Những vấn đề mới trong Luật Quản lý thuế (sửa đổi)

(Pháp lý) - Tại kì họp thứ bảy, Quốc hội khóa XIV diễn ra vào tháng 6 vừa qua, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Quản lý thuế (sửa đổi). Theo đó có nhiều qui định mới đáng lưu ý đối với cộng đồng doanh nghiệp như: Cấm thông đồng, móc nối để chuyển giá, trốn thuế và nhiều hành vi bị cấm trong quản lý thuế; Có thể bị tạm hoãn xuất cảnh nếu chưa hoàn thành nộp thuế; Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế có quyền xóa nợ thuế từ 5-10 tỉ đồng; Chậm nộp thuế sẽ chịu lãi suất 0,03%/ngày ; Ngân hàng phải cung cấp thông tin tài khoản khách hàng cho cơ quan thuế…

Có thể bị tạm hoãn xuất cảnh nếu chưa hoàn thành nộp thuế

Cụ thể, người nộp thuế thuộc trường hợp đang bị cưỡng chế thuế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế, người Việt Nam xuất cảnh để định cư ở nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người nước ngoài, trước khi xuất cảnh từ Việt Nam phải hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế. Trường hợp chưa hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế thì bị tạm hoãn xuất cảnh theo quy định của pháp luật về xuất cảnh, nhập cảnh.

Cá nhân là người đại diện theo pháp luật của người nộp thuế phải hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế của doanh nghiệp đang bị cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế trước khi xuất cảnh và có thể bị tạm hoãn xuất cảnh theo quy định của pháp luật về xuất cảnh, nhập cảnh.

Nhiều hành vi bị cấm trong quản lý thuế

Tiếp thu ý kiến đại biểu, các hành vi bị nghiêm cấm đã được bổ sung vào Luật như sau: "Thông đồng, móc nối, bao che giữa người nộp thuế và công chức, cơ quan quản lý thuế để chuyển giá, trốn thuế".

Ngoài ra, Luật cũng bỏ quy định về hành vi bị cấm về hệ thống thông tin của người nộp thuế để bổ sung hành vi bị cấm đối với việc làm sai lệch, sử dụng sai mục đích, truy cập trái phép, phá huỷ hệ thống thông tin về người nộp thuế. Riêng hành vi cấm xuất hoá đơn ảo, làm hợp lý hóa chi phí đã được quy định trong dự thảo luật, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị giữ nguyên.

Cụ thể, những hành vi bị nghiêm cấm trong quản lý thuế như sau: thông đồng, móc nối, bao che giữa người nộp thuế và công chức, cơ quan quản lý thuế để chuyển giá, trốn thuế; gây phiền hà, sách nhiễu đối với người nộp thuế; lợi dụng để chiếm đoạt hoặc sử dụng trái phép tiền thuế; cố tình không kê khai hoặc kê khai thuế không đầy đủ, kịp thời, chính xác về số tiền thuế phải nộp; cản trở công chức quản lý thuế thi hành công vụ; sử dụng mã số thuế của người nộp thuế khác để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật hoặc cho người khác sử dụng mã số thuế của mình không đúng quy định của pháp luật.

Thêm nữa, Luật Quản lý thuế (sửa đổi) còn quy định cấm hành vi bán hàng, cung cấp dịch vụ không xuất hóa đơn theo quy định của pháp luật; sử dụng hóa đơn không hợp pháp; làm sai lệch, sử dụng sai mục đích, truy cập trái phép, phá hủy hệ thống thông tin về người nộp thuế.

Chậm nộp thuế sẽ chịu lãi suất 0,03%/ngày

Có ý kiến cho rằng quy định tiền chậm nộp ở mức 0,03%/ngày là thấp hơn so với lãi suất ngân hàng, dẫn đến việc các doanh nghiệp cố tình chây ì, chậm nộp tiền thuế để giảm chi phí, do đó cần tăng mức tính tiền chậm nộp.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải trình rằng: Trong giai đoạn vừa qua, do biến động của nền kinh tế, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn vì lý do khách quan, do đó để nuôi dưỡng nguồn thu, tạo điều kiện và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, Quốc hội đã nhiều lần điều chỉnh giảm mức tiền chậm nộp (từ 0,07% xuống 0,05% và hiện nay là 0,03%/ngày).

