“Sinh tử” : Những thước phim thật về tình trạng tham nhũng, tha hóa quyền lực, lợi ích nhóm

(Pháp lý) - Bộ phim Sinh tử được khởi chiếu vào những ngày diễn ra Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV. Khi trên nghị trường thảo luận về tình hình tội phạm, phòng chống tham nhũng… thì trong “ Sinh tử” những vấn đề trên được phác họa bằng những cảnh phim rất thật, rất đời…

Sinh tử - Bộ phim đặt vấn đề rất thực của đời sống chính trị

Ngay ở những tập đầu của bộ phim, người xem đã cảm thấy “nóng” vì những vấn đề của nhóm lợi ích quan chức và doanh nghiệp, sự tha hóa ở trốn quan trường được dựng lên một cách rõ nét qua từng thước phim. Mỗi cảnh quay, lời thoại đều mang ẩn ý của nhà làm phim.

Ở tập đầu của bộ phim, khi bắt 1 chủ tịch huyện là ông Trực, với 96 cọc tiền 500 triệu (tương đương với 43 tỉ đồng). Cảnh phim đã nêu lên thực tế nhức nhối tệ nạn nhận hối lộ, đó là việc hối lộ không chỉ bằng những chiếc phong bì mà bằng những va ly, tải tiền mặt... Và việc chứng minh tham nhũng khó khăn do cả xã hội ta chi tiêu tiền mặt.

Cũng trong những tập phim đầu tiên khi Bí thư Nhân và Chủ tịch tỉnh Trần Nghĩa bàn về việc triển khai dự án Nam Sông Giang, vị chủ tịch tỉnh đã nói: Có người họ nói anh từ Trung ương về đây rồi lại trở về Trung ương để làm chức vụ cao hơn, chẳng dại gì mà thò tay xào xáo các công việc của cụ thể ở tỉnh lẻ, chẳng khác gì đeo đá vào thân… Rồi vị Bí thư đáp lại: “Tôi vốn là cán bộ trưởng thành từ tỉnh lẻ. Việc thu mình và an toàn và cẩn trọng là khác nhau…”.

Chính sách luân chuyển cán bộ là chính sách từ lâu của Đảng, từ quá trình đó, cán bộ được rèn luyện, thử thách và trưởng thành. Tuy nhiên không phải quá trình luân chuyển cán bộ nào cũng suôn sẻ và thuận lợi. Không ít cán bộ trung ương về địa phương bị tính cục bộ địa phương làm khó, bị nhóm lợi ích của địa phương cô lập. Dù chỉ là một phân cảnh nhỏ nhưng đã nêu được một vấn đề không nhỏ trong trong công tác cán bộ.

Những năm gần đây, trên thực tế khi có nhiều cán bộ bị xử lý vì vi phạm trong quản lý đất đai, việc xử lý nghiêm khắc cán bộ đã có ý kiến do dự. Trong phim, khi họp bàn về việc xử lý trách nhiệm cán bộ. Chủ tịch Trần Nghĩa phát biểu: Chấn chỉnh công tác cán bộ như đồng chí Hiền nhấn mạnh thì không phải bây giờ, mà nó có từ lâu rồi, từ khi chuyên án được mở ra… Chúng ta đang quan tâm, giải quyết những vấn đề liên quan đến sinh mạng chính trị của đồng chí, đồng nghiệp của chúng ta đấy. Lạnh lùng quá, tôi e dẫn đến tâm lý hoang mang, do dự không dám làm vì sợ sai…?.

Sinh động nhất trong phim có lẽ là những cảnh quay về nhân vật “quyền lực” ngầm – doanh nhân Mai Hồng Vũ. Y có khả năng “chi phối” cả người của cơ quan hành pháp lẫn tư pháp. Y vén màn những phi vụ chạy án với lý lẽ: “Túm hết lấy đâu có cửa mà chạy? Khởi tố đồng nghĩa với bắt giam, chạy chọt… Sao lại không? Bao nhiêu thằng tử hình xuống chung thân, từ chung thân xuống 30 năm, rồi 30 năm xuống 20 năm, xuống 7 năm rồi về…”.

Trên thực tế, thực trạng tham nhũng trong các cơ quan có chức năng chống tham nhũng cũng đã được cảnh báo nhiều lần. Mặt trái tiêu cực này cũng được phim hiện ra sống động, rõ nét qua những mánh khóe , thủ đoạn nhận hối lộ của một số công an ( do Doãn Quốc Đam thủ vai) , kiểm sát viên …

Còn nhiều điều để khán giả chờ đợi…

Tiếp nối sự thành công ở các phim đề tài chính luận như: Bí thư tỉnh uỷ, Chủ tịch tỉnh, Chạy án… VFC quyết định đầu tư cho dự án phim đặc biệt Sinh tử có chủ đề về chống tham nhũng và sự tha hoá quyền lực. Kịch bản được nhà văn Phạm Ngọc Tiến chuẩn bị tư liệu, viết trong 2 năm với nhiều lần chỉnh sửa cho phù hợp thực tế.
Sinh tử lựa chọn 2 tuyến nhân vật chính là nhóm quan chức gồm Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch Tỉnh và nhóm doanh nhân, người làm kinh tế. Phim khai thác câu chuyện về cách thức làm ăn sau vỏ bọc đầu tư dự án đất đai, trong đó các mối quan hệ nhạy cảm và cực kỳ phức tạp được dụng công thể hiện.

Mai Hồng Vũ, một doanh nhân nhanh nhậy làm kinh tế, đầu tư nhiều dự án bất động sản, khai khoáng mỏ và đặc biệt tài giỏi ở khả năng kết nối quan hệ với nhiều nhân vật quan chức, dân làm kinh doanh, ngân hàng… Vũ có xuất phát điểm chỉ là người buôn bán bình thường, nhưng bằng sự tinh ranh, nhất là kỹ năng biết tận dụng quan hệ, Vũ từng bước tiếp cận với quan chức, ôm hàng loạt dự án bất động sản và tham gia cổ phần hoá những nhà máy làm ăn kém hiệu quả.

Vũ là doanh nhân có số má ở Việt Thanh, một tỉnh mới thành lập, kết thân với nhiều lãnh đạo Tỉnh và các quan chức ở các Bộ, Ngành. Dư luận vẫn xì xầm về việc có nhân vật nào đó đứng sau chống lưng cho công ty của Vũ, vì thế mà nhiều dự án lần lượt rơi vào tay Vũ, ngân hàng cũng sẵn sàng rót tiền cho Vũ làm ăn.

Mọi việc trở nên khó khăn với Mai Hồng Vũ khi sự cố sập mỏ đá xảy ra. Tuy không liên quan đến tai nạn này, nhưng hậu quả vụ sập mỏ làm gần chục người tử nạn đã làm rung động Tỉnh Việt Thanh. Bí thư tỉnh ủy Văn Thành Nhân và Chủ tịch tỉnh Trần Nghĩa đã lập tức cho dừng hàng loạt các dự án lại để làm rõ trách nhiệm của chính quyền, ngăn chặn những dự án cấp phép sai quy định. Cùng lúc, cơ quan công an tiến hành điều tra và khởi tố những người vi phạm pháp luật. Vũ buộc phải dừng dự án đang đầu tư, xoay sở các mối quan hệ để gây sức ép với lãnh đạo tỉnh nhằm tiếp tục các công việc dở dang.

Trong khi đó, việc điều tra tìm nguyên nhân gây ra tai nạn vụ sập mỏ đã hé mở dần những liên minh ma quỷ, những nhóm lợi ích giữa quan chức với doanh nghiệp, từ đó lộ ra những nhân vật quyền lực đang ngấm ngầm tiếp tay cho Mai Hồng Vũ thâu tóm đất đai ở Tỉnh Việt Thanh.

Những diễn biến tiếp theo là quá trình sa ngã, nhận hối lộ và tham nhũng của nhiều cán bộ vốn từng được giao những vị trí quan trọng trong bộ máy chính quyền, các cơ quan tư pháp, …là những phi vụ chạy án và đút lót tiền tỷ để bưng bít sự thật. Vũ khí mà Mai Hồng Vũ sử dụng thường xuyên là tiền bạc, là các món quà giá trị, sự quen biết rộng rãi gây tác động đến chủ trương chính sách, là những bữa nhậu và các chân dài phục vụ.

