Ông Trump để lại gì cho nền kinh tế Mỹ sau 4 năm điều hành đất nước

Dù sự bùng phát mạnh mẽ những ca mắc Covid-19 tại Mỹ gây ra không ít tranh cãi đến sự lãnh đạo của Tổng thống Donald Trump, song nhiều chuyên gia nhận định ông vẫn tạo ra được những dấu ấn đậm nét với nền kinh tế Mỹ sau 4 năm điều hành đất nước.

Để hiểu Tổng thống Donald Trump đã thay đổi nền kinh tế Mỹ đến mức nào, mới đây Bruce Haines - người đã có hàng chục năm giữ cương vị giám đốc tại hãng thép US Steel - đã có bài xã luận phân tích về những thay đổi xung quanh nền kinh tế Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump.

Các nhà máy thép từng xuất hiện rất nhiều tại Bethlehem từ lâu đã không một bóng người. Tình trạng này cũng tương tự như nhà hàng Tap Room của khách sạn Haines đang làm việc – một dấu hiệu cho thấy nền kinh tế đang gặp khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch. Haines chia sẻ: "Mọi thứ rất khó khăn."

Sự ứng phó của Trump đối với đại dịch là lý do chính mà nhiều cử tri viện dẫn để ủng hộ đối thủ của ông. Nhưng Haines quan tâm đến một khía cạnh khác.

"Tôi đã trải qua 35 năm kinh doanh thép và tôi có thể nói với bạn rằng, các giao dịch thương mại không công bằng đã được thực hiện bởi cả đảng Cộng hòa và Dân chủ," Haines nói.

Ông phàn nàn rằng cả hai đảng đều đã từ bỏ lĩnh vực sản xuất - nơi từng tạo công ăn việc làm ổn định của tầng lớp trung lưu. "Trump là vị cứu tinh của ngành công nghiệp Mỹ. Ông ấy là người duy nhất", Haines tuyên bố.

Dịch Covid-19 đã gây ra sự đảo lộn lớn trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump. Virus này đã đạp đổ di sản kinh tế khổng lồ mà ông Trump dự định lấy làm "vũ khí" cho chiến dịch tái tranh cử. Thay vì tỷ lệ thất nghiệp thấp kỷ lục, mức độ đáng tin cậy lớn và thu nhập cá nhân tăng trên diện rộng, ông Trump sẽ kết thúc nhiệm kỳ đầu tiên với tỷ lệ nghèo tăng cao, tăng trưởng giảm sút và tỷ lệ thất nghiệp cao hơn so với thời điểm ông nhậm chức.

Tuy nhiên, bất chấp việc trải qua một trong những năm tồi tệ nhất trong lịch sử hiện đại Mỹ, lĩnh vực mà ông Trump nhận được tỷ lệ ủng hộ cao nhất vẫn là kinh tế. Điều này cho thấy năng lực của một doanh nhân sành sỏi và một nhà đàm phán kiên định. Và đây cũng là bằng chứng cho thấy di sản kinh tế lâu dài nhất mà ông Trump để lại có thể không nằm ở bất kỳ bảng thống kê nào mà là ở cách ông xoay chuyển quan điểm của nước Mỹ về nền kinh tế.

Xoay chuyển nền kinh tế

“Tôi đã có 35 năm hoạt động trong lĩnh vực thép và tôi có thể kể ngay những thỏa thuận thương mại bất công được thực hiện bởi cả đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa”, ông Haines chia sẻ. Ông cho rằng cả hai đảng này đều “bỏ rơi” ngành sản xuất - “cái nôi” tạo ra việc làm ổn định cho tầng lớp trung lưu. “Ông Trump là vị cứu tinh của ngành công nghiệp Mỹ. Ông ấy đã nhìn nhận ngành này. Ông ấy là người duy nhất làm điều đó”.

