Hoàn thiện pháp luật xử lý nợ xấu: Cần bổ sung chế tài xử phạt hành vi cản trở hoạt động tố tụng

(Pháp lý) – Qua 5 năm triển khai, Nghị quyết số 42/2017/QH14 của Quốc hội về xử lý nợ xấu đã mang lại những hiệu quả rõ rệt cho công tác xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng (TCTD). Tuy nhiên bên cạnh đó vẫn còn một số tồn tại vướng mắc cần được tiếp tục tháo gỡ, tạo hành lang pháp lý đầy đủ cho việc xử lý nợ xấu…

2-1656057005.jpg

Theo Ngân hàng Nhà nước, thời gian qua, nhờ “thượng phương bảo kiếm” Nghị quyết 42/2017/QH14, tỷ lệ nợ xấu và việc xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng đã có những bước tiến lớn.

Hội thảo có quy mô do TAND tối cao phối hợp với Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) vừa được tổ chức vào ngày 22/6 tại Hà Nội, có chủ đề: “Thực hiện Nghị quyết 42 về giải quyết nợ xấu - Vai trò của Tòa án”. 

Tại Hội thảo , các đại biểu tiếp tục khẳng định, Nghị quyết 42 của Quốc hội đã tạo cơ sở pháp lý quan trọng cho hoạt động xử lý nợ xấu của các TCTD. Trong đó với việc cho phép áp dụng thủ tục tố tụng rút gọn tại Tòa án đối với các tranh chấp về tài sản bảo đảm, không chỉ góp phần giảm tải công việc cho hệ thống tòa án mà còn góp phần đẩy nhanh quá trình giải quyết tranh chấp, thúc đẩy việc xử lý các khoản nợ xấu để khơi thông dòng vốn, hỗ trợ cho các khách hàng vay cũng như bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp khác của TCTD. 

Qua 5 năm triển khai, Nghị quyết số 42 đã thực sự đã mang lại những hiệu quả rõ rệt cho công tác xử lý nợ xấu của các TCTD, góp phần xử lý hiệu quả nợ xấu, đáp ứng nhu cầu vốn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của nền kinh tế. Số liệu được công bố cho thấy, tổng số nợ xấu xác định theo Nghị quyết số 42 được xử lý từ 15/8/2017 đến 31/12/2021 đạt trung bình khoảng 5,67 nghìn tỷ đồng/tháng, cao hơn khoảng 2,15 nghìn tỷ đồng/tháng so với kết quả xử lý nợ xấu trung bình tại thời điểm trước khi Nghị quyết số 42 có hiệu lực (trung bình từ năm 2012 - 2017, hệ thống các tổ chức tín dụng xử lý được khoảng 3,52 nghìn tỷ đồng/tháng). Điều đó cho thấy chính sách đúng đắn, kịp thời của Đảng, Quốc hội và Chính phủ.

Ông Nguyễn Tiến Mạnh - Phó Vụ trưởng Vụ Giám đốc kiểm tra về dân sự, TANDTC thừa nhận, cho đến nay, việc giải quyết theo thủ tục rút gọn đối với các tranh chấp liên quan đến tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu vẫn còn hạn chế. Hầu hết các tranh chấp liên quan đến tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu thường rất phức tạp nên không được thụ lý, giải quyết theo thủ tục rút gọn mà vẫn theo thủ tục tố tụng thông thường.

Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình triển khai Nghị quyết 42 còn gặp một số khó khăn vướng mắc. Đó là cách hiểu về tài sản tranh chấp, tài sản đang phải áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời của các cơ quan tiến hành tố tụng tại nhiều nơi, nhiều cấp còn khác nhau, gây khó khăn cho TCTD, VAMC khi áp dụng quy định về thu giữ tài sản theo Nghị quyết. Tòa án, Cơ quan THADS chưa có hệ thống dữ liệu cho phép các TCTD trích xuất, tra cứu thông tin tài sản có liên quan đến vụ việc đang được thụ lý giải quyết để xác định TSBĐ có đủ điều kiện để thu giữ hay không… 

Để triển khai Nghị quyết số 42, Hội đồng thẩm phán TAND tối cao đã ban hành Nghị quyết số 03/2018/NQ-HĐTP ngày 15/5/2018 hướng dẫn về việc áp dụng thủ tục rút gọn. Tuy nhiên, trên thực tế, việc hoàn thiện các thủ tục theo yêu cầu của Tòa án để áp dụng thủ tục rút gọn gặp nhiều khó khăn, như việc thực hiện quy định về xác nhận công nợ, tài liệu về nơi cư trú của người bị kiện (người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan), do khi xảy ra nợ xấu, đa phần khách hàng trốn tránh, không hợp tác với tổ chức tín dụng để phối hợp xử lý, nên việc xác nhận này rất khó thực hiện...

image002-1656057028.png
 Ảnh minh họa

Tại Hội thảo, các chuyên gia thống nhất với đề xuất của đại diện TAND tối cao về giải pháp hoàn thiện pháp luật về xử lý nợ xấu, TSBĐ, như: Đánh giá tính khả thi của quy định về áp dụng thủ tục rút gọn giải quyết tranh chấp về TSBD của khoản nợ xấu; nghiên cứu, học tập kinh nghiệm của các nước trong việc tạo cơ chế xử lý nợ xấu tại Tòa án; đặc biệt là đồng bộ các cơ chế quy định về quản lý, đăng ký tài sản. Nghiên cứu, xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu về đất, QSDĐ đáp ứng yêu cầu công khai, tra cứu thông tin, phòng tránh rủi ro, tranh chấp và bảo đảm ổn định quan hệ sử dụng đất, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân; ban hành Pháp lệnh về Xử phạt VPHC đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng; tăng cường sự phối hợp giữa Tòa án và các cơ quan liên quan trong việc cung cấp thông tin đối với các vụ việc mà Tòa án giải quyết; nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xác minh, thẩm định của TCTD đối với tài sản bảo đảm…

Trước đó , tại phiên họp thứ 10(14/4), Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép kéo dài Nghị quyết 42 này đến 31/12/2023 thay vì 2 năm, kể từ tháng 8/2022 như đề xuất của Chính phủ. Trước thông tin này, ngành Ngân hàng dù có phần hụt hẫng nhưng chí ít, từ nay đến 31/12/2023, còn đủ thời gian để tham mưu cho Chính phủ và Quốc hội hoàn thiện hành lang xử lý nợ xấu một cách dài hơi...

Minh Trung

Link nội dung: https://phaply.net.vn/hoan-thien-phap-luat-xu-ly-no-xau-can-bo-sung-che-tai-xu-phat-hanh-vi-can-tro-hoat-dong-to-tung-a255629.html