải là mặt hàng do Nhà nước định giá. Tuy nhiên, từ Quốc hội khóa XIV đến nay, nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị Nhà nước cần kiểm soát giá mặt hàng này nhằm bảo vệ lợi ích người dân, tránh tác động tăng giá từ các nhà xuất bản. Thực tế, sách giáo khoa là mặt hàng có phạm vi ảnh hưởng rất rộng, giá mặt hàng này tác động trực tiếp đến người dân, trong đó có người thu nhập thấp. Vì vậy, cần thiết phải kiểm soát, điều tiết giá để bảo đảm không tác động tiêu cực đến người tiêu dùng.

Một số ý kiến đại biểu quan tâm về trách nhiệm của Hội đồng thẩm định giá, giá trị pháp lý của kết quả thẩm định giá, chứng thư thẩm định giá. Có ý kiến đề nghị làm rõ nội dung “thẩm định giá” hay “thẩm định giá trị”.

Trên cơ sở ý kiến các vị đại biểu Quốc hội phát biểu tại hội trường và ý kiến của các chuyên gia, tổ chức, UBTVQH đã chỉ đạo Ủy ban Tài chính - Ngân sách phối hợp với cơ quan soạn thảo, các cơ quan có liên quan khẩn trương nghiên cứu, nghiêm túc tiếp thu, giải trình đầy đủ tất cả các ý kiến và chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật.