Pandora Papers: Vụ rò rỉ dữ liệu nước ngoài lớn nhất từ trước tới nay, tiết lộ bí mật tài chính của giới giàu có và quyền lực nhất thế giới
Hàng triệu tài liệu tiết lộ các giao dịch và tài sản ở nước ngoài của hơn 100 tỷ phú, 30 nhà lãnh đạo thế giới và 300 quan chức nhà nước trên toàn thế giới.
Ảnh minh họa. (Ảnh: Getty Images)
Các giao dịch bí mật và tài sản ẩn của một số người giàu nhất và quyền lực nhất thế giới đã được tiết lộ trong kho dữ liệu nước ngoài bị rò rỉ lớn nhất trong lịch sử. Pandora Papers có bộ nhớ 11,9 triệu tệp file dữ liệu từ các công ty được những khách hàng giàu có thuê để thiết lập các cấu trúc tại nước ngoài, các quỹ tín thác ở thiên đường thuế như Panama, Dubai, Monaco, Thụy Sĩ và Quần đảo Cayman.
Dữ liệu vạch trần những bí mật hoạt động tại nước ngoài của 35 nhà lãnh đạo thế giới, bao gồm cựu tổng thống, thủ tướng và nguyên thủ quốc gia và thậm chí cả những người đang đương nhiệm. Đồng thời số tài liệu trên làm sáng tỏ nguồn tài chính bí mật của hơn 300 quan chức nhà nước khác như bộ trưởng chính phủ, thẩm phán, thị trưởng và tướng lĩnh quân đội ở hơn 90 quốc gia.
Hơn 100 tỷ phú có mặt trong bộ dữ liệu bị rò rỉ, bên cạnh đó là người nổi tiếng, ngôi sao nhạc rock và các nhà lãnh đạo doanh nghiệp. Nhiều người sử dụng vỏ bọc là các công ty để bảo vệ các tài sản khổng lồ và xa xỉ như bất động sản, du thuyền, cũng như là các tài khoản ngân hàng ẩn danh. Một cách tổng quan nhất, Pandora Papers tiết lộ bóng tối bên trong một thế giới tài chính, mở ra cơ hội hiếm hoi thâm nhập vào hoạt động "ngầm" của nền kinh tế nước ngoài toàn cầu, cho phép một số người giàu nhất thế giới che giấu tài sản và sự giàu có, thậm chí một số trường hợp chỉ phải trả ít thuế hơn hoặc không đóng thuế. Bộ dữ liệu gồm có email, bản ghi nhớ, hồ sơ thành lập, báo cáo, các sơ đồ phức tạp thể hiện cấu trúc các công ty như mê cung. Những thông tin này sẽ xác định được chủ sở hữu thực sự của các công ty có vỏ bọc không rõ ràng.
Số hồ sơ rò rỉ đến tay Hiệp hội nhà báo điều tra quốc tế (ICIJ) ở Washington, chia sẻ quyền truy cập vào dữ liệu bị rò rỉ với một số đối tác truyền thông bao gồm Guardian, BBC Panorama, Le Monde và Washington Post. Hơn 600 nhà báo đã sàng lọc các hồ sơ như một phần của cuộc điều tra quy mô toàn cầu. Các báo cáo của Pandora đại diện cho thông tin mới nhất, khối lượng dữ liệu dữ liệu lớn nhất trong một loạt các vụ rò rỉ dữ liệu tài chính đã gây chấn động thế giới kể từ năm 2013.
Bản thân việc thiết lập hoặc thu lợi từ các tổ chức nước ngoài không phải là bất hợp pháp và trong một số trường hợp, có thể lý do chính đáng, chẳng hạn như an ninh để hoạt động. Những bí mật được cung cấp bởi các thiên đường thuế tiết lộ sự hấp dẫn đối với những kẻ trốn thuế, gian lận và rửa tiền. Các cá nhân và công ty giàu có cất giữ tài sản ra nước ngoài để tránh nộp thuế ở nơi khác, một mánh khóe hợp pháp hóa ước tính khiến chính phủ mất hàng tỷ đô la doanh thu.
