Nhận diện những chiêu thức, thủ đoạn của tội phạm vận chuyển trái phép chất ma tuý qua đường hàng không

Lực lượng chức năng sử dụng chó nghiệp vụ kiểm tra các kiện hàng  (ảnh minh hoạ)

Ma túy chuyển qua đường hàng không 'tăng vọt'

Tại cuộc họp báo ngày 27/4, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (C04 Bộ Công an) cho biết tình hình tội phạm vận chuyển ma túy qua đường hàng không nhất là các sân bay quốc tế như Nội Bài (Hà Nội), Tân Sơn Nhất (TPHCM) thời gian gần đây diễn biến phức tạp, "tăng vọt". Ma túy chủ yếu được chuyển từ các nước Châu Âu như Đức, Hà Lan, Anh, Bỉ, Pháp do có độ tinh khiết cao, giá thành rẻ và chuyển tiện lợi về Việt Nam bằng đường hàng không.

Vụ án nóng nhất xảy ra thời gian gần đây, đó là ngày 16/3, hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất phát hiện hơn 8 kg thuốc lắc và hơn 3 kg cocain, ketamine trong valy hành lý của 4 tiếp viên trên chuyến bay từ Pháp về. Những người này khai nhận vận chuyển các tuýp kem với tiền công 10 triệu đồng chứ không biết bên trong có ma túy. Họ sau đó được trả tự do do cơ quan điều tra kết luận họ bị lợi dụng, chưa đủ căn cứ truy cứu TNHS.

Sau hơn một tháng điều tra vụ việc, Công an TP HCM đã khởi tố 22 vụ án, bắt 65 người về hành vi Mua bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép chất ma tuý, Không tố giác tội phạm và Che giấu tội phạm; và xử lý vi phạm hành chính 12 người.

Đáng chú ý, quá trình điều tra công an thành phố HCM và các cơ quan chức năng phát hiện thêm 6 chuyến hàng có chứa ma túy đã được đưa về nước trên cùng tuyến đường vận chuyển này. Lực lượng chức năng thu giữ tổng cộng gần 50 kg ma tuý các loại, 2 khẩu súng và hàng loạt tang vật khác.

Tại sân bay Nội Bài, trong 3 tháng đầu năm 2023, số vụ vận chuyển ma tuý qua cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài (Hà Nội) xảy ra đặc biệt nghiêm trọng với 10 vụ, bắt 21 đối tượng, vật chứng thu giữ 592 kg ma tuý tổng hợp. Trong đó, Ngày 12/1/2023, lực lượng công an phối hợp cùng lực lượng hải quan phát hiện và bắt giữ 1 đối tượng có hành vi buôn bán, vận chuyển trái phép chất ma tuý từ Hà Lan về Việt Nam. Thu giữ 6.790 gam ketamine và hơn 51kg ma tuý tổng hợp MDMA.

Theo số liệu của tổng cục Hải quan, chỉ riêng trong năm 2022, lực lượng hải quan đã tiến hành bắt giữ 303 vụ, thu giữ trên 1 tấn ma túy các loại được vận chuyển qua đường hàng không. Theo đánh giá của lực lượng chức năng hàng không trở thành một trong những tuyến trọng điểm vận chuyển trái phép các chất ma túy từ nước ngoài về Việt Nam.

Nhận diện chiêu thức, thủ đoạn tinh vi

Nghiên cứu các vụ án vận chuyển ma tuý bằng đường hàng không mà cơ quan chức năng phát hiện thời gian qua, có thể thấy các đối tượng đã sử dụng nhiều thủ đoạn hết sức tinh vi để qua mặt sự kiểm tra, kiểm soát của ngành chức năng

Nguỵ trang tinh vi dưới vỏ bọc các loại hàng hoá: Theo đó, để qua mặt sự kiểm soát của các cơ quan chức năng, các đối tượng vận chuyển ma tuý thường cất giấu, ngụy trang cất giấu, nguỵ trang ma tuý thành hàng hóa, hành lý ký gửi thông thường như máy cà phê, máy hút bụi, máy lọc không khí, hộp thực phẩm chức năng, bánh, kẹo...gây khó khăn cho lực lượng chức năng trong quá trình kiểm tra, phát hiện.

Điển hình như trong vụ liên quan đến vụ 4 tiếp viên Vietnam Airlines cho thấy, hơn 11 kg ma tuý được các đối tượng nguỵ trang dưới vỏ bọc tuýp kem đánh răng. Hay như trong vụ vận chuyển trái phép chất ma tuý từ Hà Lan về Việt Nam mà cơ quan chức năng phát hiện được tại sân bay Nội Bài, cũng cho thấy số ma túy được đối tượng đựng trong túi nilon, cất giấu tinh vi trong các túi kẹo socola đóng trong thùng carton hòng qua mặt lực lượng chức năng.