Mặt khác, 0,03%/ngày tương đương 10,95%/năm, trong khi lãi suất huy động bằng VND hiện nay khoảng 4,5-5,5%/năm đối với tiền gửi kỳ hạn 1-6 tháng và mặt bằng lãi suất cho vay VND hiện nay phổ biến 6-9%/năm đối với các khoản cho vay ngắn hạn.

Như vậy, mức tiền chậm nộp hiện đã vượt quá mức lãi suất cho vay cao nhất trên thị trường. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị giữ như dự thảo. Theo đó, Luật quy định chậm nộp thuế sẽ chịu lãi suất 0,03%/ngày.

Cho phép Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế xóa nợ thuế từ 5-10 tỉ đồng

Một trong những điểm mới của luật là quy định thẩm quyền xóa nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt. Theo đó, Luật Quản lý thuế sửa đổi quy định đối với các khoản nợ thuế của doanh nghiệp đã quá 10 năm mà cơ quan quản lý thuế đã áp dụng các biện pháp cưỡng chế nhưng không có khả năng thu hồi, thì giao cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định xóa các khoản nợ dưới 5 tỉ đồng.

Tổng cục Trưởng Tổng cục Thuế, Tổng cục Trưởng Tổng cục Hải quan được giao thẩm quyền quyết định xóa các khoản nợ thuế từ 5-10 tỉ đồng. Đối với các khoản nợ từ 10-15 tỉ đồng, luật quy định giao Bộ trưởng Bộ Tài chính quyết định xóa nợ; với các khoản nợ trên 15 tỉ đồng thì Thủ tướng sẽ quyết định xóa nợ.
Luật vừa thông qua cũng quy định rõ, chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh báo cáo tình hình kết quả xóa nợ thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt cho Hội đồng nhân dân vào kỳ họp đầu năm. Bộ trưởng Bộ Tài chính tổng hợp tình hình xóa nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt để Chính phủ báo cáo Quốc hội khi tổng quyết toán ngân sách nhà nước.

Ngân hàng phải cung cấp thông tin tài khoản khách hàng cho cơ quan thuế

Một trong những quy định mới nữa trong dự thảo Luật vừa được thông qua là các ngân hàng thương mại có trách nhiệm phối hợp với cơ quan quản lý thuế, kho bạc trong thu, hoàn thuế điện tử cho người nộp thuế; bảo mật thông tin người nộp thuế...

Theo đó, các ngân hàng phải cung cấp thông tin số tài khoản theo mã số thuế của người nộp thuế cho cơ quan quản lý thuế. Ngoài ra, các nhà băng có trách nhiệm khấu trừ, nộp thay nghĩa vụ thuế của tổ chức, cá nhân ở nước ngoài kinh doanh thương mại điện tử có phát sinh thu nhập từ Việt Nam; phong tỏa tài khoản của người nộp thuế bị cưỡng chế thi hành quyết định hành chính theo đề nghị của cơ quan quản lý thuế...

Bên cạnh đó, để thúc đẩy giao dịch điện tử trong quản lý thuế, Luật sửa đổi đã bổ sung những quy định liên quan đến quản lý thuế với hoạt động thương mại theo hướng xây dựng cơ sở dữ liệu và triển khai rộng rãi các dịch vụ thuế điện tử như khai thuế điện tử, hoá đơn điện tử, nộp thuế online...

Luật Quản lý thuế sửa đổi có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2020. Đối với quy định về hóa đơn, chứng từ điện tử của Luật này có hiệu lực từ ngày 1-7-2022.

Hà Trang