Sau hơn 18 tháng phân tích dữ liệu, Guardian và các phương tiện truyền thông khác sẽ công bố phát hiện trong những ngày tới, bắt đầu bằng những tiết lộ về các vấn đề tài chính nước ngoài của một số nhà lãnh đạo chính trị quyền lực nhất thế giới, bao gồm Vua Abdullah II của Jordan đã bị tiết lộ tích lũy được khối tài sản bí mật trị giá 100 triệu đô la trải dài khắp Malibu, Washington và London. Hồ sơ cũng cho thấy gia tộc Aliyev đã giao dịch gần 400 triệu bảng Anh bất động sản ở Vương quốc Anh trong những năm gần đây. Các tài liệu cũng đe dọa sẽ gây ra những xáo trộn chính trị đối với hai nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu. Thủ tướng Cộng hòa Séc, Andrej Babiš, người tham gia tranh cử tuần này, đang phải đối mặt với câu hỏi tại sao ông lại sử dụng một công ty đầu tư ra nước ngoài để mua lại một lâu đài 22 triệu đô la ở miền nam nước Pháp. Tại Síp, nhà lãnh đạo Nicos Anastasiades được yêu cầu giải thích lý do tại sao một công ty luật do ông thành lập bị cáo buộc che giấu tài sản của một tỷ phú Nga gây tranh cãi đằng sau những chủ sở hữu công ty giả mạo.
Không phải tất cả những người có tên trong Pandora Papers đều bị buộc tội làm sai luật. Cựu thủ tướng Anh và bà Cherie Blair được cho là đã tiết kiệm được 312.000 bảng Anh tiền thuế bất động sản khi mua một tòa nhà ở London. Cựu thủ tướng và vợ đã mua văn phòng trị giá 6,5 triệu bảng ở Marylebone bằng cách mua lại một công ty nước ngoài British Virgin Islands (BVI). Mặc dù động thái này không phải là bất hợp pháp và không có bằng chứng cho thấy nhà Blair chủ động tìm cách trốn thuế tài sản, nhưng thỏa thuận nêu rõ một lỗ hổng khiến các chủ sở hữu bất động sản giàu có không phải trả một khoản thuế phổ biến đối với những công dân Anh thông thường.
Các hồ sơ bị rò rỉ minh họa một cách sinh động vai trò điều phối trung tâm của London trong thế giới đầu tư nước ngoài. Thủ đô của Vương quốc Anh là nơi đặt trụ sở của các nhà quản lý tài sản, công ty luật, đại lý thành lập công ty và kế toán. Tất cả đều tồn tại để phục vụ những khách hàng siêu giàu. Nhiều tài phiệt sinh ra ở nước ngoài được hưởng quy chế "không thường trú", có nghĩa là họ không phải trả thuế đối với tài sản ở nước ngoài.
Các báo cáo cũng đặt trọng tâm vào sự minh bạch hệ thống tài chính toàn cầu mà Tổng thống Joe Biden từng cam kết nỗ lực cải thiện kể từ khi Hoa Kỳ nổi lên từ vụ rò rỉ với tư cách là một thiên đường thuế hàng đầu. Bên cạnh đó, Pandora Papers sẽ tiết lộ một số hậu quả tiềm tàng, thúc đẩy cải cách ở một số nơi trên thế giới. Không dừng lại ở đó, một số người trong ngành dường như đang tìm cách phá vỡ các quy định mới về quyền riêng tư. Theo Guardian, một luật sư tại Thụy Sĩ đã từ chối gửi email tên của khách hàng cho một nhà cung cấp dịch vụ tại BVI. Thay vào đó, người này gửi tài liệu bằng đường hàng không với những hướng dẫn nghiêm ngặt rằng không được xử lý hồ sơ trên điện tử. Danh tính của chủ sở hữu khác sẽ được chia sẻ qua WhatsApp sau đó.
Gerard Ryle, giám đốc ICIJ, cho biết các bí mật tài chính tại các thiên đường thuế có khả năng trở thành một trở ngại cho cải cách nền kinh tế nước ngoài. "Khi các nhà lãnh đạo thế giới, các chính trị gia, các quan chức nhà nước, tất cả đều sử dụng bí mật thì tôi không nghĩ rằng chuyện này sẽ kết thúc tại đây", ông cho biết. Giám đốc ICIJ hy vọng rằng Pandora Papers có sức ảnh hưởng lớn hơn so với các vụ rò rỉ dữ liệu trước đó bởi tệp dữ liệu hiện giờ "rộng lớn hơn, phong phú hơn và chi tiết hơn". Theo nghiên cứu của tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế có trụ sở tại Paris, có ít nhất 11,3 nghìn tỷ đô la các tài sản được cất giữ ở nước ngoài. Ryle chia sẻ: "Số tiền này có thể sử dụng cho công cuộc phục hồi sau Covid-19".
Theo doanhnghiephoinhap.vn