Cty CP Supe phốt phát và hóa chất Lâm Thao: Nửa thế kỷ “đầu độc” sông Hồng

Mặc dù đã bị các cơ quan chức năng cảnh cáo và xử phạt nhiều lần, tuy nhiên, hơn nửa thế kỷ qua, Công ty Cổ phần Supe phốt phát và hóa chất Lâm Thao (Cty Supe Lâm Thao) vẫn xả thải “đầu độc” sông Hồng, gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của người dân xung quanh.

Xả thải độc hại ra môi trường

Cty Supe Lâm Thao tiền thân là Nhà máy Supe phốt phát Lâm Thao (thị trấn Lâm Thao, huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ) chính thức đi vào hoạt động từ tháng 6/1962. Hàng năm công ty cung ứng ra thị trường trong và ngoài nước trên 1,6 triệu tấn phân bón các loại như supe lân, lân nung chảy và phân bón NPK – S...

Để sản xuất được sản lượng trên phải sử dụng nhiều loại nguyên liệu, hóa chất như: lưu huỳnh, quặng apatit, đá secpentine, sa thạch, than đá, phụ gia…với số lượng lớn. Do đó, quá trình sản xuất sẽ phát sinh nhiều chất thải như khí bụi, nước thải và chất thải rắn. Tuy nhiên, trong suốt quá trình hoạt động hơn 50 năm qua, Cty Supe Lâm Thao bị cho là vẫn chưa tìm ra phương pháp để xử lý những chất thải trên, làm ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường xung quanh.

Theo tìm hiểu của PV, suốt nửa thế kỷ qua, mặc dù chưa được cấp giấy phép xả thải vào nguồn nước, nhưng Cty Supe Lâm Thao vẫn xả nước thải vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải trực tiếp ra sông Hồng. Thực tế, tại cửa xả ra sông Hồng xóm Sơn Thị, thị trấn Lâm Thao, huyện Lâm Thao, phóng viên thấy nồng nặc mùi hóa chất rất hắc, khó chịu sộc thẳng lên mũi đến đau đầu, nhức óc. Khi lật nắp cống lên thì không thể chịu được mà phải đóng lại luôn.

Một người dân cho biết: “Mùi hóa chất sợ lắm, mỗi khi ra đây làm chúng tôi phải đeo 2,3 cái khẩu trang mà không ăn thua. Nhiều khi đang làm người nôn nao, phải bỏ về vì không thể chịu được nữa. Ngoài ra, việc xả thải trực tiếp ra sông Hồng khiến nguồn nước cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng, bằng mắt thường không thể thấy được nhưng về lâu về dài, chắc chắn ảnh hưởng đến nguồn nước ngầm của chúng tôi ở đây”.

Ngoài việc xả thải trực tiếp “bức tử” sông Hồng, quá trình hoạt động sản xuất của Cty Supe Lâm Thao tại khu vực sản xuất thuộc địa bàn thị trấn Lâm Thao vẫn còn phát sinh mùi hóa chất, bụi, tiếng ồn gây ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân xung quanh.

Một người dân sống cạnh Cty Supe Lâm Thao lo lắng: “Chúng tôi vẫn biết đây là công ty hàng năm cung cấp sản lượng lớn phân bón cho thị trường, phục vụ cho việc sản xuất nông nghiệp của chúng tôi. Tuy nhiên, môi trường thì bị ô nhiễm quá rồi. Cty Supe Lâm Thao sử dụng nhiều loại hóa chất để sản xuất nên bụi, mùi phát tán ra bên ngoài rất hắc, rất khó chịu, bệnh tật ngày càng nhiều. Lo lắng nhất là nguồn nước, cứ mưa xong là nước có mùi hôi, tanh lắm, dân cứ dùng liều thôi. Chúng tôi cũng đã phản ánh rất nhiều lần, cũng thấy có rất nhiều đoàn kiểm tra về nhưng rồi lại đâu vào đấy”.

Sai phạm chồng sai phạm

Được biết, sau quá trình kiểm tra, ngày 15/3/2016, Tổng cục môi trường đã có Quyết định số 29/QĐ-XPVPHC về việc xử phạt vi phạm hành chính về bảo vệ môi trường đối với Cty Supe Lâm Thao.

