Truy trách nhiệm quản lý, sửa luật để chặn “bão” đa cấp (Bài 1): Từ Mua bán 24 đến Liên kết Việt: Báo động đỏ “bão” đa cấp quét từ phố đến làng

(Pháp lý) - “Cơn bão” đa cấp quét từ Hà Nội đô thành đến Đắc Lắc, Gia Lai – vùng sâu vùng xa. Hàng triệu người đã và trở thành nạn nhân của hoạt động kinh doanh đa cấp. Câu chuyện về số phận những con người “ ham giàu nhanh” mà không cần phải lao động , họ chới với bất hạnh vì đa cấp kể đi kể lại vẫn thấy xót xa…

Mua bán 24: Lừa đảo không từ người nghèo

Vụ án tại đường dây lừa đảo Công ty CP Đào tạo mua bán trực tuyến 24 (MB24) với các chân rết ở khắp các tỉnh thành bị bóc gỡ, với hàng nghìn nạn nhân đã xảy ra cách đây khoảng 2 năm, nhưng nỗi đau mà đa cấp MB 24 gây cho những gia đình bị lôi kéo vào mạng lưới lừa đảo này vẫn còn nguyên.

Chị Lê Thị Tươi (Hải Phòng) chỉ là một người thợ may, quanh năm gắn bó với chiếc máy khâu. Chị Tươi hiểu hơn ai hết để kiếm được đồng tiền khó khăn đến thế nào. Gia đình chị lại phải nuôi con học Đại học ở Hà Nội, cuộc sống theo đó càng chật vật, vất vả hơn. Trong một lần trò chuyện với một cô thợ may khác, sau khi nghe cô này khoe chỉ bằng cách bán hàng qua mạng, làm 3 ngày cô ấy kiếm được 4,5 triệu đồng một cách dễ dàng, chị Tươi thật sự bị thuyết phục và bày tỏ ý muốn tham gia.

Những dấu hiệu của đa cấp bất chính đã lộ rõ ngay khi chị Tươi được dẫn tới MB24 chi nhánh Hải Phòng. Qua nói chuyện, giám đốc của MB 24 Hải Phòng cho biết, để tham gia vào việc kinh doanh này, chị Tươi phải đóng một khoản tiền với lời cam kết "đóng càng nhiều thu nhập sau này sẽ càng cao, nếu như chị giới thiệu được nhiều người vào thì doanh thu chị kiếm được khoảng 100 triệu đồng/tháng”. Chẳng bao lâu, chị nhận ra công ty này chỉ lừa đảo, chị nói gia đình có việc đột xuất cần tiền, mẹ già ốm đau tôi xin rút tiền nhưng họ không cho. Họ nói: “Chị nên tìm một người khác thay thế vào vị trí của chị, như vậy, chị sẽ rút được chút ít tiền ra”. Không lỡ để những người khác bị lừa, suốt 6 tháng ròng rã đòi tiền, không những vậy đại diện công ty này còn thách thức chị gửi đơn kiện tới các cơ quan chức năng.

Không chỉ ở các thành phố lớn như Hải Phòng, Hà Nội… người dân ở những tỉnh vùng sâu vùng xa như Lai Châu, Đắc Lăc cũng bị MB 24 lừa.Nhà anh T. ở huyện Than Uyên tỉnh Lai châu là một hộ gia đình nghèo. Anh mới vay vốn được của ngân hàng chính sách xã hội để mua bò. Nghe người khác giới thiệu ngon ngọt, anh lấy tiền mua bò để nộp vào mạng lưới của MB 24 – mạng lưới này cung cấp những gian hàng ảo, trong khi anh T không hề biết gì về mạng internet nhưng cũng liều góp vốn. Do không mời được thêm người, bò không có mà tiền lãi chưa thấy đâu, anh T phải đến trực ở trụ sở của công ty này đòi nhiều ngày không được.

Nhiều người ví hệ thống của MB24 lập ra như những con đỉa hút máu người. Trong số những nạn nhân của MB24, nhiều người trót tham gia vào hệ thống, biết mình đã bị lừa nhưng lại tiếp tục mời chào, phóng đại, khuếch trương "thanh thế", "lợi ích" của MB24 để đưa người khác "sập bẫy" lừa đảo. Đa cấp khiến bao nhiêu mái nhà tan nát.