Còn đối với Charles Jefferson, chủ sở hữu khu nghỉ dưỡng trượt tuyết Montage Mountain gần Scranton, bang Pennsylvania, những thay đổi trong nhiệm kỳ của ông Trump quá rõ ràng

Rất lâu trước khi ông Trump xuất hiện trên chính trường Mỹ, các thế lực hùng mạnh đã định hình lại nền kinh tế nước này và khơi dậy những nỗi lo ngại sâu xa về việc đảm bảo việc làm thu nhập trung bình và sự vượt trội của nền kinh tế Mỹ so với thế giới. Ông Trump đã nhận ra, khơi dậy và khơi thông những dòng chảy để nó có thể duy trì dù ông thắng hay thua.

Ông Jefferson, 55 tuổi, lớn lên ở Bắc Philadelphia trong một gia đình lao động, nhớ lại những công việc thất bại mà nhiều nhà lãnh đạo đảng Dân chủ cho là không thể ngăn cản trong một thế giới toàn cầu hóa.

Sản xuất phục hồi sau khi chạm đáy trong cuộc Đại suy thoái nhưng gặp khó khăn trong nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Barack Obama. Ông Jefferson từng bỏ phiếu cho Obama, sau đó quyết định ủng hộ Trump vào năm 2016. Ông dự định làm như vậy một lần nữa.

Sản xuất vẫn đại diện cho một phần tương đối nhỏ của nền kinh tế Mỹ, chiếm 11% tổng sản lượng của cả nước và sử dụng ít hơn 9% lao động. Nhưng Trump là một người cổ vũ không ngừng. Tốc độ tuyển dụng trong lĩnh vực này đã tăng lên đáng kể trong năm 2018, trước khi đình trệ vào năm ngoái.

Kết quả là, trong cuộc bầu cử này, không giống như lần trước, tầm quan trọng của sản xuất và việc cần tiếp cận hoài nghi hơn với thương mại tự do không còn là vấn đề phải tranh cãi.

Sau nhiều thập kỷ ủng hộ các hiệp định thương mại, ông Biden giờ đây cũng tranh cử với chương trình "sản xuất tại Mỹ", trong đó cam kết "dùng quyền lực toàn diện của chính phủ liên bang để thúc đẩy sức mạnh công nghiệp và công nghệ của Mỹ". Ứng viên đảng Dân chủ cũng cam kết dùng ưu đãi thuế để khuyến khích các doanh nghiệp giữ hoặc tạo việc làm trên đất Mỹ.

Hiện tại, kể cả những cử tri không đặc biệt thích ông Trump cũng công nhận những đóng góp của ông trong việc khơi dậy nguồn năng lượng của kinh tế Mỹ.

Ông Walter Dealtrey Jr., chủ một công ty kinh doanh dịch vụ lốp xe ở Bethlehem cho biết dù ông từng bầu cho ông Trump vào năm 2016, nhưng chưa bao giờ thích tổng thống. Một năm trước, ông từng cân nhắc ủng hộ một ứng viên đảng Dân chủ ôn hòa như ông Biden hoặc Thượng nghị sĩ Amy Klobuchar. Tuy nhiên, khi ngày bầu cử chỉ còn một tuần nữa, ông quyết định sẽ bỏ phiếu cho ông Trump một lần nữa. Ông thích quan điểm tập trung vào ngành sản xuất và tạo niềm tin cho các doanh nghiệp đầu tư trong nước của Tổng thống Trump.

Hướng đi mới về nhập cư, toàn cầu hóa và nợ công

Trong quá trình này, ông Trump đã chiếm ưu thế trong đảng Cộng hòa về những vấn đề quan trọng như nhập cư, toàn cầu hóa và thương mại tự do, chi tiêu thấp, giảm nợ. Hơn nữa, ông còn bảo vệ các chương trình xã hội quan trọng khỏi bị cắt giảm. Michael R. Strain – kinh tế gia tại Viện Doanh nghiệp Mỹ bảo thủ, cho biết: "Ông ấy đã hoàn toàn khiến đảng Cộng hòa từ bỏ việc giảm chi tiêu An sinh Xã hội và chăm sóc y tế."

Về vấn đề nhập cư, ông đã thay đổi cục diện chính trị theo một hướng khác. Ông cáo buộc người nhập cư ăn cắp việc làm hoặc phạm tội và chỉ trích họ. Khi làm như vậy, ông đã tập hợp những quan điểm cứng rắn vốn chỉ nằm ở mỗi phe và biến đây trở thành một vấn đề chủ yếu của đảng Cộng hoà.