Ma túy được hải quan phát hiện và lấy ra từ các tuýp kem đánh răng sau khi chuyển từ nước ngoài về. (Ảnh: Hải quan TP HCM)

Lợi dụng chuyển phát nhanh, bưu chính quốc tế: Thủ đoạn này được các nhóm tội phạm ma túy quốc tế câu kết với tội phạm ma túy ở VN lợi dụng để vận chuyển ma túy với số lượng lớn. Các nhóm tội phạm lợi dụng các công ty vận chuyển quốc tế có mạng lưới khắp các tỉnh, TP trong nước và nước ngoài để gửi hàng hóa.

Điển hình như, vào cuối năm 2022, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (Công an TP Hà Nội) đã phối hợp với Cục Hải quan Hà Nội tổ chức kiểm tra, phát hiện 3 vận đơn gồm 8 kiện hàng, trọng lượng hơn 205kg, được gửi từ Đức về Việt Nam. Trong các kiện hàng cất giấu 98 kg ma túy tổng hợp (gồm 45kg MDMA, 53kg ketamine và 2.000 gói "nước vui"). Công an TP Hà Nội, Cục Hải quan Hà Nội và Công an TPHCM đã bắt giữ 3 đối tượng liên quan đến vụ việc.

Rúng động nhất là vụ việc Bộ Công an phối hợp với các địa phương mở rộng điều tra vụ lô hàng, gồm 36 kiện trọng lượng hơn 400kg được gửi từ Amsterdam - Hà Lan qua đường hàng không về Nội Bài trong năm 2021, tình nghi có ma túy.

Thủ đoạn của tội phạm là lấy tên giả, địa chỉ giả, dùng số sim rác để giao nhận ma túy, nếu phát hiện việc vận chuyển có bất thường, các đối tượng sẵn sàng bỏ hàng, không ra nhận.

Nhiều thủ đoạn khác tinh vi khác: Ngoài những chiêu thức thủ đoạn nói trên, qua công tác đấu tranh tội phạm, các cơ quan chức năng còn chỉ ra loạt những phương thức, thủ đoạn của tội phạm vận chuyển ma túy qua đường hàng không như:

Tội phạm ma tuý thông qua mạng xã hội để kết bạn với phụ nữ có hoàn cảnh éo le sau đó đưa, hứa hẹn ra nước ngoài du lịch. Quá trình đi du lịch miễn phí đối tượng đưa vali, hàng hoá có ma tuý để các phụ nữ trên vận chuyển.

Lợi dụng sinh viên, học sinh đi du học, hay người Việt Nam sang lao động nước ngoài, quá trình về nước các đối tượng mua suất hành lý ký gửi. Khi mua, các đối tượng lồng ma tuý trong đó, khi bắt các hành khách đi máy bay không biết hàng của ai, các đối tượng rất tinh vi, xoá dấu vết khi gửi hàng vào.

Chúng lợi dụng lòng tốt của những người mới đi máy bay, thiếu kinh nghiệm, hoặc những người đi máy bay lần đầu, chúng đưa các người già, người tàn tật, người có con nhỏ để trông hành lý, xách hộ hành lý, trong hành lý có ma tuý.

Kiến nghị

Thiết nghĩ, trước những diễn biến khó lường của tội phạm buôn lậu, đặc biệt là tội phạm buôn bán ma túy, vận chuyển trái phép chất ma tuý qua đường hàng không, việc ngăn chặn vận chuyển ma tuý qua đường hàng không là rất quan trọng . Để giải quyết vấn đề này, theo chúng tôi , cơ quan chức năng cần có những giải pháp hiệu quả để ngăn chặn, trong đó:

1. Các cơ quan chức năng cần tăng cường công tác kiểm tra nghiêm ngặt hàng hóa được vận chuyển qua các sân bay, tăng cường kiểm soát người và đồ vật mang vào khu vực hạn chế của cảng hàng không; kiên quyết xử lý các trường hợp vào khu vực hạn chế không đúng mục đích, vận chuyển các đồ vật không nằm trong danh sách đăng ký…

2. Tăng cường kiểm tra định kỳ và đột xuất hành lý của tổ bay trước và sau khi kết thúc chuyến bay, xử lý nghiêm theo quy định; quy định trách nhiệm và xử lý kỷ luật người đứng đầu đơn vị và người phụ trách triển khai các biện pháp phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả khi để xảy ra vụ việc; nâng cao ý thức tới tất cả cán bộ, nhân viên trong toàn hệ thống chấp hành quy định về phòng chống buôn lậu và gian lận thương mại, đồng thời qua đó rà soát, bổ sung các quy định, kế hoạch để bịt kín lỗ hổng nếu có…

3. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tuyên truyền phương thức thủ đoạn vận chuyển ma tuý trên tuyến đường hàng không để doanh nghiệp, người dân nắm vững, không để tội phạm lợi dụng vào hành vi vận chuyển ma tuý.

4. Và một biện pháp không thể thiếu là tăng cường phối hợp, trao đổi thông tin với lực lượng chức năng các nước để ngăn chặn hiệu quả nguồn ma túy thẩm lậu từ sớm, từ xa qua đường hàng không, đường bưu điện.