Trong quá trình điều tra làm sáng tỏ các phi vụ làm ăn, ngã giá, các ngón đòn chạy án, nhóm lợi ích đã nhiều lần tận dụng tiền bạc, quyền lực và quan hệ hòng xoá vết, trừ khử các nhân chứng để chống đối các cơ quan tư pháp, tạo dựng những sự ủng hộ nhằm vô hiệu hoá các quyết định khởi tố tội phạm. Sinh tử cũng đặt ra cho các nhân vật một hành trình tự nhận thức và tự quyết định sự lựa chọn, hoặc là lấy lại niềm tin của người dân, hoặc là tiếp tục tha hoá để cuối cùng bị trừng phạt.

Điểm nổi bật và hấp dẫn nhất của Sinh tử có lẽ chính ở sự quyết liệt đấu tranh chống tham nhũng của Uỷ ban kiểm tra,Viện kiểm sát, cơ quan công an và báo chí. Bí thư Tỉnh uỷ Văn Thành Nhân, một cán bộ luân chuyển đã không ngại va chạm, mạnh mẽ đưa ra những quyết định kỷ luật cán bộ làm trong sạch bộ máy.

Từ những cảnh phim giàu tính thực tế, phim đã truyền đi thông điệp: Không có việc chống tham nhũng nửa vời. Chống tham nhũng triệt để là đòi hỏi tận cùng các trách nhiệm pháp lý đối với mọi quan chức sai phạm.

Bộ phim đã gây xúc động khi khắc hoạ những mẫu nhân vật lãnh đạo điển hình với những trăn trở về khát vọng làm giàu cho quê hương, các diễn biến tâm lý phức tạp khi phải lựa chọn cách hành xử đúng mực trước các cám dỗ về vật chất, về tham vọng chính trị. Có nhiều nhân vật, tình huống trong phim sẽ khiến người xem liên tưởng đến các vụ đại án đã từng xảy ra trong xã hội. Ngoài nội dung hấp dẫn về đề tài chính luận với những cuộc chiến ngầm, những góc khuất chốn quan trường, thì Sinh tử còn gây sự chú ý mạnh mẽ bởi dàn diễn viên đang nổi tiếng nhất hiện nay: NSND Hoàng Dũng, NSND Trọng Trinh, NSƯT Đỗ Kỷ, diễn viên Việt Anh, Mạnh Trường, Doãn Quốc Đam, Thanh Hương, Chí Nhân, Trọng Hùng, Quỳnh Nga...

Có lẽ vì thế, những tập phim Sinh tử sau này, đáng để khán giả chờ đợi…

Bộ phim đã gây xúc động khi khắc hoạ những mẫu nhân vật lãnh đạo điển hình với những trăn trở về khát vọng làm giàu cho quê hương, các diễn biến tâm lý phức tạp khi phải lựa chọn cách hành xử đúng mực trước các cám dỗ về vật chất, về tham vọng chính trị. Có nhiều nhân vật, tình huống trong phim sẽ khiến người xem liên tưởng đến các vụ đại án đã từng xảy ra trong xã hội. Ngoài nội dung hấp dẫn về đề tài chính luận với những cuộc chiến ngầm, những góc khuất chốn quan trường, thì Sinh tử còn gây sự chú ý mạnh mẽ bởi dàn diễn viên đang nổi tiếng nhất hiện nay: NSND Hoàng Dũng, NSND Trọng Trinh, NSƯT Đỗ Kỷ, diễn viên Việt Anh, Mạnh Trường, Doãn Quốc Đam, Thanh Hương, Chí Nhân, Trọng Hùng, Quỳnh Nga...

---

Điểm nổi bật và hấp dẫn nhất của Sinh tử có lẽ chính ở sự quyết liệt đấu tranh chống tham nhũng của Uỷ ban kiểm tra, Viện kiểm sát, cơ quan công an và Báo chí. Bí thư Tỉnh uỷ Văn Thành Nhân, một cán bộ luân chuyển đã không ngại va chạm, mạnh mẽ đưa ra những quyết định kỷ luật cán bộ làm trong sạch bộ máy.
Từ những cảnh phim giàu tính thực tế, phim đã truyền đi thông điệp: Không có việc chống tham nhũng nửa vời. Chống tham nhũng triệt để là đòi hỏi tận cùng các trách nhiệm pháp lý đối với mọi quan chức sai phạm.

Minh Minh