Đến khi MB24 bị công an “bóc rỡ”, toàn hệ thống có 3 cấp giám đốc, 18 cấp phó giám đốc, 83 cấp VIP lãnh đạo, 680 VIP. Mua bán 24 đã chiếm đoạt khoảng 500 tỷ đồng của hơn 136.000 hội viên. Đó là số tiền khổng lồ, xương máu của bao nhiêu người lao động nghèo nhưng lại kém hiểu biết. Điều đáng nói hơn cả là, những “chóp bu” của Mua bán 24 đều từng làm việc tại Công ty Tâm Mặt Trời (công ty này đã bị khởi tố điều tra về hành vi lừa đảo với thủ đoạn tương tự). Đa cấp đã bị chặt đầu lại mọc ra một chiếc đầu mới.

Đến đột tử vì đa cấp Liên Kết Việt

Dù đã “chặt” đi mạng lưới đa cấp bất chính của Mua bán 24 nhưng hoạt động đa cấp diễn biến ở Việt Nam mấy năm nay cho đến thời điểm này vẫn rất phức tạp. Những câu chuyện về mạng lưới đa cấp của Liên kết việt “ tàn phá” mà dư luận xôn xao gần đây còn xót xa khủng khiếp hơn.

[caption id="attachment_136950" align="aligncenter" width="410"] Liên kết Việt khi thịnh vượng đã khuếch trương thân thế[/caption]

Một phụ nữ ở Quảng Ninh đã đột ngột qua đời vì không chịu được áp lực nợ nần sau khi vay 1,5 tỷ đồng tham gia công ty đa cấp Liên kết Việt. Gia đình người phụ nữ này cho biết, bà vốn khỏe mạnh nhưng đã tử vong trong vòng 1 ngày sau khi nhập viện vì bị nhồi máu não khi biết số tiền mình nộp bị mất. Trường hợp cô T hiện ở Hải Dương thì “sống còn khổ hơn chết”. Cô từng có một gia đình, từng có một mái nhà. Vì vay tiền và vận động mọi người tham gia đa cấp mà cô mất trắng, cô bị chồng con và họ hàng ruồng bỏ. Hiện giờ, cô lại đang sống một mình ở cái chuồng gà cũ. Tất cả những gì còn lại là chiếc nồi nấu cơm, giường ngủ, cái màn và chiếc chăn bông cũ không vỏ. Đa cấp “dóc” đến mức cạn sạch cả mồ hôi xương máu ki cóp của những người lao động khốn khổ.Đa cấp đã làm những người muốn đổi đời thật sự thay đổi, nhưng theo hướng trắng tay.

Điều mà ai ai cũng bất ngờ là càng ngày số lượng những đường dây đa cấp bị công an “bóc rỡ” nhiều, dư luận cũng không ngừng cảnh báo về đa cấp thế nhưng số người tham gia những mạng lưới đa cấp rồi bị lừa không ngừng tăng lên từng ngày. Chỉ trong 1 năm, Liên kết Việt đã phát triển hệ thống chân rết rầm rộ với 21 chi nhánh, tại 19 tỉnh, thành phố trên cả nước, lôi kéo được 60.000 người đổ tiền vào hệ thống đa cấp, với đủ các thành phần từ nông dân, công nhân đến sinh viên, giáo viên, công chức, tiểu thương...

Tại sao vậy? Mánh khóe của đa cấp là “hứa thật nhiều”. Liên kết Việt có câu khẩu hiệu hoành tráng “Khách hàng chỉ cần bỏ ra 9,3 tỷ đồng, sẽ thu về 450 tỷ đồng. Tỉ suất lợi nhuận là 4.800%” hay “Nếu bỏ ra 8,6 triệu đồng, chỉ sau 5 năm sẽ được hưởng 449 triệu đồng tiền hoa hồng, lãi, thưởng. Nếu mời thêm một người tham gia, công ty sẽ trả hoa hồng 8%, mời càng nhiều người tham gia, số tiền hoa hồng càng lớn hơn…”.