Trước những ảnh hưởng của ông Trump, đảng Dân chủ cũng thay đổi. Ứng viên Joe Biden - cựu phó tổng thống Mỹ đã tự định vị bản thân là một người đấu tranh cho người nhập cư và cam kết đảo ngược các chính sách hạn chế gay gắt nhất của chính quyền Trump. Ông Biden cũng có quan điểm mềm mỏng về lĩnh vực dầu khí với cam kết không cấm khoan dầu trên đất tư nhân.

Những thay đổi về thương mại là quan trọng hơn. Ông Biden và các lãnh đạo đảng khác – từng thúc đẩy lợi ích của toàn cầu hoá, nhận thấy rằng họ đang ở thế phòng thủ trước đảng Cộng hòa – những người vượt trội hơn về những vấn đề như ngành hàng không và sự cạnh tranh nước ngoài. Họ phản ứng bằng cách tiếp nhận các yếu tố của chủ nghĩa bảo hộ mà trước đây từng bác bỏ.

Bất kể ai trở thành chủ nhân Nhà Trắng trong 4 năm tới, các chính sách kinh tế của Mỹ có thể sẽ tiếp tục tập trung vào việc làm cho người dân và các ngành công nghiệp bị đe dọa bởi cạnh tranh từ Trung Quốc và các nước khác. Bên cạnh đó, nỗi lo về thâm hụt ngân sách do kích thích kinh tế cũng không còn quá quan trọng.

Lật ngược hoàn toàn quan điểm về thâm hụt ngân sách

Theo New York Times, dấu ấn đậm nét nhất trong chính sách kinh tế của Tổng thống Trump không nằm ở những lĩnh vực mà ông nhắm tới, mà ở chỗ lật ngược hoàn toàn quan điểm cố hữu về thâm hụt ngân sách chính phủ.

Với việc đồng thời theo đuổi chính sách cắt giảm thuế mạnh cho các doanh nghiệp và cá nhân giàu có, tăng chi tiêu quân sự và giữ nguyên ngân sách cho y tế, an sinh xã hội, ông Trump đã gây ra thâm hụt chưa từng có lên tới hàng nghìn tỷ USD. Các gói cứu trợ trong đại dịch càng làm thâm hụt thêm phình to. Về lý thuyết, điều này sẽ khiến lãi suất và lạm phát tăng đột biến và gây sức ép lên đầu tư tư nhân. Nhưng điều này đã không xảy ra.

Kinh tế gia Jason Furman - chủ tịch Hội đồng Cố vấn Kinh tế thời Obama, nhận định: "Ông Trump đã nỗ lực rất nhiều để hợp pháp hóa thâm hụt ngân sách." Ngoài ra, ông và nhiều nhà kinh tế, chủ ngân hàng khác cho rằng Mỹ cũng không nên quá lo ngại về vấn đề nợ phình to. Furman cho hay, việc vay nợ để đầu tư cơ sở hạ tầng, chăm sóc sức khỏe, giáo dục và tạo thêm việc làm là điều chính đáng, nhất là ở giai đoạn lãi suất thấp như hiện tại.

Điều đó không có nghĩa là vấn đề này đã được giải quyết. Đảng Cộng hòa chắc chắn sẽ phản đối tình trạng thâm hụt do những đề xuất mà Nhà Trắng của đảng Dân chủ đưa ra và ngược lại. Tuy nhiên, những cảnh báo về hậu quả của việc vay nợ liên bang không còn quá căng thẳng như trước nhiệm kỳ của ông Trump.

Quay trở lại văn phòng, Dealtrey nhớ lại rằng ông đã từng lo ngại về quy mô của khoản thâm hut. Ông nói: "Tôi từng quan tâm đến việc các con và cháu tôi bị mắc kẹt với nó. Nhưng giờ đây không còn ai quan tâm nữa. Chúng tôi còn nhiều vấn đề lớn hơn thế."

Theo doanhnghiephoinhap.vn

Nguồn bài viết: http://doanhnghiephoinhap.vn/ong-trump-de-lai-gi-cho-nen-kinh-te-my-sau-4-nam-dieu-hanh-dat-nuoc.html