Theo đó, cơ quan chức năng đã chỉ ra hàng loạt những sai phạm của Cty Supe Lâm Thao trong quá trình hoạt động như: Không có Giấy xác nhận việc đã thực hiện các công trình, biện pháp bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành của dự án; quy định tại Điểm q, Khoản 1, Điều 9 của Nghị định số 179/2013/NĐ-CP của Chính phủ; xả nước thải vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải từ 10 lần trở lên trong trường hợp thải lượng nước thải từ 800 m3/ngày (24 giờ). Theo đó, Cty Supe Lâm Thao bị xử phạt với tổng mức tiền là 440 triệu đồng.

Ngoài ra, Cty Supe Lâm Thao còn bị phạt tăng thêm 3% của mức phạt tiền đối với hành vi xả nước thải vượt quy chuẩn kỹ thuật nêu trên đối với thông số COD vượt 7,9 lần; phạt tăng thêm 3% của mức phạt tiền đối với thông số BOD5 vượt 7,7 lần và phạt tăng thêm 1% của mức phạt tiền với thông số SS vượt 1,4 lần và phạt tăng thêm 1% đối với thông số tổng phốt pho vượt 1,3 lần. Tổng mức phạt tăng là 8% tương ứng với 35,2 triệu đồng. Cùng với đó, Cty Supe Lâm Thao bị đình chỉ hoạt động sản xuất có phát sinh nước thải vượt quy chuẩn kỹ thuật về nước thải trong thời hạn 3 tháng kể từ ngày 10/4/2016.

Tiếp đó, ngày 31/8/2016, UBND tỉnh Phú Thọ tiếp tục có Quyết định số 2179/QĐ-XPVPHC xử phạt hành chính trong lĩnh vực môi trường đối với Cty Supe Lâm Thao. Tại quyết định này, Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ cũng chỉ rõ: “Cty Supe đã thực hiện hành vi vi phạm hành chính đó là: “Xả nước thải vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải từ 02 lần đến dưới 05 lần trong trường hợp thải lượng nước thải từ 800m3/ngày (24 giờ) đến dưới 1000 m3/ngày (24 giờ)”. Kết quả trên được Sở TNMT Phú Thọ thực hiện đối với mẫu nước thải của Cty Supe Lâm Thao tại cửa xả ra sông Hồng thuộc xóm Sơn Thị, thị trấn Lâm Thao, huyện Lâm Thao.

Bên cạnh đó, Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ cũng nhấn mạnh: “Tháng 3/2016 Tổng cục môi trường – Bộ TNMT đã xử phạt vi phạm hành chính với công ty về hành vi xả nước thải vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải từ 10 lần trở lên trong trường hợp thải lượng nước thải từ 800m3/ngày đêm đến dưới 1.000 m3/ngày đêm”. Hiện tại chưa hết thời hạn xử phạt vi phạm hành chính, nhưng công ty tiếp tục tái phạm thực hiện hành vi vi phạm hành chính đã bị xử lý”. Do đó, Cty Supe Lâm Thao bị phạt tiền với mức phạt cao nhất của khung phạt là 400 triệu đồng.

Trao đổi về vấn đề trên, một cán bộ của Cty Supe Lâm Thao xác nhận: “54 năm qua công ty xả nước thải không đạt quy chuẩn ra ngoài môi trường và đến nay không có giấy phép xả thải. Trước đây từ những năm 1990 thì chưa có khái niệm giấy phép xả thải vì lúc đó công nghệ Liên Xô của công ty là tốt lắm rồi. Gần đây có, nhưng không được cấp vì tiêu chuẩn công ty có đạt đâu. Cho nên nhiều năm nay, các cơ quan chức năng kiểm tra lần nào, xử phạt lần đó. Tuy nhiên, với một đơn vị có doanh thu khoảng 5 nghìn tỷ/năm thì chuyện phạt mấy trăm triệu không phải lớn”.

Về việc khắc phục những tồn tại trên, vị cán bộ này cho rằng: “Tất cả là do lịch sử để lại, công nghệ từ những năm 1962 đến nay đã lạc hậu. Trên thế giới và Việt Nam hiện không có công nghệ gì phù hợp để xử lý nước thải của công ty”.

Theo Bao Phapluat