Ngoài hứa, chúng khuếch trương thanh thế để tạo lòng tin. Liên Kết Việt đã tự nhận là doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng, tổ chức rầm rộ việc đón các Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ; treo nhiều ảnh lãnh đạo Công ty Liên kết Việt mặc trang phục quân đội chụp ảnh với một số đồng chí lãnh đạo cao cấp. Liên kết Việt để tên công ty gắn với chữ viết tắt BQP đã khiến nhiều người lầm tưởng đây là công ty trực thuộc Bộ Quốc phòng và sử dụng hình ảnh của một người nguyên là lãnh đạo Bộ Quốc phòng và ngoa ngôn nói với hàng trăm người dân rằng: “các ông các bà, các anh các chị làm ăn với những con người uy tín này chứ không phải làm ăn với cháu”.

Bên cạnh đó, công ty này còn thực hiện những chương trình khuyến mãi, thi đua như: Hoa hồng đại thắng, Hoa hồng nhân văn, Mã đáo thành công... nhằm khuếch trương việc chi trả tiền hoa hồng ở mức cao kỷ lục, thậm chí còn thưởng nhà, thưởng ôtô... cho đại lý. Thực chất, những khoản thưởng khổng lồ này chỉ là lấy tiền của người nộp vào hệ thống sau trả hoa hồng cho người nộp tiền trước.

Với nhiều thủ đoạn tinh vi, Công ty Liên Kết Việt đã thu về tới 1.900 tỉ đồng, số tiền khổng lồ tương đương với 346.000 tấn lúa mà không biết bao nhiêu người phải đổ mồ hôi sôi nước mắt mới có được. Đến nay, khi cơ quan điều tra vào cuộc, số tiền ấy đã gần như bốc hơi, cả hệ thống Liên kết Việt đã rỗng ruột, chỉ còn lại 45,5 tỉ đồng.

Và nhiều phi vụ của các công ty đa cấp lừa đảo tiền tỉ khác…

Ngoài hai vụ án nổi cộm trên, đã có nhiều phi vụ lừa đảo đa cấp rúng động khác. Vụ đặt phòng khách sạn đa cấp ảo ở Cty Holiday VN, Diamond Đông Nam Á, Xuân Bắc: thiệt hại 79 tỷ đồng, 11.000 người (2016). Vụ đa cấp mua gian hàng ảo ở Tâm Mặt Trời: thiệt hại 122 tỷ đồng, 39.000 người (2013). Vụ mua gian hàng ảo ở Công ty Xuyên Việt: 13,6 tỷ đồng, hơn 2.000 người tham gia.

Cũng trong thời gian này, Công an tại nhiều tỉnh thành trong cả nước liên tục thông báo về những vụ việc bắt, giữ những đường dây đa cấp lớn. Ở Bắc Ninh, đường dây đa cấp do Nguyễn Thị Thu (Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Đầu tư Thương mại và Phát triển Việt Phát gọi tắt là (Vipha) cầm đầu đã có hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản núp bóng dưới hình thức kinh doanh đa cấp, với số tiền xác minh ban đầu khoảng 20 tỷ đồng đã bị công an “bóc rỡ”.

Tại Hà Nội, Công an Thành phố Hà Nội phanh phui thêm một đường dây kinh doanh hàng đa cấp ở Nam Từ Liêm. Đây là Công ty đa cấp chỉ bán hàng cho… phụ nữ cao tuổi với giá bán thổi phồng gấp 10 lần. Ví dụ như giá nhập của cao hồng sâm là 980.000 đồng được bán với giá 9,8 triệu đồng; nệm kim cương nhập với giá, 1,9 triệu đồng bán với giá 26 triệu đồng...

Trên thực tế tôi tin vẫn còn những công ty, tổ chức núp bóng đa cấp để lừa đảo vẫn chưa bị lôi ra ánh sáng

Việc bắt giữ những “chóp bu” của các công ty bán hàng đa cấp đều khiến dư luận giật mình bởi số tiền lừa đảo lớn, với mạng lưới người tham gia đông đảo lên tới hàng triệu người. Thực tế đa cấp đã làm đảo lộn cuộc sống của nhiều người trong xã hội và trở thành vấn nạn nhức nhối trong xã hội hiện nay, nhưng vì sao nhiều năm nay các cơ quan quản lý vẫn không có giải pháp đặc hiệu cho hoạt động này?

Minh Hải (Tổng hợp)